________________
ગાથા-૧૧]“જે બાલ્યવયમાં પ્રૌઢ જ્ઞાને મુગ્ધ કરતા લોકને,
સોળે કળા વિજ્ઞાન કેરા સારને અવધારીને; , ત્રણ લોકમાં વિસ્મય સમા ગુણરૂપ યૌવનયુક્ત જે,
એવા પ્રભુ અરિહંતને પંચાંગભાવે હું નમું” ૧૧ આ અગિયારમી ગાથામાં ભક્તકવિ પ્રભુના બૌદ્ધિક અને શારીરિક બંને પ્રકારના વિસ્મયકારી ગુણોનો ઉલ્લેખ કરે છે. સાધારણ રીતે બાળસુલભ બુદ્ધિ મનુષ્યને પ્રસન્ન કરવામાં કારણ હોય છે. પરંતુ પ્રભુ તો બાલ્ય અવસ્થાથી બુદ્ધિનો અદ્ભુત પ્રકાર પાથરે છે. પ્રૌઢ માણસો જે વાત ન કરી શકે કે ન સમજી શકે તેવી જ્ઞાન ભરેલી વાતો પ્રભુ સહેજ ભાવે બનાવીને લોકોને આશ્ચર્ય પમાડી દે છે. ગમે તેવો સવાલ હોય તેનો સટિક જવાબ આપતા હોય છે. આથી સહજ પ્રેરાઈને (વિશાળ અર્થ ભરેલ હોય તે - ચારેબાજુથી અર્થ નીકળતો હોય તે) બાળમુકુંદ સાથે વાતો કરવા વિદ્વાન લોકો પણ ઉત્સુક રહે છે. કારણ કે પ્રભુને જન્મતાંની સાથે જ ત્રણ જ્ઞાન ઉપલબ્ધ હોય છે. અને એ સિવાય મતિજ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાનનો તીવ્ર ક્ષયોપશમ હોય છે. બધા ગણિતશાસ્ત્રો પણ તેમની બુદ્ધિમાં પ્રકાશિત હોય છે. એ જ રીતે બધી કળાઓ પણ પુણ્યના પ્રભાવે ખીલી ઊઠે છે. કોઈપણ એવી વાત નથી જે બાળપ્રભુ માટે પણ અગોચર કે અગમ્ય હોય. અલૌકિક ભાવે તેઓ વસ્તુનું કથન કરી અધ્યાત્મ શક્તિનું પ્રદર્શન કરે છે.
ઉપર્યુક્ત બૌદ્ધિક ક્ષમતા પછી કવિ પ્રભુની અલૌકિક દૈહિક અવસ્થાનું વર્ણન કરે છે. કારણ કે શરીરમાં ગુણોનું પ્રાગટ્ય અને રૂપ-રંગની વિકસિત અવસ્થા તથા યૌવનનું છલકાવું એ મુખ્ય ગુણો છે. હવે અહીં પ્રભુના રૂપનું તો પૂછવું જ શું? તીર્થકર નામ કર્મના ઉદયથી અભુત રૂપ પ્રગટ થયું છે, અને દેહના ગુણો પણ જાણે આધ્યાત્મિક ગુણોની ચાડી ખાતા હોય તે રીતે કણ-કણમાં ઝલકી રહ્યા છે. અને એ જ રીતે પ્રભુ હવે બાલ્યાવસ્થાનો ત્યાગ કરી કિશોર અવસ્થા તરફ ઢળ્યા છે, અને યૌવન અવસ્થાના અંશો ઉદયમાન થઈ રહ્યા છે, જેથી પ્રથમ નજરે જ હજારો લોકોને માટે તેઓ આકર્ષણ બિંદુ બની ગયા છે. અહીં કવિ પણ પ્રભુના ગુણો પ્રત્યે મુગ્ધ છે. આવા અલૌકિક ભાવોને નિહાળી અરિહંતોનાં ચરણોમાં પંચાંગભાવે વંદના કરવાનો તેમનો અખ્ખલિત પ્રવાહ વૃદ્ધિ પામ્યો છે, અને અરિહંતોને પુનઃ પુનઃ વંદના કરી રહ્યા છે. ૩૬ ************* અરિહંત વંદનાવલી)
