________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अरुणः
अरुणनागः
महल: arunah-सं० पुं० (१) कोकि
melumbo, the red var.)। (३) अरुण runa हिं० संत्रा पु. )
रमतवृता, लाल निसोध । ( Ipomcea turpलास भेद, तालमखाना ( Hygrophila ethum, R. Br., the red var. ) aro spinosil.)। (२) अतिविषा, अनीस
टो० हेमादि । (४) कुकुम, केशर 1 Saffron (Aconitum heterophyllum. )
(Crocus satiyus.) रा०नि० ३०१२। (३) रयाणाक वृक्ष, सोनापाठा ( Oro.
(५) सिन्दूर ( Red oxide of lend.) sylum Indicom. ) प. मु. ।
ग०नि० व०१२। (६) माणिक्यभेद। (A (४) मञ्जिष्ठा, मंजीर ( Rabia cordi- ! kind of ruby.) वै० निध. २ भा० । folia.)। (५) अर्क वृत्त, मदार, प्राक। क्षयरोग, त्रैलोक्य चिन्तामणिरस । ( Calotropis gigantea. ) म० । | अरुणकपिशः aruna-ka pishah-सं० पु. (६) पुन्नागवृक्ष । ( Calophyllum
द्राक्षाभेद, किसमिस विशेष । फकीरी द्राक्ष inophyllum. ) ग. नि. व० १०॥
-मह० । बै० निघः । (A kind of dry. (.) गुण । (Jaggery.) रा०नि०व०
grape.) १४। ()चित्रक सुप, चीता । (Plumbago zeylanica. ) मद० व० २। (६)
| अरुणकम् arunakam-सं० क्लो. प्राटिनम सापामार्ग, लालसिचिंदा ( Achyranthes
समूह का कोर श्वेत धातुतस्व विशेष । रोडियम् rubrum.) देखो-अपामार्ग। (१०) रक्त ( Rhodium. )-ले०। नोट-होडियम् करवीर, लाल कनेर । (Nerium odorum, युनानी शब्द गेडान ( Rhodon.) अर्थात् Soland.) ० निघ०। (१५) एक प्रकार गुलाव से व्युत्पन्न है। चूंकि इस धातु के लवणों का कुष्ठ रोग, लालकोद । (A kind of के घोल गुलाबी रंग के होते हैं, अस्तु इसे उन leprosy.)
नाम से अभिधानित किया गया। दे० रहीखक्षण-जिसमें लालवर्ण की छोटी छोटी
डियम् । फैलने वाली फुन्सियाँ होती हैं तथा चीस, । अरुणकमलम् aruna-kamalan-सं०) भेद ( भेदन की सी पीड़ा ) और स्वाप
क्ली० ( स्पर्शाज्ञता) होता है उसे अरुण कुष्ट कहते हैं। अरुणकमल unit kamal- हि० .) यह वातज होता है अर्थात् वायु से (वायु की । ____ कोकनद, लाल कमल । रक कम्बल-बं० । प्रधानता से) उत्पन्न होता है। सु० नि०५ ( Nelumbiun speciosum. ) TO ६०१
नि०व०१०। (१२) सूय्यं । ( The sun), अरुणचूड़ arunachāra-हिं० संज्ञा पुं०) (१३) गहरा लालरंग । ( Deep ta), अरुण चूड़: tunu.churnh-सं० पु.॥ (१४) कुछ म, केशर । ( Saffron), कुक्कुट । अरुण शिखा । ताम्रचूड़ पड़ी।कुकड़ा। (१५) सिन्दूर । Red lead ( Plu- मुर्गा । ( Cock.) वै० निघः।। mbi Oxidum Bubrum )-वि०, अरुण तरडलीयम् aruna.tanduliyamहिं० वि० [स्त्री. अरुणा] ( Red.) सं० क्ली० रक्तण्डुलीय शाक, लाल चौलाई। रक्रवर्ण । लालरंग । लाल । रक।
।। राङ्गा नटे-बं०। Amarantus ('Thअरुणम् arunam-सं० क्ली० (, अहिफेन, us ) Spinosus ( The red var. अफीम । (Opium.) वै० निघः । (२)
oi-) च० द०। रकोत्पल, लाल कमल (Nymphica अरुणनागः aruna-nāgah-सं०० मुद्रा
For Private and Personal Use Only