________________
જૈન સસ્કૃત સાહિત્યના ઇતિહાસ
આથી પ્રશ્ન ઉદ્ભવે છે કે શું વિ. સ. ૧૪૫૫માં દર્શાવેલા અભિપ્રાયને વિ. સ. ૧૪૬૬માં બદલી નાંખવા માટે મુનિસુન્દસરિત કોઇ સબળ કારણ મળ્યુ હશે કે પહેલા ઉલ્લેખ બાલ્યાવસ્થાના હોવાથી આગળ ઉપર અગિયાર વર્ષે એ સમુચિત ન જણાતાં એમણે ભિન્ન અભિપ્રાય દર્શાયે ?
CA
va
પ્રક્રિયા-ગ્રન્થ-~-પાકરણના સૂત્રપાગત સૂત્રના ક્રમ સાધનિકા માટે ભાગ્યે જ યોગ્ય હૈાય એટલે એના અથી એ માટે પ્રક્રિયા ગ્રન્થ યેાજાય એ સ્વાભાવિક છે. આવું કાર્ય પ્રત્યેક વ્યાકરણને અગે થઈ તો શકે, પરંતુ વિશેષ પ્રચારમાં આવનારા અને માટા પ્રમાણમાં યયોગમાં લેવાતા વ્યાકરણ માટે આ ઘટના સહજ બને, પાણિનિકૃત મા માટે કેટલાકને મતે બૌદ્ધ ધમીતિએ લ. વિ. સ. ૧૧૪૦માં રૂપાવતાર નામનેા પ્રક્રિયા—ગ્રન્થ રચ્યું છે. અને સટ્ટોજિ દીક્ષિતે વિ. સ. ૧૫૧૦થી ૧૫૭૫ના ગાળામાં સિદ્ધાન્તકૌમુદી નામના પ્રક્રિયાન્ગ્રન્થ રા છે અને નરેન્દ્રાચાર્ય લ. વિ સ. ૧૩૦૦માં રચેલા સારસ્વત વ્યાકરણ પરત્વે અનુભૂતિસ્વરૂપાચાર્ય પ્રક્રિયા–પ્રન્થ રચ્યા છે તેમ ઉપ્લબ્ધ જૈન વ્યાકરણા પૈકી દિ. દૈવનવૃિત જૈનેન્દ્ર બ્યાકરણ ઉપર શ્રુતનએિ તેમજ ચારુકીર્તિએ એકૈક પ્રક્રિયાન્ગ્રન્થ રચ્યા છે. અને શાક્યાયન વ્યાકરણને પુગે અભયચન્દ્રે પ્રક્રિયાસ ગ્રહ, ભાવસેને શાકઢાયન-ટીકા, અને થાલમુનિએ રૂપસિદ્ધિ એમ ત્રણુ પ્રક્રિયા-પ્રન્થા રચ્યા છે તેમજ સિ હેને 'ગે વિનયવિજયગણુિએ હૈમલપ્રક્રિયા અને મવિજયગણિએ ચન્દ્રપ્રભા પ્રત્યાદિ ત્રણ કૃતિ અને વીરસેન હેમપ્રક્રિયા રચી છે.
૭૩ જુએ સ ન્યા॰ ઈ (ભા ૧.૪ ૪૫૩).
