Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 386

उद्देशक : २, मूलं:६२, [भा. १३३०]
३८५ परिहारिकाः परस्परं परिहारिकैः सममुपलक्षणमेतत् । अपरिहारिकैर्वा सममेकत्र न संभुञ्जते । आलापनादीनि कुर्वन्ति तत उपरितनमास परिपूर्णो भवनानन्तरं पश्चात् सर्वेऽपि पारिहारिका अपरिहारिकाश्च एकत एकत्रस्थाने सर्वप्रकारैर्भुञ्जते । एत सूत्र संक्षेपार्थः । अत्र पर आह-ननु बहवः परिहारिका अपरिहारिकाश्चकथमेकत्रसंभवन्तियेनाधिकृतंसूत्रमुपपद्येततत आह[भा.१३३१] कारणिगातेलीनाबहुगा परिहारिकाभवेज्जाहि ।
। अपरिहारियभोगो परिहारिनभुज्जएबहवो ।। वृ- बहवः पारिहारिका एकत्र मिलिता भवेयुः कारणिकाः कारणवशेनेति भावः ततो नाधिकृत सूत्रानुपपत्तिः तत्रापरिहारिकाणामेकत्रपरस्परंभोगोभवति । एतावतातेअनमनं संभुञ्जतीतिव्याख्यातं यस्तु परिहारी स परिहारतपो वहन् परिहारिभिर्वा समं न भुङ्क्ते । एतेन अन्नमन्नंनो संभुञ्जतीति व्याख्यातम् । पारिहारिका नामये परिहारतपोरूपंप्रायश्चित्तं प्रपन्नाः । ये पुनः परिहारतपोरूपंप्रायश्चित्तं नप्रतिपन्नास्ते अपरिहारिकास्तत्र परिहारतपः प्रतिपादनविधिः परिहरणविधिश्च निशीथाध्ययने कल्पे चव्यावर्णितो यस्तु तत्र नोक्तस्तमिदानी प्रतिपिपादयिषुराह[भा.१३३२] गिम्हाणं आवणो चउसुवि वासातुदेतिआयरिया।
पुनमि मासवज्जण अपुने मासियं लहुयं ।। वृ- इह ग्रीष्मग्रहणेन ऋतुबद्धकालग्रहणं तेषामृतुबद्धानां मासानां मध्ये एकमासं यावत् षण्मासं तावत्परिहारतप; समापन्नस्तद्वर्षारात्रेचतुर्युमासेष्वपिदीयतेअत्रार्थे च कारणंस्वयमेव वक्ष्यति यस्तु षण्मासं परिहारतपः प्रपन्नस्तस्य पूर्णेषण्मासे उपरि मासवर्जनं मासं यावदेकत्रभोजनवर्जनम् । एतेन मासादिके परिपूर्णी पञ्चरात्रिंदिवानि भोजनवर्जनमुपलक्षितं । तच्चानन्तरगाथायां स्वयमेव वक्ष्यति, । तत्र यावद्भोजनं प्रतिषिद्धं, तत्र तावत् परिपूर्णेभोजनं कुर्वतः प्रायश्चित्तं मासिकं लघुसम्प्रतिपुर्नमि मासवजणमित्येतद्व्याचिख्यासुराह[भा.१३३३] . पनगंपनगं, वज्जेज्जइमासो छण्हमासाणं ।
नयभद्द पंतदोसा, पुव्वुत्तगुणायतो वासो ।। वृ-मासेमासेपञ्चकंपञ्चकंपरिवर्धमानंतावत्पर्यन्तेयावत्षणांमासानामुपरिमासोवऱ्याते, इयमत्र भावना-यो मासिकं परिहारतप आपन्नस्तस्य मासं वहतः पूर्वोक्तो विधिः आला(ल) पनवर्जनादिको वेदितव्यः । मासे तु व्यूढे उपरि पञ्चरात्रिंदिवानि यावदालापनादीनि सर्वाणि क्रियन्ते, नवरमेकं भोजनमेकवावय॑ते । एवंयौद्वौमासावापन्नस्तस्यदशरात्रिंदिवानि, यस्त्रीन्मासान्तस्यपञ्चदशचश्चतुरो मासान्तस्यविंशतिः,यःपञ्चमासान्तस्यभिन्नमासं यावत्यस्तुषण्मासान्नापन्नस्तस्यषण्मासेषुव्यूढेषु उपरिमास यावदेकत्रभोजनमेकं वय॑ते । शेषं त्वालापनादिकं सर्वं सर्वत्र दशरात्रिं दिवादौ क्रियते, । अथकस्माहतुबन्धेषु मासेष्वापन्नस्यापिवर्षारात्रैः तपो दीयते, । अत आह-नयभद्दपंत दोसा इत्यादि ऋतुबद्धे काले यदि परिहारतपो दीयते ततस्तस्मिन् दत्ते सति यदिमासकल्पेपरिपूर्णेसति विहरन्तितर्हि परिहारिकाणांपरितापनादिदोषप्रादुर्भावः ।अथन विहरन्तिततोभद्रकप्रान्तकृतदोषसम्भवः ।भद्रकृता दोषा उद्गमादिकरणं, प्रान्तकृतदोषा अति चिरावस्थाने चमढनादिका, वर्षाकाले त्वेतेदोषाः प्रायो न संभवन्ति, । सर्वदर्शनिनां वर्षाकालस्य तपोऽनुष्टानाअयतया सम्मतत्वेन कस्यचिदपि विशेषतः 21125]