Book Title: Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
કરવત આદિ કરણુ ( સાધન ) કાષ્ઠને છેદવામાં અકિચિકર છે, તેમ શરીરથી ભિન્ન આત્મારૂપ કર્યાં ઇન્દ્રિયારૂપી કરણુ-શયન, આસન (બેસવું), લેોજન આદિ કાર્યો કરવામાં સવથા અસમ છે. એ અનુમાનથી પણ આત્માની સિદ્ધિ થાય છે. અને તલ-તેલનું દૃષ્ટાંન તેા તમારા જેવાને જ ચાલે છે, કે જેમણે અધ્યાત્મતત્ત્વના વિવેક કદી સાંભન્યા કે જોયા નથી. ખધા માણસે સારી પેઠે જાણે છે કે પૃથ્વી આદિ મહાભૂત જડ છે, તેથી તેમાના એકકેમાં પણ ચૈતન્ય નથી. અસ્તુ. એ નિસ્સાર વાતને અમે વધારે લખાવવા ઈચ્છતા નથી.
હવે પ્રસ્તુત પ્રકરણ પર આવીએ છીએ. જ્યારે ઉકત પ્રકારે એ સિદ્ધ થઈ ચૂકયુ` કે જીવ નવા નવા પર્યાયામાં ઉત્પન્ન થાય છે, તેા પુણ્ય અને પાપ પશુ સફળ સિદ્ધ થયાં. તાત્પર્ય એ છે કે પુણ્ય-પાપનાં શુભ-અશુભ ફળ જીવ ભગવ છે. જીવ જન્માન્તરને ધારણ કરે છે અને પૂર્વ જન્મનાં પુણ્ય પાપ એ જન્માંતમાં પણ શુભ અશુભ ફળ આપે છે; તેથી તે નિષ્ફળ નથી, સફળ જ છે.
પુનઃ વિસ્તાર પૂર્ણાંક ધર્મની વ્યખ્યા કરીએ છીએ:—
નિગ્રંથ પ્રવચન મહિમા કા વર્ણન
લેાકપ્રસિદ્ધ અથવા હમણાં તમે મારા મુખથી જે સાંભળ્યું છે તે બાહ્યાભ્યન્તર પરિગ્રહથી રહિત નિગ્રન્થાનું પ્રવચન ( શ્રેષ્ઠ વચન) સત્ય છે-અર્થાત પ્રાણીઓને પદાશંને અને મુનિઓને હિતકારક છે, અથવા જીવ આદિ પદાર્થાંનું યથાર્થ સ્વરૂપ ચિંતન કરવાથી મુનિ આદિને માટે સાધુ ( કલ્યાણકારી ) છે. અથવા સત્ અ ર્થાત જીવાદિન સ્વરૂપને દ્રવ્યગુણુ અને પાઁયરૂપે યથા પ્રતિપાદન કરનારૂં છે. એ નિગ્રન્થ પ્રવચન સવથી શ્રેષ્ઠ છે, કેવળી ભગવાને ઉપદેશેલ્ છે, નળ છે, પ્રતિપૂર્ણ છે, અર્થાત સૂત્રમાં માત્રા કે મીંડું લગાડવાની જરૂર નથી અને અથ માં કાંઇ આકાંક્ષા કે અધ્યાહારની લેશ માત્ર અપેક્ષા રહેતી નથી ન્યાયથી યુકત છે, માયા આદિ શલ્યેાને છેદનારૂં છે, હિતની પ્રાપ્તિનું સાધન છે, મેક્ષના માર્ગ અથવા કારણ છે, નિર્વાણુ-બધાં કર્માંના સમૂળા નાશથી ઉત્પન્ન થનારા ધારર્થિક સુખનું કારણ છે, નર્યા–સદાને માટે સંસારમાથી
* * શલ્ય ' શબ્દની વિસ્તૃત વ્યાખ્યા શ્રમણુસૂત્રની સુનિતેષણી નામની ટીકામાં જોઇ લેવી. પ્રસ્થાન કરવાના માર્ગ છે. ત્રિકાળમાં અખાધિત છે. કદી વિચ્છિન્ન ન થનારૂં છે, અને બધાં દુ:ખાના નાશના માર્ગ છે.
આ-પ્રવચનેક્ત—પ્રકારે રહેનારા અર્થાત્ એનું પાલન કરનારા પ્રાણી, અણિમા આદિ સિદ્ધિઓને, અથવા મેાક્ષગતિરૂપ સિદ્ધિને પ્રાપ્ત કરે છે, કેવળ જ્ઞાની (સ`) થાય છે, કર્મોથી મુક્ત થાય છે, પારમાર્થિક સુખથી સાંપન્ન થાય છે, કારણકે એના અષા કમજન્ય સંતાપ દૂર થઈ જાય છે. એથી શું થાય છે ? તે બધાં દુ:ખાના અંત કરે છે. અને એકભવાવતારી કેટલાક ભદન્ત અર્થાત્ નિન્ય પ્રવચનના આરાધક મહાપુરૂષો, પૂર્વભવનાં ઉપાર્જિત કર્યાં અવશેષ રહી જવાથી એજ ભવમાં મુકત નથી થતા, પરન્તુ દેવલેાકમાં જઈને વૈમાનિક દેવ થાય છે. અને પછી એક વાર મનુષ્યજન્મ ધારણ કરી મુકત થઇ જાય છે. આ વાતને હવે વિશેષ સ્પષ્ટ કરે છે કે તેઓ વિમાન પરિવાર આદિથી મહાન ઋદ્ધિવાળા, ( ‘જાવ' શબ્દથી ) મહાન્ દ્યુતિવાળા, મહાન્ બળવાળા. મહાન યશવાળા, અને મહાન અનુભાગવાળા, તથા જ્યાં કષાયે ઊપશાન્ત થઈ જવાને કારણે મનની સમાધિરૂપ વિપુલ સુખવાળા અને ઘણા સાગશની સ્થિતિવાળા, અનુત્તર વિમાન આદિમાં ઉત્પન્ન થાય છે, એટલે તેઓ મહાત્
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૩૯
