________________
૧૮૯
૨. વ્ડિ ને યાગે, જેને વિષે ધિક્કાર બતાવવા હાય તેને ૨ જી ને વખતે ૧ લી કે ૮ મી લાગે છે. જેમકે ષિજ્ઞાસ્માન્ । વિનિય દ્ધિતા આ દરિદ્રતાને ધિક્કાર | ષિ મૂ=મૂઢ, તને ધિકકાર, 1
રૂ. ઉપજ્યુંપત્તિ ને ચાગે, તેના સ’બધવાળાને ૨ જી તેમજ ૬ ી લાગે છે, જેમકે ઉપર્યુ लोकं हरिः। उपर्युपरि सर्वेषामादित्य इव तेजसा ।
જી. અહં ને ચેાગે, જેને વિષે તેના ભાવ ખત્તાવવા હાય તેને, ૩ જી લાગે છે, તેમજ કૃદંતઅવ્યય પણ આવે છે, જેમકે અહં હિતેન । અહંમન્યથા સંમાન્ય । ૬. થન્ ને યાગે, તેના પરાક્ષ કર્મને ૨ જી લાગે છે ને પ્રત્યક્ષ કર્મને ૩ જી લાગે છે, જેમકે દ યજ્ઞતે પશુના તે રૂદ્રને માટે પશુને યજ્ઞમાં હામે છે.
૬. વિશ્વ (=રમવું ) અને લક્ષ ને ચેાગે, તેમની સાથે આવતા કરણવાચક શબ્દને ૨ જી કે ૩ જી લાગે છે, જેમકે અક્ષઃ (અક્ષાના) રીવ્યતિ=પાસાવતી તે રમે છે । પિત્રા (પિતતં વા) સંજ્ઞાનીતે તે ખાપની સાથે સારીરીતે રહેછે.
૭. સ્ ને ચેાગે એ કર્મ આવે છે તે બેઉને ૨ જી અથવા એક ને ર૭ ને ખીજા ને ૪થી ને વખતે ૬ ઠ્ઠી પણ આવે છે.
૮. મન્ (૪ થા ગણના, વિચાર કરવાના અર્થના) ને યાગે, તેના પરાક્ષ કને—જો તે પ્રાણીવાચક ન હોય, ને તેને વિષે ધિક્કાર બતાવવા હાય તા—૨ જી કે ૪ થી લાગે છે. જેમકે ન ત્યાં તૃળાય ( તૃળ વા) મળ્યું. ।
ગતિવાચક ધાતુઓને ચેાગે, જ્યાં ગતિ થતી હાય તે ( પન્થાન શિવાયના ) સ્થાન વાચક શબ્દને ૨ જી કે૪ થી લાગે છે, જેમકે પ્રામાણ્ય ( થ્રામ વા ) તિઃ । પણ पन्थानं गच्छति ।
.
૨૦. વૃદ્ ને ચાગે, જેની સ્પૃહા હોય તેને ૪ થી લાગે છે, જેમકે ધનાય હૃતિ પણ સ્ક્રૂર્ ના ક્રિયાપદ શિવાયના શબ્દને ચગે ૪ થી કે ૭ મી લાગે છે, જેમકે कथमन्ये करिष्यन्ति पुत्रेभ्यः पुत्रिणः स्पृहाम् । स्पृहावती वस्तुषु केषु मागधी । ૨૨.ય, ૩૬, જ્, સૂર્, અને એએના અર્થવાળાને ચેાગે, જેના ઉપર તે વૃત્તિ થતી હાય તેને ૪ થી લાગે છે, જેમકે દૈત્યે વ્યતિતે હરિ પર કાપેછે પણ એએને ઉપસર્ગ લાગે તા ૨ જીજ લાગેછે. જેમકે ન લહુ તામમિકો ગુરુઃ । दैवाद्विभीहि काकुत्स्थ, जिह्वीहि त्वं तथा जनात्, मिथ्या मामभिसंक्रुध्यन्, नवाशां शत्रूणां हृताम् ।
૨૨.પી (=ભાડે આણવું ) ને ચેગે, જે કિમ્મતે તેમ લેવાય તે . કિમ્મતવાચક શબ્દને ૩ જી કે ૪ થી લાગે છે, જેમકે રાતેન (સાય વા) પીિત 1 ફ્રૂ. નમઃ, ને ચેગે, તેના કર્મને ૨ જી કે ૪ થી લાગે છે, જેમકે ફેવાનનોમિ ।
नृसिंहाय नमस्कुर्मः ।
૨૪.પ્ર+મૂ ને યાગે, જેના ઉપર ક્રિયા થતી હોય તેને ૪ થી કે ૬ ઠ્ઠી
લાગે છે, જેમકે
विधिप येभ्यः प्रभवति । प्रभवति निजस्य कन्याजनस्य महाराजः । શ્ય. ગન્ (=જમવુ) તથા મૂ ને ચેાગે, તેના મુખ્ય કારણને ૫ મી કે ૭ મી લાગે છે, જેમકે
ब्रह्मणः प्रजाः प्रजायन्ते । तस्यां शतानंद अग्निरसोऽजायत । हिमवतो गंगा प्रभवति । ૨૬.પૃથ, વિના, ને નાના ને ચેાગે આવતા શખ્સને ૨ જી, ૩ જી કે ૫ મી લાગે છે, જેમકે પૃથ રામ (મેળ ગામાદા ) । નાના નાન્ત નિષ્ઠા છે,જ્યાત્રા ।
