________________
૩૪
સત્ય સર્જન માટે હોય !
ગ્વાલિયરના મહારાજાનો સંદેશો કોણ પાછો વાળી શકે ? વળી એ સંદેશવાહકે હકીમના હાથમાં ઘણી મોટી રકમ મૂકી અને કહ્યું, “મહારાજાસાહેબે આપને માટે ફી રૂપે અગાઉથી આ થોડી ૨કમ મોકલી છે.”
હકીમ અજમલખાને ક્ષમાયાચના સાથે દૂતને એ રકમ પાછી આપી અને કહ્યું, “મહારાજાસાહેબને કહેજો કે હું દિલ્હી છોડીને ગ્વાલિયર આવી શકું તેમ નથી. હું એક યુવાનની સારવાર કરું છું. રોજે રોજ એના દર્દની સ્થિતિ જોઈને મારે દવામાં પરિવર્તન કરવાનું હોય છે, આથી હું મજબૂર છું.”
- સંદેશવાહ કને આશ્ચર્ય થયું. એણે કહ્યું, “ અરે, ખુદ મહારાજાના આદેશનો તમે અસ્વીકાર કરો છો? એમને મહારાણીના ઉપચાર માટે તમારી જરૂર છે. ગરીબના યુવાન છોકરાની ચિંતા છોડો. જરા મહારાણીનો વિચાર કરો. એનાથી મળનારી કીર્તિ અને કલદારનો ખ્યાલ કરો.”
હકીમ અજમલખાને સંદેશવાહકને વિદાય આપતાં કહ્યું, “ભાઈ, મહારાજાને તો દેશના મોટામોટા ડૉક્ટરો મળી રહેશે. જરૂર પડે મહારાણી માટે વિદેશથી ડૉક્ટરોને બોલાવી શકશે, પણ આ ગરીબ યુવાનની સારવાર કરનાર મારા જેવો બીજો હકીમ એને ક્યાંથી મળશે ?”
એક પંડિતજી આસપાસનાં ગામોમાં ફરીને કથા સંભળાવતા હતા અને લોકોને ધર્મશિક્ષા આપતા હતા. - એક વાર એક નગરમાં પંડિતજીની કથા રાખવામાં આવી અને એમાં કથામંડપમાં વિરાટ લોકમેદની કથાશ્રવણ માટે ઊભરાતી હતી અને ઘણો મોટો ચડાવો થતો હતો.
આ સમયે આ નગરના લૂંટારાને પણ થયું કે આ પંડિતજીને જ લૂંટી લઈએ તો કેવું સારું ? એકસાથે ઘણું મળી જાય. આથી એ ભક્તોની વચ્ચે બેસીને કથા-શ્રવણ કરવા લાગ્યો.
એ દિવસે કથામાં પંડિતજીએ કહ્યું, ‘અહિંસા અને ક્ષમા એ મનુષ્યનાં આભૂષણ છે. એને ક્યારેય છોડવાં જોઈએ નહિ.'
કથા પૂર્ણ થઈ. પંડિતજી દાન-દક્ષિણા લઈને પોતાના ગામ તરફ જવા નીકળ્યા અને એમની પાછળ-પાછળ નગરનો લૂંટારો પણ ચાલવા લાગ્યો.
- એક ભેંકાર જગાએ એણે પંડિતજીને આંતર્યા અને કહ્યું કે તમે જે કંઈ દાન-દક્ષિણા મેળવ્યાં છે, તે મને આપી દો, નહિ તો તમારી ખેર નથી; પરંતુ પંડિતજી એમ ડરી જાય તેવા નહોતા. રસ્તે ચાલવા માટે હાથમાં રાખેલી લાઠી લઈને લૂંટારા પર પ્રહાર કરવા લાગ્યા. પંડિતજીનું આ રુદ્ર સ્વરૂપ જોઈને લૂંટારો ગભરાઈ ગયો અને બોલ્યો,
68 D શ્રદ્ધાનાં સુમન
શ્રદ્ધાનાં સુમન છે
