________________
૪૪
મારું મન બેચેન રહેશે !
વધતી ગઈ. બુદ્ધ વળી વધુ એક વસ્ત્ર ઓઢ્યું.
પોતાના ભિક્ષુઓની સંગ્રહવૃત્તિ જોઈને રાતભર ભગવાન બુદ્ધ બેચેન રહ્યા. વહેલી સવારે એમને એનો ઉકેલ મળી ગયો. શિયાળાની રાત અને ઠંડીમાંથી બચવા કરેલા ઉપાયો પરથી એમણે નિષ્કર્ષ કાઢયો કે એક વ્યક્તિને પોતાની રક્ષા માટે ત્રણ વસ્ત્રોની જરૂર છે.
પ્રાતઃકાળે ભગવાન બુદ્ધે પોતાનો આ વિચાર ભિક્ષુઓને કહ્યો અને સાથે એમ પણ કહ્યું, “જેટલી આવશ્યકતા હોય એટલો જ સંગ્રહ કરવો. જરૂરિયાત પ્રમાણેનો સંગ્રહ કરવો સારો; પરંતુ એનાથી અધિક સંગ્રહ એ કષ્ટદાયી બને છે અને તેથી આવી સંગ્રહવૃત્તિથી કે પ્રવૃત્તિથી સદૈવ અળગા રહેવું જોઈએ.”
એમ. વિશ્વેશ્વરૈયા એક એવા મહાન માનવી હતા કે જેમણે ભારતને એન્જિનિયરિંગના ક્ષેત્રે અપૂર્વ સિદ્ધિ અપાવી. આવા વિશ્વેશ્વરૈયા વિશ્વનું પરિભ્રમણ કરવા નીકળ્યા હતા. તેઓ અમેરિકાના શિકાગો શહેરમાં પહોંચ્યા. અહીં એમણે એક લેખકને લેખ લખવા માટે કરારબદ્ધ કર્યા. આ માટે આઠ ડૉલરનો પુરસ્કાર આપવાનું નક્કી કર્યું. વિશ્વેશ્વરૈયાએ લેખ મોકલવા માટેનું પોતાનું સરનામું આપ્યું અને લેખકે એમને સમયસર લેખ મળી જશે એવી ખાતરી આપી.
નિશ્ચિત તારીખે વિશ્વેશ્વરૈયાને લેખ મળ્યો અને એમણે એ વાંચ્યો. આ લેખ વાંચીને તેઓ અતિ પ્રસન્ન થઈ ગયા. એમણે આઠ ડૉલરને બદલે નવ ડૉલરનો પુરસ્કાર મોકલ્યો. લેખકને એ પુરસ્કાર મળ્યો અને એમણે જોયું કે આઠને બદલે નવ ડૉલર પુરસ્કારરૂપે મળ્યા છે એટલે તેઓ એમ. વિશ્વેશ્વરયાને શોધવા નીકળ્યા. એક હોટલમાં એમને એ મળી ગયા એટલે લેખકે પોતાને મળેલો વધારાનો ડૉલર પાછો આપ્યો.
વિશ્વેશ્વરૈયાએ કહ્યું, “આપની લેખનકલાથી પ્રસન્ન થઈને મેં એક ડૉલર પારિતોષિકરૂપે આપને મોકલ્યો હતો. આપ એને રાખી લો.”
લેખકે કહ્યું, “આપ આ રીતે પ્રસન્ન થઈને મને એક ડૉલર વધુ આપો તેમાં આપની ગુણગ્રાહકતા છે, પરંતુ હું એ લઈ શકું
18 D શ્રદ્ધાનાં સુમન
શ્રદ્ધાનાં સુમન B 89
