________________
૨૫૮
પ્રતિ =સામા, ઉલટું.
સાથે, એકઠા. વિ =નહીં, જુદુ, વિશેષ કરીને. કુ =સારૂ. ર નીચે લખેલા અવ્યયે નીચે પ્રમાણે વપરાય ત્યારે ઉપસર્ગો ગણાય છે. કચ્છ – વદ્દ અને ગતિવાચક ધાતુઓને ઉમેરાય છે ત્યારે. અન્ત –એ છે, મૂ અને જન્મ અને એના અર્થવાળા ધાતુઓને ઉમેરાય છે ત્યારે. સત્ત-એ ગતિવાચક ધાતુને ઉમેરાય છે ત્યારે.. સાવિત્ર—એ , અન્ન અને ન્ને ઉમેરાય છે ત્યારે. તિ – ૫ જા અને એઓના અર્થ વાળાને ઉમેરાય છે ત્યારે. વળી એ ને વિકલ્પ
- ઉમેરાય છે, ને ઉમેરાય છે ત્યારે.
-એ અને જણ વગેરેને ઉમેરાય છે ત્યારે. રજૂ ] असत् अन्वाजे
કે એ ધાતુને ઉમેરાય છે ત્યારે. प्राध्वम्
अलम्
उरि उररि
૩d U
જિગ્યા
એ ધાતુને વિકલ્પ ઉમેરાય છે તે ઉમેરાય છે ત્યારે.
वशे
साक्षात् ।
પ્રઃ (પ્રગટ)-એ મને મૂ ધાતુઓને ઉમેરાય છે ત્યારે, તેમજ એ ને વિકલ્પ ઉમેરાય
છે તે ઉમેરાય છે ત્યારે. ૩. સાર(સમગ્રવાચકતદ્વિતને પ્રત્યય) લાગેલે પ્રાતિપદિક-એ કેઈપણ ધાતુને ઉમેરાય છે ત્યારે.
પરિશિષ્ટ ૫ મું.
ઉપસર્ગ વગેરેથી પદમાં ફેરફાર થતા ધાતુઓ અણ (રજા ગણને)–રાતિ શિવાયને કઈ પણ ઉપસર્ગ લાગવાથી ઉભયપદી થાય છે.
૬ કેઈપણ ઉપસર્ગ લાગવાથી ઉભયપદી થાય છે. ૬ (અરિ ઉપસર્ગ સાથે અધ્યયનના અર્થવાળ) ને પ્રેરકાન્ત ધાતુ પરપદી થાય છે.
ત ઉપસર્ગ લાગવાથી આત્મપદી થાય છે. - છું , , , ઉભયપદી થાય છે.
ગg અથવા પ ઉપસર્ગ લાગવાથી પરમપદી થાય છે. - ધન, અવક્ષેપ, સેવન, સાણિય, પ્રતિય, ચિન, કે રૂપા ના અર્થમાં
વપરાય એ ઉપસર્ગ લાગવાથી આત્મપદી થાય છે. જેમકે તમે તેને ભેરે છે.