________________
૧૯૧૨]
ક્રમ છપાવાની તૈયારીમાં હતા ત્યાં અમુક વાંધા પડવાથી હેરલ્ડમાં પ્રગટ થતા અટકયેા છે, પરંતુ તે ‘જૈન’ પત્રના તા. ૯ મી અકટેમ્બર સને ૧૯૧૦ ના અકમાં પ્રગટ થયા છે. ત્યાર પછી ‘હેરલ્ડ'માં તેમના તરફથી એક પણ લેખ લખાયા થી. આ પત્ર સિાય બીજા તેમજ અન્ય રથલે તેમણે લેખા (જો કે ઘણા થેાડા) લખ્યા હતા. ગુજરાતી' ના અંગ્રેજી કાલમમાં Piety નામના તખલ્લુસથી સમેત શિખરપ્રકરણ ઉભું થયું ત્યારે તે પર અંગ્રેજીમાં લેખ લખ્યા હતા. ‘આનંદ'માં આશાતનાનું સ્વરૂપ, વગેરે અને શ્રી રાજચંદ્ર જયંતીના બે પ્રસંગેાએ આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર અને બીજો એમ એ લેખા આદિ લખેલા પ્રકટ થયા છે. આ સ ઉપરથી તેમજ તેમના સમાગમથી એ દૃઢ પ્રતીતિપૂર્વક જણાય છે કે તેમના ધાર્મિક અભ્યાસ (કે જે મેટ્રિકમાં હતા ત્યારથીજ શરૂ થયેા હતેા) તે ઘણા ગૂઢ, મર્મસ્પર્શી, સૂક્ષ્મ, અને સચોટ હતા; અને પોતે પાશ્ચાત્ય ન્યાય અને તત્ત્વજ્ઞાન ને ખાસ અભ્યાસી તરીકે પાન કરેલ હોવાથી તે તેનું મિશ્રણ પેાતાનામાં જૈન ધર્મના ઉંડા તત્વજ્ઞાન પ્રત્યે સંપૂર્ણ આદર મેળવી શકયું હતું.
ચિત્ર પરિચય.
[૪૫
બાલકાને ઉપયોગી તેમજ તેમની શક્તિ અનુસાર રૂચિ ઉત્પન્ન કરે તેવાં પુસ્તકા યે!જવા તેમજ ચેાજાવવાની સતત અને તીવ્ર ઇચ્છા રહેતી; તદર્થે બાલકામાં અશાસ્ત્ર, વાર્તા અને સંવાદરૂપે બાલ્યવયથી સરલ સ્વરૂપમાં પરિણમે તેવી રીતે યેાજાવવા તે કામ તેમણે સદૂગત સાક્ષર શ્રી જીવાભાઇ અમીચંદ પટેલને સોંપ્યું હતુ. અને તેમાં કેવા પઠ યાજવા તેની નોંધપણુ કરી આપી હતી. આને અંગે વ્યાપારની કળ' નામનુ પુસ્તક તે સાક્ષરે લખ્યું, અને ગાવિજીભાઇને બતાવ્યું. ગાવિન્દભાઇ થાડા પાઠે જોયા પછી સ્વ૦ જીવાભાષને તા- ૧ -૪
૧૯૦૯ના પત્રમાં લખે છે કેઃ -
પાઠો બહુજ સુ ંદર રીતે યોજાયા છે. જે આશાથી આપને એ કાર્ય સોંપવામાં આવેલુ તે આશા મારા માનવા પ્રમાણે સર્વાશે ફળીભૂત થએલી છે, એવીજ કાળજી તથા-યુકિતપૂર્વક આપ આકીતુ કાર્ય પૂર્ણ કરશે. મારે કાંપણ ફેરફાર સૂચવવાનું નથી....'
તેમજ રા. નાનચદ માણેકચંદને લખતાં જણાવે છે કે “રા. જીવાભાઇએ અર્થશાસ્ત્રના ૬ પાઠ તૈયાર ફરી મારાપર મોકલ્યા હતા તેમાં અર્થશાસ્ત્રના એક વિભાગ production આખા આવી જાય છે. વાર્તા રૂપે બહુજ યુકિતપૂર્વક લખાયલા છે, તે વાંચી હું ખુશખુશ થઇ ગયા છું. મેં એજ પ્રમાણે માકીના પાઠે લખી નાંખવા કહ્યું છે હું ધારૂં છુ આપ આવીને વાંચશે ત્યારે તે જોઇ અવશ્ય ખુશી થશેા એ વિષયનું સામાન્ય તથા અગત્યનું જ્ઞાન બહુ રસપૂર્વક તે પાઠાની અંદર સમાવેલ છે, પાઠે વાર્તા તથા અમુક મિત્રા વચ્ચે વાતચિત રૂપે છે.
તદુપરાંત જૈનધમ સાહિત્યમાં પાર પામવાને પ્રબલ પ્રયાસ કરતા, અને જે વાંચતા તે એવા પાનપૂર્વક અને ચોકસાઈથી કે એક પુસ્તક લીધું તે પુરૂ' કર્યા સિવાય બીજું લેતા
