Book Title: Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
જે ગમન ન કરે તેને નગ કહે છે, એટલે કે વૃક્ષ અને પત. પરન્તુ પ્રાસાદ (મહેલ) આદિ પણ વૃક્ષ અને પર્વતેની પેઠે ઉંચા તથા અચલ હાય છે. તેથી તેને પણ નગ કહેવામાં આવે છે. એ નગ (પ્રાસાદ આદિ) જેમાં હાય છે તે નગરી કહેવાય છે.
અથવા, “ પુણ્ય અને પાપની ક્રિયાઓના જ્ઞાતા, દયા અને દાનની પ્રવૃત્તિ કરનારા, વિવિધ કલાઓમાં કુશળ પુરૂષા, તથા ચારે વર્ણવાળાએ જેમાં નિવાસ કરતા હાય અને જેમાં ભાત-ભાતની ભાષાએ ખેલાતી હાય, તેને નગર કહે છે ” એજ લક્ષણ નગરીનું છે. ‘નયરી’ શબ્દની છાયા ‘નકરી' પણ થઇ શકે છે. નકરીનેા અર્થ એ છે કે જેમાં ગાય ભેંસ આદિ ઉપર અઢાર પ્રકારના લેવાતી હાય.
કર અથવા જકાત ન
ચંપાનગરી કા વર્ણન
ચંપાનગરીનું વર્ણન આ પ્રમાણે છે.
મધ્ય લેકમાં અસંખ્યાત દ્વીપસમુદ્ર છે. એ બધાની વચ્ચે એક લાખ યેાજનના વિસ્તારવાળે જમૂદ્રીપ છે. જમ્મૂ દ્વીપના દક્ષિણ ભારતમાં અંગ નામને દેશ છે. એ દેશમાં નિયમપૂર્ણાંક પ્રાણીમાત્ર પર અનુક ંપા ધારણ કરનારી ચંપા નામની નગરી હતી. ત્યાંના શ્રાવકે જીવ–અજીવ તત્ત્વના જ્ઞાતા; પુણ્ય-પાપના જાણવાવાળા, આસત્ર સવર નિર્જરા ક્રિયા અધિકરણ બંધ મે ક્ષમા કુશળ દેવાદિની સહાયતાની પરવા કર્યા વિના પેતાનાં કબ્યામાં લાગી રહેવાને કારણે અદ્દીન મનવાળા, વૃદ્ધિજીવિકા આદિ કલાન્તર વ્યાપારવાળા હૈવાને કારણે લેવા-દેવામાં પ્રવૃત્ત ચાર. ચાડિયા, લંપટ અદ્દિના અભાવને કારણે અથવા પેાતાની શૂરવીરતા, ઉદારતા આદિની અધિકતાને કારણે નિર્ભય, દાન દેવાને માટે સદા પોતાના ઘરના ખારણાં ખુલ્લાં રાખનારા, નિગ્રન્થ પ્રવચનમાં શકકાંક્ષા અને જુગુપ્સા (દુગ્ગુ'છા)થી રહિત, અર્થનું શ્રવણ કરવાથી લબ્ધા, અની ધારણા કરવાથી ગૃહીતા, સદિગ્ધ વિષયમાં પ્રશ્ન કરવાથી પૃષ્ટા, પૂછેલા અર્થને સમજી લેવાથી અભિગૃહીતા, રૂત્યંચૂત અને જાણી લેવાને કારણે ગિનિશ્ચિતા, અને દેવતાઓ દ્વારા પણ નિન્ધ—પ્રવચનથી ચલાયમાન ન થાય તેવા હતા. એમનાં હાડહાડમાં અને મજ્જાએ મજ્જામાં જન ભગવાનના ગેમ રમણુ થઈ રહેલા હતે. તેઓ પેાતાનાં પુત્ર અને પત્ની આદિને પણ એમ સમજાવતા હતા:
હું આયુષ્યમતા ! એ નિશ્ચેન્થ પ્રવચન જ પરમા છે, બાકી બધા અન છે. ધનધાન્ય, સુત-સુવણું, પત્ની-પરિવાર, પ્રાજ્ય-રાજ્ય, એ બધુ ક્ષણભંગુર છે, પરિણામે દુ:ખદાયી છે અને નિગ્રન્થ–પ્રવચનના પથના કટકા છે; તેથી એ બધુ ત્યજવાયોગ્ય છે. કષાયેથી કલુષિત જે હૃદય છે તે નથી અહીંનું કે નથી. તહીનું–ખે લેાકથી ભ્રષ્ટ છે, તેથી સ્વપ્નમાં પણ જરાએ શ્રેય પ્રાપ્ત થવાનું નથી. તેથી મૃત્યુ થયા પછી ઘરની ડહેલી સુધી સાથ કરનારી સ્ત્રી અને ચિત્તા સુધી સાથ કરનારા પુત્રાની નિસ્સારતાને અનુભવ કરી અને સંસારથી ઉત્પન્ન થયેલા ભીષણ ભયને દૂર કરવાને માટે એ નિર્ગુન્થ-પ્રવચનને આશ્રય છે.
"
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૧૦
