Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 452

४५१
उद्देशकः३, मूलं : ९४, [भा. १६३३] [भा.१६३३] अहवादीवगमेयंजह पडिसिद्धो अभिक्खमाइन्नो ।
सागारिसेविएवं अभिवक्खओहावणकरीय ।। वृ- अथवेति पूर्ववत् दीपकमेतत् सप्तसूत्रकं पूर्वसूत्रेष्वधिकार्योद्दीपनार्थमिदं सूत्रसप्तकमधिकमेवार्थमुपदर्शयति । यथानेन सूत्रसप्तकेन अभीक्ष्णं मायी बहुशो मायावी यावज्जीवमाचार्यत्वादिषु, पदेषुप्रतिषिद्धस्तथामैथुनसूत्रपञ्चकमध्येयोभिक्षुसूत्रेनिक्षेपणसूत्रद्वयेचसागारिकसेवीमैथुनप्रतिसेवी संवत्सरत्रयातिक्रमे योग्य उक्तः । सोऽप्येवमभीक्ष्णंसागारिकसेवी सन्यावज्जीवं प्रतिषिद्धो द्रष्टव्यः । तस्यापियावज्जीवमाचार्यत्वादीनि नकल्पन्तेइतिभावस्तथाअवधावनसूत्रेयोभिक्षुसूत्रेनिक्षेपणसूत्रद्वये वर्षत्रयातिक्रमेण योग्य उक्तः सोऽपि यदि अभीक्ष्णमवधावनकारी भवति ततस्तस्यापि यावज्जीवमाचार्यत्वादिपदप्रतिषेधः अनेनसम्बन्धेनायातस्यास्यव्याख्या-भिक्षुर्बहश्रुतंसत्रयस्यासौ बहुश्रुतस्तथा बहुरागमोर्थपरिज्ञानं यस्य स बह्वागमः ।तथा कुलप्राप्तं गणप्राप्तं संघप्राप्तं यत्सचित्तादिकं व्यवहारेण च्छेत्तव्यं कार्य तथा आगाढागाढं कारणं तेषु आगाढागाढेषु कारणेषु बहप्रभूतेषु बहुशोऽनेकप्रकारं मायी मायावान् मृषावादी अशुचिराहारद्यर्थमव्यवहारी पापजीवी कोण्टलाधाजीवी तस्ययावज्जीवंतत्प्रत्ययंमायित्वमृषावादित्वादिप्रत्ययं नकल्पते ।आचार्यत्वंवायावत्गणावच्छेदित्वं वाउद्देष्टुंवाऽनुज्ञातुंस्वयंवाधारयितुंएवंप्रथमसूत्रसंक्षेपार्थः । एवंगणावच्छेदसुत्रंआचार्योपाध्यायसुव्र चभावनीयं । पाठोऽपिसुप्रतीतः । यथाच त्रीणिसूत्राणि एकत्वेनोक्तानिइत्येवं त्रीणिसूत्राणिबहुत्वे वक्तव्यानि सप्तमंबहुभिक्षुबहुगणावच्छेदिबह्वाचार्यविषयंतदपि तथैव ।अत्रभाष्यकृदाह[भा.१६३४) एगत्त बहुत्ताणंसव्वेसिंतेसिमेगजातीणं ।
. सुत्ताणंपिंडेणंवोच्छंअत्थंसमासेणं ।। वृ-एकत्वबहुत्वादिसम्बन्धिनांसर्वेषामेतेषांसूत्राणामेकजातीयानामेकप्रकाराणां पिण्डेनाप्युक्तौ वैविक्त्येन प्रतीतः । तत्र प्रथमतएकत्वबहुत्वविषयावाक्षेपपरिहारावाह[भा.१६३५] एगत्तियसुत्तेसंभणिएसुं किं पुनोबहुगहणं ।
चोयगसुणसूइणमोजंकारणमोबहुगहणं ।।। वृ- एकत्वेनैकवचनेन निवृत्तान्यकत्विकानि तेष्वेकत्विकेषु किं पुनर्बहुप्रहणं । बहुत्वविशिष्टसूत्रचतुष्टयोपादानं सूरिराह- यत्कारणं येन कारणेन मो इति पादपूरणे बहूग्रहणं बहुष्वपि विशिष्टसूत्रोपादानंतत्कारणमिदंहे चोदक श्रृणु । तदेवाह[भा.१६३६] लोगंमिसयमवझंहोइ अदंडंसहस्समाएवं ।
होहितिउत्तरियम्मि विउत्ताउकयाबहुकएवि ।। वृ-लोके बहुभिरकृत्ये सेवितेऽयं न्यायः शतमवध्यं सहस्त्रमदण्ड्यं ततएवमौत्तरिकेऽपि लोकोत्तरिकेऽपिव्यवहारेप्रसङ्गोमाभूत्इतितत्प्रतिषेधार्थं चत्वारिसूत्राणिबहुकेऽपिबहुवचने कृतानि । साम्प्रतमागाढागाढकारणादिनि पदानि व्यचिख्यासुराह[भा.१६३७] कुलगणसंधपत्तं सचित्तादीउकारणागाढं ।
छिद्दाणि निरिक्खंतामायी तेनेव असुतीओ ।। वृ-सचित्तनिमित्तोअचित्तनिमित्तोवायो व्यवहारः कुलेक्षिप्तो यथेदंसचित्तादिकं विवादास्पदीभूतं कुलेनच्छेतव्यमितितत्कुलप्राप्तमेवं गणप्राप्तंसङ्घप्राप्तंभावनीयं । यत्रयत्सचित्तादिकं विवादास्पदीभूतं व्यवहारेणच्छेद्यतयाकुलप्राप्तं वागणप्राप्तवातत्कारणागाढंकारणंतथाकथमहमेनंव्यवहारमाहाराद्युपग्रहे वर्तमानंतोज्झितंच्छिद्यामिति ।बुद्धया परेषांच्छिद्राणिनिरीक्ष्यमाणोमायीतेनैवमायित्वेनैवसोऽशुचिः तमेवाशुचिंद्रव्यभावभेदतः प्ररूपयति