Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 107

માનવામાં આવે તે “એ, ગવય, કુશલ, શંખ, શંઢ” આદિ શબ્દોમાં અર્થ ઉલટપાલટ થઈ જશે અને આપ તેને ત્રણ કાળમાં રોકી નહિ શકે. “ગે'ને અર્થ જે ગમન કરે તે, ગવયંને અર્થ છે ગની પ્રાપ્તિ, “કુશલ નો અર્થ છે કશ (ડાભીને લાવનાર, “શંખ” અને “શંકરને અર્થ છે શમન કરનાર; એમાં પ્રવૃત્તિ-નિમિત્ત ઘટતુંબંધ બેસતું નથી. જે પ્રવૃતિ–નિમિત્તથી જ વ્યવહાર માનવામાં આવે તે ગાય જે સમયે ગમન ન કરતી હોય-સૂતી હોય, તે સમયે તેને ગે' ન કહેવી જોઈએ, પરંતુ સાસ્નાદિમત્વ (ગળામાં લટકતી કમ્બલ આદિ)ને કારણે તેને તે સમયે પણ ગે કહે છે, તેથી શાસ્ત્ર, કેષ આદિમાં જે અર્થ પ્રસિદ્ધ થઈ ગયા છે તેજ રૂઢ શબ્દોનું પ્રવૃત્તિનિમિત્ત માનવું જોઈએ. એક બીજી વાત પણ એ છે કે–એમ માનવાથી પૂર્વોકત બૃહત્ક૯૫ ભાગ પણ બરાબર બંધ બેસે છે, જેમાં લખ્યું છે કે-“ચત્યને ઉદ્દેશ કરીને” અર્થાતસાધુઓને માટે તૈયાર કરવામાં આવેલા અશનાદિનું. જે મૈત્યનો અર્થ સાધુ નહિ માને તે એ ભાગ્ય અસંગ થઈ જશે. બસ, હવે વધુ વિસ્તાર કરતા નથી.
અહીં મૂળ પાઠમાં અન્યથિકને અન્ન-પાનના દાનને નિષિદ્ધ બતાવેલું છે, તેનું કારણ એ છે કે અહીં લોકેત્તર ધર્મનું વ્યાખ્યાન છે. એટલે ગુરૂબુદ્ધિના અભિપ્રાય કરીને જ અહીં નિષેધ છે. કરૂણાભાવથી દાનનો નિષેધ નથી. કરૂણાદાનમાં પાત્રઅપાત્રને વિચાર નથી થતું, તે બધાં પ્રાણીઓને આપવા ગ્ય છે કહ્યું છે કે
શિવાનન્દ કા ધર્મ સ્વીકાર આર ગૌતમ કા પ્રશ્ન
“અનુકંપાદાનને જિનેન્દ્ર ભગવાને કયાંય કયારે પણ નિષિદ્ધ નથી બતાવ્યુ” (૧) બાકી બધાં સૂત્રને અર્થ પહેલાં આવી ગયું છે. (૫૮),
દીક્ષાર્થ– if iા ઈત્યાદિ આનંદ શ્રાવકનું કથન સાંભળીને ભાર્યા શિવાનંદા હૃષ્ટપુષ્ટ થઈ અને કૌટુંબિક પુરૂષને બોલાવીને કહ્યું – લઘુકરણ – હલકાં ઉપકરણવાળો (ર૭) યાવત્ પ પાસના કરી. “જાવ (વાવ) શબ્દથી જેટલે અર્થ સંગૃહીત કર્યો છે તે સાતમા અધ્યયનમાં સ્પષ્ટ કરવામાં આવશે. (૫૯)
ટાર્થ– ‘તe of સોઈત્યાદિ ત્યારપછી શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે શિવાનંદાને માટે મેટી પરિષદમાં ચાવતુ ધર્મનું કથન કર્યું (૬૦). એટલે શિવાનંદા શ્રમણ ભગવાન મહાવીરની સમીપે ધર્મને શ્રવણ કરીને અને હૃદયમાં ધારણ કરીને હૃષ્ટતુષ્ટ થઈ યાવત્ એણે ગૃહસ્થ ધર્મને સ્વીકાર કર્યો. ગૃહસ્થ ધર્મ સ્વીકારીને તે ધાર્મિક ઉત્તમ રથમાં બેઠી. બેસીને જે બાજુએથી આવી હતી તે બાજુએ ચાલી ગઈ. (૬૧).
દીર્ઘ-મિતે ત્તિ ઈત્યાદિ “ભગવન્!” એ પ્રમાણે ભગવાન ગૌતમે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને વંદના કરી, નમસ્કાર કર્યા અને વંદના-નમસ્કાર કરીને આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યાઃ- “હે ભગવન્! આનંદ શ્રાવક દેવાનુપ્રિયની સમીપે પ્રત્રજિત થવાને શું સમર્થ છે?” (ભગવાને કહ્યું:-) “હે ગૌતમ! એમ નથી, આનંદ શ્રાવક ઘણાં વર્ષો સુધી શ્રાવકપણું પાળશે અને પાળીને સૌધર્મકલ્પના અરૂણાભ વિમાનમાં દેવતારૂપે ઉત્પન્ન થશે. ત્યાં કેટલાએક દેવતાઓની સ્થિતિ ચાર પલ્યોપમની કહી છે, તદનુસાર આનંદ શ્રાવકની પણ ચાર પત્યેામની સ્થિતિ કહી છે (થશે)” (૬૨).
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર