Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 39

અન્ન-પાન વધતું હતું, અર્થાત એટલી ઉદારતાથી રસેઈ કરવામાં આવતી હતી કે બધે પરિવાર જમી રહ્યા પછી પણ ઘણી રઈ વધતી હતી અને તેમાંથી અનેક ગરીબનું પિષણ થતું હતું. તેના ઘરમાં ઘણા દાસ. દાસી, ગાય, બળદ ભેંશ પાડા, ઉરજ (બકરા, બકરી, ગાડર) વગેરે હતાં. ઘણા માણસો પણ તેને, (આનંદ ગાથા પતિને) પરાભવ કરી શકતા નહીં, અર્થાત્ તે ઘણે શકિતશાલી અને માનનીય હતા.
આઢય, દીસ અને અપરિભૂત” એ ત્રણ વિશેષણોથી આનંદ ગાથાપતિમાં દીપકનું દૃષ્ટાંત અભિપ્રેત છે; તે આ પ્રમાણે જેમ દીપક, તેલ, દીવેટ અને શિખા (ઝળ)થી યુકત થઇને વાયુરહિત સ્થાનમાં સુરક્ષિત રહી પ્રકાશિત થાય છે. તેમ આનંદ ગાથાપતિ, તેલ અને દીવેટની પેઠે આઠયતા અર્થાત્ ઋદ્ધિથી, શિખાની જગ્યાએ ઉદારતા ગંભીરતા આદિથી, અને દીપ્તિથી યુક્ત થઈને વાયુરહિત સ્થાનની સમાન મર્યાદાના પાલન અદિરૂપ સદાચારથી તથા પરાભવરહિતપણે અપરિભૂતતા, એ ત્રણેમાં રહેલે હેતુતાવચ્છેદક ધર્મ એક છે તે કારણથી તૃણુરણિમણિ ન્યાયે પ્રત્યક્ષ અનુમાન અને આગમ શબ્દમાં પ્રમાણુતાની પેઠે પ્રત્યેકને (માત્ર આયતા, માત્ર દીપ્તિ અથવા કેવળ અપરિભૂતતા-એ એકને હેતુ માન નહીં . ૩
(મૂળ અને ટીકાને અર્થ) તt ઈત્યાદિ–
એ આનંદ ગાથા પતિને ચાર કરોડ દીનારે ખજાનામાં હતી; ચાર કરોડ દીનારે તેણે વેપારમાં રેકી હતી; ચાર કરોડ દીનારે ઘરસામગ્રીમાં રોકી હતી અને દસ-દસ હજાર ગાયનાં ચાર ગોકુલે હતાં, અર્થાત્ આનંદ ગાથાપતિ પાસે બાર કરેડ દીનારે અને ચાલીસ હજાર ગેવર્ગના પશુઓની સંખ્યા હતી. મેં ૪
મૂલને અર્થ-સે વાળ ઇત્યાદિ - એ આનંદ ગાથા પતિને, રાજા ઈશ્વર યાવત સાર્થવાહ તરફથી ઘણાં કાર્યોમાં, કારણો (ઉપાયે)માં, મંત્ર (સલાહ)માં, કુટુંબમાં, ગુહ્યોમાં, રહસ્યમાં, નિશ્ચયમાં, અને વ્યવહારમાં એકવાર પૂછવામાં અવાતું હતું, વારંવાર પણ પૂછવામાં આવતું હતું. અને તે પિતેના કુટુંબને પણ મેધિ, પ્રમાણુ, આધાર, આલંબન, ચક્ષુ, મેધિભૂત, યાવતુ બધાં કાર્યોને આગળ વધારનારે હતે. (૫)
ટીકાનો અર્થ–મૂળમાં “રાઇસર' પછી “જાવ” શબ્દથી “રાજા, ઈશ્વર, તલવાર, માંડવિક અથવા માતંબિક, કૌટુમ્બિક, ઇભ્ય, શ્રેષ્ટી, સેનાપતિ અને સાર્થવાહ. એટલા શબ્દોનું ગ્રહણ થાય છે. માંડલિક નરેશને રાજા અને ઐશ્વર્યવાળાઓને ઈશ્વર કહે છે. રાજા સંતુષ્ટ થઈને જેને પપ્રબંધ આપે છે. તે રાજાઓના જેવા પદૃબંધથી વિભૂષિત લેકે તરવર કહેવાય છે. જેની વસ્તી છિન્ન ભિન્ન હોય તેને મંડવ અને તેના અધિકારીને માંડવિક કહે છે. “માડંબિયની છાયા જે “માડમ્બિક કરવામાં આવે તે “માડમ્બિક)ને અર્થ “પાંચસો ગામનો ધણી” એવો અર્થ થાય છે. અથવા અઢી-અઢી ગાઉને અંતરે ને જૂદાં-જુદાં ગામે વસ્યાં હોય તેના ધણીને માડમ્બિક કહે છે. જે કુટુઓનું પાલન-પોષણ કરે છે અથવા જેની દ્વારા ઘણાં કુટુંબનું પાલન થાય છે, તેને કોટુમ્બિક કહે છે, “ઈ ને અર્થ હાથી” છે, અને હાથીન, જેટલું દ્રવ્ય જેની પાસે હોય, તેને ઈશ્વ કહે છે. જઘન્ય, મધ્યમ અને ઉત્કૃષ્ટના ભેદે કરીને ઈભ્ય ત્રણ પ્રકારના છે. હાથીની બરાબર મણિ, મોતી, પરવાળાં, સોનું, ચાંદી આદિ દ્રવ્યના ડગલાના
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૨૧