________________
જૈન સસ્કૃત સાહિત્યને ઇતિહાસ [ પ્રકરણ
'અલ કાર–ચૂડામણિ— આ સૂત્રાત્મક કાવ્યાનુશાસનની ‘કલિ’ ુમચન્દ્રસૂરિએ રચેલી સ્વીપન ટીકા છે. ચણાવલી (વગ્ગ ૧)ના ત્રીજા પદ્મની સ્થાપન્ન વૃત્તિમાં આ હેમચન્દ્રસૂરિએ જે અલંકાર-ચૂડામાંણતા ઉલ્લેખ કર્યો છે તે આ જ છે. આ ત ચૂનો અવતરણપૂ" ઉલ્લેખ સિહે (૧–૧–૨૬) ઉપરના બૃહન્યાસ (પૃ. ૩૪)માં નીચે મુજળ કરાયો છે.
૧૨
“यदाह स्वोपज्ञालङ्कारचूडामणैा --- वक्त्रादिवैशिष्ट्यादर्थस्यापि मुख्यामुख्यात्मना व्यञ्जकत्वम्""
૨૦ ૨૦ ૨૮૦૦ શ્લોક જેવડી છે, આ સરળ છે. અને એમાં વિવાથ્રસ્ત વિષયા હાથ ધરાયા નથી. આમાં છ૪ ઉદાહરણો છે અને ૬૭ પ્રમાણો અપાયાં છે.
. ૩ ઉપરની આ ટીકા અને ખાસ કરીને એના ઉપરના વિવેક મનનીય છે. અ ચૂમાં પૃ. ૧૧૫, ૧૫૯ તે ૪૧૮માંનાં અવતરણ શૃંગારતિલકમાંથી જ ઉષ્કૃત કરાયાં હાય એમ લાગે છે, જો એ મૂળ આ જ કૃતિનાં હોય તા આમ અવતરણ આપનાર તરીકે ‘કલિ’ હેમચન્દ્રસરિ પ્રથમ છે.
૫૦ ૨૦ (પૃ. ૨૧૪)માં ઈદાનુશાસનના ઉલ્લેખ છે. અ. ૫, સુ. પને અંગેની અ૰ ચૂ૦ (પૃ. ૭૨૮)માં તિલકમ'જરીનું દ્વિતીય પદ્મ ધૃત કરાયું છે.
૧ આ પ્રકાશિત છે. જે પુ॰ ૧૫૯
૨ આ પૃષ્ઠાક શ્રીવિજચલાવણ્યસૂરિ દ્વારા સંપાદિત આવૃત્તિના છે.
૩ આ પંકિત પૈકી “મુલ્યામુ ાન” એટલે અશ અચૂ૦ (૫૦ ૫૮)ના છે. જ્યારે બાકીના અશ અ. ૧ના ૨૧મા સગરૂપે છે.
