Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand

Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal

Page 8

વિશ્રામ લઈ લીધો કે - “દેવદ્ધિગણિક્ષમાશ્રમણ'ના પશ્ચાત્ પાંચસો-છસ્સો (૫૦૦-૬૦૦) વર્ષનો જૈન ઇતિહાસ નિતાંત અંધકારપૂર્ણ છે. એને પ્રકાશમાં લાવવાના સ્ત્રોત વર્તમાનમાં અનુપલબ્ધ છે.
જૈન ધર્મના સર્વાગીણ ક્રમબદ્ધ ઇતિહાસનો આ અભાવ વસ્તુતઃ લાંબા સમયથી ખટકતો આવી રહ્યો હતો. એપ્રિલ - ૧૯૩૩માં આયોજિત અજમેરના બૃહદ્ સાધુ-સંમેલનમાં અનેક આચાર્યો અને શ્રાવકશ્રાવિકાઓએ જૈન ધર્મના ઇતિહાસના નિર્માણની દિશામાં પ્રયાસ કરવાનો નિર્ણય લીધો. જેના કૉન્ફરન્સે પણ એમનાં વાર્ષિક અધિવેશનોમાં આ ત્રુટીને પૂરી કરવા સંબંધમાં અનેક વખત પ્રસ્તાવ પસાર કર્યા, પણ આ દુસાધ્ય કાર્યને હાથમાં લેવાનું સાહસ કોઈએ પણ ન કર્યું, કારણ કે આ મહાન કાર્યને પૂરું કરવા માટે અથાગ પરિશ્રમ અને સાધના કરનારા કોઈ પુરુષાર્થી મનીષીની આવશ્યકતા હતી.
અંતતોગત્વા (આખરે) સન ૧૯૬પમાં યશસ્વિની રત્નવંશ શ્રમણ પરંપરાના આચાર્યશ્રી હસ્તીમલજી મહારાજે શ્રમસાધ્ય અને સમયસાધ્ય ઇતિહાસના નિર્માણના આ અતિ દુષ્કર કાર્યને દઢ સંકલ્પની સાથે એમના હાથમાં લીધું. સન ૧૯૬૫ અર્થાત્ સંવત ૨૦૨૨ના બાલોતરા ચતુર્માસકાળમાં મહામનીષુ, લબ્ધપ્રતિષ્ઠા વિદ્વાન આચાર્ય શ્રી હસ્તીમલજી મહારાજના નિર્દેશનમાં ન્યાયમૂર્તિ શ્રી ઈન્દ્રનાથ મોદી, જૈન ધર્મના શીર્ષ વિદ્વાન શ્રી દલસુખભાઈ માલવણિયા, ડૉ. નરેન્દ્ર ભાનાવત આદિ સાથે પિરામર્શ કરીને ઇતિહાસ સમિતિનું ગઠન (રચના) કરવામાં આવ્યું. ન્યાયમૂર્તિ શ્રી મોદીને સમિતિના અધ્યક્ષ, શ્રી સોહનલાલ કોઠારીને મંત્રી અને શ્રી પૂનમચંદ બડેરને કોષાધ્યક્ષ નીમવામાં આવ્યા. ઇતિહાસ સમિતિ દ્વારા અનેક વિદ્વાન સંતોને ઇતિહાસનિર્માણના આ કઠિન કાર્યમાં સક્રિય સહયોગ આપવા માટે અનેક વખત વિનમ્ર પ્રાર્થનાઓ કરવામાં આવી.
બાલોતરા ચાતુર્માસની અવધિ સમાપ્ત થતાં જ આચાર્ય શ્રી હસ્તીમલજી મહારાજે આ ગુરુતર કાર્યને પૂરું કરવાના દેઢ સંકલ્પની સાથે ગુજરાત તરફ વિહાર કર્યો. મરસ્થળ અને ગુજરાત પ્રદેશમાં વિહાર કરતા-કરતા આચાર્યશ્રીએ પાટણ, સિદ્ધપુર, પાલનપુર, ખેડા, ખંભાત, લીંબડી, વડોદરા, અમદાવાદ વગેરે નગરોના શાસ્ત્રાગારો, પ્રાચીન હસ્તલિખિત જ્ઞાનભંડારોના અથાગ જ્ઞાન-સમુદ્રનું મંથન કર્યું, પ્રાચીન જૈન વાડ્મયનું અધ્યયન કર્યું અને સહસ્ત્રો પ્રાચીન ગ્રંથોમાંથી સારભૂત ઐતિહાસિક સામગ્રીનું અથાગ | જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 969696969696969696969696969696969 ૩ |