Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 44

અને સદા મધુર પ્રિય વાણી બોલે છે તેને અવિરકતા કહે છે.” (૨)
શિવાનંદા અનુરકત હતી, અવિરત હતી અને ઈદ્રિય-મન ને આનંદ આપનારી સ્ત્રી હતી. તે શબ્દ, રૂપ, ગંધ રસ અને પશે, એ પાંચે મનુષ્ય સંબંધી ભેગોને ભગવતી વિચરતા હતી. (૬)
કોલ્લાકસન્નિવેશ કા વર્ણન
મૂળને અર્થ તH T વાળિયામસ ઈત્યાદિ (૭-૮) તે વાણિજ ગ્રામ નગરની બહાર ઉત્તર-પૂર્વના દિભાગ (ઈશાન કોણ)માં કેલ્લાક નામે સન્નિવેશ હતો. તે ઋદ્ધ, સ્વિમિત, યાવત્ પ્રાસાદીય, દર્શનીય
અભિરૂપ, અને પ્રતિરૂપ-ઘણેજ સુંદર હતા તે કેટલાક સન્નિવેશમાં આનંદ ગાથા પતિના ઘણુ મિત્રે જ્ઞાતિ (જાતિ), નિજક, સ્વજન, સંબંધી અને પરિજને નિવાસ કરતા હતા, તેઓ આઢય યાવતુ અપરિભૂત હતા. (૭-૮)
ટીકાને અર્થ ‘ત' થી માંડીને “વિલીમાg સુધીનાં પદેનું વ્યાખ્યાન પહેલાં કરવામાં આવ્યું છે. પથ (અત્ર)ને અર્થ છે “આ સમયમાં” અથવા “પૂર્વ પ્રકરણથી આવેલામાં, ૫, તા અને શબ્દ પ્રક્રાન્ત, પ્રસિદ્ધ અને અનુભૂત અર્થના વાચક છે, એ વાતને બધા ગ્રંથx માને છે. તેથી વાણિજ ગ્રામ નગરની બહાર, પ્રક્રાન્ત અર્થાત્ પૂર્વપ્રકરણ નિર્દિષ્ટ ઈશાનકેણમાં લેકપ્રસિદ્ધ કલાક નામે એક સુંદર સન્નિવેશ (ગ્રામ) હતે. ‘હજું નો અર્થ ‘લેકપ્રસિદ્ધ છે. કલાક સન્નિવેશ લેકપ્રસિદ્ધ એટલા માટે હતું કે એ વ્યકત સ્વામી અને સુધર્મા સ્વામી ગણધરનું જન્મસ્થાન હતું, અને ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીને, ત્યાં રહેનારા બહુલ બ્રાહ્મણના ઘેરથી પહેલવહેલ ભિક્ષાલાભ થયો હતો. “જાવે” શબ્દથી “રાદ્ધ, તિમિત અને સમૃદ્ધ' ઇત્યાદિનો
પપાતિક સૂત્રમાં કહેલ ક્રમ અહીં સમજ. આમાં વિશેષતા કેવળ એટલી જ છે કે ત્યાં નગરીનું વર્ણન હેવાથી એ વિશેષણને નારીજાતિમાં ઉપયોગ કરવામાં આવ્યું * જિજ્ઞાસુઓએ આ વિય “કાવ્યપ્રકાશના સાતમા સમુલ્લાસમાં, સાહિત્યદર્પણના સાતમા પરિચછેદમાં અને રસગંગાધર આદિ ગ્રંથમાં સાવધાનતાથી જોઈ લે. છે, પણ અહીં સન્નિવેશનું વર્ણન છે તેથી નરજાતિ સમજવાની છે. ધન જન ભવન આદિથી જે અત્યંત વૃદ્ધિને પ્રાપ્ત હોય તેને શ્રાદ્ધ કહે છે કપટી, ચેર, દુરાચારી, દુષ્ટ હિંસક મહાસાહસિક અને ડમર–ખંડ (રાજવવ) આદિના ભયથી જે સર્વથા રહિત હોય તેને તિમિત કહે છે. બાકીનાં વિશેષણોની વ્યાખ્યા ઔષપાતિક સૂત્રની પીયૂષવર્ષિણી ટીકામાંથી જાણી લેવી, જેથી મનને પ્રસન્નતા પ્રાપ્ત થાય. તેને પ્રાસાદીય કહે છે જેને જોવામાં આનંદ મળે ને જેવા યોગ્ય હોય તેને દર્શનીય કહે છે. જે મને હોય તેને અભિરૂપ અને જે એકદમ અસાધારણ--અનુપમ સુંદર હોય તેને પ્રતિરૂપ કહે છે. તાત્પર્ય એ છે કે કલાક સન્નિવેશ એ સમયે ધન-જનમાં, સદાચારમાં, સુંદરતામાં ખૂબ જ આગળ વધે હતે. (૭)
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૨૬