Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
કરવામાં આવ્યું અને પછી અલ્પ સમયમાં જ મેડતા ચાતુર્માસાવધિ સમાપ્ત થતા જ જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ' પ્રથમ ભાગની પાંડુલિપિને પ્રેસમાં આપી દેવામાં આવી. પ્રથમ ભાગ પૂર્ણ થતાં જ મેડતા ધર્મસ્થાનમાં ઇતિહાસના દ્વિતીય ભાગના આલેખનનો પ્રારંભ કરી દેવામાં આવ્યો.
જૈન ધર્મના ઇતિહાસના અભાવની ચતુર્થાશ પૂર્તિમાત્રથી જ આચાર્યશ્રીને ઘણો હર્ષ થયો, જૈન સમાજમાં હર્ષની લહેર તરંગિત થઈ ઊઠી અને જૈન ઇતિહાસ સમિતિનો ઉત્સાહ સો ગણો વધી ગયો. પ્રથમ ભાગના પ્રકાશનની સાથે-સાથે જ એના અંતિમ અંશને સમિતિએ “ઐતિહાસિક કાળના ત્રણ તીર્થંકરનામથી પૃથક ગ્રંથના રૂપમાં પ્રકાશિત કરાવ્યો. જેન-અજૈન બધી પરંપરાના વિદ્વાનોએ મુક્તકંઠે આ ઐતિહાસિક કૃતિ અને કૃતિકાર આચાર્યશ્રીની ખૂબ-ખૂબ પ્રશંસા કરી. આચાર્યશ્રીએ એમની લેખનીના ચમત્કારથી ઇતિહાસ જેવા નીરસ વિષયને પણ એવો સરસ અને સંમોહક બનાવી દીધો કે સહસો શ્રદ્ધાળુ અને સ્વાધ્યાયી પ્રતિદિન એનું પારાયણ (પઠન) કરે છે.
સને ૧૯૭૪માં આચાર્યશ્રીએ “જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ” બીજો ભાગ પણ પૂર્ણ કરી દીધો, જેને ઇતિહાસ સમિતિએ ૧૯૭પમાં પ્રકાશિત કર્યો. એનું પણ જૈન ધર્મમાં વ્યાપક સ્વાગત થયું. આ ગ્રંથ સંબંધમાં જૈન વિદ્વાન શ્રી દલસુખભાઈ માલવણિયાએ એમના આંતરિક ઉગાર નિમ્નલિખિત શબ્દોમાં વ્યક્ત કર્યા છે : “જૈન ધર્મના મૌલિક ઈતિહાસના રોચક પ્રકરણ અને આપની પ્રસ્તાવના વાંચી. તમે આ ગ્રંથમાં જૈન ઇતિહાસની ગૂંચવણોને ઉકેલવામાં જે પરિશ્રમ કર્યો છે, જેવી તટસ્થતા દેખાડી છે, તે દુર્લભ છે. ઘણા સમય સુધી તમારો આ ઇતિહાસ ગ્રંથ પ્રામાણિક ઇતિહાસના રૂપમાં કાયમ રહેશે. નવાં તથ્યોની સંભાવના હવે ઓછી જ છે. જે તથ્યો તમે એકત્ર કર્યા છે અને એમને યથાસ્થાને ગોઠવ્યાં છે, તે એક સુજ્ઞ ઇતિહાસના વિદ્વાનનું યોગ્ય કાર્ય છે. આ ગ્રંથને વાંચીને તમારા પ્રત્યે જે આદર હતો, તેમાં વધારો થયો છે.” - એક ગષક વિદ્વાન જ બીજા ગવેષક વિદ્વાનના શ્રમનું સાચું આકલન) મૂલ્યાંકન કરી શકે છે. આચાર્યશ્રી અને એમની અમર ઐતિહાસિક કૃતિના વિષયમાં એનાથી વધુ શું લખી શકાય? - સન ૧૯૭૫ના અંતિમ ચરણમાં જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ તૃતીય ભાગ માટે સામગ્રી એકઠી કરવાના કાર્યનો પ્રારંભ કરી દેવામાં આવ્યો, દેવદ્ધિક્ષમાશ્રમણના સ્વર્ગારોહણ પછી લગભગ સાતસો-આઠસો
ન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 9696969696969696969696969696999 પ ]