________________
જૈન કેન્ફરન્સ હેરલ્ડ,
હવે આપણે પૂર્વની વાત ઉપર આવીએ. પ્રેમ આનંદ આત્માનેા (જ્ઞાનને) ગુણ છે. તે સુખની લાલસાએ ચાદ રાજલોક રૂ૫ દ્રશ્ય સૌંસારમાં મ દામ સુખતી કલ્પનાએ જી. ઝાંવાંનાંખીરહેલ છે. આથી અનત સ્થલેએ ભટકી ભટકી અન તાલ બી થઇગયા હોવાથી પ્રેમ આનંદ વિખરાઇ અને વહેંચાઇ ગયા છે, અને તેથી અત:કરણમાં પ્રેમ, આનંદ રાત દિવસ નહિ હાવાથી ખેદાતુર જુવાન સમય વ્યતીત કરે છે. હવેતે પ્રેમ-આનંદને સર્વ સ્થલેધી પાછે। વાળી જ્યારે તેઅંતઃકરણમાં એકત્રિત થાય ત્યારે પ્રેમ-આનદના અખંડ ઉભરા અંતઃકરણમાં ન સમાય એવા સમુદ્રના કલ્લાની પેઠે ઉછળે, ત્યારે પરમ નઋતમય આનંદ સુખનો અનુભવ થાય તેમ છે. તે! તેમ કરવાને ત્યાં ત્યાંથી પાછા વાળા ચાદ રાજલોકનું પુદ્દગલ રૂપે (દ્રશ્ય રૂપે), કાળરૂપે (સ્થિતિરૂપે) વષઁન કરી તેનુ દુઃખ જ્ઞાનીઓએ દેખાડતુ છે, અને તેટલા માટે તે પ્રેમને પાછા વાળવા ( ) ત્યાગ (૨) વૈરાગ્ય (૩) શાસ્ત્રાલબત (૪) નિષ્કામ મૂર્તિની ભક્તિ અને (૫) ઉદાસીનત-એમ પાંચ ક્રમથી પ્રેમને પાછે એકત્ર કરી અંતઃકરણમાં સ્થિત કરવા જ્ઞાતપુત્રે જે અનત કરૂણા કરીછે તેના ઉપકારનું વર્ચુન શું કરીએ ? જેટલુ કરીએ તેટલુ થેડુ છે.
૩૮૬]
[અકટોબર
"
તે પ્રદેશને ‘ દર્શનમેાહુ ' કહેલ છે. એક દનમેહથી નિવૃત થ॰માં ઉપરના પાંચ ગુણાને ઉપાસવા અવશ્યના છે તેમાં છેલ્લા ગુણ જે ઉદાસીનતા છે તે ચારિત્રમેાહના પ્રદેશમાં પણ તેની ક્ષાયકતા કરવામાં ઉત્કૃષ્ટ છે. હવે દર્શન માહના પ્રદેશ તપાસીએ. તે પ્રદેશનાં અણુઓનાં નામ ૧ અજીક ૨ પાપ ૩ પુણ્ય ૪ ધ અને ૫ અનાર્યતા. એને ધમ આશ્રવ ઉપશમ સર એમ અનેક એવાજ હેતુના સૂચક નામ છે. વેદાંતમાં (વ્યાસ ભગવાનના શાસ્ત્રમાં દર્શનમેાહુના પ્રદેશને ‘ સ્થૂલ માયિક, પ્રદેશ ' કહેલ છે. માયક એ મેાહનું નામ છે, એટલે જ્યાં મે પાષાય છે તે તેવી તેને માયિક પ્રદેશ કહેલ છે. માયિક પ્રદેશને યાષપ્રદેશ પણ ગણ્યા છે. તે પ્રદેશમાંથી જ્ઞાન-અ મા કર્મને એકત્ર કરેછે, તેથી કર્મ શુભ કે અશુભ–એ બંને પાપપ્રદેશતાં પરમાણુઆ હોવાથી તે સ્થલને પાપ પ્રદેશ કહેવામાં આવ્યા છે. જે પરમાણુએ ગ્રહવામાં આવે છે તે જડ હોવાથી તેને અજીવ તત્વ કહે છે. અજીવ તત્ત્વને આવવાને જે મા તેને આશ્રવ કહ્યા છે, શુભ અણુને ગ્રહવેા તે પુણ્ય, અને અશુભને ગ્રહવા તે પાપ એમ અજીવના ભેદ છે. (૧) અજ્રવ (૨) પુણ્ય (૩) પાપ (૪) આશ્રૃંવ એમ ચારની વાત સક્ષેપમાં કહી. હવે બધની વાત ઉપર આવીએ. જે પૂર્વે લખવામાં આવ્યું છે કે માયિક પ્રદેશમાંથી જીવ ક પરમાણુને ગ્રહણ કરે છે તે વૃત્તિ છે. યાદ રાજલોક અને ચાર ગતિમાં ભટકી ભટકી ત્યાં ત્યાંનાં અણુ સૂક્ષ્મ રૂપે એકત્ર કરી આત્મપ્રદેશને પ્રતિબંધ કરે છે. આ વાત તથારૂપ છે, પણ ત્યાં એટલું સમજવાનું છે કે વૃત્તિ કામ ઠામ ભટકવા જતી નથી. જો ભટકવા જાય તે વૃત્તિ એ આત્માનુ અંતરમાં અથવા બાહેર વર્તન છે તેથી દેહ જીવત વગરના થઇ જાય. આમ છે ત્યારે કઇ રીતે તે કમ ગ્રહણ કરે છે તે વાત કરીએ.
