________________
૪૫ ફકીરી એ વેદના નહિ, પણ મોજ છે !
નહિ. નિર્ધારિત પારિશ્રમિક કરતાં વધુ લેવાનો મને કોઈ અધિકાર નથી. જો હું વધુ પુરસ્કાર લઉં તો મારું મન મને બેચેન બનાવી મૂકે અને મારા જીવનનો આનંદ ઓસરતો જાય. માટે આપ કૃપા કરીને આ એક ડૉલર પાછો સ્વીકારશો.” - વિશ્વેશ્વરૈયા આ લેખકની પ્રામાણિકતાથી ખુશ થઈ ગયા અને એ લેખકે મનની બેચેનીથી બચાવવા માટે વિશ્વેશ્વરયાનો આભાર માન્યો.
એ હકીકત છે કે માણસ પહેલાં અપ્રામાણિકતા કરે છે અને પછી બેચેન બને છે. એ અપ્રામાણિકતા અને માનસિક રીતે અસ્વસ્થ રાખે છે. પરિણામે એને જે કંઈ પ્રાપ્તિ થઈ છે તેનો પણ તે આનંદ મેળવી શકતો નથી.
એમ કહેવાય છે કે સરળતા અને પ્રામાણિકતાનું ઓશીકું જેના માથે હોય તેને કદી બેચેની થતી નથી કે અનિદ્રા ભોગવવી. પડતી નથી.
મશહુર શાયર શેખ સાદી નેવું વર્ષના થયા. અરબસ્તાનના સુલતાનને આ શાયરની મજાક કરવાનું સૂઝયું. એણે શાયરને એક અત્યંત કીમતી હીરો મોકલ્યો અને સાથે સંદેશો પાઠવ્યો,
અરે શાયર ! તમે આખી જિંદગી શાયરી લખવામાં વિતાવી, પણ તેમને મળ્યું શું ? ગુલશન અને બુલબુલની બહેકેલી કલ્પનાનો અર્થ શો ? મોજમસ્તીની ઘણી શાયરી લખી, છતાં ગરીબી તમારા ઘરમાં ચોવીસે કલાક આંટા મારે છે. આવા શાયર થવાનો શો અર્થ ? તમે પ્રજાને ખ્વાબ આપ્યા; અને પોતે ખ્વાબમાં જ જીવ્યો.”
પોતાના સંદેશામાં સુલતાને વધુમાં લખ્યું, “જુઓ, આ સાથે તમને જોવા માટે હીરો મોકલાવું છું. તમે જિંદગીમાં આવો હીરો કદી જોયો નહિ હોય. એને બરાબર જુઓ અને કહો કે આની બરાબરીની કોઈ કવિતા તમારી પાસે છે ખરી ?”
શેખ સાદીએ સુલતાનનો સંદેશો વાંચ્યો અને એમણે મોકલેલા હીરાને પણ જોયો. એ પછી એમણે સુલતાનને જવાબ લખ્યો,
સુલતાન, તમને શાયરીની પહેચાન ક્યાંથી હોય ? મારી શાયરીનો એકએક શબ્દ તમારા હીરા કરતાં ઘણો મૂલ્યવાન છે. મારા શબ્દ વિખૂટાં પડેલાં બે હૃદય વચ્ચે સ્નેહસેતુ બનવાની તાકાત રાખે છે, તમારા હીરામાં એવી કોઈ ક્ષમતા છે ખરી ? તમારો હીરો તો બે વ્યક્તિઓ વચ્ચે ખૂનખરાબાનું કારણ બને છે.
9) D શ્રદ્ધાનાં સુમન
શ્રદ્ધાનાં સુમન 91
