Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 454

उद्देशक ः ३, मूलं: ९४, [भा. १६४४]
४५३ सम्प्रतिसप्तानामपिसत्राणांसंभवविषयमाह[भा.१६४५] अहवा जो आगाढं वंदनआहारमादिसंगाहितो ।
__कप्पंकुणइअकप्पंविविहेहिंय रागदोसेहिं ।। [भा.१६४६] माईकुणइअकजं को माईजोभवे मुसावाई।
कोपुन मुसावाईअसुईपावसुयजीवी ।। · वृ- अथवेति सूत्रव्याख्याप्रकारान्तरोपदर्शने यो वन्दनादिभिः । वन्दनवैयावृत्यादिना आहारादिभिराहारोपधिशय्यादिभिरागाढमत्यर्थं संगृहीतः सन् विविधैश्च रागद्वेषैः प्रागुक्तस्वरूपैः कल्प्यमप्याभाव्यमप्यकल्प्यमनाभाव्यं करोति ।सप्तानामपि सूत्राणां विषयःमाईकुणइइत्यादिकः । पुनरेवमकार्यं कल्प्यमप्यनाभाव्यमप्पाभाव्यमित्यर्थः करोति । एवं शिष्यस्य प्रश्रमाशङ्कतसूत्रकृदाहमायीमायावान्कोमायीततआह-योभवेत्मृषावादीकः पुनर्मूषावादीततआह-अशुचिःकोऽशुचिः । सूत्रकृदाह-पापजीवी एतस्य व्याख्यानं पापश्रुतोपजीवी इत्यर्थः । कोण्टलादिशास्त्रोपजीवीत्यर्थः । [भा.१६४७] किह पुन कज्जमकज्जंकरेज्ज आहारमादिसंगहितो ।
जह कम्मिविनगरम्मी उप्पणं संघकज्जंतु ।। वृ-कथं पुनराहारादिसंगृहीतः सन्कार्यमकार्यमुपलक्षणमेतत् अकार्यमपि कार्यं करोति । अत्रसूरि निदर्शनमाह-यथाकस्मिन्नगरेकिमपिसङ्घकार्यमुत्पन्नंसचित्तादिनिमित्तं वास्तव्यसङ्घस्यव्यवहारो जात इत्यर्थः ।सचवास्तव्यसंधेनच्छेत्तुंनशक्यते । [भा.१६४८] बहुसुयपरिवारोय आगतो तत्थ कोइआयरितो ।
तेहिंयनागरगेहिंसोउनियत्तोउववहारे ।। वृ-अन्यदा कोऽप्याचार्यो वहुश्रुतो बहुपरिवारस्तत्रनगरेसमागतः । स चतैनागरकैर्नगरवास्तव्येन सङ्घनेत्यर्थः । नियुक्तो व्यवहारे बहुश्रुतस्त्वमत एतंव्यवहारंच्छिंद्धि । [भा.१६४९] नाएणच्छिन्नेववहारे कुलगणसंघेण कीरइपमाणं ।
तोसेविउंपवत्ताआहारादीहिं कज्जिया ।। वृ- एवमुक्ते तेन न्यायेन श्रुतोपदेशेन व्यवहारच्छिन्नस्ततः कुलगणसङ्घन सप्रमाणं क्रियते । एष बहुश्रुतोनच श्रुतोत्तीर्णं किमपिवदति, तस्माद्यदेषभाषते तत्प्रमाणमिति । एवं च प्रमाणीकृतेतस्मिन् श्रावकसिद्धपुत्रादयः कार्यिकादयस्तत्कार्यार्थिनःसन्तस्तमाहारादिभिः सेवितुंप्रवृत्ताः सेवनान्याहारादीनि दीयमानानि गृह्णाति। [भा.१६५०] तोच्छिंदिउँपउत्तो निस्साएतत्थसोउववहारं ।
पच्चत्थीहिंनायंजहिंच्छिंदइएस निस्साए ।। वृ-ततः आहारादिग्रहणानन्तरं स तत्र नगरे व्यवहारं निश्रया पक्षपातेन च्छेत्तुं प्रवृत्तः । ततो ये आहारादिकंनदत्तवन्तस्ते तस्य प्रत्यर्थिनस्तैः प्रत्यर्थिभितिं यथाएष व्यवहारंनिश्रयाच्छिनत्ति । [भा.१६५१] कोनुहुहवेज्ज अन्नोजो नाएणंनएज्ज ववहारं ।
अह अन्नयसमवाओघुठो वा आयोयतत्थ विद ।। वृ-ततस्ते प्रत्यर्थिनश्चिन्तयन्ति को नु हु निश्चितं भवेदन्यो गीतार्थो यो न्यायेन व्यवहारं नयेत् । अथान्यदा सचित्तादिव्यवहारच्छेदार्थं सङ्घसमवायो घुष्टो घोषितः सङ्घसमवायघोषणं श्रुत्वा तथा सङ्घसमवायविदः (दू) विद्वान् सूत्रार्थतदुभयकुशलोऽन्यः प्राघूर्णकः कोऽपि समागतः । इह समवायघोषणामाकर्ण्य धूलीधूसरैरपि वादैरवश्यमागन्तव्यमन्यथा प्रायश्चित्तमित्येतदधुना प्रतिपादयति