________________
પુરવણી
૩૦૯
"હાથપેથી (૧૨x૪”) બહનું ખરતર ગચ્છના પં માનશેખરે મેટા અક્ષરે વિ. સ ૧૮૧૨મા લખી છે એમાં પ્રારંભમા “જીવન્તજાર નમe? એવા ઉલ્લેખપૂર્વક નાઠીનિર્ણય એવું કૃતિનું નામ અપાયું છે. પ્રારંભના બે પવો નીચે મુજબ છે –
"स्नायुनीडी निशा हिंसा धमेनी धारिणी धरा । तन्तुकीजीवितज्ञे च सरो पर्यायवाचका() ॥१॥ वात्त' () पित्त कफ द्वन्द्वं त्रिपथं सन्निपातकम् । साध्यासाध्यविवेकं च सर्वनाडी प्रकास्य(श्य)ते॥२"
૪૧ પદો પછી નાડી પરીક્ષા સંપૂર્ણ થયાનો ઉલ્લેખ છે. ત્યાર બાદ અનુક્રમે જે વિષ ચર્ચાયા છે તેના નામ અને એના પોની સંખ્યા નીચે મુજબ છે –
મૂત્રપરીક્ષા (ક) તેલના બિન્દુ ઉપરની પરીક્ષા (૧૪), નેત્રપરીક્ષા (૮), મુખપરીક્ષા (૨), જિવાપરીક્ષા (૪), રોગની સંખ્યા (રર) અને વરના પ્રકાર
પુપિકાની પૂર્વે બનવીના સમ” એ ઉલ્લેખ છે. આથી “નાડીવિચાર નામ અભિપ્રેત હશે એમ લાગે છે ૧ આ હાથથી વ્યાકણ-સાહિત્ય-તીથે મુનિશ્રી સૂર્યોદયવિચળ પામે તેવા મળી હતી
૨ આ લખાણ ગામા છે ૩ આ નીચે મુજબ છે
"संवत् १८१२ना मागसर विद द्वतीयातिथा श्रीगरुवासरे श्रीवृहत्खरतरगच्छै वा०श्रीपुन्यसारगणिवशिषपनत्यभक्तिगणित० पंवद्याशेन पं० मानशेषर लिध्यतः ॥"
