________________
૩૯ | ઈર્ષા કે ભય કદી ઉત્કૃષ્ટ બનાવશે નહિ
કોઈને એવી શંકા જાગી કે વિરોધી રાજ્યની સેના આસિસી પર હલ્લો કરવા માટે ધસી આવતી હશે ! લોકો દેવળ પાસે દોડીને આવ્યા અને જોયું તો સંત ફ્રાંસિસ જોરથી ઘંટ વગાડતા હતા.
એકત્રિત થયેલા લોકોએ સંતને પૂછવું, “અરે, એવી તે શી અણધારી આફત આવી છે, પ્રભુ ? દેવળનો ઘંટ શા માટે વગાડો છો ?”
સંત ફ્રાંસિસે કહ્યું, “અરે, જુઓ ! જુઓ ! જરા આકાશમાં ઊંચે તો જુઓ. શું તમે ધરતીના લોક આકાશને ભૂલી ગયા છો? જરા નજર કરો આ ચંદ્ર ઉપર, ચાંદની કેવી પુરબહારમાં ખીલી છે ! વાહ, વાહ !”
માનવીએ એના વર્તમાન જીવનમાં પ્રકૃતિના આનંદને એવો ગુમાવ્યો છે કે એના એરકન્ડિશન્ડ રૂમમાં એને આકાશ દેખાતું નથી. તારાઓની રમત કે ચંદ્રની ચાંદનીનો એને લેશમાત્ર ખ્યાલ નથી. ઘરના આંગણામાં એ વૃક્ષ વાવે છે, કિંતુ એ વૃક્ષની સંભાળ પોતે લેતો નથી. આને કારણે એ વૃક્ષોને નવી કૂંપળો ફૂટે, ત્યારે કેવો આનંદ થાય છે એનો આજના માનવીને અનુભવ રહ્યો નથી, એણે તો બધું માળીને હવાલે કરી દીધું છે. આસપાસ વીંટળાયેલી ભૌતિકતાને કારણે એ પ્રકૃતિને સમૂળગી વીસરી ગયો છે.
એ સમયમાં સમગ્ર આર્યાવર્તમાં ગુરુ દ્રોણ સમાન શસ્ત્રવિદ્યાની નિપુણતા કોઈની પાસે નહોતી. અપ્રતિમ પરાક્રમી પરશુરામ પાસેથી સ્વયં દ્રોણ ઉત્કૃષ્ટ શસ્ત્રવિદ્યા શીખ્યા હતા, આથી જ પિતામહ ભીષ્મ કૌરવો અને પાંડવ રાજ કુમારોના ગુરુ તરીકે મહાસમર્થ શસ્ત્રવેત્તા દ્રોણાચાર્યની નિમણૂક કરી.
એક વાર ધનુષપૂજન કર્યા બાદ ગુરુ દ્રોણ આસન ગ્રહણ કરી રહ્યા હતા, ત્યારે આડું મોં કરીને અશ્વત્થામા રિસાઈને ઊભો રહ્યો. પુત્રની પ્રકૃતિને પારખતા દ્રોણ પામી ગયા કે નક્કી, પુત્ર અશ્વત્થામાને કશુંક માઠું લાગ્યું છે, માટે તે રિસાયો છે.
ગુરુ દ્રોણે હેતાળ અવાજે અશ્વત્થામાને પૂછયું, “વત્સ, તમે વ્યગ્ર લાગો છો. તમારે મને કંઈક કહેવું હોય તેમ લાગે છે.”
પોતાના મનનો ઊભરો ઠાલવતાં અશ્વત્થામાએ કહ્યું, “સમગ્ર આર્યાવર્તમાં આજે આપ ધનુર્વિદ્યાના સર્વશ્રેષ્ઠ પારંગત છો અને એમ કહો છો પણ ખરા કે આપે મને આપની પાસેની તમામ વિદ્યા શીખવી છે. ખરું ને ?"
ગુરુ દ્રોણે કહ્યું, “સાવ સાચી વાત. મેં મારી સઘળી વિદ્યા તને શીખવી છે, વત્સ.”
ના, તમે અર્જુનને જે વિદ્યા આપી, એ વિદ્યા મને આપી નથી. એના વિના હું આર્યાવર્તમાં અપરાજેય કેવી રીતે બનીશ?”
“વત્સ, તને પૂરેપૂરો ખ્યાલ છે કે આ જગતમાં તારાથી
78 D શ્રદ્ધાનાં સુમન
શ્રદ્ધાનાં સુમન B 79
