________________
૩૨૨]
જેન કોન્ફરન્સ હેરલ્ડ
સપ્ટેમ્બર
એમ અંહીના સંદર્યને સેબતી બનવામાં મારો બધો વખત ગાળું છું, આશ્રમમાં તે માત્ર જમવા જેટલો વખત રહું છું, પુસ્તકો વાંચવાનું તે છોડી દીધું છે.-હમણું છોડી દેવું છે. રહેવાય નહિ તેજ પુસ્તકને હાથ લગાડ એ નિશ્ચય કરી શકો છું, અહીનું પ્રત્યક જ્ઞાન એક દિવસમાં, એક કલાકમાં, અરે એકજ દેખાવ, એક જ દ્રષ્ટિમાં નિમિષ માત્રમાં જે કંઈ શીખવી દેઈ, જેટલું જ્ઞાન આપે છે, જેટલી દૈવી વાતે કાનમાં ગણગણી જાય છે, તેનો સહસ્ત્રાંશ તે શું પણ લક્ષાંશ એવી કુદરતના પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન ઉપરથી મગજમાં ભરીને એ મગજના સ્મરણ ઉપર આધાર રાખી હાથ, શાઈ, કાગળ અને લેટાના ખીલાથી એવા જડ સમૂહના સાધનોથી મનુષ્યના હસ્તથી અનેક કૃત્રિમ આકૃતિઓ પામેલાં સાધને (ટાઇપ-પ્રેસ સંચા વગેરેના સંતા રૂપ પુસ્તકોમાંથી હું મેળવી શકે નથી. એ અનેક રૂપાંતર પામેલું અનેક રીતથી વિકૃત થએલું હિડંબા જ્ઞાન છે. અને અહીંનું પ્રત્યક્ષ સંદર્ય નજરે નિહાળતાંજ હેની શુદ્ધતા સમજાઈ જાય છે.
તું કલ્પના કરી શકે છે મહારામાં કેટલો ફરક પડી ગથે છે? જેને માટે મુંબઈમાં હું અનેક પ્રયત્નો કરત-કલાકના કલાકમાં થોડીક મિનિટ માંડમાંડ જે સ્થિતિ હું અનુભવી શકતિ (અને તેથી ઊલટી નિરાશાજ વધતી ) તે વિના બોલાવ્ય-આપોઆપ-એની મેળે જ આવીને મને અંહી ભેટી પડે છેકુદરતનું સાંદર્ય નિહાળવામાં-અંહીની શુચિતા અનુભવ વામાં ઘડી ઘડી હું મને ભૂલી જાઉં છું અને છેલ્લા ત્રણ ચાર દિવસથી ( જ્યારથી હું
હારો ઘણો ખરે સમય આમ નીચે ફરવામાં ગાળું છું ) તે કંઇક જુદે જ બની ગયો છું. ...ના ધ્યાનમાં હારી જે સ્થિતિને માટે હારા ઉપર હું આશીર્વાદના વાદળાં વર્ષાવતશુચિતા અને અશુચિતાની એક ક્ષુદ્ર બાબતને લીધે તું હારા ઉપર ગુસ્સે થઈ હતી-કિંવા - હને ખોટું લાગ્યું હતું અને એ સ્થિતિ બહુજ નીચેની પાયરીના–છેક પ્રથમ પગથિ આના–મુમુક્ષુએ સ્વીકારવી યોગ્ય છે. તુ એ સ્થિતિથી ઉપર છે એમ સમજાવી અશુભ અકસ્માત શુભ પરિણામ લાવવાનેજ બની આવે છે એ “અશ્રુના ઝરણમાં સ્થળ જ્ઞાનનું છે? એ કલાપિના મૃત્યુની લીટી દ્વારા હું સમજાવતો હતો તે વખતે હારી જે સ્થિતિ હતી એ સ્થિતિ પ્રભુના આ ખોળામાં ઘડી ઘડી અનુભવાય છે. કાલનીજ-ગઈ કાલની જ વાત કહું છું. લોહાઘાટ ચારથી વાગે હું આશ્રમમાં પાછો આવ્યો અને થોડીવાર રહી પણ પાંચ કે પાંચને શુમારે બીજી તરફ એક ઉંડી ખીણમાં ગયો. ત્યાં ઝાડી છે. છેક અંધારા જેવું રહે. માથા ઉપર આકાશ, થોડુંક-હાની છત્રી જેટલું દેખાય. તરફ જવાના રસ્તો એ તરફ થઈને જાય છે અને આશ્રમના સ્વામીઓ તેને જઈ આવી શકાય એ રાખવાની સંભાળ રાખે છે. હું ફરતે ફરતે છ વાગે અંહી આવી પહોંચ્યો હતો. આસ પાસના ઉંચા ઉચા પર્વતની પાછળ ચાલ્યો જવાથી સૂર્ય કયારનો ડુબી ગયો જણાતો હતો અંધારૂ થઈ ગયું હતું,
તાથી થોડેક દૂરથી એક પાંચેક ફીટ ઉંચાઈથી પડતો ૫ણુનો હાને સરખો ધોધ છે અને એ ઝરણું ત્યાંથી આગળ ચાલી રસ્તા તરફ જાય છે તેથી રવાસીઓને હેના ઉપર હાને સરખે લોકડાંને સાત આઠ ફીટનો પુલ બાંધવો પડયો છે.
