Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 361

३६०
व्यवहार- छेदसूत्रम्-१-२/५८ निरतियारा यसमणा नतदाहंतेन पडिरुवं ।। वृ- यत्त्वं राजन् पृच्छसि अथ कथं त्वं श्रमणानां प्रतिरुपी तदहं कथयामि । यथा श्रमणाभगवन्तो निरतिचारा नतथाहंतेश्रमणानांप्रतिरुपी नतुसाक्षात् श्रमण इतिप्रतिरुपित्वमेवभावयति ।। [भा.१२१८] निव्वूढोमि नरेसरखेत्तेविजईण अस्थिउंनलभे ।
अतियारस्स विसोही पकरेमि पमायमूलस्स ।। वृ-हेनरेश्वर पृथिवीपते! प्रमादमूलस्यातिचारस्य सम्प्रतिविशोधिंकरोमि,तांचकुर्वन् नियूढोऽस्मि निष्कासितोऽस्मि । सत आस्तामन्यत् क्षेत्रेऽपि यतीनामहं स्थातुंन लभे, ततः श्रमण प्रतिरुप्यमिति राजाप्राह-कस्त्वया कृतोतीचारः का वातस्य विशोधिरेवं पृष्टेयत्कर्तव्यं तदाह[भा.१२१९] कहणा उद्दणा आगमन पृच्छणंदीवणाय कजस्स ।
वीसज्जियंति यमयाहासुस्सितोभणतिराया ।। वृ-कथनं राज्ञा पृष्टस्य सर्वस्याप्यर्थस्य प्रसङ्गतोऽन्यस्यापि यथा प्रवचनप्रभावना भवति । तत आवर्तनमाकम्पनं राज्ञो भक्ती भवनमिति भावः । तदनन्तरमागमनप्रच्छन्नमागमनकारणस्य प्रश्नः । केन प्रयोजनेन यूयमत्रागताःस्थ, अत्रान्तरे येन कार्येण समागतस्तस्य दीपना प्रकाशना, ततो राजा हासोस्सितो त्ति हासेन उत्सृता हृष्टोद्भासो स्मितो हसितमुखप्रहष्टश्च सन्नित्यर्थः । भणति यथा मया विसर्जितंमुत्कलितमिति । अथ किंतत्कार्यं यस्य राज्ञो मुत्कलनं कृमित्यत आह[भा.१२२०] वायपरायणकुवितो चेइयतद्दव्वसंजत्ती गहणो ।
पुव्वत्ताण चउण्हण्हवि कजाण हविज्ज अन्नयरं ।। वृ-वादे पराजयेन कुपितः स्यात् अथवा चैत्यं जिनायतनं किमपितेनावष्टब्धं स्यात्ततस्तन्मोचा क्रुद्धोभवेत्, । यदिवाततद्रव्यस्यग्रहणेऽथवासंयत्याग्रहणेततः पूर्वोक्तानांकल्पाध्ययनोक्तानांचतुर्णा निर्विषयित्वा ज्ञापनादीनां कार्याणामन्यतरत्कार्यभवेत् ।। [भा.१२२१] संघोनलहतिकजं लद्धं कजं महानुभागेनं ।
तुझंतुविसजमी, सोविय संघोत्तिपूएइ ।। वृ-निर्विषयित्वाऽज्ञापनमुत्कलनादिलक्षणंकार्यं सङ्घोनलभते । किन्तुतेनानवस्थाप्येन पाराञ्चितेन वा महानुभागेन लब्धं, न च स एवं कार्यलाभेऽपि गर्वमुद्वहति यत आह-तुझं तुइत्यादि राजा प्राहयुष्माकं तु निश्चितं प्रभावेनाहँ पूर्वग्राहं विसृजाभि नान्यथा सोऽपिब्रूते-राजन् कोऽहं कियान्मात्री वा गरीयान्सङ्घोभट्टारकस्तत्प्रभावादहं किञ्चिदज्ञस्तस्मात्सङ्घमाहूय क्षमयित्वा च यूयमेवं ब्रूथ-मुत्कलितं मया युष्माकमिति सङ्घपूजयति । ततः किमित्याह[भा.१२२२] अब्भत्थितोवरणा,सयंवसंघो विसज्जयतितुट्टो ।
आदिमज्झवसानेसव्वाविदोसोधुओ होति ।। वृ-अभ्यर्थितो वाराज्ञा सङ्घो यदिवास्वयमपिसन्तुष्टः सङ्घो विसर्जयति किमुक्तंभवति । यद्वषूढं शेषं सर्वप्रसादेन मुक्त्वा सोऽगृहस्थीभूतएवोपस्थाप्यते इति एतदेवाह-सव्वापि दोषोधुतः प्रकम्पितः प्रसादेन स्फटित इत्यर्थः । आदौ मध्ये अवसानेवाभवति राजानुवृत्तिद्वारंगतम् ।
इदानीं प्रद्विष्ट स्वगणद्वारमाह[भा.१२२३] सगणोय पदुट्ठो से आवणोतंच कारणंनत्थि।