________________
ગાથા-૨૯ “જે પૂર્ણ કેવળજ્ઞાન લોકા-લોકને અજવાળ તું,
જેના મહાસામર્થ્ય કેરો પાર કો નવ પામતું;
એ પ્રાપ્ત જેણે ચાર ઘાતિ કર્મને છેદી કર્યું, એવા પ્રભુ અરિહંતને પંચાંગ ભાવે હું નમું.” ૨૯
.
કવિતાના કારણે કવિરાજે કાવ્ય-કારણનો વિપરીત ભાવ કર્યો છે અને કેવળજ્ઞાનના ઉલ્લેખ પછી ચાર કર્મ ઘાતિના ક્ષયની વાત કરી છે. વસ્તુતઃ ચાર ઘાતિકર્મનો ક્ષય થયા પછી જ કેવળજ્ઞાન ઉદ્ભવે છે. આ ચારેય ઘાતિકર્મો અનાદિ કાળથી ચાર મહાગુણોને ઘેરીને, જેમ સાપ ભરડો લઈને ચંદનને વળગેલો હોય, તે રીતે આ ઘાતિકર્મો વળગેલાં હતાં અનંત જ્ઞાન
અનંત દર્શન - અનંત નિર્મળ ગુણોની અવસ્થા અને અનંત બળ એવા ગુણો ઘાતિકર્મોના ગયા પછી સ્વતઃ પ્રગટ થઈ જાય છે. તેમાં પ્રમુખસ્થાન કેવળજ્ઞાન; કેવળજ્ઞાન એક પ્રકારની મુક્તિ છે. માનો મોક્ષ અવસ્થા જ છે. કેવળજ્ઞાનને મહાજ્ઞાન, પરિપૂર્ણજ્ઞાન, અનંતજ્ઞાન દોષરહિત જ્ઞાનપિંડ એવાં બધાં નામો આપી શકાય છે. કેવળજ્ઞાનમાં ત્રણલોકનું પ્રતિબિંબ સ્પષ્ટ દેખાય છે. તે જ્ઞાનની સાથે-સાથે ભગવાનનું અનંત દર્શન અને અનંત સામર્થ્ય પણ પ્રગટ થાય છે. શબ્દોથી કે બીજા કોઈ સાધનથી આ ગુણોનો પાર પામી શકાય નહિ, તેવા અનંત વિસ્તારવાળા ગુણો છે. અકષાય અવસ્થા હોવાથી આ બધા ગુણો અરિહંતપદને શોભાવે છે. અને મૂળમાં આત્મગુણોનો ઘાત કરનાર ઘાતિકર્મનું ઉચ્છેદન થઈ જવાથી ચારિત્રની અપૂર્વ પર્યાય દ્વારા તે ઘાતિયા છેદાઈ ગયા છે. તેથી પ્રભુ દેવાધિદેવના પદને પ્રાપ્ત કરી અરિહંતપદને વરી સ્વ-પરના પરમ ઉપકારી બની શાસન નાયક તરીકે શોભા વધારી રહ્યા છે. અને કવિશ્રી ઉદિત થયેલા નવ રૂપને અને દેવાધિદેવની પરિપૂર્ણ સાધના પછી ઉદ્ભવેલા ગુણોને નિહાળીને જાણે પતાસું પાણીમાં પીગળી જાય તે રીતે ભાવમાં પ્રવાહિત થઈ પંચાંગભાવે વંદી રહ્યા છે.
Es
અરિહંત વંદનાવલી
