Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 444

उद्देशकः३, मूलं:७८, [भा. १५९५]
४४३ पमत्तमत्तेपुनवितहेडंलोएविपुच्छंतिउतिनिवारे ।। वृ- राज्ञाबंधे आदिष्टे यदि वा घाते प्रहारे अथवा प्रमारणे कुमरणमारणे अन्येषु च दण्डेषु हस्तपादच्छेदादिषु दारुणेष्वादिष्टेषु लोके त्रीन वारान राजा पृच्छयते । किमर्थमित्यत आह-पमत्तमत्ते पुनवि तहेउमितिप्रमत्तेन व्याक्षिप्तेनयदिवामद्यपानेनमत्तेनादिष्टंभवेत्प्रशान्तस्यपुनश्चित्तमुपजायते, यथा मा मार्यतामिति, वारत्रयमनापृच्छायां स रुष्येत किमिति स मारित इति एवं यथा राजा केनापि त्रीन्वारान् पृच्छ्यते तथाचार्योऽपि । [भा.१५९६] आलोइयंमिगुरुणातस्स चिकिस्सा विहीएकायव्वा ।
निवित्तिगमादीया नायव्वाकमेणिमेणंतु ।। वृ-आलोचितेवारत्रयमापृच्छायांकृतायांगुरुणाआचार्येणतस्योदितवेदस्यसाधोविधिना चिकित्सा कर्तव्या ।सा चिकित्सा निर्विकृतिकादिका क्रमेणानेन वक्ष्यमाणेन ज्ञातव्या । तमेव क्रममाह[भा.१५९७] निव्वीयउम तवेवेएवेयावच्चेतहेव ठाणेय ।
आहिंडणेयमंडलिचोयगवयणंचकप्पठी।। वृ-प्रथमतो निर्विकृतिकं कारयितव्यः । ततोयदि निर्विकृतिकंतपः कुर्वतोनोपशाम्यतिवेदस्तर्हि निर्विकृतिकेनावमौदर्यं कारयितव्यम् तथाप्यनुशाम्यति ततश्चतुर्थादिकं कार्यते, तस्याप्यतिष्ठति वैयावृत्यकारणीयः वैयावृत्येनाप्यतिष्ठतिस्थाने नोर्ध्वस्थानेन तिष्ठति, तथाप्यनुपशाम्यति आहिंडनं कार्यते देशकाहिण्डकानां सहायो दीयतेइत्यर्थः । तत्र यदि पथपरिश्रमेणोपशान्तो भवति वेदस्ततः सुन्दरमथनोपशाम्यति ततो यदि सबहश्रुतस्तर्हि स सूत्रमण्डली अर्थमंडली च दाप्यते । अत्रार्थे चोदकवचनं यथा किमर्थं स मण्डली दाप्यते । सूरिराह-दृष्टान्तोऽत्र कप्यठ्ठीति कूलवधूः । एगो सेठी तस्स पुत्तो धनो वज्जणा निमित्तं देसंतरं गतो । भारिया सेठीसमीवे मुक्का । सा य सुहभोयणतंबोलविलेवणमंडणपसाहणरया घरवावारकुणंती अन्नया उम्मत्तिया जाया, । दासचेडिं भणइ-पुरिसं मोह । तीएसेठिणोकहियं तेन चिंतियंजावजविन विनस्सत्तितावचिंतेमिउवायं, सेट्टिणीभणियाकलहं काऊणं तुमंगच्छ जेणसा धरवावारे छुब्भत्ति । अन्नहा विणिस्सिहिति । एवं सा मत्थेऊणन्नया सेठी घरमागओ आभोक्खं मग्गइ ।सा नदेइ ।तो सेठिणामहतो कलहोकतो ।सापेट्टिऊण निस्सारिया ।सायवहूयकलहसई सोऊणतत्थागयासेठिणाभणिया-पुत्तिवहूएतुमंघरसामिणी काएसा, तातुमे अज्जप्पभितीसव्वो वावारो कायव्वो ।सातहेव करिउमारद्धा ।तओतीएवावारवाउलाएभोयणमवि वियालवेलाए कुतो मंडणपसाहणं । दासाचेड्डीएभणियं-मग्गितो चिट्ठतिपुरिसो, कयामेलिजइ । तीए भणियं-मरणस्सवि मे अवसरो नत्थि कतो पुरिसस्स ।' एवं यथा तस्या गृहव्यापारव्यापृततया वेदोपशान्तिरभूत् । तथास्यापिसूत्रमण्डल्यादिव्यापारव्यापृततयाकदाचिद्वदोपशान्तिःसंभाव्यतेततः सूत्रमण्डली अर्थमण्डलीचदाप्यत इति । [भा.१५९८] एवंपिअठायंते अठाणादेक्कमेक्कतिगवारा।
वज्जेज्ज सचित्तेपुन इमेउठाणेपयत्तेणं ।। वृ- एवमपिसूत्रमण्डल्यादिदापनतोऽपिअतिष्ठतिवेदोदये अस्थानेवैश्यापाटकेस्थविरैः सह वसतिं गृह्णाति । तत्रालिङ्गनचुम्बनादि दृष्टा यदि शुक्रपुद्गलविनिर्गमे वेद उपशाम्यति ततः सुन्दरं । एवं त्रीन वारान्तथाप्यतिष्ठति यत्रशब्दाः श्रूयन्तेतत्रशब्दप्रतिषिद्धायां वसतौ स्थविरैः समवतिष्ठते । तत्र यदि परिचारणाशब्दमाकर्ण्य निबिडाध्यवसायभावतःशुक्रपुद्गलक्षरणे उपशाम्यतिततः सुन्दरम् । एवमत्रापि त्रीन् वारान् तथाप्यनुपशान्तौ दूष्यपलाशपत्रान्तरितमेकं द्वौ त्रीन् वारान् हस्तकर्म करोति । तथाप्यनुपशान्तौमनुष्ययौनावचित्तायांतथाप्यतिष्ठतिसचित्तेवक्ष्यमाणंविधिनासंचरन्ति । तत्रसचित्ते