________________
ષોડશક પ્રકરણ - ૬ देयं तु न साधुभ्यस्तिष्ठन्ति यथा च ते तथा कार्यम् । अक्षयनीव्या ह्येवं ज्ञेयमिदं वंशतरकाण्डम् ॥१५॥.
:विवरणम् : एवं जिन-भवन-कारणमभिधाय तद्गतविशेषमाह - देयं त्वित्यादि ।
देयं तु न साधुभ्यो-यतिभ्यो न देयमेव, यथा 'युष्मदीयमेतद् अत्र शीर्णोद्धारादि भवद्भिर्विधेयं' किं तु स्वयमेव तत् प्रतिजागरणीयं, 'तिष्ठति यथा च ते तथा कार्यम्' ते साधवो यथा च तिष्ठन्ति तथा विधेयम् ।
कथं पुनस्तेषां साधूनां सबाल-वृद्धानां तत्राऽऽयतनेऽवस्थानमित्याहअक्षयनीव्या हि 'नीविर्मूलधनं स्याद्'-इति प्रसिद्धिः, अक्षया चासौ नीविश्च तया करणभूतया यत्तन्मूलधन-मायतन-सम्बन्धि तत्सर्वप्रयत्नेन परिपालयभिः संवर्द्धयद्भिश्चाक्षयं कर्त्तव्यमित्यक्षयनीवि: अक्षयनीतिर्वा । बाल-वृद्ध-ग्लान-साधुसार्मिक -प्रभृतीनां हि तदुपष्टम्भादेव साधूनां तत्रावस्थानं प्रकल्पते, अन्यथैतद्गुणमन्तरेण क्षेत्रान्तरमाश्रयणीयं स्यात्, तेनासौ लोकोत्तर-तत्त्व-सम्प्राप्तिव्यवस्थितो गृही सर्वं देशकालाद्यपेक्षया साध्ववस्थानायैवं विधत्ते । ‘एवं ज्ञेयमिदं वंशतरकाण्डम्' एवम्-उक्त-न्यायेन, ज्ञेयमिदं-जिन-भवनं, शीर्णोद्धारद्वारेणानेकपुरुषसन्तानमाश्रित्य स्वपरोपकारकत्वेन वंशस्य सकलस्यैव (कुलस्यैव) तरकाण्डंतरणोपायरूपं । अनेन हि एवं कुर्वता सकलोऽपि भाविपुरुषप्रवाहः सद्धर्मावाप्त्या संसाराम्बुनिधेस्तारितो भवति, स्व-वंशज-पूर्व-पुरुष-पक्षपातेन सद्धर्मप्रवृत्त्युपलम्भादिति ॥१५॥
કરી મેળવેલા ધનનો કોઈ સાર હોય તો તે જિનમંદિરનું નિર્માણ કરવું તે છે. સ્વર્ગ આદિ સદ્ગતિની પરંપરાના સર્જનદ્વારા જ જિનમંદિરોનું નિર્માણ નિશ્ચિત મોક્ષવૃક્ષનું બીજ છે. ૧૪
આ શ્લોકમાં શાસ્ત્રકારભગવંતે પ્રતિષ્ઠાની બાબતમાં ઘણી મહત્ત્વની વાતો કહી છે, જે નીચે મુજબ છે.
(૧) ભાવનાશીલ શ્રાવકે જિનમંદિરનું નિર્માણ કરાવ્યા પછી, આ તમારું છે, તમારે એની સાર - સંભાળ કરવી, જીર્ણોદ્ધાર વગેરે પણ તમારે કરાવવો એવું કહીને સાધુઓને જિનાલય ન સોપવું પણ પોતે જ એની સાર - સંભાળ વગેરે કરવી.
(૨) શ્રદ્ધાસંપન્ન વિવેકી શ્રાવકે એવા કોઈ વિશિષ્ટ કારણ સિવાય સર્વવિરતિધર સાધુઓને દ્રવ્યસ્તવમાં ન જોડવા.
(3) परंतु मामाल वृद्ध साधुसो तम४ साधर्मिी त्यi 23, भावे, निवाएन श्रव५