________________
૧૬૮
જૈન સંસ્કૃત સાહિત્યને ઈતિહાસ
[પ્રકરણ
નાટયશાસ્ત્ર સાથે સંબદ્ધ રસની વાત જવા દઈએ તે નાટ્યશાસ્ત્રને એમણે જતું કર્યું છે જ્યારે હેમચન્દ્ર અને આગળ જતાં વિશ્વનાથે એ ઉણપ રહેવા દીધી નથી (જુઓ પૃ. ૧ર..
ધ્વન્યાલોક અને લાચનનું ક્ષેત્ર કાવ્યપ્રકાશ જેટલું ચે વ્યાપક નથી તે કાવ્યાનુશાસનના અતિવિશાળ ક્ષેત્ર સાથે એની શી તુલના કરવી?
આ પ્રમાણે શુ કલિક હેમચન્દ્રસૂરિ ઉપર કરાતા આક્ષેપો રોિ આપ્યો છે.
વૃત્તિ-કાવ્યાનુશાસનની અo ચૂ૦ નામની ટીકાને અંગે ન્યાયાચાર્ય યોવિજયગણિએ વૃત્તિ રચી હતી એમ જે મનાય છે તે વાત સાચી છે, કેમકે એમણે પ્રતિમા શતક? )ની પણ ટીકામાં નિમ્નલિખિત ઉલ્લેખ કર્યો છે
"अपश्चितं चैतदलड्वारचूडामणिवृत्तावस्माभिः"
કવિશિક્ષા (લ. વિ. સં. ૧૨૦)– આ ૩૦૦ શ્લેક જેવડી કૃતિના કતાં જયમગલસૂરિ છે. એમની આ કૃતિની તાડપત્રીય હાથપોથી ખંભાતના શાંતિનાથના ભંડારમાં છે. એના પ્રારંભની અને અંતમાંની થોડીક પંક્તિ છે. પિટને એમના પ્રથમ હેવાલ (૫ ૭૦-૮૦)માં આપી છે. આ કૃતિમાં સિદ્ધરાજ જયસિંહની સ્તુતિરૂપ દષ્ટાંત છે એટલે જયમંગલસૂરિ વિક્રમની બારમી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં થયા હશે એમ લાગે છે. એમની આ કૃતિ કેઈ સ્થળેથી પ્રસિદ્ધ થઈ એમ જણાતું નથી તે એ સતર પ્રકાશિત થવી ઘટે.
કાકલ્પલતા લ. વિ. સં. ૧૨૮૦)– આના કર્તા “વોયડ ૧ કવિશિક્ષા નામની વૃત્તિ સહિત આ મૂળ કૃતિ નશાથી વિ.સં ૧૯૪૨મા પ્રસિદ્ધ થઈ છે અને એનું મરાઠી ભાષાતર ગાયકવાડ સરકાર તરફથી છપાયેલું છે એ મારી એક પુસ્તક મારા જેવામા આવ્યું નથી.
