________________
૩૩૬]
જૈન કેન્ફરન્સ હેરલ્ડ.
[સપ્ટેબર
ગામ ઇચ્છવી જોઇએ. જૈન વિદ્યાથીએ.માં જૈન વ્યાપારીએામાં વર્તમાનપત્ર-પુસ્તક વાંચવા ના શોખ નથી કહે। તે। ચાલે. ‘ગુજરાત’ જેવામાં કેવળ વાર્તા અગર ાના નિરસ ખનાવે, મુંબઈ સમાચાર'માં વ્યાપારની ખારે। અને પુસ્તકામાં ઈદ્રિયોને અેકાનાર નવલકથાએજ એમનાં પ્રિય છે, પરંતુ વાંચનના શેખ હજી ઉત્પન્ન થયા નથી-પુરૂષોમાં નથી તે પછી સ્ત્રીએમાં તે કયાંથીજ હાય? સંધ્યાકાળ પહેલાં ભાજન કરી બહાર કામે કે ગપ્પાં મારવા જવાની ટેવ પડી હાવાથી વાંચવાનુ કયાંથી ગમે ? કુળવાયેલા માબા અને શિક્ષકેાનું કન્ય છે કે એ વાંચનના શેાખનાં આ કામળ વિદ્યાર્થી એનાં હૃદયમાં રેપવાં.
ન
ધાર્મિક સંસ્થામાં ધ સ્થાને- ધર્માચાય ના સંબધનાં સ્થાને સમાવેશ થાય છે. હિંદુધર્મની અનેક શાળા-હેતી મદિરા-ભકતાના પ્રમાણમાં એટલું ધાર્મિકસ સ્થા કહેવુ જોઇએ કે ધ શ્રદ્ધા જૈનામાં હજી હૃદ છે અને એ આનંદસૂચક છે. પરંતુ એ શ્રધ્ધા-અંધશ્રધ્ધા-હુમ-ગતાનુનિક સ્થિતિમાં ન જાય તે સાચવવાનું કાર્ય ધર્માચાર્યાં-અને કેળવાયેલાનુ છે. પાશ્ચાત્ય કળાણીના પ્રભાવે અન્ય ધર્મના સિધ્ધાન્તા ઇચ્છા કે અનિચ્છાએ વાંચવા પડતા હાયાથી અને ધના સંસ્કારા સચોટ ન પડવાથી સમય જતાં ધમ શ્રધ્ધા ઓછી થવાના સંભ રડે છે. આ ન થાય તેટલા માટે ધર્માંચામાંએ વખતેાવખત સુપ્રસિદ્ધ રેવર્ડ વાયસીની માફક જૈન ધર્મ વ્યાખ્યાના લાકપ્રિય ભાષામાં અને રસિકતાથી આપવાં જોઇએ-જૈનધર્માત્માનાં જીવને બાલકાનાં જીવનમાં તખત થાય એમ કથાનકા રૂપે કિવા ચરિત્રારૂપે તૈયાર કરવામાં પણ જેવા શુભ પ્રસ ંગે કિવા તીર્થંકરાની જયંતીને દિવસે ધણીવાર દિશમાં ભભકભર રાશની–હાર્યાંનીયમ અને સુંદર વેશનાં ખાલકાનાં નાટકનાં ગીતનાં સ્તવના સભળાય છે. આથી લાંકાને • સમુહ સારે। ભરાય છે. અને કેટલાક ન આવનારા આવવા ઉશ્કેરાય છે પણ હંમેશનુ શ્રેષ્ઠ જવાથી આંતર રહસ્ય ભૂલી સંગીતપાટી ને અનુભવ થતા હોય એમ નથી લાગતું ? ઈશ્વરભકિતના પ્રાદુર્ભાવ એકાન્ત સૃષ્ટિસાંદર્ય માંજ થાય છે આટલાજ માટે આપણા પૂર્વજોએ તીર્થસ્થાના પર્વતના શિખરેનદિ–દરિયા કાંઠે કર્યાં છે. ઈશ્વરસ્તવન-આત્મનિરીક્ષણ ધાંધલ માં ન થાય—અસંભવિત નહીં પણ કિઠનતા છેજ. સંગીતદ્નારા સ્તુતિ આવશ્યક છે પરંતુ તે જ્યારે હૃદયના ઉદ્દગાર હોય ત્યારેજ.
જૈન સિદ્ધાન્તા યુરોપમાં ગયા છે અને ત્યાં વિદેશીએ જૈનધમ' પાળતા થયા છે એટલુ જ નહિ પણ જૈનધમ પ્રસરે એમ જૈન ઇચ્છે એ સ્વાભાવિક છે. સ્વામી વિવેકાનદે યુરોપ અમેરીકામાં હિંદુ ધર્મના પ્રચાર કર્યાં તેમ જૈન ધર્મા પ્રચાર થાય એટલા માટે સ્વામી વિવેકાનંદ જેવા વીર્ જૈન ધર્માચાર્યાંએ નીકળવું આવશ્યક છે. જૈનધર્માંના સિદ્ધાંતા રગે રગે વ્યાપી રહ્યાં હાય અને તે સાથે ઈંગ્રેજી ધમશાસ્ત્રાને શાસ્ત્રિય અભ્યાસ કર્યાં હાય તેજ
આ કાર્ય કરી શકે અને એ કાર્ય કરવું હુંય તે। ધ પ્રચારનું કામ કરનારે અંગ્રેજી અભ્યાસ કરવા જોઇએ. અથવા Ù ંગ્રેજી અભ્યાસ કરેલાએ જૈનધર્મના ભરે.બર્ અભ્યાસ કરી
