Book Title: Agam Sudha Sindhu Part 01 of 01
Author(s): Jinendravijay Gani
Publisher: Harshpushpamrut Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004360/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vibhAga : 1/1 saMpAdakaH saMzodhakathya pa.paLyAsa zrIjinendravijayajI gaNivara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N EEDSEKXSEED zrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA-granthAGkaH-53 zrI mahAvIra jimendrAya namaH / tapomUrti pUjyAcAryadevazrIvijayakarpUrasUrigurubhyoH namaH / hAlAradezoddhAraka-pUjyAcAryadevazrIvijayAmRtasUrigurubhyo namaH / paJcama-gaNadhara zrImatsudharmasvAmi-nirmitaM KE KOTEKKESE KHES zrImadAcArAMga-sUtram prthmmngglm| (mUlam) saMpAdakaH saMzodhakazca tapomUrti-pUjyAcAryadevazrImadvijayakapUrasUrIzvara-paTTAlaGkAra-hAlAradezoddhAraka... kaviratna pUjyAcAryadevazrImadvijayAmRtasUrIzvara-vineyaH paMnyAsa--zrI--jinendravijaya--gaNI prakAzikA *EET zrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA lAkhAcAvala-zAMtipurI (saurASTra) kA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAdhikA-zrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA lAkhApAnala-bAMtipurI (saurASTra) gujarAta vIra..] vikrama saM0 2011 [san 1974 A AgamanA adhikArI yogavAhI gurukulavAsI hai suvihita sAdhu-sAdhvI mahArAjo che. mwww mUlya ru. 10-00 jJAnodaya prinTiMga presa piNDavA (rAjasthAna) (bAbA-virohI roga) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana amArI granthamAlA taraphathI A zrI AcArAMga sUtra mUla pragaTa karatA AnaMda anubhavIe choe / vi. saM 2022 mA 'maNisiddha megha manohara svAdhyAya' rUpe gujarAtI TAipamA A. stra ame pragaTa kayu hatu / hAlamA 45 Agama mUla ane keTalAka Agama TIkA sahita pragaTa karavAnu kAma zarU karatA A sUtra nAgarI lipimA moTA TAipamA pragaTa karela cha / A granthana saMzodhana saMpAdana hAlAradezoddhAraka kaviratna sva. pU. AcAryadeva zrImadvijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna pU0 paMnyAsa zrI jinendravijayajI gaNivare ghaNI khaMta thI karela ke| kAmaLa chapAi AdinA bhAva vadhavAne kAraNe kharca dhAryA karatA vadhu Ave che / moTA TAipamA mudrita karAtA peja vadhAre thAya ch| paraMtu TakavAnI bhane abhyAsanI dRSTie anuH kulatA rheshe| Agama sUtronA adhikArI yogavAhI gurukulavAsI suvihita munio cha / e zAstravidhi mujaba pUjya zramaNasaMghamA Agama vAMcanAdimAM anukUlatA thAya te rUpa A zrutabhakti karatA bhame AnaMda anubhavie chIe / zrI AcArAMga sUtrAdi mUla sUtro pragaTa thai rahayAM cha / zrI sUtrakRtAGga sUtra taiyAra thaI gayu hai| zrIsthAnAGgasUtranu mudraNa kAma cAlu ch| eja rIte saTIka AgamomA zrImadantakRddazA, bane zrImadantaropapAtikadazA taiyAra thai gayA che ane zrImadupAsakadazA sUtranu mudraNa kAma li: paura saMvat 2501 vi0 saM0 2031 mAgazAra suda 11 nemacaMda pAghajI guDhakA navInacaMdra bAbulAla zAha Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * anukramaH * // 1 // prathama brahmacarya zrutaskaMdhaH mama adhyayana- mAma pRSTha krama adhyayana nAma pRSTha 1 zastraparijJA (uddezA-7) . 1 6 ghUna (uddezA-5) 28 2 lokavijaya (uddezA-6) 7 mahAparijJA (vyucchinnam) . .. 3. zItoSNIya . (uddezA-4) .. 16. 8 vimokSa . (uddezA-8) .... 33 5 samyaktva (uddezA-4) 19 6 upadhAna zruta (uddezA-4) .. 5 lokasAra (uddezA-6) . 23 // 2 // hitoyo'gra-zrutaskaMdhaH prathamAcUlikA-- 1 (1) piNDesaNA(uddezA-11) . 47 5 14) vastraiSaNA (uddezA-2) 99 2 (11) zayyaiSaNA (uddezA-3) 71 6 (15) pAtraSaNA (uddezA-2) 105 3 (12) IryA (uddezA-3) 83 7 (16) avagraha-pratimA(uddezA-2) 108 4 (13) bhASA jAta(uddezA-2) dvitIyA cUlikA 1 (17) sthAna 113 5 (21) rUpa 2(18) niSIdhikA 114 6 (22) parakriyA 3 (16) uccAra prazravaNA 114 7 (23) anyonyakriyA 124 4 (20) zabda 118 tRtIyA cUlikA 1(24) bhAvanA. caturthA cUlikA 1 (25) vimukti kAmAlA .. . .. 120 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zuddhipatrakam // pRSThaM paMktiH azuddhaM samAraMbhaMto samAraMbhaMte kaTThanissiyA = kjhanissiyA karusayaM pharusayaM 24 . 10 ceyaM AyaNaM savassiNomi viNavanne 34. jivIe 6 = = = = = = = = = = = = = api puNNakammAsaM payalamAle pukkhalaM eya AyANa samussiNomi viNayanne jIpie appaM purANakummA payalamANe pukkhalaM vA ajANayA visvarUve viyaTTittae nikkhittapuvyA abhihaNeja 0vaNimagA bhikkhU vA aNAsAdae . bahudesieNa evamAhijjati paNIyarasabhoyaNabhoI aimattapANamoyaNamoI ajANyA nirUvarUve viyadvittae nikkhattapuvvA alihaNeja . vaNimAgA vikkhuvA aNAlAie padesaeNa avamAhijjaMti paNIyarasabhoyaNabhAi. ahamattapANabhoyaNa- moyaNabhAi maMkhijA x 1.2 14 127 14 bhaMsimA 136 18 mehuNo mehuNe Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM zrI viirpaattprNpraa-stvnaa|| mahAvIraM jinaM natvA smRtvA ca gautamaM gurum / / pavitrA hi smariSyAmi sudharmAdi paraMparAm // 1 // zrI sudharmA gururjambUrjayatAt prabhavaprabhuH / zayyaMbhavo yazobhadraH saMbhUtirbhadrabAhupaH // 2 // sthUlabhadraH sadA bhadro mahAgirisuhastinau / susthito muninAtho hi supratibaddhakauTikaH // 3 // sUrIndradinadinnau hi zrI siMhagirivajrapo / bajrasenazca candrassAmaMtabhadro hi pAtu naH // 4 // vRddhadevo guruH pradyotano vai mAnadevakaH / zrI mAnatuGgavIrau hi jayadevazca rakSatAt // 5 // devAnando gururjIyAt vikramo narasiMhajJaH / . samudro mAnadevazca vibudhaprabhasUripaH // 6 // jayAnando raviprabho yazodevo dayAnidhiH / pradyumnamAnadevau hi mUrivimalacandrakaH // 7 // udyotanaH sarvadevo devazca sarvadevakaH / , yazobhadrazca . zrInemicandrazca municandakaH // 8 // ajitadevasiMhI somaprabho maNiratnakaH / jagaccandrastapA jIyAt tapodharmaprabhAvakaH // 9 // devendro dharmaghoSassomaprabhaH somatilakaH / zrIdevasundaraH somasundaro munisundaraH // 10 // zrIratnazekharaH lakSmIsAgaraH sumatistathA / zrIhemavimalANaMdavimalau dAnahIrako // 11 // zrIsenadevasiMhAzca sUrayaH satyapaNDitaH / zrIkapUra-kSapAvijJI jinottamau ca pAkaH // 12 // rUpaH kItizca kastUraH gaNIndro maNipaNDitaH / / buddhigaNIndrapannyAso dvisaptatitamo'vatAt // 13 // ANaMdavijayo harSakapUrAmRtasUrayaH / stutAH padharAH premNA jinendreNa sivAya te // 14 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI mahAvIrajinendrAya namaH chando'mRtarasaH zivazarmapradAtAraM caramatIrthanAyakam / bhaktibhAvena vande'haM gaNezagautamantathA // 1 // smRtvA kapUrasUrIzaM tapodharmaprabhAvakam / .... chando'mRtarasaM vakSye natvA'mRtaguru svakam / / 2 // grantho'yaM sukhabodhAya, saMkSepeNa viracyate / lakSaNaM chandasAM yatra, zrutamAtreNa jJAyate // 3 // sAnusvAravisarga hi, saMyuktAdyaM tathA guru / vijJeyamakSaraM dIrgha pAdAntasthaM vikalpataH / / 4 / / AdimadhyAvasAneSu, yaratA yAnti lAghavam / / bhajasA gauravaM yAnti, manau tu gurulAghavam // 5 // yasyAH pAde prathame, dvAdaza mAtrAstathA tRtIye'pi / aSTAdaza dvitIye, caturthaka paJcadeza sA''ryA // 6 // AryApUvArdhasamaM, parAImapi yacchandasi mune ! bhavati / chandovidastadAnI-mA-gIti tAM mudA kathayanti // 7 // AryottarArdhatulyaM, pUrvArdhaM yacchandasi syAt / tacchando bhASante, hyAryAmupagIti sukavayaH // 8 // Adyacaturtha, pazcamakaM cet / . yatra guru syAd bhagaugiti paGktiH // 6 // agurucatuSkaM bhavati guru dvau / vinatamune'so, zazivadanA nyau // 10 // turya pazcamakaM cedyatra syAllaghu saadho||| vidvadbhiH kathitA sA msau gaH syAnmadalekhA // 11 // jJeyaM SaSThaM guru zloke, laghu sarvatra pazcamam / dvicatuSpAdayoha svaM, dIrgha saptamamanyayoH // 12 // jJeyaM SaSThaM guru zloke, laghu sarvatra paJcamam / dvicatuSpAda yoM saptamaM isvaM padya-lakSaNam / / 13 / / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdigataM turyagataM, paJcamakaM cAntyagatam / syAdguru cettatkathitaM, mANavakaM bhAttalagAH // 14 // dvituryaSaSThamaSTamaM, yadA guru prayojitam / bubhAH prakAzayanti tA, pramANiko jagai lagau / / 15 / / varNAH sarve dIrghA yasyAM, vizrAmaH syAdvedairvedaiH / vyAkhyAtA sA vidvadvandai-momo go go vidyunmAlA / / 16 // yatra guru syAdAdyacaturtha, paJcamaSaSThaM cAntyamupAntyam / campakamAlA cedbhamasAgAzcendriyavANairyatra virAmaH // 17 // campakamAlA yatra bhavedantyavihInA kAvyamate / / syAnmaNibandho bhamsagaNairindriyavedairyadviratiH // 18 // .. mandAkrAntA'ntyayatirahitA, catvAraH prAgdazamagurukAH / . vizrAmaH syAdhugarasamite-haMsI mattA mabhanAgayutA // 16 // hasvo varNo jAyate zaikSa ! SaSTha chandobuddhe tadvadevASTamAntyaH / vizrAmaH spAyana vedaisturaGgaiH / zAlinyuktA mtau tago go susAdho // 20 // . AdhacaturthamakhaNDatapasvinsaptamakaM dazamaM guru cAntyam / dodhakavRttamidaM bhabhabhAdgau yatkathitaM kvimnnddlmukhyaiH||21|| yasyAM triSaTsaptamamakSaraM syAd - dhrasvaM tathA cennavamaM ca tadvat / syAdindravajrA yadi to jagau go . _' yastA kriyApadapramitevirAmaH // 22 / / yadIndravajrAcaraNeSu pUrve, - bhavanti varNA laghavaH sukarman / upendravajrA jatajAstato gau, . bhavetkriyApaTramitevirAmaH // 23 // anantarodIritalakSmabhAjI, . ' pAdau yadIyAvupajAtayastAH / / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAsa kriyASaTpamitevirAmo, .. ____bhavanti sujJaiH parikIrtitA yAH // 24 // AkhyAnakI syAdviparItapUrvA, ____ yadIndravajrAcaraNaH purastAt / upendravajrAcaraNAstrayo'nye, manISiNoktA zubhakAryakArin // 25 // prathamalaghukaSaTkavarNakaM navamacaramapUrvakaM tthaa|| bhavati sujana ! yatra bhASitA, nanaralagayutaiva bhadrikA | // 26 // AdyamakSaramatastRtIyakaM saptamaM ca navamaM tathAntimam / dIrghamabdhigatibhi-virAmakA rAnarAviha rathoddhatA lagau // 27 // akSaraM tu navamaM dazamaM cedvyatyayAdbhavati pUrvata Arya / svAgateti ranabhAdguruyugmaM cAbdhivedasumitairhi virAmaH // 28 // prathamAkSaramAdyatRtIyayodrutavilambitakasya na paadyoH|| lagapArasakAragaNaistribhi-nabhamaraistu gaNairhariNIplutA // 29 // isvo varNaH syAtsaptamo yatra yogin ! tadvadvinyasto varNa ekAdazAyaH / bANairvizrAmastatra cetsyAt turaGga. mauM yo nAmnA sA bhASitA vaizvadevI // 30 // upendravajrAcaraNeSu santi ce dupAntyavarNA laghavaH kRtA yadi / jatau tu vaMzasthamudIritaM jarau ___ sanAtha ! nidopamidaM budhaistadA // 3 // vaMzasthapAdA gurupUrvavarNakA yasyAM bhaveyuH kSatibhirvivarjitAH / syAdindravaMzA khalu to jarau mune! ___ vizrAmabhAgyA zaravAhasaMkhyakaiH // 32 / satRtIyakaSaSThamakhaNDamate ! navamaM viratiprabhavaM guru cet / iha toTavRttamidaM gatisaiH nipuNaiH kavibhiH kamanIyamate // 33 // yadi toTakasya guru pazcamakaM, rasasaMkhyakaM guru na cedihitam / pramitAkSarA sajasasairuditA zubhakarmavIra! nipuNaiH kvibhiH||34|| Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yadAyaM caturtha tathA saptamaM cet, tathaivAkSaraM isvamekAdazAdham / bhujaGgaprayAtaM bhavedyaizcaturbhi ___ yaduktaM kavIndrajinendrAdibhaktaiH // 3 / / api sanipriya ! yatra caturthaka guru ca saptamakaM dazamaM tathA viratigaM ca tathaiva vizeSavid drutavilambitamAha nabhau bharau // 36 // dvitIyakapazcamakASTamakaJca tathA dazamAntyagataM guru yatra / caturjagaNaM yadi mauktikadAma ____ vadanti budhA vigatendriyadoSa // 7 // AdhaturyAntyakaM hyaSTamekAdazaM hasvamevaM niyuktaM bhavecchandasi / vizvavAtsalyadevAdhidevArcaka ! rezcatubhirmatA. kovidaH sragviNI // 38 // mAyaM dvitIyamatha turyamaSTamaM, caikAdazAdyaparake tathaiva ced / dIrgha sukAvyakuzalairmanoharA dhIrairabhANi lalitA tabhI jarau // 36 // karatalagatadharmaratnasAdho! vigalitamohagajendramokSayAtrin / bhavati jagati nau tataH parau yau~ najasahita raMgaizca puSpitAgrA // 4 // sattIyapazcamasuvarNakaM tathA navamaM yathA dazamakAntyakAntyakam / gurukaM subhASitamabhUddhi nandinI sajasA jagau bhavati majubhASiNI // 4 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaturyanavamamakSaraM guru, bhavettathaiva ca dazamAntyamantimam / ' subhASitA vibudhagaNaiH prabhAvatI ... jabhau sajau giti rucirA caturgrahaH // 42 // turya paJcamamapi SaSThasaptamaM vai syAddhasvaM khalu navamaM ca rudrsNkhym| anyatsyAd guru yadi gIyate tadA sA . mnau jaugastridazayatiH praharSiNIyam // 43 // turyAdyaturyaparaSaSThakasaptamaM vai ___syAd hasvakazca navamaM dazamaM tathaiva / ced dvAdazaM bhavati yatra sukAvyavijJai ruktA vasantatilakA tabhajA jagau gaH // 44 // prathamamaguruSaTkaM yatra caikAdazAcaM ___ bhavati laghu tathA cedakSaraM dvAdazAntyam / sukavijanamanojJA sA sucAru prasiddhA nanamayayayuteyaM mAlinI bhaugilokaiH // 4 // catvAro yatra varNA AdyAstathA paJcamAntyA ___zcatvAro yatra varNA dIrghAstathA cedishontyau| .. dvAvevaM yatra . varNAvatyau tathA syAtsuvarNA nau myau yAntau bhavetAM saptASTakaizcandralekhA // 46 // catvAraH prAvihitaguravo ye digekAdazau ce dvI dIqa tadanu bhavataH zobhanau dvAdazAntyau / tadvaccAntyau sugurutanuko varNitA suprasiddhA mandAkrAntA mabhanatatagA gaH samudratu lokaiH||47|| yadA pUrvo hasvaH prabhavati tataH SaSThakaparA stato varNAH paJca prakuzala ! tathaivAtra laghavaH / trayo'nye copAntyAH pravarakavibhiI subhaNitA rasai rudvaicchinnA yamanasabhalA gaH zikhariNI // 48 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyamatha yatra cedguru SaDaSTamaM dvAdazaM caturdazamapIha pazcadazamAntimaM syAttathA / tataH prakathitA kSamAmatimune ! subodhAnvitai:: jaso jasayalA vasuprahayatizca pRthvI guruH // 46 // vibudha ! laghavaH paJca prAcyAstato dazamAntika stadanuvihitau hasvau cedyatra vai tricaturdazau / prabhavati punayaMtropAntyastathaiva subhASitA ... rasayugahayainsau mrau slo go yadA hariNI tadA // 50 // AdyAzcedguravastrayastadanu cetSaSThastathA cASTamaH syAdekAdazatastrayaH khalu tathaivASTAdazAdyau tataH / syAdevaM nanu cAntimo bhavati tacchando'mRte cenmune ! . sUryAzvairmasajAH statAH saguravaH zArdUlavikrIDitam / / 5 / / catvAro yatra varNAH prathamamalaghavaH pazcamAntyau tathaiva dau tadvatSoDazAdyau yadi gurutanuko SoDazAntyau tathAntyau / vidvavRndaiH sadA sA'nvayagaganamaNe ! sevitA suprasiddhA prau bhanau yAnAM trayeNa trimuniyatiyutA sragdharA kIrtiteyam / / 52 / / , pUrvagranthAnusAreNa, chando'mRtaraso mudaa|| chandogaNasubodhArya saMkSepataH prakIrtitaH // 53 // amRtasUriziSyeNa jinendravijayena yaH / rasabhUkhadrike varSe gumphito jAmapaTTane // 4 // vedAntAcAryavaryeNa vrajalAlena zodhitaH / / jIyAkAvyamatIneSa pradadAno . mudaM sadA // 55 // - zivamastu sarvajagataH - Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // // zrI prAcArAGga-sUtram // // 1 // atha prathamaH zrutaskaMdhaH // // zastraparijJA-adhyayanaM prathamoddezakaH // suyaM me pAusaM ! teNAM (prAmusategAM, zrAvasaMtegAM) bhagavayA evamakkhAyaM-ihamegesiM No sarANA bhavai |suu. 1 // taM jahA-purasthimAyo vA disAyo yAgayo grahamaMsi, dAhiNAyo vA disAyo grAgayo grahamaMsi, paJcatthimAyo. vA disAyo yAgayo grahamaMsi, uttarAyo vA disAyo zrAgayo grahamaMpi, uDAyo vA disAyo yAgayo grahamaMsi, grahodisAe vA yAgayo grahamaMsi, araNayarIyo vA disAyo aNudisAyo vA bAgayo ahamaMsi, evamegesi No NAyaM bhavati ||suu0 2 // atthi me pAyA uvavAie, natthi me pAyA uvavAie, ke ahaM bAsI ? ke vA itho cue iha pecA bhavismAmi ? ||suu. 3 // se jaM puNa jANejjA saha saMmaiyAe paravAgaragoNaM arANesiM aMtie vA socA taM jahA-purasthimAyo vA disAyo bhAgayo ahamaMsi jAva araNayarIyo disAyo aNudisAyo vA Agayo grahamaMsi evamegesiM jaM NAyaM bhavati-asthi me pAyA uvavAie, jo imAyo disAyo aNudisAyo vA aNusaMcarai (aNusaMsarai), savvAyo disAyo aNudisAyo, so'haM ||suu0 4 // se aoyAvAdI loyAvAdI kammAvAdI kiriyAvAdI sU0 5 // akarissaM cAhaM kAravesu ca'haM, karo zrAvi samagunne bhavistAmi ||suu0 6 // eyAvaMti savvAvaMti logaMsi kammasamAraMbhA parijANiyavyA bhavaMti ||suu0 7 // aparigaNAyakammA(mme) khalu ayaM purise jo imAyo disAyo aNudisAyo aNusaMcarai, savvAzro disAyo savvAyo Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] [ zrImadAgamasudhAsindhuH prathamo vibhAgaH aNudisAyo sAheti ||suu0 8 // yaNegarUpAyo joNIyo saMdhei (saMdhArai), virUvarUve phAse paDisaMvede ||suu0 1 // tattha khalu bhagavatA parigaNA pavezyA ||suu0 10 // imasta ceva jIviyasta parivaMdaNamANaNapyaNAe jAimaraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM ||suu0 11 // eyAvaMti sabvAvaMti logaMsi kammasamAraMbhA parijANiyabbA bhavaMti ||suu0 12 // jassete logaMsi kammasamAraMbhA parigaNAyA bhavaMti, se hu muNI parigaNAyakamme tti bemi ||suu0 13 // // iti prathamAddezakaH // 1-1 // // adhyayanaM-1 uddezakaH 2 // aTe loe parijugaNe dussaMbohe avijANae, yasmi loe pavahie tattha tattha puDho pAsa yAturA paritAveti ||suu. 14 // saMti pANA puDho siyA lajjamANA puDho pAsa; aNagArA motti ege pavayamANA, jamiNaM viruvarUvehiM satyehiM puDhavIkammasamAraMbheNaM puDhavIsatthaM samAraMbhemANA aNegarUve pANe vihiMsai / tattha khalu bhagavayA parigaNA paveDyA, imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAimaraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM sa sayameva puyosatyaM samAraMbhai, arANehiM vA puDhavisatthaM samAraMbhAvei, arANe vA puDhavisatthaM samAraMbhaMte samaNujANai ||suu. 15 // taM se ahiyAe taM se abohIe se taM saMbujjhamANe pAyANIyaM samuTThAya socA khalu bhagavayo aNagArANaM vA aMtie ihamegesiM NAta bhAti-esa khalu gathe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae, iccatthaM gaDie la e jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM puDhavikammasamAraMbheNa puDhavisatthaM samAraMbhamANe arANe yaNegarUve pANe vihiMsai, se bemi, appege aMdhamabhe appege aMdhamacche appege pAyamabhe appege pAyamacche appege gupphamabbhe appege gupphamacche appege jaMghamanbhe (2) appege jANumabhe (2) appege Urumabbhe (2) appege kaDimanbhe (2) appege NAbhimabhe (2)appege udamabhe (2) appege pAsamanbhe (2) appege piTThimanbhe (2) appege Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3 zrI AcArAGga-sUtram :: zruskiMdhaH 1 adhyayanaM 1 ] uramabhe (2) appege hiyayamanbhe (2) yappege thaNamabbhe (2) appege khaMdhamanbhe (2) appege bAhumabhe (2) appege hatthamanbhe (2) appege aMgulimanbhe (2) appege Nahamamme (2) appege gIvamanbhe (2) appege haNumame (2) appege hoTTamabhe (2) appege daMtamanbhe (2) appege jIbhamabhe (2) appege tAlumabbhe (2) yappege galamamme (2) appege gaMDamabhe (2) appege karANamanbhe (2) appege NAsamabhe (2) appege acchimanbhe (2) appege bhamuhamabhe (2) appege NiDAlama bhe (2) appege sIsamanbhe (2) appege saMpamArae appege uddavae, itthaM sAthaM samAraMbhamANassa iccete grAraMbhA aparigaNAtA bhavaMti ||suu. 16 // ettha satthaM asamArabhamANasa iccete yAraMbhA parigaNatA bhAMti, te pariraNAya mehAvI neva sayaM puDhavIsatthaM samAraMbhejA, govarANehiM puDhavisatthaM samAraMbhAvejA, gaNevarANe puDhavisatthaM samAraMbhaMto samagujANejA, jassete puDhavikammasamAraMbhA parigaNAtA bhavaMti, se hu muNI parigaNAtakamme tti bemi ||suu. 17 // // iti dvitIya uddezakaH // 1-2 // adhyayanaM-1 uddezakaH 3 se bemi jahA aNagAre ujjukaDe niyAyapaDivagaNe (nikAyapaDibanne) yamAyaM kubvamANe viyAhie ||suu0 18 // jAe saddhAe nikkhaMto tameva agupAlijA, viyahittA visottiyaM (vijahitA putrasaMjoya) ||suu0 11 // paNayA vIrA mahAvIhiM ||suu0 20 // loga va grANAe abhisamecA akuyobhayaM ||suu0 21 // se bemi, Neva sayaM logaM abhAikkhijjA, Neva yattANaM yabhAikkhijA, je loyaM abhAikkhai, se attANaM abhAikkhai, je attANaM abhAikkhaise loyaM abhAikkhai ||suu0 22 // lajjamANA puDho pAsa; yaNagArA mo tti ege pazyamANA jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM udayakammasamAraMbheNaM udayasatthaM samAraMbhamANe arANe yogarUve pANe vihiMsai / tattha khalu bhagavatA parigaNA pveditaa| imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNa Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] duvA vibhamA aduvA adinAdANavI pAsA, putaNa udayajIvA viyA jIvA [ zrImadAgamasudhAsindhuH : prathamo vibhAgaH pUyaNAe jAimaraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva udayasatthaM samAraMbhati, arANehiM vA udayasatyaM samAraMbhAveti, arANe udayasatthaM samAraMbhate smnnujaannti| taM se ahiyAe, taM se abohIe, se taM saMbujhamANe pAyANIya samuTThAya socA bhagavayo aNagArANaM aMtie ihamegesiM NAyaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae, icatthaM gaDDie loe jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM udayakammasamAraMbheNaM udayasatthaM samAraMbhamANe arANe aNegarUve pANe vihiMsai / se bemi saMti pANA udayanissayA jIvA aNege ||suu0 23 // ihaM ca khalu bho ! aNagArANaM udayajIvA viyAhiyA ||suu0 24 // satyaM cettha aNavIi pAsA, puDho satyaM (pAsa) paveiyaM ||suu0 25 // aduvA adinAdANaM ||suu0 26 // kappaiNe kappai Ne pAuM, aduvA vibhUsAe |suu0 27 // puDho satthehiM viuTTanti ||suu0 28 // etthAvi tesiM no nikaraNAe ||suu0 26 // ettha satthaM samAraMbhamANassa iccee prAraMbhA aparigaNAyA bhavaMti, ettha satthaM asamAraMbhamANassa iccete prAraMbhA parirANAyA bhavaMti, taM parigaNAya mehAvI Neva sayaM udayasatyaM samArambhejA, nevarANehiM udayasatthaM samAraMbhAvejA, udayasatthaM samAraMbhaMte'vi zraraNe Na samaNujANejA, jassete udayasatthasamAraMbhA parirANAyA bhavaMti se hu muNI parigaNAtakamme tti bemi ||suu0 30 // // iti tRtIyoddezakaH / / 1-3 // // adhyayanaM-1 uddezakaH 4 // se bemi Neva sayaM loga abhAikkhejA va attANaM abbhAikkhejA, je loyaM anbhAikkhai se attANaM abhAikkhai je attANaM abhAikkhai se loya abhAikkhai ||suu0 31 // je dIhalogasatthassa kheyarANe se asatthassa kheyaraNe, je asatthassa kheyarANe se dIhalogasatthassa kheyaraNe ||suu0 32 // vIrehiM evaM abhibhUya diTha, saMjaehiM sayA jattehiM sayA appamattehiM ||suu0 33 // je pamatte Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGga-sUtram zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 1 ] guNaTThIra se hu daMDetti pavuccai ||suu0 34 // taM parigaNAya mehAvI iyANiM jo jamahaM pubvamakAsI pamAeNaM ||suu0 35 // lajamANA puDho pAsa, aNagArA motti ege pavadamANA jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM agaNikammasamArambheNaM agaNisatthaM samAraMbhamANe arANe aNegarUve pANe vihiMsaMti / tattha khalu bhagavatA parirANA paveditA, imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAimaraNAmoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva agaNisatthaM samArabhai, aNNehiM vA agaNisatthaM samAraMbhAvei arANe vA agaNisatthaM samAraMbhamANe samaNujANai; taM se ahiyAe, taM se abohiyAe, se taM saMbujjhamANe, zrAyANIyaM samuTThAya socA bhagavayo aNagArANaM ihamegesiM NAyaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae, icatthaM gaDDie loe jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM agaNikammasamAraMbhamANe arANe yogarUve pANe vihiMsai |suu. 36 // se bemi-saMti pANA puDhavInissiyA, taNaNissiyA, pattaNissiyA, kTunissiyA, gomayaNissiyA, kayavaraNissiyA, saMti saMpAtimA pANA, yAhacca saMpayaMti, agaNiM ca khalu puTThA ege saMghAyamAvajjaMti, je tattha saMghAyamAvajjati te tattha pariyAvajjati je tattha pariyAvajjati te tattha uddAyati ||suu. 37 // ettha satthaM samAraMbhamANassa iccete zrAraMbhA aparigaNAyA bhavaMti, ettha satthaM asamAraMbhamANassa iccete prAraMbhA parigaNAyA bhavaMti, taM parigaNAya mehAvI va sayaM agaNisatthaM samAraMbhe, neva'gaNehiM agaNisatthaM samAraMbhAvejA, agaNisatthaM samAraMbhamANe asaNe na samaNujANejA, jassete agaNikammasamAraMbhA parigaNAyA bhavaMti, se hu muNI parirANAyakamme tti bemi ||suu0 38 // // iti caturtha uddezakaH // 1-4 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH // adhyayanaM-1 uddezakaH 5 // taM No karislAmi samuhAe, mattA maimaM abhayaM vidittA, taM je No karae esovarae, etthovarae, esa aNagAretti pavuccai ||suu. 36 // je guNe se zrAvaTe je prAvaTe se guNe ||suu0 40 // uDDa grahaM tiriyaM pAiNaM pAsamANe rUvAI pAsati, suNamANe sadAI suNoti, uDDa ahaM pAiNaM mucchamANe rUvesu mucchati, sesesu yaavi|suu0 4 1 // ema loe viyAhie ettha agute aNANAe ||suu 42 // puNo puNo guNAsAe, vaMkasamAyAre sU0 43 // pamatta gAramAvase ||suu0 44 // lajamANA puDho pAsa, aNagArA motti ege.. pavadamANA jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM vagarasaikammasamAraMbhaNaM vaNassaisatthaM samAramamANA arANe aNegarUve pAgo vihiMsaMti, tattha khalu bhagavayA parirANA paveditA, imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAtI(jarA)maraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva vArasaisatthaM samAraMbhai, arANohiM vA vaNassaisetthaM samAraMbhAvei, arANo vA vaNassaisatthaM samAraMbhamANe samaNujANai, taM se ahiyAe, taM se abohIe, se taM saMbujjhamAgo, pAyANIyaM samuhAe socA bhagavayo aNagArAgga vA yatie ihamegesiMNAyaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe; esa khalu mAre, esa khanu Naraye, ivatthaM gaTTie loe, jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM vaNassaikamnasamAraMbhegaNaM vagarasaisatthaM samAraMbhamANe araNe aNegarUve pANe vihiMsaMti ||suu. 45 // se bemi, imaMpi jAidhammaya, eyaMdhi jAidhammayaM, imapi vuDDidhAmayaM, eyapi vuhidhAmaya, imaMpi cittamaMtayaM, eyapi cittamatayaM, imapi chirANaM milAi, eyapi chirANaM milAi, imaMpi yAhAragaM, eyapi yAhAragaM, imaMpi aNicayaM, eyapi aNicayaM, imapi asAsayaM, eyapi asAsayaM (imapi adhuvaM eyapi adhurva) imaMpi cora caiyaM, eyaMpi covacajhyaM imaMpi vipariNAmadhAmaya (nAmiyaM) eyapi vipariNAmadhamma ||suu. 46 // ettha satthaM samAraMbhamANassa iccete prAraMbhA aparirANAtA bhavaMti, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 1 ] [7 etya satyaM asamAraMbhanmANasna icvete prAraMbhA pariNAyA bhavaMti, taM parigaNAya mehAvI netra savasmasaha tthaM samAraMbhejA, gevarANehiM vaNasmaimatthaM samAraMbhAvejA, govarANe vaNaspaDasatthaM samAraMbhaMte samagujANejA, jassete vaNamAisasthAmAraMbhA parigaNA yA bhavaMti, se hu muNo parigaNAyaka me tti bemi ||suu047|| // iti paMcama uddezakaH // 1-5 // // adhyayanaM-1 : uddezakaH 6 // se bemi saMtime tasA pANA, taM jahA-aMDayA poyayA jarAuyA rasayA maMseyayA saMmucchimA ubhiyayA ubavAiyA, esa saMsAretti pancaH ||suu. 48 // maMdasalAviyANayo |suu0 41 // nijhAittA paDilehitA patteyaM parinivvANaM mavesi pANANaM savvesiM bhUyANaM, sabesi jIvANaM, sabvesiM sattANaM assAyaM yArinivvANaM mahabhayaM dukkhaM tti bemi, tasaMti pANA padiso disAsu ya ||suu0 50 // tattha tattha puDho pAsa, yAturA paritAti, saMti puDho siyA sU0 51 // lajamANA puDho pAsa, aNagArA motti ege pavayamANA jamiNa vikhvasvehiM satthehiM tasakAyasamArabheNa tasakAyasatthaM samAraMbhamANA gharANe yogarUve pANe vihiMmati, tattha khalu bhagakyA parirANA paveiyA, imassa veva jIviyasma parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAimaraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva tasa kAyamatthaM samAraMbhati, arANehiM vA tasakAyasatthaM samAraMbhAvei, agaNe vA tasakApasatthaM samAraMbhamANe samaNujANai taM se ahiyAe, taM se abohoe se taM saMbujjhamANe yAyANIyaM samuTThAya socA khalu bhagavayo yaNagArANaM aMtie ihamegesiM NAyaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae, icatthaM gaDDie loe jamiNaM vikhvarUvehiM satthehiM tasakAyasamAraMbheNa tasakAyasatthaM samAraMbhamANe arANe aNegarUve pANe vihisati ||suu. 52 // se bemi appege acAe haNaMti, appege ajiNAe vahaMti, appege maMsAe vahaMti, appege soNiyAe vahanti, evaM hiyayAe pittAe vasAe Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH picchAe pucchAe vAlAe siMgAe visANAe daMtAe dAdAe NahAe rAhAruNIe aTThIe aTTimiMjAe aTTAe yaNaTTAe, appege hiMsisu metti vA vahaMti, adhege hiMsaMti metti vA vahati, appege hiMsissaMti metti vA vahati ||suu0 53 // etyaM satthaM samArabhamANassa iccete yAraMbhA aparirANAyA bhavaMti, ettha satthaM yasamArabhamANassa iccete zrArabhA parirANAyA bhavati, taM parigaNAya mehAvI Neva sayaM tasakAyasatthaM samAraMbhejA, Neva'rANehiM tasakAyasattha samAraMbhAvejA, NevANe tapsakAyamatthaM samArabhaMte samaNujANejA, jassete tasakAyasasthasamAraMbhA parirANAyA bhavaMti, se hu muNI parirANAyakamme tti bemi ||suu0 54 // // iti SaSTha uddezakaH // 1-6 // // adhyayanaM-1 : uddezakaH 7 // pahU ejassa (egassa) duguchaNAe ||suu0 55 // yAyaMkadaMsI ahiyaMti NacA, je ajjhatthaM jANai se bahiyA jANai, je bahiyA jANai se ajjhasthaM jANai, eyaM tulamannesiM ||suu0 56 // iha saMtigayA daviyA NAvakakhaMti jIviuM |suu0 57aa lajjamANe puDho pArasa, aNagArA motti ege pavayamANA jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM vAukammasamAraMbheNaM vAsasthaM samAraMbhamANe arANe zraNegarUve pANe vihiMsati / tattha khalu bhagavayA parigaNA pavejhyA / imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAimaraNamoyagAe duvakhapaDighAyaheu se sayameva vAusatthaM samAraMbhati, agaNehiM vA vAusasthaM samAraMbhAvei, arANe vAusatyaM samAraMbhaMte samaNujANati, taM se ahiyAe, taM se abohie, se taM saMbujjhamANe pAyANIe samuTThAe socA bhagavo aNagArANaM aMtie ihamegesiM NAyaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu girae, iccatthaM gaDDie loe jamiNaM virUvarUvahiM satthehiM vAukammasamAraMbheNaM vAusatthaM samAraMbhamANe arANe aNegarUve pANe vihiMsati ||suu0 58 // se bemi saMti saMpAimA pANA grAhaca saMpayaMti ya pharisaM ca khalu puTThA ege saMghAyamAvaMjaMti, Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGga-sUtram / zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 2 ] [ha je tattha saMghAyamAvajaMti te tattha pariyAvajjati, je tastha pariyAvajjati te tattha udAyaMti, estha satthaM samArabhamANassa iccate prAraMbhA aparigaNayA bhavati, ettha satthaM asamArabhamANassa iccete zrAraMbhA parigaNAyA bhavaMti, taM parigaNAya mehAvI va sayaM vAusatthaM samAraMbhejA, rovarANehiM vAusatthaM samAraMbhAvejA, Neva'raNe vAusatthaM samAraMbhaMte samaNujANejA, jassete vAusa(thasamAraMbha pariNAyA bhavaMti, se hu muNI parirANAyakammetti bemi ||suu0 51 // etthaMpi jANe uvAdIyamANA, je pAyAre Na ramaMti, yAraMbhamANA viNayaM vayaMti, chaMdovaNIyA ajhovavarANA, prAraMbhasattA pakarati saMgaM ||suu. 60 // se vasumaM samarANAgayaparANANeNaM appANeNaM akaraNijjaM pAvaM kammaM No araNesiM taM parigaNAya mehAvI va sayaM chajjIvanikAyasatthaM samAraMbhejA, Neva'rANehiM chajjIvanikAyasatthaM samArabhAvejA, gova'rANe chajjIvanikAyasatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA, jassete chajIvanikAyamatthasamAraMbhA pariNAyA bhavaMti se hu muNI parigaNAyakamme tti bemi ||suu0 61 // ||iti saptamoddezakaH // 1-7||iti prathamamadhyayanam // 1 // // 2 : lokavijaya-adhyayanaM : uddeshkH-1|| je guNe se mulaDANe, je bhUlaTThANe se guNe / iti se guNaTThI mahayA pariyAveNaM puNo puNo rase pamatte-mAyA me, piyA me, bhAyA me, bhagiNI me, bhajA me, puttA me, dhUyA me, gahusA me, sahisayaNasaMgaMthasaMthutrA me, vivittuvagaraNaparivaTTaNabhoyaNacchAyaNaM me / iJcatthaM gaDDie loe yaho ya rAyo ya paritappamANe kAlAkAlasamuTThAI saMjogaTThI aTThAlobhI pAlupe sahasAkAre viNiviTThacitte, ettha satthe puNo puNo, appa ca khalu pAuyaM ihamegesiM mANavANaM taM jahA-sU0 62||soyprignnaannehiN parihAyamANehiM, cakkhuparigaNANehiM parihAyamANehiM, ghANaparigaNANehiM parihAyamANehiM rasa Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH NAparigaNANehiM parihAyamANehiM phAsaparigaNANehiM parihAyamANehiM abhikaMtaM ca khalu vayaM saMpehAe tayo se egadA mUDhabhAvaM jayaMti ||suu0 63 // jehiM vA saddhi saMvasati te vi NaM egadA NiyagA pubbiM parivayaMti so'vi te Niyae pacchA parivaejA, NAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumapi tesiM NAlaM tANAe vA saraNa e vA, se Na hAsAya Na kiDDAe Na ratIe Na vibhUsAe ||suu0 64 // iccevaM samuTThie grahovihArAe aMtaraM ca khalu imaM saMpehAe dhIre muhuttamavi No pamAyae vayo acceti jovvaNaM va ||suu0 65 // jIvie iha je pamattA se haMtA chettA bhettA lupittA vilupittA uddavittA uttAsaittA, akaDaM karissAmitti maNNamANe, jehiM vA saddhiM saMvasai te vA NaM egayA niyagA taM pubbiM poseMti, so vA te niyage pacchA posijA, nAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaMpi tesiM nAlaM tANAe vA saraNAe vA ||suu0 66 // uvAiyaseseNa yA saMnihisaMnicayo kijai, ihamegesiM asaMjayANa bhoyaNAe, tayo se eyagA rogasamuppAyA samuppajjati, jehiM vA saddhiM saMvasai te vA NaM eyagA niyagA taM pub ipariharati, so vA te niyage pacchA pariharijA, nAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaMpi tesiM nAlaM tANAe vA saraNAe vA ||suu0 67 // jANittu dukkhaM patteyaM sAyaM ||suu0 68 // aNabhikkaM ca khalu vayaM saMpehAe ||suu066|| khaNaM jANAhi paMDie ||suu0 70 // jAva soyaparigaNANA aparihINA, nettaparirANANA aparihINA, ghANaparigaNANA aparihINA, jIhaparigaNANA aparihINA, pharisaparigaNANA aparihINA icceehiM virUvarUvehiM paNNANehiM aparihINehiM, pAyaThaM saMmaM samaNuvAsinjAsi tti bemi ||suu071|| // iti prathamoddezakaH // 2-1 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 11 zrI AcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 2 ] // adhyayanaM-2 : uddeshkH-2|| araI auTTe sa mehAvI, khaNaMsi mukke ||suu0 72 // zraNANAya puTThAvi ege niyati, maMdA moheNa pAuDA, apariggahA bhavissAmo samuTThAya ladre kAme abhigAhai, yaNANAe muNiNo paDilehaMti, ittha mohe puNo puNo sannA no habbAe no pArAe ||suu0 73 // vimuttA hu te jaNA je jaNA pAragAmiNo lobhamalobheNa duguchamANe laddhe kAme nAbhigAhai ||suu0 74 // viNAvi lobhaM nikkhamma esa akamme jANai pAsai paDilehAe nAvakaMkhaDa, esa yaNagAritti pavuccai, aho ya rAyo paritappamANe kAlAkAlasamuTThAI saMjogaTThI aTThAlobhI bAlupe sahakAre viNiviThThacite, istha satthe puNo puNo se zrAyabale, se nAibale, se sayaNavale, se mittabale, se piJcabale, se devabale, se rAyavale, se corabale, se atihibale, se kiviNavale, se samaNavale icceehiM virUvarUvehiM kajjehiM daMDasamAyANaM saMpehAe bhayA kajjai, pAvamukkhutti mannamANe aduvA yAsaMsAe ||suu0 75 // taM parigaNAya mehAvI neva sayaM eehiM kajjehiM daMDaM samAraMbhijA, Neva annaM eehiM kajjehiM daMDaM samAraMbhAvijA, eehiM kajjehiM daMDaM samAraMbhaMtaMpi annaM na samaNujANijA, esa magge pAriehiM paveie, jahettha kusale novaliMpijAsi tti bemi ||suu0 76 // // iti dvitIya uddezakaH // 2-2 // // adhyayanaM-2 uddezakaH-3 // se asaI uccAgoe asaI nIyAgoe, no hINe no airitte (egamege khalu jIve aIadAe asai uccAgoe asai nIyAgoe, kaMDagaTThayAe no hINe no airitte) no'pIhae, iya saMkhAya ko goyAvAi ko mANAvAi ? kaMsi vA ege gijmA, tamhA no harise no kuppe, bhUehiM jANa paDileha sAyaM ||suu0 77 // samie eyANupassI (purise NaM khalu dukkhuvveasuhesae) Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH taM jahA, andhattaM bahirattaM mUyattaM kANattaM kuMTattaM khujattaM vaDabhattaM sAmattaM sabalattaM saha pamAeNaM aNegaruvAyo joNIyo saMdhAyai virUvarUve phAse parisaMveyai ||suu078|| se abujhamANe hovahae jAimaraNaM aNupariyaTTamANe, jIviyaM puDho piyaM ihamegesiM mANavANaM khittavatthumamAyamANANaM, bhArattaM virataM maNikuMDalaM saha hirarANeNa itthiyAyo parigijjhati tattheva rattA, na ittha tavo vA damo vA niyamo vA dissai, saMpurANaM bAle jIviukAme lAlappamANe mUDhe vippariyAsamuvei ||suu0 79 // iNameva nAvakhaMti, je jagA dhuvcaarinno| jAimaraNaM parinAya, care saMkamaNe baDhe, nathi kAlassa NAgamo, savve pANA piyAuyA (piyAyayA) suhasAyA dukkhapaDikUlA appiyavahA piyajIviNo jIviukAmA, savvesiM jIviyaM piyaM, taM parigijma dupayaM cauppayaM abhiju. jiyA NaM saMsiMciyA NaM tiviheNa jA'vi se tastha mattA bhavai appA vA bahuyA vA, se tattha gaDDie ciTThai, bhoSaNAe, tayo se egayA vivihaM parisiTuM saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavai, taMpi se egayA dAyAyA vA vibhayanti, zradattahAro vA se avaharati, rAyANo vA se vilupaMti, nassai vA se, viNassai vA se, agAradAheNa vA se Dajjhai iya, se parassa'TThAe kUrAI kammAiM bAle pakuvamANe teNa dukkheNa saMmUDhe vippariyAsamuvei, muNiNA hu evaM paveiyaM, aNohaMtarA ee no ya yohaM tarittae, atIraMgamA ee no ya tIraM gamittae, apAraMgamA ee no ya pAraM gamittae, zrAyANijjaM ca zrAyAya taMmi ThANe na ciTThai, vitahaM pappa'kheyanne taMmi ThANaMmi ciTTai ||suu0 80 // uso pAsagassa natthi, bAle puNa nihe kAmasamaNunne asamiyaduvakhe dukkhI dukkhANameva zrAvaTuM aNupariyaTTai tti bemi ||suu0 81 // // iti tRtIyoddezakaH // 2-3 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 13 zrI AcArAGga-sUtram zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 2 ] // adhyayanaM-2 uddezakaH-4 // tayo se egayA rogasamuppAyA samuppajjaMti, jehiM vA saddhiM saMvasai te va NaM egayA niyayA pubbiM parivayaMti, so vA te niyage pacchA parivaijjA, nAlaM te tava tANAe vA, saraNAe vA, tumapi tesiM nAlaM tANAe vA, saraNAe vA, jANitu dukkhaM patteyaM sAyaM, bhogA me va aNusoyanti ihamegesi mANavANaM ||suu0 82 // tiviheNa jA'vi se tattha mattA bhavai appA vA bahugA vA, se tattha gaDDie ciTTai, bhoyaNAe, tayo se egayA viparisiTuM saMbhUyaM mahAvagaraNaM bhavai, taMpi se egamA dAyAyA vibhayaMti, adattahAro vA se harati, rAyANo vA se vilupaMti nassai vA se, viNastai vA se. agAradAheNa vA se Dajhai iya, se parassa aTTAe kUrANi kammANi bAle pakuvvamANe teNa dukkheNa mUDhe vipariyAsamuvei ||suu0 83 // yAsaM ca chandaM ca vigiM ca dhIre!, tumaM ceva taM sallamAhaTu jeNa siyA teNa no siyA, iNameva nAvabujjhati je jaNA mohapAuDA, thIbhi loe pavvahie, te bho ! vayaMti eyAI prAyayaNAiM se dukkhAe mohAe mArAe naragAe naragatirikkhAe, sayayaM mUDhe dhamma nAbhijANai. uyAhu vIre, appamAyo mahAmohe, alaM kusalassa pamAeNaM, saMtimaraNaM saMpehAe bheuradhamma saMpehAe nAlaM pAsa alaM te eehiM ||suu084|| eyaM passa muNI ! mahabbhayaM, nAivAija kaMcaNaM esa vIre pasaMsie je na nivijai aAyANAe. na me dei na kupijjA thovaM laddhaM na khisae, paDisehiyo (paDilAbhiyo) pariNamijjA, eyaM moNaM samaNuvAsijjAsi tti bemi||suu0 85 / / // iti caturthoddezakaH // 2-4 // // adhyayanaM-2 uddezakaH-5 // jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM logassa kammasamAraMbhA kajjaMti, taM jahA appaNo se puttANaM, dhUyANaM, surAhANaM, nAiNaM, dhAiNaM, rAiNaM, dAsANaM, Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ] __ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / prathamo vibhAgaH dAsINaM, kammakarANaM, kammakarINaM pAesAe puDhopaheNAe, sAmAsAe, pAyarAsAe, saMnihisaMnicayo kajjai, ihamegesiM mANavANaM bhoyaNAe |suu0 86 // samuTThie aNagAre grArie pAriyapanne pAriyadaMsI ayaMsaMdhitti adakkhu, se nAie nAiyAvae na samaNujANai, sabbAmagaMdhaM parinnAya nirAmagaMdho parivae ||suu. 87 // yadissamANe kayavikkayesu, se Na kiNo, na kiNAvae, kitana samaNujANai, se bhikkhU kAlanne, bAlanne, mAyanne, kheranne, khaNayanne, viNayanne sa-samaya-para-samayanne, bhAvanne, pariggahaM amamAyamANe kAlANuhAi apaDiraNe ||suu0 88 // duhayo chettA niyAi, vatthaM, paDiggahaM, kaMbalaM, pAyapuMchaNaM, uggahaNaM ca kaDAsaNaM eesu ceva jANijjA |suu0 86 // laddhe yAhAre yaNagAro mAyaM jANi(e)jjA, se jaheyaM bhagavayA paveiyaM, lAbhutti na majjijjA, alAbhutti na soijjA, bahupi lathuna nihe, pariggahAyo appANaM avasakijjA ||suu. 10 // annahA NaM pAsae pariharijjA, esa magge thAyariehiM paveie, jahittha kusale novaliMpijjAsi tti bemi ||suu0 11 // kAmA duratikamA, jIviyaM duSpaDivUhagaM, kAmakAmI khalu aya purise, se soyai jUrai tippai paritappai ||suu. 12 // zrAyayacavakhU logavipassI logassa graho bhAgaM jANai, urdu bhAgaM jANai, tiriyaM bhAgaM jANai, gaDie loe aNupariyaTTamANe, saMdhi viittA iha macciehi, esa vIre pasaMsie je baddhe paDimoyae, jahA aMto tahA bAhiM, jahA bAhiM tahA aMto, aMto aMto puidehaMtarANi pAsai, puDhovi savaMtAI paMDie paDilehAe ||suu0 13 // se maimaM parinAya mA ya hu lAlaM pacAsI, mA tesu tiricchamappANa-mAvAyae, kAsaMkAse khalu ayaM purise, bahumAI kaDeNa mUDhe, puNo taM karei lohaM, veraM vaDDai appaNo, jamiNaM parikahijjai imassa ceva paDivUhaNayAe, amarA ya mahAsaDI aTTameyaM tu pehAe aparigaNAe kaMdai |suu0 14 // se taM jANaha jamahaM bemi, teicchaM paMDie pavayamANe se iMtA chittA bhittA Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 2 ] [ 15 lupaittA vilupaittA uddavaittA, akaDaM karissAmitti mannamANe, jassavi ya NaM karei, alaM bAlassa saMgeNaM, je vA se kArai bAle, na evaM yaNagArassa jAyai tti bemi ||suu0 15 // // iti paMcamoddezakaH // 2-5 // // adhyayanaM-2 uddezakaH-6 // se taM saMbujjhamANe aAyANIyaM samuTThAya tamhA pAvakammaM neva kujjA, na kAravejjA ||suu0 16 // siyA tattha egayaraM viSparAmusai chasu annayaraMmi, kappai suhaTThI lAlapamANe, saeNa dukkheNa muDhe vippariyAsamuvei, saeNa vippamAeNa puDho vayaM pakuvai, jaMsime pANA pavvahiyA, paDilehAe no nikaraNayAe, esa parinnA pavuccai, kammovasaMtI ||suu0 17 // je mamAiyamaI jahAi sa cayai mAiyaM, se hu diTThapahe muNI jassa nasthi mamAiyaM, taM parinnAya mehAvI viittA logaM vaMtA logasannaM se maimaM parikamijjAsi tti bemi // nAraI sahai vIre vIre na sahai rati // jamhA avimaNe vIre, tamhA vIre na rajjai // 1 // sU0 18 // sadda phAse ahiyAsamANe, niviMda naMdi iha jIviyassa / muNI moNaM samAyAya, dhuNe kamma sarIragaM // 2 // paMtaM luhaM sevaMti, vIrA sNmttdNsinno| esa yohaMtare muNI, tinne mutte virae viyAhie // 3 // ti bemi ||suu0 16 // duvvasumuNI aNANAe, tucchae gilAi vattae, esa vIre pasaMsie, accei loyasaMjogaM, esa nAe pavucai ||suu0 100 // jaM dukkhaM paveiyaM iha mANavANaM tarasa dukkhassa kusalA parinnamudAharaMti, iha kammaM parinAya savvaso je aNannadaMsI se aNannArAme, je aNANArAme se aNanadaMsI, jahA purANassa kathai tahA tucchassa kathai, jahA tucchassa kathai tahA purANassa kathai |suu0 101 // avi ya haNe, aNAiyamANe, itthaMpi jANa seyaMti nasthi keyaM purise kaMca nae ! esa vIre pasaMsie, je baddhe paDimoyae, uDDe ahaM tiriyaM disAsu, se savvo Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH savaparinnAcArI, na lippai chaNapaeNa; vIre, se mehAvi aNugghAyaNakheyanne je ya bandhapamukkhamannesI kusale puNa no baddhe no mukke ||suu0 102 // se jaM ca prAraMbhe jaM ca nArabhe, aNAraddhaM ca na thArabhe, chaNaM chaNaM parigaNAya logasannaM ca na sacaso ||suu0 103 // udde so pAsagasta natthi, bAle puNe nihe kAmasamaNunne, asamiyadukkhe dukkhI dukkhANameva zrAvaTai aNupariyaTTai tti bemi ||suu0 104 // // iti SaSThoddezakaH // 2-6 // iti dvitIya madhyayanam // 2 / / ||3:shiitossnniiyaadhyyn-3 uddezakaH-1 // suttA amuNI sayA muNiNo jAgaraMti ||suu0 105 // loyaMsi jANa ahiyAya dukkhaM, samayaM logasta jANittA, ittha satthovarae, jassime saMdA ya rUvA ya rasA ya gaMvA ya phAsA ya abhisamannAgayA bhavaMti ||suu. 106 // se prAyavaM nANavaM veyavaM dhaMmavaM baMbhavaM panANehiM pariyANai loyaM, muNIti vucce, dhammaviU ujjU, pAvaTTasoe saMgamabhijANai ||suu. 107 // sIusiNacAI se niggaMthe arairaisahe, karusayaM no veei, jAgare verovarae vIre evaM dukkhA pamukkhasi, jarAmaccuvasovaNie nare sayayaM mUDhe dhamma nAbhijANai ||suu0 108 // pAsiya pAurapANe appamatto, parivvae maMtA ya maima, pAsa prAraMbhanaM dukkhamiNaM ti NacA, mAi pamAi puNa ei garbha, uvehamANo saharuvesu ujjU mArAbhisaMkI maraNA pamucai, appamatto kAmehiM, ubarayo pAvakammehiM, vIre dhAyagute kheyanne, je pajjavajAyasatthassa kheyarANe, se asattharasa kheyarANe je asatthasta kheyarANe se pajjavajAyasatthassa kheyarANe, akammassa vavahAro na vijai, kammuNA uvAhI jAyai; kammaM ca paDilehAe ||suu0 101 // kammamUlaM ca jaM chaNaM, paDilehiya savvaM sAmAyAya dohiM aMtehiM adissamANe taM parinAya mehAvI viittA logaM vaMtA logasannaM se mehAvI parikamijAsi tti bemi ||suu0 110 // // iti prathamoddezakaH // 3-1 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 2 ] [ 17 // adhyayanaM-3 : uddezakaH-2 // jAI ca buddhiM ca iha'ja ! pAse, bhUehiM jANe paDilehasAyaM // tamhAtivijje paramaMti NAcA, saMmattadaMsI na karei pAvaM // 1 // ummuca pAsa iha macciehiM, grAraMbhajIvI ubhayANupassI / kAmesu giddhA nicayaM karati, saMsicamANA puNariMti gabhaM // 2 // avi se hAsamAsajja, haMtA naMdIti mannai / / alaM bAlassa saMgeNa, veraM vaDDhei appaNo // 3 // tamhAtivijjo paramaMti NacA, yAyaMkadaMsI na karei pAvaM // aggaM ca mUlaM ca vigiMca dhIre, palicchidiyA NaM nikamadaMsI // 4 // esa maraNA pamuccai, se hu diTThabhae muNI, logaMsi paramadaMsI vivittajIvI uvasaMte samie sahie sayAjae kAlakaMkhI parivae, bahuca khalu pAvaM kammaM pagaDaM ||suu0 111 // siJcami dhiI kuvvahA, etthovarae mehAvI savvaM pAvaM kammaM josai ||suu0 112 // aNegacitte khalu ayaM purise, se keyaNaM arihae pUrigaNae, se aNNavahAe aNNapariyAvAe gaeNapariggahAe, jaNavayavahAe jaNavayapariyAvAe jaNavayapariggahAe ||suu0 113 // yAsevittA etaM(vaM) aTTha iccevege samuTThiyA, tamhA taM biiyaM no seve, nissAraM pAsiya nANI, uvavAyaM cavaNaM NacA aNagaNaM cara mAhaNe se na chaNe na chaNAvae chaNataM nANujANai, nivdi naMdi, arae payAsu, aNomadaMsI nisarANe pAvehiM kammehiM ||suu0 114 // kohAimANaM haNiyA ya vIre, lobhassa pAse nirayaM mahataM // tanhA ya(hi) vIre virae vahAyo, biMdija soyaM lahubhUyagAmI // 1 // gaMthaM parigaNAya ihaja ! dhIre, soyaM parigaNAya carija daMte // ummaja ladbhuiha mANavehiM, no pANiNaM pANe samArabhijjA si // 2 // ti bemi // // iti dvitIya uddezakaH // 3-2 / / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH // adhyayanaM-3 : uddezakaH-3 // saMdhi loyassa jANittA, bAyayo bahiyA pAsa, tamhA na haMtA, na vi ghAyae, jamiNaM annamannavitigicchAe paDilehAe na karei pAvaM kamma, kiM tattha muNI kAraNaM siyA ? ||suu0 115 // samayaM tatthuvehAe appANaM vippasAyae- aNanaparamaM nANI, nopamAe kayAi vi / prAyagute sayA vIre, jAyAmAyAi jAvae // 1 // virAgaM rUvahiM gacchijjA mahayA khuDuehi ya, thAgaI gaI parirANAya dohivi atehiM adirasamANehiM se na lijjai, na bhijjai, na Dajhai, na hamai kaMcaNaM sabbaloe ||suu. 116 // avareNa puci na saraMti ege, kimassa tIyaM kiM vA''gamissaM / bhAsaMti ege iha mANavAyo, jamassa tIyaM tamAgamissaM // 1 // (avareNapub ikiha se atItaM, kiha zrAgamissaM na saraMti ege| zrAsaMti ege iha mANavAyo, naha se aIyaM taha grAgamissaM // 1) nAIyamaTThana ya zrAgamissaM, aTTha niyacchanti tahAgayAu / vihuyakappe eyANupassI, nijhosaittA khavage mahesI // 2 // kA arai ke yANaMde ?, itthaMpi aggahe care, savvaM hAsaM paricaja pAlINagutto parivvae, purisA ! tumameva tuma mittaM, kiM bahiyA mittamicchasi ? sU0 117 // jaM jANijjA uccAlaiyaM taM jANijA dUrAlaiyaM, jaM jANijjA dUrAlaiyaM taM jANijjA uccAlaiyaM, purisA ! attANamevaM abhiNigijha evaM dukkhA pamuccasi, purisA ! sacameva samabhijANAhi, saccassa yANAe se uvaTThie mehAvI mAraM tarai, sahiyo dhammamAyAya seyaM samaNupassai |suu0 118 // duhayo jIviassa parivaMdaNamANaNapyaNAe jasi ege pmaayNti||suu0111|| sahiyo dukkhamattAe puTTho no jhajhAe, pAsimaM davie lokAlokapavaMcAyo mucai tti bemi ||suu. 120 // // iti tRtIyoddezakaH // 3-3 // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 3 ] [ 19 // adhyayanaM-3 : uddezakaH-4 // se vaMtA kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca, eyaM pAsagassa desaNaM, uvarayasatyasa paliyaMtakarassa, aAyANaM sagaDabhi ||suu. 121 // je egaM jANai se savaM jANai. je savvaM jANai se egaM jANai ||suu. 122 // savvayo emattassa bhayaM, savvayo apamattassa nasthi bhayaM, je egaM nAme se bahuM nAme, je bahuM nAme se egaM nAme; duvakhaM logassa jANittA vaMtA logassa saMjogaM jaMti dhIrA mahAjANaM, pareNa paraM aMti, nAvakhaMti jIviyaM ||suu. 123 // egaM vigiMcamANe puDho vigicai, puDhovi, saDDI prANAe mehAdI logaM ca gAe abhisamiccA akuyobhayaM, atthi satthaM pareNa paraM, nathi yU.satyaM pareNa paraM ||suu0 124 // je kohadaMsI se mANadaMsI, je mANadaMsI se mAyAdaMsI, je mAyAdaMsI se lobhadaMsI, je lobhadaMsI se pijjadaMsI, je pijja sI se dosadaMsI, je dosadaMsI se mohadaMsI, je mohadaMsI se gambhadesI, je gambhadaMsI se jammadaMsI, je jammadaMsI se mAradaMsI, je mAradaMsI se naraya daMsI, je narayadaMsI se tiriyadaMsI, je tiriyadaMsI se dukkhadaMsI / se mehAvI bhiNivaTTijjA, kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lomaM ca pijjaM ca dosaM ca mohaM * ca ganmaM ca jammaM ca mAraM ca narayaM ca tiriyaM ca dukkhaM ca, eyaM pAsagarama daMsaNaM uvarayasatthassa paliyaMtakarassa, bAyANaM nisiddhA sagaDanbhi, kimAtha yobAhI pAsagassa ? na vijjhai ? natthi tti bemi ||suu0 125 // // ini caturtha uddezakaH // 3-4 / / iti tRtIyamadhyayanam // 3 // // 4 : samyaktvAdhyayana-4 : uddezakaH-1 // se bemi je aIyA, je ya paDupannA, AgamissA arahaMtA bhagavaMto, te sabve evamAikkhanti, evaM bhAsaMti, evaM parANaviMti, evaM parUviMti-sabve pANA sabve bhUyA savve jIvA sabve sattA na haMtavvA, na ajjAveyavvA, na paridhi Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH ttavvA, na pariyAveyavvA, na uddaveyavvA, esa dhamme zuddhe niie samica loyaM kheyarANehiM paveie, taM jahA-uTThiesu vA, aNuTTiesu vA, uvaTThiesu vA, aNuvaTThiesu vA, uvarayadaMDesu vA, aNuvarayadaMDesu vA, sovahiesu vA, aNovahiesu vA, saMjogaraesu vA, asaMjogaraesu vA, taccaM ceyaM tahA ceyaM assi ceyaM pavuccai ||suu. 126 // taM zrAittu na nihe na nikkhive jANittu dhammaM jahA tahA diThehiM nivveyaMgacchijjA, no logassesaNaM cre||suu0 127 // jassa natthi imA jAi aNNA tassa kayo siyA ?, diTuM suyaM mayaM virANAyaM jaM evaM parikahijai, samemANA palemANA puNo puNo jAI pakappati ||suu. 128 // graho arAyo ya jayamANe dhIre sayA bhAgayaparANANe pamatte bahiyA pAsa, appamate sayA parikamijjAsi tti bemi ||suu. 126 // // iti prathamoddezakaH // 4-1 // // adhyayanaM-4 : uddeshkH--2|| je yAsavA te parissavA, je parissavA te pAsavA, je aNAsavA te aparissavA, je aparissavA te aNAsavA, ee pae saMbujjhamANe loyaM ca yANAe abhisamicA puDho paveiyaM ||suu0 130 // zrAghAi nANI iha mANavANaM saMsArapaDivarANANaM saMbujjhamANANaM (aAghAi dhamma khalu se jIvANaM, taM jahA saMsArapaDivannANaM mANusabhavatthANaM prAraMbhaviNaINaM dukkhuvveasuhesagANaM dhammasavaNagavesayANaM sussusamANANaM paDipucchamANANaM) vinANapattANaM, aTTAvi saMtA aduvA pamattA ahA saccamiNaM tibemi, nANAgamo maccumuharasa atthi, icchA paNIyA vaMkA nikeyA kAlagahiyA nicayaniviTThA puDho puDho jAI pakappayaMti (ettha mohe puNo puNo) ||suu. 131 // ihamegesiM tattha tattha saMthavo bhavai ahovavAie phAse paDisaveyaMti, ciTTa kammehiM kUrehiM ciTTha pariciTTai, aciTTha kUrehiM kammehiM no ciTTha pariciTThai, ege vayaMti aduvAvi nANI, nANI vayaMti aduvAvi ege ||suu. 132 // avaMtI Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAgasUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 4 ] [ 21 keyAvaMtI loyaMsi samaNA ya mAhaNA ya puDho vivAyaM vayaMti, se dilR ca Ne, suyaM ca Ne, mayaM ca Ne, virANAyaM ca Ne, uDDa grahaM tiriyaM disAsu sabbayo supaDiloheyaM ca Ne-save pANA, savve jIvA, savve bhUyA, savve sattA, hantavvA yajAveyavvA, pariyAveyavvA, parighettavvA, uddaveyavvA, ittha vi jANaha nathistha doso praNAriya vayaNameya; tattha je prAriyA te evaM vayAsI-se duTTi ca bhe, dussuyaM ca bhe, dummayaM ca bhe, duviNNAyaM ca bhe, uDDa grahaM tiriyaM disAsu savvayo duppaDilehiyaM ca bhe, jaM NaM tumbhe evaM grAikkhaha, evaM bhAsaha, evaM parUveha,evaM parANaveha-savve pANA () haMtavvA (5), itthavi jANaha natthittha doso, aNAriya-vayaNameyaM, vayaM puNa evamAikkhAmo, evaM bhAsAmo, evaM parUvemo, evaM parANavebho-sabve pANA (4) na haMtavvA 1 na ajAveyavyA 2 na parighitavvA 3 na pariyAvayavvA 4 na uddaveyavvA 5, itthavi jANaha natthittha doso yAyariyavayaNameyaM puvvaM nikAya samayaM patteyaM patteyaM pucchissAmi, haM bho pAvAiyA (pAvAuyA) ? kiM bhe sAyaM dukkhaM uyAhu asAyaM ? samiyA paDivarANe yAvi evaM brUyA-savvesiM pANANaM, savvesiM bhUyANaM; savvesi jIvANaM, savvesi sattANaM asAyaM aparinivyANaM mahabbhayaM dukkhaM tti bemi ||suu. 133 // // iti dvitIya uddezakaH // 4-2 / / / // adhyayanaM-4 : uddeshkH-3|| uvehi NaM bahiyA ya loga, se savvalogami je kei virANU , aNuvIi pAsa nikkhittadaMDA, je kei sattA paliyaM cayaMti, narA muyacA dhammaviutti yaMjU , prAraMbhajaM dukkhamiNa ti NacA, evamAhu saMmattadaMsiNo, te sadhve pAvAiyA dukkharasa kusalA parirANamudAharaMti iya kammaM parirANAya savaso ||suu0 134 // iha prANAkakhI paMDie aNihe, egamappANaM saMpehAe dhuNe sarIraM, kasehi appANaM jarehi appANaM-jahA junAI kaTThAI halavAho pmtthi| evaM attasamAhie aNihe, vigiMca kohaM avikaMpamANe Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH ||suu0 135 // imaM niruddhAuyaM saMpehAe, dukkhaM ca jANa adu yAgamessa, puDho phAsAiM ca phAse, loyaM ca pAsa vipadamANaM, je nivvuDA pAvehi kammehiM aNiyANA te viyAhiyA, tamhA ativijo no paDisaMjalijAsi tti bemi ||suu0 136 // // iti tRtIya uddezakaH // 4-3 // // adhyayanaM-4 : uddezakaH-4 // zrAvIlae pavIlae nippIlae jahittA puvvasaMjogaM hicA uvasamaM, tamhA avimaNe vIre, sArae samie sahie sayA jae, duraNucaro mAgo vIrANaM aniyaTTagAmINaM, vigica maMsasoNiyaM, esa purise davie vIre, yAyANijje viyAhie, je dhuNAi samussayaM vasittA baMbhaceraMsi ||suu0 137 // nittehiM palicchinnehiM pAyANasoyagaDDie bAle, avvocchinnabaMdhaNe aNabhikkaMtasaMjoe tamaMsi aviyANa yo grANAe laMbho nathi ti bemi ||suu0 138 // jassa natthi purA pacchA majjhe tassa kuyo siyA ?, se hu pannANamaMte buddhe prAraMbhovarae saMmameyaMti pAsaha, jeNa baMdhaM vahaM ghoraM pariyAvaM ca dAruNaM palichiMdiya bAhiragaM ca soyaM, nivakaMmadaMsI iha maciehi, kammANaM saphalaM daTThaNa tayo nijjAi veyavI ||suu. 136 // je khalu bho ! vIrA te samiyA sahiyA sayA jayA saMgha'dasiNo yAyovarayA grahAtaha loyaM uvehamANA pAiNaM paDiNaM dAhiNaM uiNaM iya saccaMsi pari(cie)ciTThisu, sAhissAmo nANaM vIrANaM samiyANaM sahiyANaM sayAjayANaM saMgha' sINaM bAyovarayANaM yahAtahaM loyaM samuvehamANANaM kimasthi uvAhI ?, pAsagassa na vijai natthi ti bemi ||suu0 140 // // iti caturtha uddezakaH // 4-4 // iti caturthamadhyayanam // 4 // ... Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 5 ] [ 23 // 5 // lokasArAdhyayanaM-5 : uddezakaH-1 // yAvaMtI keyAvaMtI loyaMsi viSparAmusaMti prahAra agaTTAe, eesu ceva viparAmusaMti, (jAvaMti kei loe chakkAyavahaM samArabhaMti paTThAe aNaTThAe) guru se kAmA, tayo se mArate, jayo se mArate tayo se dUre, neva se to netra dUre ||suu. 14 1 // se pAsai phusiyamiva kusagge pagunnaM nivaiyaM vAeriyaM evaM bAlasta jIviyaM maMdassa viyANayo, kurAI kammAI bAle pakuvamANe, teNa dukkheNa mUDhe vippariyAsamuvei, moheNa gambhaM maraNAi ei, ettha mohe puNo puNo ||suu. 142 // saMsayaM pariyANayo saMsAre parinnAe bhavai, saMsayaM apariyANayo saMsAre aparinAe bhavai ||suu. 143 // je chee se sAgAriyaM na sevai, kaTuM evamaviyANayo biiyA maMdassa bAlayA, (je khalu visae sevai, sevittA vA NAloei, pareNa vA puTTho nirAhavai grahavA taM paraM saema vA doseNa pAviThThayareNa vA doseNa uvaliMpijati) laddhA huratthA paDilehAe AgamittA yANavijjA aNAsevaNaya tti bemi ||suu. 144 // pAsaha ege khvesu giddhe pariNijamANe, ittha phAse puNo puNo, (ettha mohe puNo puNo) zrAvaMtI keyAvaMtI loyaMsi prAraMbhajIvI, eesu ceva AraMbhajIvI, itthavi bAle paripaJcamANe ramai pAvehiM kammehiM asaraNe saraNaMti mannamANe, ihamegesi egacariyA bhavai, se bahukohe bahumANe bahumAe bahulobhe bahurae bahunaDe bahu saDhe bahusaMkappe pAsavasattI paliucchanne uTThiyavAyaM pavayamANe, mA me kei adakkhU annAyapamAyadoseNaM, sayayaM mUDhe dhammaM nAbhijANai, aTTA payA mANava ! kaMmakoviyA je aNuvarayA avijjAe palimukkhamAhu yAvaTTameva aNupariyati ti bemi ||suu0 145 // // iti prathamoddezakaH // 5-1 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH // adhyayana-5 : uddezakaH-2 // yAvantI keyAvantI loe aNAraMbhajIviNo tesu, etthovarae taM jhosamANe, ayaM saMdhIti avakhU, je imassa viggahassa ayaM khaNe ti annetI esa magge grAriehiM paveie, uThThie no pamAyae, jANittuM dukkhaM patteyaM sAyaM, puDhochaMdA iha mANavA puDho dukkhaM paveiyaM, se avihiMsamANe aNavayamANe, puTTho phAse vipaNunnae ||suu. 146 // esa samiyA pariyAe viyAhie, je asattA pAvehiM kammehiM udAhu te pAyaMkA phusaMti, iti udAhu dhIre te phAse puTTho ahiyAsai, se pubbiMpeyaM pacchApeyaM bheuradhamma, viddhaMsaNadhammamadhuvaM, aNiiyaM, asAsayaM cayAvacaiyaM, vippariNAmadhamma, pAsaha ceyaM svasaMdhi ||suu. 147 // samuppehamANassa ikAyayaNarayassa iha viSpamukassa natthi magge virayassa ti bemi ||suu. 148 // zrAvaMtI keyAvaMtI logaMsi pariggahAvaMtI, se appaM vA bahuM vA aNuvA thUlaM vA cittamaMtaM vA acittamaMtaM vA eesu ceva pariggahAvaMtI, etadeva egesi mahabbhayaM bhavai, logavittaM caNaM uvehAe, ee saMge aviyANayo ||suu. 146||se supaDibaddhaM sUvaNIyaMti nacA purisA paramacakkhU viparikamA, eesu ceva baMbhaceraM tti bemi, se suyaM ca me. ajjhatthayaM ca me, baMdhapamukkho ajjhattheva, ittha virae yaNagAre dIharAyaM titikkhae. pamatte bahiyA pAsa, appamatto parivvae, eyaM moNaM sammaM aNuvAsijjAsi ti bemi ||suu0 150 // // iti dvitIya uddezakaH // 5--2 / / // adhyayana-5 uddezakaH-3 // - yAvaMtI keyAvaMtI loyaMsi apariggahAvaMtI, eesu ceva apariggahAvaMtI. succA vai mehAvI paMDiyANa nisAmiyA samiyAe dhamme pAriehiM paveie jahittha mae saMdhI jhosie, evamannattha saMdhI dujjosae bhavai, tamhA bemi no nihaNijja vIriyaM ||suu0 151 // je puTavuTTAi no pacchAnivAi, Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram : zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 5 ] [ 25 je pubudAi pacchAnivAi je no pubuDhAyI no pachAnivAi, sevi tArisie siyA, je parinnAya logamannesayaMti ||suu0 152 // evaM niyAya muNimA paveiyaM, iha yANAkaMkhI paMDie aNihe, puvyAvararAyaM jayamANe, sayA sIlaM supehAe suNiza bhave akAme ajhaMjhe, imeNa ceva jumAhi kiM te jujjheNa bajmAyo ? ||suu. 153 // juddhArihaM khalu dullahaM, jahittha kusanehiM parinnAvivege bhAsie, cue hu bAle gabhAisu rajai (rijjai) asmi ceyaM pavuccai, rUvaMsi bA, chaNaMsi vA se hu ege saMviddhapahe (saMvaddhibhayesaMciTupahe) muNI, annahA loga vehamANe, iya kamma parigaNAya sabaso se na hisai, saMjamai no pagabhai, uvehamANo patteya sAyaM, varANAesI nAraMbhe kaMcaNaM sabaloe egappamuhe vidisappainne nibirANacArI arae payAsu ||suu. 154 // se vasumaM sabasamannAgayapannANeNaM yappANeNaM akaraNijja pAvakammaM taM no annesI, jaM saMmaMti pAsahA taM moNaMti pAsahA, jaM moNaMti pAsahA taM saMmaMti pAsahA, na imaM sakkaM siDhilehiM adijjamANehiM guNAsAehi vaMkasamAyArehiM pamattehiM gAramAvasaMtehiM, muNI moNaM samAyAe dhuNe sarIragaM paMtaM luhaM sevaMti vIrA sammattadaMsiNo, esa yohantare muNI, tirANe mutte virae viyAhie tti bemi ||suu. 155 // // iti tRtIyoddezakaH // 5-3 // // adhyayanaM-5 : uddazakaH-4 // gAmANugAmaM dUijjamANassa dujjAyaM dupparakkaMtaM bhavai aviyattassa "bhikkhuNo ||suu. 156 // vayasAvi ege bujhyA kuppaMti mANavA, unnayamANe ya nare mahayA, moheNa mujjhai, saMvAhA bahave bhujjo (2) duraikkammA annANayo apAsayo, eyaM te mA hou, eyaM kusalassa daMsaNaM, tahiTThie tammuttie tappurakAre tassannI tannivesaNe, jayaM vihArI cittanivAi paMthanibhAi palibAhire, pAsiya pANe gacchijjA ||suu0 157 // se abhikamamANe, paDikamamANe Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] [ zrImadagimasudhAsindhuH : prathamo vibhAgaH saMkucamANe pasAremAmo viNivaTTamANe saMpalijjamANe, egayA guNasamiyassa rIyatro kAyasaMkAsaM samaNucinnA egatiyA pANA uddAyaMti, ihaloga veraNavijAvaDiyaM, jaM pAuTTikayaM kammaM taM parinAya vivegamei, evaM se appamAeNa vivegaM kiTTai veyavI ||suu. 158 // se pabhUyadaMsI pabhUyaparinnANe uvasaMte samie sahie sayAjae, da? viSpaDiveei appANaM kimesa jaNo karismai ? esa se paramArAmo jAo logami itthIyo, muNINA hu evaM paveiya, uvvAhijamANo, gAmadhammehiM abi nibbalAsae avi yomoyariyaM kunjA,. avi uTTha aNaM ThAijA, avi gAmANugAma dUijjijjA, avi thAhAraM vucchidijjA, avi cae itthIsu maNaM, puvvaM daDA pacchA phAsA, putvaM phAsA pacchA daMDA, iccera kalahAsaMgakarA bhavaMti, paDilehAe zrAgamittA pANavijjA aNAsevaNAe tibemi, se no kAhie no pAsaNie no saMpasAraNie no mAmae No kapakirie baigutte abhayasaMvuDe parivajjai sayA pAvaM evaM moNaM samaNuvAsijjAsi ttivemi ||suu. 156 // // iti caturtha uddezakaH // 5-4 // // adhyayanaM-5 : uddezakaH-5 // se bemi taM jahA-yavi harae paDipurANe samaMsi bhome ciTai uvasaMtarae sArakkhamANo, se ciTThai soyamajhamae se pAsa savazro gutte, pAsa loe mahesiNo je ya pannANamaMtA paduddhA prArambhovarayA sammameyaMti pAsaha, kAlassa kaMkhAe parivvayaMti tti bemi ||suu0 160 // vitigicchasamAvanneNaM appANeNaM no lahai samAhi, siyA vege aNugacchaMti asitA vege anugacchaMti aNugacchamANehiM aNaNugacchamANe kaha na nivijje ? sU0 161 // tameva saccaM nIsaMkaM jaM jiNehiM paveDyaM ||suu. 162 // saDDissa NaM samaNunassa saMpavayamANasa samiyaMti mannamANassa egayA samiyA hoi 1, samiyaMti mannamANassa egayA asamiyA hoi 2, asamiyaMti mannamANasa egayA samiyA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgamUtram : zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 1] hoiM 3, asamiyaMti mantramANassa egayA asamiyA hoi 1, samiyaMti manamAgassa samiyA vA asamiyA vA samiyA hoi uvehAe 5, mamiyati mannamANassa samiyA vA apsamiyA vA asamiyA hoi uvehAe 6, uvehamANo aNuvehamANaM brUyA-uvehAhi samiAe, iccevaM tattha saMdhI jhosiyo bhavai, se uDiyasa Thi-ssa gaI samaNupAsaha, itthavi bAlabhAve apArNa no vRdaM mijjA ||suu0 163 // tumaMsi nAma sacceva ja hu~tavaMti manasi, tumaMsi nAma sabceva jaM yajjAveyavati manasi, tumaMsi nAma sacceva ja pariyAveyabaMti manami, evaM jaM paricittavvati manasi, jaM uddaveyarvati mannasi, yaMjU ceyapaDibuddhajIvI, tumhAna hatA navi ghAyae, aNusaMveyaNamappANaNaM jaM haMtavaM nAbhipatthara ||suu. 164 // je pAyA se vinnAyA, je vinAyA se thAyA, jeNa viyANai se yAyA, taM paDunna paDisaMkhAe, esa yAyAvAi samiyAe parivAe viyAhira timi ||suu0 165 // // iti paMcamoddezakaH // 5-5 // / adhyayana-5 : uddezakaH-6 // yaNANAe ege sovaTThANA yANAe ege nisvaTTANA, eyaM te mA hou, evaM kusalassa desaNaM, tadivIe tammuttIe tappurakAre tassannI tannivesaNe vAsU0 166 // abhibhUya adbhakkhU zraNabhibhUe pabhU nirAlaMbaNayAe jai mahaM abahimaNe, pAeNa pravAyaM jANijjA, sahasaMmaiyAe paravAgaraNeNaM annesiM yA yaMlie succA ||suu0 167nisaM nAivaTejjA mehAvI supaDilehiyA sabbayo savappaNA sammaM samabhirANAya, iha yArAmaM pariNAya allINagutto yArAmo paridhae niTThiyaTTI vAre zrAgameNa sathA parakame ||suu0 168 // uThe soyA ahe soyA, tiriyaM soyA viyAhiyA / ee soyA viakkhAyA, jehiM sa~gati pAsaha // 2 // pAvaTTa tu pehAe ittha viramijz2a veyavI, viNaittu soyaM nikkhamma esamahaM akammA jANai pAsai paDilehAe nAvakaMkhai iha Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH zrAgaiM gaI parinnAya ||suu0 169 // accei jAimaraNassa vaTTamaggaM vikkhAyarae, savve sarA niyati, takA jattha na vijjai, mai tattha na gAhiyA, zroe, appaiTThANassa kheyanne, se na dIhe na hasse na vaTTe na taMse na cauraMse na parimaMDale na kirAhe na nIle na lohie na hAlidde na sukille na surabhigaMdhe na durabhigaMdhe na titte na kaDae na kasAe na aMbile na mahure na kakkhaDe na maue na garue na lahue na urahe na niddhe na luvakhe na kAU na rahe na saMge na itthI na purise na annahA, parinne sanne uvamA na vijjae, arUvI sattA apayassa payaM natthi ||suu 170 // se na saddena rUve na gaMdhe na rase na .. phAse icceva tibemi ||suu0 171 // // iti SaSTha uddezakaH / / 5-6 // iti paMcamamadhyayanam // 5 // // 6 // dhUtAdhyayanaM-6 :: uddezakaH-1 // yobujjhamANe iha mANavesu aAghAi se nare, jassa imAyo jAiyo savvo supaDilehiyAyo bhavaMti, AghAi se nANamaNelisaM, se kiTTai tesiM samuTThiyANaM nikkhittadaMNDANaM samAhiyANaM pannANamaMtANaM iha muttimaggaM, evaM (avi) ege mahAvIrA viparikamaMti pAsaha ege avasIyamANe aNattapanne se bemi, se jahAvi (sevi) kume harae viNiviTThacitte pacchannapalAse ummaggaM se no lahai bhaMjagA iva saMnivesaM no cayaMti, evaM (avi) ege aNegarUvehiM kulehiM jAyA rUvehiM sattA kaluNaM thaNaMti, niyANayo te na labhaMti mukkhaM, yaha pAsa tehiM kulehiM yAyattAe jAyA // 172 // gaMDI grahayA koDhI, rAyaMsI avamAriyaM / kANiyaM jhimiyaM ceva, kuNiyaM khujjiyaM tahA // 1 // udariM ca pAsa mUyaM ca, sUNIyaM ca gilAsaNiM / vevaI pIDhasappiM ca, silivayaM mahumahaNiM // 2 // solasa ee rogA, akkhAyA annupuvvso| aha NaM phusaMti pAyaMkA, phAsA ya asamaMjasA // 3 // maraNaM tesiM saMpehAe uvavAyaM cavaNaM ca naccA, pariyAgaM ca saMpehAe ||suu. 173-76 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [29 zrI A cArAgasUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 6 ] taM suNeha jahA tahA saMti pANA aMdhA tamasi vivAhiyA, tAmeva saI yasaI graiyaca uccAvayaphAse paDisaMveei, buddhehiM evaM paveiyaM-saMti pANA vAsagA rasagA udae udae carA yAgAsagAmiNo pANA pANe kilesaMti, pAsa lora mahabbhayaM sU. 177 // bahudukkhA hu jantabo, sattA kAmesu mANavA, abaleNa vahaM gacchanti sarIreNaM pabhaMgureNa ghaTTa se bahudukkhe ii vAle pakubai ee rogA bahU nacA grAurA pariyAvae nAlaM pAsa, gralaM taveehiM, eyaM pAsa muNI! mahabbhayaM nAivAijja kaMcaNaM |suu. 178 // prAyANa bho sussUsa ! bho dhUyavAyaM paveyaissAmi, (dhutovAyaM paveyaMti) iha khanu attattAe tehiM tehiM kulehiM abhiseeNa abhisaMbhUyA abhisaMjAyA abhinibbuDA yabhitaMbuDDA abhisaMbuddhA abhinikkatA aNupuvveNa mahAmuNI sU. 176 // ___ taM parikamaMtaM paridevamANA mA cayAhi iya te vayaMti-chaMdovaNIyA yajhovavannA akkaMdakArI jaNagA syaMti atArise muNI (Na ya) yohaM tarae jaNagA jeNa vippajaTA, saraNaM tattha no samei, kahaM nu nAma se tattha ramai ?, eyaM nANaM sayA samaNuvAsijjAsi tti bemi ||suu0 180 // // iti prathamodezakaH // 6-1 / / // adhyayana-6 :: uddezakaH-2 // grAuraM logamAyAra caittA puvasaMjogaM hicA uvasamaM vasittA baMbhace. raMsi vasu vA aNuvasu vA jANittu dhammaM yahA tahA grahege tamacAi kusIlA ||suu. 181 // vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuchaNaM viusijjA, aNupubveNa yaNahiyAsemANA parIsahe durahiyAsae, kAme mamAyamANassa iyANiM vA muhutteNa vA aparimANAe bhee, evaM se aMtarAehiM kAmehiM yAkevaliehiM gravainnA cee ||suu0 182 // grahege dhammamAyAya pAyANappabhiisu paNihie care appalIyamANe daDhe savvaM giddhiM parinnAya, esa paNae mahAmuNI, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vimAgaH zraiyacca savvazro saMgaM na mahaM asthiti iya ego thaha, assi jayamANe ittha virae aNagAre savvazro muDe rIyaMte, je acele parisie saMcivakhai yomoyariyAe, se yAkuThe vA hae vA lucie (lUsie) vA paliyaM pakattha aduvA pakattha atahehiM sadaphAsehiM iya saMkhAe egayare thannayare abhinnAya titikkhamANe parivvae je ya hirI je ya ahirImANA (mnnaa|suu0 183 // ciccA savvaM visuttiyaM phAse samiyadasaNe, ee bho NagiNA vuttA je logaMsi yaNAgamaNa-dhammiNo prANAe mAmagaM dhamma ema uttaravAe iha mANavANaM viyAhie, itthovarae taM jhosamANe yAyANijja parinnAya pariyAeNa, vigicai, iha egesi egacariyA hoi tatthiyarA iyarehiM kulehiM suddhasaNAe sabvesaNAe se mehAvI parivae sunbhiM aduvA dunbhiM aduvA tattha bheravA pANApANe kilesa~ti, te phAse puTTho dhIre yahiyAsijjAsi tti bemi pAsU0 184 // // iti dvitIyoddezakaH / / 6-2 // adhyayana-6 : uddezakaH-3 // eye khu muNI pAyarNa sama sukkhAdhamme vihUyakappe nijmosaittA, je acele parivusie tassa NaM bhikkhussa no evaM bhAi-parijurANoM meM vatthe vatthaM jAissAmi, sutnaM jAhassAmi, sUI jAissAmi saMdhirasAmi sIvissAmi ukasimasAmi vukasimasAmi parihissAmi pANi, rasAmi, aduvA tattha parikamaMtaM bhujjo yasle tapAsA phusati, sIyaphAsA phusaMti, teuphAsA phusaMti, daMsamasayAmA phuseMti, eyagare yannayare virUvarUve pha.se ahiyAser3a acele lAghave yAgamamANe, (evaM khalu se uvagaraNalApaviyaM tavaM kammakkhayakAraNaM karei) tave se abhisamanAgae bhavai, jaheyaM bhagavA paveiyaM tameva abhisamicA sakyo savvattAe samatvameva samabhijANijjA, evaM tesiM mahAna cIrANaM cirAyaM puvAI vAsANi rIyamANANaM priyANaM pAsa ahiyAsirtha Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhI AcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 6 ] ||suu. 185 // yAgayapannANANaM kisA bAhayo bhavaMti pANura ya maMsaploNie visleNi kaTu paritrAya, esa tirANe mutte virae riyAhie ti vemi ||suu0 186 // virayaM bhikyurIyaMta virarAyo miyaM arai tattha kiM vidhArae ?, saMdhemANe samuTThie, jahA se dIve asaMdINe, evaM se dhamme yAriyapadasie, te aNavakaMkhamANA pANe aNaivAemANA jaiyA mehAviNo paMDiyA, evaM tesi bhagavayo aNuTANe jahA se diyApoe evaM te sissA diyA ya rAyo ya yaNupuTveNa vAkya tti bemi ||suu. 187] // iti tRtIyodezakaH / 6.3 / / // adhyayana --6 : uddezakaH-4 // evaM te sismA diyA ya rAyo ya aNupuvveNa vAiyA tehiM mahAvIrehiM pannANamantehiM tesimaMtie pannANamuvalabha hicA asama phArusiyaM samAiyaMti, vasittA baMbhaceraMsi pANaM taM notti mannamANA prAcArya tu succA nisamma, mamaNunA jIvissAmo ege nikkhamaMte asaMbhavaMtA viDajjhamANA kAmehi giddhA ajjhovavannA samAhimAghAyamajosayaMtA satthArameva pharasaM vayaMti sU. 188 // sIlamaMtA uvasaMtA saMkhAe rIyamANA asIlA aNuvayamA. gAssa vijhyA maMdassa bAla nA ||suu. 186 // niyaTTamANA vege zrAyaragoyaramAikvaMti, nANabhaTTA daMsaraNalUsiNo // 10 110 // namamANA vege jIviyaM viSpariNAmaMti puTThA vege niyati jIviyasseva kAraNA, nikhaMtapi tesiM dunnikvaMtaM bhavai, bAlavayaNijjA hu te narA, puNo puNo jAiM pakappiti grahe saMbhavaMtA vidAyamANA grahamaMsIti viukase udAsINe pharasa vayaMti, paliyaM 'pakathe aduvA pakathe yatahehiM taM vA mehAvI jANijjA dhammaM ||suu. 111 // ahammaTThI tumaMsi nAma bAle prAraMbhaTThI aNuvaramANe haNa pANe ghAyamANe haNayo yAvi samaNujANamANe ghore dhamme, udIrie uvehai NaM aNANAe esa visanne vidde vivAhie tti bemi ||suu. 192 // kimagogA bho ! jagoNa karismAmitti Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : prathamo vibhAgaH mannamANe evaM ege vaittA mAyaraM piyaraM hicA nAyayo yapariggahaM vIrAyamANA samuTAe avihiMsA suvvayA daMtA (samaNA bhavissAmo aNagArA yakiMcaNA aputtA apasuyA avihiMsagA suvvayA daMtA paradatamoiNo pAvaM kammaM na karessAmo samuTTAe) passa dINe uppaie paDivayamANe vasaTTA kAyarA jaNA lUsagA bhavaMti, ahamegesi siloe pAvae bhavai, se samaNo bhavittA vibhaMte 2 pAsahege samannAgaehiM saha asamannAgae namamANehiM anamamANe viraehiM avirae davihiM yadavie abhisamicA paMDie mehAvI niTTiya? vIre thAgameNaM sayA parakkamijAsi tti bemi ||suu0 163 // // iti caturtha uddezakaH // 6-4 // // adhyayana--6 : uddezakaH-5 // se gihesu vA gihataresu vA gAmesu vA gAmaMtaresu vA nagaresu vA nagaraM. taresu vAjaNavayesu vA jaNavayaMtaresu vA gAmanagaraMtare vA gAmajaNavayaMtare vA nagarajaNavayaMtare vA saMtegaiyA jaNA lUsagA bhavaMti aduvA phAsA phusaMti te phAse puTe vIro ahiyAsae, zroe samidaMsaNe, dayaM logassa jANittA pAiNaM paDoNaM dAhiNaM udINaM bAikkhe, vibhae kiTTa veyavi, se uThThiesuvA aNaTThiesu vA sussUlapANe paveyae saMtiM viraiM uvasamaM nivvANaM soyaM yajaviyaM mahaviyaM lApaviyaM aNaivattiyaM sabvesiM pANANaM sabvesiM bhUyANaM savvesiM sattANaM sadhvesiM jIvANaM aNuvIi bhikkhU dhammamAikkhijjA |suu0 194|| aNuvIi bhikkhU dhammamAikkhamANe no attANaM yAsAijA no paraM zrAsAijjA no annAI pANAI bhUyAI jIvAI sattAI yAsAijA se yaNAsAyae aNAsAyamANe vajjhamANANaM pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM jahA se dIve asaMdINe evaM se bhavai saraNaM mahAmuNI, evaM se uThThie ThiyappA aNihe acale cale abahillese parivvae saMkkhAya pesalaM dhammaM diTimaM parinivvuDe, tamhA saMgati pAsaha gaMthehiM gaDhiyA narA visannA kAmakkaMtA tamhA lUhAyo Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 33 zrI AcArAGga-sUtram zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 8 ] no parivittasijjA, jassime yAraMbhA savvayo savvappayAe suparinnAyA bhavaMti jesime lUsiNo no parivittasaMti, se vaMtA kohaM camANaM ya mAyaM ca lobhaM ca esa tu viyAhie tti bemi ||suu0 115 // kAyassa viyAghAe esa saMgAmasIse viyAhie se hu pAraMgame muNI, avihammamANe phalagAvayaTThI kAlovaNie kaMkhija kAlaM jAva sarIrabheu tti bemi ||suu0 116 // // iti paMcamoddezakaH // 6-6 // iti SaSThamadhyayanam / / 6 // (saptamamadhyayanaM vyucchinnam ) // 8 // vimokSAdhyayana-8 : uddezakaH-1 // se bemi samaNunassa vA asamaNunassa vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapucchaNaM vA no pAdejA no nimaMtijA no kujA veyAvaDiyaM paraM vADhAyamANe ti bemi ||suu0 117||dhuvN ceyaM jANijjA asaNaM vA jAva pAyapuMchaNaM vA labhiyA no labhiyA bhujiyA no bhujiyA paMthaM viuttA viukkama vibhattaM dhammaM josemANe samemANe calemANe (palemANe) pAijA vA nimaMtijA vA kunjA veyAvaDiyaM paraM aNAdAyamANe tti bemi|| ||suu0 118 // ihamegesiM pAyAragoyare no sunisaMte bhavati te iha prAraMbhaTThI aNuvayamANA haNa pANe ghAyamANA haNayo yAvi samaNujANamANA aduvA adinamAyayaMti aduvA vAyAu viujjaMti, taM jahA-asthi loe nathi loe, dhuve loe, adhuve loe, sAie loe praNAie loe, sapajavasie loe apajavasie loe, sukaDetti vA dukkaDetti vA, kallANetti vA pAvetti vA, sAhutti vA asAhutti vA, siddhitti vA asiddhatti vA niraetti vA aniraetti vA, jamiNaM vippaDivannA mAmagaM dhammaM panavemANA itthavi jANaha akasmAt evaM tesiM no suyakkhAe dhamme no supannatte dhamme bhavai ||suu0 111 // se jaheyaM bhagavayA paveiyaM vAsupanneNa jANyA pAsayA aduvA guttI vogoyarassa tibemi samvattha saMmayaM pAvaM, tameva uvAikamma esa mahaM vivege Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH viyAhie, gAme vA aduvA ragaNe neva gAme neva ragaNe dhammamAyANaha paveiyaM mAhaNeNa maimayA, jAmA tinni udAhiyA jesu ime pAyariyA saMjmamANA samuTThiyA, je NivuyA pAvehiM kammehiM aNiyANA te viyAhiyA ||suu0 200 // uTTha ahaM tiriyaM disAsu saJcayo savvAvaMti ca NaM pADiyakkaM jIvahiM kammasammArambhe NaM taM parinnAya mehAvI neva sayaM eehiM kAehiM daMDa samAraMbhijA, nevanne eehiM kAehiM daMDa samAraMbhAvijA, nevanne ehiM kAyehiM daMDaM samAraMbhaMtevi samagujANejA neva'nne eehiM kArahiM daMDa samArabhaMti tesi pi vayaM lajjAmo taM parinnAya mehAvI taM vA daMDa annaM . . vA no daMDabhI daMDa samAraMbhijAsi ti bemi ||suu0 201 // // iti prathamoddezakaH / / 8-1 // // adhyayanaM-8 : uddezakaH-2 // se bhikkhU parikamija vA ciTija vA nisIija vA tuyaTTija vA susANaMsi vA sunnAgAraMsi vA giriguhaMsi vA rukkhamUlaMsi vA kuMbhArAyayaNaMsi vA hurasthA vA kahiMci viharamANaM taM bhikkhu uvasaMkamittu gAhAvai bUyAthAusaMto samaNA ! ahaM khalu tava aTTAe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vAM pAyapucchaNaM vA pANAI bhUyAI jIvAI sattAI samArabbha samuddissa kIyaM pAmiccaM acchijja aNisaTTha abhihaDaM pAhaTTa ceema zrAvasaha vA savassiNomi se bhujaha vasaha, bAusaMto samaNA ! bhikkhU taM gAhAvaI samaNasaM savayasaM paDiyAivakhe-pAusaMto! gAhAvaI no khalu te vayaNaM thADhAmi no khalu te vayaNaM parijANAmi, jo tumaM mama aTTAe asaNaM vA (4)vatthaM vA (1) pANAI vA (4) samArabbha samudirasa kIyaM pAmiccaM achija aNisaTuM abhihaDaM pAhaTu ceesi zrAvasahaM vA samussi NAsi, se viro bAuso gAhAvaI ! eyarasa akrnnyaae||suu0 202 // se bhikkhU parikamija vA jAva huratthA vA kahiMci viharamANAM taM bhikkhu uva Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcAgaGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 8 ] [35 saMkamittu gAhAvaI yAyagayAe pehAe asaNaM vA (4) vatthaM vA (1) jAva thAha1 ceei pAvasahaM vA samussiNAi bhikkhU parighAsauM,taM ca bhikkhU jANijA mahasammaiyAe paravAgaraNeNaM annesi vA succA ayaM khalu gAhAvaI mama aTTAe asaNaM vA (4) vatthaM vA (4) jAva pAvasahaM vA samussiNAi, taM ca bhivambU paDilehAe grAgamittA ANavijA yaNAsevaNAe ti bemi ||suu0 203 / / bhikkhu ca khalu puTThA vA apuTThA vA je ime grAhaca gaMthA vA phusaMti, se haMtA haNaha khaNaha chidaha dahaha payaha dhAlu paha vilupaha sahasAkAreha viSNarAmusaha, te phAse dhIro puTTho ahiyAsae aduvA aAyAragoyaramAikkhe, takiyA NamaNelisaM aduvA vaiguttIe goyarassa aNupubveNa saMmaM paDilehAe aAyatagutte buddhehiM eyaM paveiyaM ||suu0 201 // se samaNunne asamaNunnassa asaNaM vAM jAva no pAijA no nimaMtijA no kujA veyAvaDiyaM paraM yAdAyamANe ti bemi ||suu0 205 // dhammamAyANaha paveiyaM mAhaNeNa maimayA samaNunne samaNunassa asaNaM vA jAva kujA veyAvaDiyaM paraM pADhAyamANe tti bemi ||suu0 206 // // iti dvitIya uddezakaH // 8-2 // . // adhyayanaM-8 : uddezakaH-3 // majjhimeNaM vayasAvi ege saMbujjhamANA samuTThiyA, sucA mehAvI vayaNaM paMDiyANaM nisAmiyA samiyAe dhamme pAriehiM paveie te aNavakaMkhamANA aNaivAemANA apariggahemANA no pariggahAvaMtI savvAvaMtI ca NaM logaMsi nihAya daMDaM pANehiM pAvaM kammaM akuJcamANe esa mahaM agaMthe viyAhie zroe juimassa kheyanne uvavAyaM cavaNaM ca nacA ||suu0 207 // yAhArovacayA dehA parIsahapabhaMgurA pAsaha ege sabidiehiM parigilAyamANehiM ||suu0 208 // oe dayaM dayai, je saMnihANasatthassa kheyanne se bhikkhU kAlanne balanne mAyanne khaNanne viNavanne samayanne pariggahaM amamAyamANe kAleNuDhAI Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH apaDinne duhayo chittA niyAI ||suu0 201 // taM bhikkhusIyaphAsaparivevamANagAyaM uvasaMkamittA gAhAvaI brUyA-yAusaMto samaNA ! no khalu gAmadhammA uvvAhaMti, aAusaMto gAhAvaI ! no khalu mama gAmadhammA utvAhaMti, sIyaphAsaM ca no khalu yahaM saMcAemi ahiyAsittae, no khalu me kappai agaNikAyaM ujjAlittae vA pajAlittae vA kAyaM yAyAvittae vA payAvittae vA, annesiM vA vayaNAyo, siyA sa evaM vayaMtassa paro agaNikAyaM ujjAlittA pajAlittA kAyaM AyArija vA, payAvija vA, taM ca bhivakhU paDilehAe zrAgamittA ANavijA aNAsevaNAe tti bemi ||suu0 210 // // iti tRtIyoddezakaH // 8-3 // // adhyayanaM-8 : uddezakaH-4 // je bhikkhU tihiM vatthehiM parisie pAyacautthehiM tassa NaM no evaM bhavai cautthaM vatthaM jAissAmi, se ahesaNijAI vatthAI jAijA ahApariggahiyAI vatthAI dhArijA, no dhoijA (no rainjA) no dhoyarattAI vatthAI dhArijA, apaliyovamANe (apaliuMcamANe) gAmaMtaresu aomacelie, evaM khu vatthadhArissa sAmaggiyaM ||suu0 211 // graha puNa evaM jANijjA-uvAikkate khalu hemaMte gimhe paDivanne grahAparijunnAI vatthAI parivijjA, aduvA saMtaruttare aduvA yomacele aduvA egasADe aduvA acele ||suu0212||laaghviyN yAgamamANe, tave se abhisamannAgae bhavai |suu0 213 // jameyaM bhagavayA paveiyaM tameva abhisamiccA savvayo savvattAe savvattameva samabhijjANijA ||suu. 214 // jassa gAM bhikkhussa evaM bhavai puTTho khalu grahamaMsi nAlamahamaMsi sIyaphAsaM ahiyAsittae, se vasumaM savvasamannAgayapannANeNaM appANeNaM kei akaraNayAe bAuTTe tavarisaNo hutaM seyaM jamege vihamAie tatthAvi tassa kAlapariyAe, sevi tattha viaMtikArae icceyaM vimohAyataNaM hiyaM suhaM khamaM nissesaM pANugAmiyaM tti bemi ||suu0 215 // // iti caturtha uddezakaH // 8-4 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 37 zrI AcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 8 ] // adhyayana-8 :: uddezakaH-5 // je bhikkhU dohiM vatthehiM parisie pAyataIehiM tassa NaM no evaM bhavai taiyaM vatthaM jAissAmi, se aNesaNijjAI vatthAI jAijjA jAva evaM khu tassa bhikkhussa sAmaggiyaM, graha puNa evaM jANijjA-uvAikkate khalu hemante gimhe paDivarANe, ahAparijunnAI vatthAI paridRvijjA, grahAparijunnAI parivattA aduvA saMtaruttare aduvA zromacele aduvA egasADe aduvA acele lAghaviyaM zrAgamamANe tave se abhisamannAgae bhavai jameyaM bhagavayA pavezyaM tameva abhisamiccA savvayo savvattAe sammattameva samabhijANiyA, jassa NaM bhikAvussa evaM bhavai-puTTho abalo ahamaMsi nAlamahamaMsi gihatarasaMkamaNaM bhikkhAyariyaM gamaNAe, se evaM vayaMtassa paro abhihaDaM asaNaM vA (4) grAhaTTa dalaijjA, se puvAmeva bAloijjA-yAusaMto ! no khalu me kappai abhihaDaM asaNaM vA (4) bhuttae vA pAyae vA anne vA eyappagAre ||suu0 216 // jassa NaM bhikkhussa ayaM pagappe-grahaM ca khalu paDinnatto apaDinnatehiM gilANo agilANehiM abhikaMkha sAhammiehiM kIramANaM veyAvaDiyaM sAijjassAmi, ahaM vAvi khalu appaDinnano paDinnatnassa agilANo gilANassa abhikaMkha sAhammiyassa kujjA veyAvaDiyaM karaNAe grAhaTTu parinna aNukkhissAmi grAhaDaM ca sAijjissAmi 1, bAhaTTa parinnaM prANakkhissAmi grAhaDaM ca no sAijjissAmi 2, grAhaTu parinaM no ANakkhissAmi grAhaDaM ca sAijjissAmi 3,thAhaTu parinaM no aANakkhissAmi grAhaDaM ca no sAijjissAmi 4, evaM se grahAkiTTiyameva dhamma samabhijANamANe saMte virae susamAhiyalese tatthavi tassa kAlapariyAe se tattha viyaMtikArae, icceyaM vimohAyayaNaM hiyaM suhaM khamaM nissesaM grANugAmiyaM tti bemi ||suu0 217 // // iti paMcamoddezakaH // 8-5 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH // adhyayana-8 : uddezakaH-6 // je bhikkhU egeNa vattheNa parisie pAyabiIeNa, tassa NaM no evaM bhavai-viIyaM vatthaM jAissAmi, se ahesaNijja vatthaM jAijjA grahApariggahiyaM vatthaM dhArijjA jAba gimhe paDivanne grahAparijunnaM vatthaM paridRvijjA (2) aduvA egasADe aduvA acele lAghaviyaM bAgamamANe jAva sammattameva samabhijANiyA ||suu0 218 // jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-ege ahamasi, na me asthi koi, na yAhamavi kassavi, evaM se egAgiNameva appANaM mamabhijANijjA, lAghaviyaM aAgamamANe tave se abhisamannAgae bhavai jAva samabhijANiyA ||suu0 216 // se bhikkhU vA bhikkhuNI vA asaNaM vA (4) thAhAremANe no vAmAzro haNuyAyo dAhiNaM haNuyaM saMcArijjA zrAsAemANe, dAhiNAyo vAma haNuyaM no saMcArijjA AsAemANe (pADhAyamANe) se aNAsAyamANe lApaviyaM yAgamamANe tave se abhisamannAgae bhavai, jameyaM bhagavayA paveiyaM tamevaM abhisamiccA savvazro savvattAe sammattameva a(sama)bhijANiyA |suu0 220||jss NaM bhivakhussa evaM bhavai-se gilAmi ca khalu yahaM imaMmi samaye imaM sarIragaM aNupubveNa parivahittae, se aNupubveNaM yAhAraM saMvaTTijjA, aNupuvveNaM yAhAraM saMvaTTittA kasAe payaNue kicA samAhiyacce phalagAvayaTThI uTThAya bhikkhU abhinivuDacceM ||suu. 221 // aNupavisittA gAma vA nagaraM vA kheDaM vA kabbaDaM vA maDaMbaM vA paTTaNAM vA doNamuhaM vA zrAgaraM vA yAsamaM vA sannivesaMvA negamaM vA rAyahANiM vA taNAI jAijjA taNAI jAittA se tamAyAe egaMtamavakkamijjA, egaMtamavakkamittA appaMDe appapANe appabIe appaharie appose appodae apputtiMgapaNagadagamaTTiyamakkaDAsaMtANae paDilehiya (2) pamajjiya (2) taNAI saMtharijjA, taNAI saMtharittA itthavi samae ittariyaM kujjA, taM saccaM saccavAI zroe tinne chinnakahakahe AIya? aNAIe ciccANa bheuraM kAyaM saMvihUya virU Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram / zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 8 ] [ 36 varUve parIsahovasagge assi vistaMbhaNayAe bheravamaNucinne tatthavi tasma kAlapariyAe jAva prANugAmiyaM tti bemi ||suu0 222 // // iti SaSTa uddezakaH / / 8-6 / / // adhyayanaM-8 : uddeshkH-7|| je bhikkhU acele parivusie tassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-cAemi ahaM taNaphA ahiyAsittae sIyaphAsaM pahiyAsittae teuphAsaM yahiyAsittae daMsamasagaphAsaM ahiyAsittae egayare annatare vikhvarUve phAse ahiyAsittae hiripaDicchAyaNaM cahaM no saMcAemi ahiyAsittae, evaM se kappei kaDibaMdhaNaM dhAritae ||suu0 223 // aduvA tattha parakkamaMtaM bhujo acelaM taNaphAsA phusanti sIyaphAsA phusanti teuphAsA phusanti daMsamasagaphAsA phusanti egayare anayare virUvarUve phAse grahiyAsei, avele lAghadhiyaM yAgamamANe jAva samabhijANiyA ||suu0 224 // jassa NaM bhikAssa evaM bhAi-yahaM ca khalu annesi bhikkhUNaM asaNaM vA (4) bAharTsa dalaissAmi grAhaDaM ca sAijjissAmi 1, jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-graha ca khalu dhannesiM bhikravRNaM asaNaM vA (4) bAhaTu dalaissAmi grAhaDaM ca no sAissAmi 2, jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-ahaM ca khalu asaNaM vA (2) yAhaTTa no dalaissAmi grAhaDaM ca sAijissAmi 3, jassa gAM bhikkhussa evaM bhavai-ahaM ca khalu annesiM bhikkhUgAM asaNAM vA (4) grAhaTu no dalaissAmi grAhaDaM ca no sAijissAmi 4, ahaM ca khalu teNa ahAiriteNa ahesaNijjeNa grahApariggahieNaM asaNeNa vA (4) abhikaMkha sAhammiyassa kujjA veyAvaDiyaM karaNAe, ahaM vAvi teNa grahAiriteNa ahesaNijjeNa grahApariggahieNaM asaNeNa vA (4) abhikaMkha sAhammiehiM kIramANaM veyAvaDiyaM sAijjissAmi lApaviyaM yAgamamANe jAva sammattameva samabhijANiyA ||suu. 225 / / jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-se Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH gilAmi khalu ahaM imammi samae imaM sarIragaM aNupubveNaM parivahittae, se aNupuveNaM yAhAraM saMvaTTijA (2) kasAe payaNue kicA samAhiyacce phalagAvayaTThI uTThAya bhikkhU abhinivvuDacce aNupavisittA gAma vA nagaraM vA jAva rAyahANiM vA taNAI jAijA jAva sanyarijA, itthavi samae kArya ca jogaM ca IriyaM ca paJcakkhAijA, taM saccaM sacAvAI yoetinne chinnakahakahe AIya? aNAIe cicANaM bheuraM kAyaM saMvihuNiya viruvarUve parIsahovasagge assiM vissaMmaNAe bheravamaNucinne tatthavi tassa kAlapariyAe, sevi tattha viyantikArae, icceyaM vimohAyayaNAM hiyaM suhaM khamaM nissesaM pANugAmiyaM tibemi ||suu0 226 // // iti saptamoddezakaH / / 8-7 // // adhyayanaM-8 : uddezakaH-8 // aNupubveNa vimohAI, jAiM dhIrA samAsaja vasumanto maimanto, savvaM nacA aNelisaM // 1 // duvihaMpi viittA gAM, buddhA dhammarasa paargaa| aNupuvvIi saMkhAe, prAraMbhAtro (ya) (kammuNA u) tiuTTai // 2 // kasAe payagU kicA, appAhAre titikkhae / zraha mikva gilAijA, yAhArasseva antiyaM // 3 // jIviyaM nAbhikaMkhijjA, maraNAM novi patthae; duhayo'vi na sajijjA, jivIe maraNe tahA // 4 // majjhatyo nijjarApehI, samAhimaNupAlae anto bahiM viUssijja, ajjhatthaM suddhamesae // 5 // jaM kiMcuvakamaM jANe, thAukhemassamappaNo / tasseva antaraddhAe, khippaM sivikhajja paMDie // 6 // gAme vA aduvA rarANe, thaMDilaM paDilehiyA / appapANAM tu vinAya, taNAI saMthare muNI // 7 // zraNAhAro tuyaTTijjA, puTTho ttthaahiyaase| nAivelaM uvacare, mANussehi vipuTuvaM // 8 // saMsappagA ya je pANA, je ya uddddmhaacraa| bhujanti maMsasoNiya, na chaNe na pamajjae // // pANA dehaM vihiMsanti, ThANAyo navi umbhame grAsavehiM vivittehiM, tippamANohiyAsae // 10 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram : zrutaskaMdhaH 1 adhyayana 6 ] [41 ganyehi vivittehiM, yAukAlassa pArae paggahiyataraga ceya, daviyasma viyANayo // 11 // ayaM se avare dhamme, nAyaputteNa sAhie / zrAyavajja paDoyAra, vijahijjA tihA tihA // 12 // hariesu na nivajjijjA, thaMDilaM muNiyA sae / viprosijja aNAhAro, puTTo tatthahiyAsae // 13 // indiehiM gilAyanto, sabhiyaM zrAhare muNI / tahAvi se agarihe, acale je samAhie // 14 // abhikkame paDikame, saMkucae pasArae / kAyasAhAraNaTThAra, ithaM vAvi aceyaNo // 15 // parikame parikilante, aduvA ciTaThe grhaaye| ThANe Na parikilante, nisIijA ya aMtaso // 16 // zrAsINe'NelisaM maraNaM, indiyANi samIrae / kolAvAsaM samAsajja vitahaM praure sae // 17 // jayA vaja samuppajje, na tattha avalambae; tau ukase appANaM, phAse tattha hiyAsae // 18 // ayaM cAyayatare siyA, jo evamaNupAlae savvagAyanirohevi, ThANAyo navi ubbhame // 19 // zrayaM se uttame dhamme, puvvaTThANassa paggahe / aciraM paDilehitA, vihare ciTTha mAhaNe // 20 // zracittaM tu samAsajja, gavae tattha appagaM / vosire sabaso kAyaM, na me dehe parIsahA, // 21 // jAvajjIvaM parIsahA, uvasaggA iti saMkhayA saMbuDe deha bheyAe, iya panne'hiyAsae // 22 // bheuresu na rajjijjA, kAmesu bahutaresuvi (bahulesuvi) icchA lobhaM na sevijjA, dhuvavannaM sapehiyA // 23 // sAsaehiM nimantijjA, divvamAyaM na sadahe / taM paDibujha mAhaNe, savvaM nUmaM vihUNiyA // 2 // sabbaThehiM amucchie, aAukAlassa pArae / titikkhaM paramaM nacA, vimohannayaraM hiyaM 25|| tibemi // ||iti aSTamoddezakaH 8-8 // iti aSTamamadhyayanam ||8|| // upadhAnazrutAkhyamadhyayanaM 6 : uddezakaH 1 // ahAsuyaM vaissAmi jahA se samaNe bhagavaM utttthaae| saMkhAe taMsi hemate zrahuNo pavvaie rIitthA // 1 // No cevimeNa vattheNa pihissAmi tasi hemaM. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ] [ zrImadAgamasudhAsinyuH : prathamo vibhAgaH te| se pArae zrAvakahAe, eyaM khu aNudhammiyaM tassa // 2 // cattAri sAhie mAse, bahave pANajAiyA bAgamma / abhiAjjha kAyaM viharisu, pArusiyA NaM tattha hiMsisu // 3 / / saMvaccharaM sAhiyaM mAsaM jaM na rikAsi vatthagaM bhgvN| acelae tayo cAi taM vosijja vatthamaNagAre // 1 // adu porisiM tiriyaM bhitti, cakkhumAsajja antaso jhAyai / aha cakkhubhIyA saMhiyA te, hantA hantA bahave kaMdisu // 5 // sayaNehiM vitimissehiM ithiyo tattha se parinAya sAgAriyaM na sevei ya, se sayaM pavesiyA jhAi // 6 // je ke ime agAratthA mIsIbhAvaM pahAya se jhaai| puTThovi nAbhibhAsiMsu gacchai nAivattai aMjU (puTTho va so apuTTo va no aNunAi pAragaM bhagava) // 7 // No sukarameyamegesi nAbhibhAse ya abhivAyamANe / hayapuTave tattha daMDehiM lUsiyapuvve apapurANehiM // 8 // pharasAiM duttitikkhAi aiyacca muNI prvkmmaanne| zrAghAya naTTagIyAiM darADajudAI muTThijudhAI // 6 // gaDhie mihukahAsu samayaMmi nAyasue visoge adakkhu / eyAi se urAlAiM gacchai nAyaputte asaraNayAe // 10 // avi sAhie duve vAse sIyodaM abhuccA nikkhante / egattagae pihiyacce se ahinnAyadaMsaNe sante // 11 // puDhaviM ca pAukAyaM ca teukAyaM ca vAukAyaM ca / paNagAI bIyahariyAI tasakAyaM ca savvaso naccA // 12 // eyAiM santi paDilehe, cittamantAi se abhinAya / parivajjiya viharisthA iyaM saMkhAya se mahAvIre // 13 // yadu thAvarA ya tasattAe, tasA ya thAvarattAe / aduvA savvajoNiyA sattA kammuNA kappiyA puDho bAlA // 14 // bhagavaM ca evamanesi sovahie hu luppai baale| ka maMca sabaso naccA taM paDiyAikkhe pAvagaM bhagavaM // 15 // duvihaM samicca mehAvI kirIyamakkhAya'NelisaM naannii| zrAyANa soyamavAyasoyaM jogaM ca savvaso NaccA // 16 // zraivattiyaM aNAuTTi sayamannesiM akaraNayAe / jassitthiyo parinnAyA savvakammAvahA u se adakkhu // 17 // ahAkaDaM na se seve savvaso kamma (kammuNA). ada Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 43 zrI AcArAGgasUtram :: zrutarakaMdhaH 1 adhyayanaM 9 ] khU / jaM kiMci pAvagaM bhagavaM taM yakucha viyarDa bhujitthA // 18 // No sevai ya paravatthaM parapAevi se na bhujitthA / parivajjiyANa umANaM gacchai saMkhaDiM asaraNayAe // 16 // mAyarANe asaNapANasa nANugiddhe rasesu apaDinne / thacchipi no pamajjijjA novi ya kaMDUyae muNI gAyaM // 20 // appaM tiriyaM pehAe appiM piTThayo pehAe / appaM buie'paDibhANI paMthapehI care jayamANe // 21 // sisiraMsi addhapaDivanne taM vosijja vatthamaNagAre / pasAritu bAI parakkame no avalambiyANa kaMdhami // 22 // esa vihI aNukkanto mAhaNeNa maimayA / bahuso apaDinneNa bhagavayA eva riyaMti // 23 // tibemi // // iti prathamoddezakaH // 6-1 // // adhyayana 6 :: uddezakaH 2 // cariyAsaNAI sijjAyo egaiyAyo jAyo bujhyaayo| bAikkha tAI sayaNAsaNAI jAiM sevitthA se mahAvIre // 1 // zrAvesaNasabhApavAsu paNiyasAlAsu egayA vaaso| aduvA paliyaThANesu palAlapujesu egayA vAso // 2 // zrAgantAre pArAmAgAre taha ya nagare va egayA vAso / susANe surANagAre vA rukkhamUle va egayA dAso // 3 // eehiM muNI sayaNehiM samaNe pAsi paterasavAse / rAiM divaMpi jayamANe apamatte samAhie jhAi // 4 // Nipi no pagAmAe, sevai bhagavaM utttthaae| jaggAvai ya appANAM isiM sAi ya apaDinne // 5 // saMbujjhamANe puNaravi grAsiMsu bhagavaM uTTAe / nivakhamma egayA rAyo bahi caMkamiyA muhuttAgaM // 6 // sayaNehiM tatthuvasaggA bhImA aAsI aNegarUvA ya / saMsappagA ya je pANA aduvA je pakkhiNo uvacaranti / 7 // adu kucarA uvacaranti gAmarakkhA ya satti-hatthA ya / adu gAmiyA uvasaggA itthI egaiyA purisA ya // 8 // ihaloiyAI paraloiyAiM mImAI agogarUvAiM / avi subhi dubhigandhAiM sadAI agogarUvAI // 9 // ahiyAsae sayA samie Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 ... [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH phAsAI viruuvruuvaaiiN| araI raI abhibhUya rIyai mAhago abahuvAI // 10 // sa jagohiM tattha pucchiMsu egacarAvi egayA raatro| zravAhie kasAitthA pehamAyo samAhiM apaDinne // 11 // ayamaMtaraMsi ko ittha ? ahamaMsitti bhikkhu bAhaTTa / ayamuttame se dhamme tusisIe kasAie jhAi // 12 // jaMsippege paveyanti sisire mArue pavAyante / taMsippege aNagArA himavAe nivAyamesanti // 13 // saMghADIyo pavesirasAmo ehA ya samAdahamANA / pihiyA ca sakkhAmo aidukkhe himagasaphAsA // 14 // taMsi bhagavaM apaDinne ahe vigaDe ahiyAsae / davie nikkhamma egayA rAtro ThAie bhagavaM samiyAe // 15 // esa vihI aNukkanto mAhogA maimayA / bahuso apaDigaNoNA bhagavayA evaM rIyanti // 16 // tibemi| // iti dvitIyoddezakaH 6.2 // .. // adhyayana 9 : uddezakaH 3 // taNaphAse sIyaphAse ya teuphAse ya daMsamasage ya / ahiyAsae sayA samie phAsAI virUvarUvAI // 1 // aha duccaralADhamacArI vajjabhUmi ca subbhabhUmitra / paMtaM sijja seviMsu AsarAgANi ceva paMtANi // 2 // lAdehiM tastuvasaggA bahave jANavayA lUsiMsu / zraha lUhadesie bhatte kukkurA tattha hiMsisu nivaiMsu // 3 // zrappe jo nivArei lUsaNae suNae dasamAgo chunchukAriMti zrAhaMsu samayAM kukkurA dasaMtutti // 4 // elikkhae jaNA (jo) bhujjo bahave vajjabhUmi pharasAsI / laDhi gahAya nAliyaM samaNA tastha ya vihariMsu // 5 // evaMpi tattha viharantA puTapuvvA ahesi suNiehiM / saMlucamANA suNaehiM duccarANi tattha lAdehiM // 6 // nihAya darADaM pANehiM taM kAyaM vosajjamaNagAre / zraha gAmakarATae bhagavante ahizrAsae abhismiccaa||7|| Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram / zrutaskaMdhaH 1 adhyayanaM 6 ] [ 45 nAgo saMgAmasIse vA pArae tattha se mahAvIre / evaMpi tattha lAdehiM aladdhapuvovi egayA gaamo||| uvasaMkamantamapaDinnaMgAmaM tiyammi appattaM / paDinikakhamitu lUsiMsu eyAyo paraM palehitti // 1 // hayapuvo tattha darADeNa avA muTThiNA adu kuntaphaleNa / adu leluNA kavAleNa hantA hantA bahave kandisu // 10 // maMsANiM (maMsUNi) chinnapuvANi ubhigA egayA kAyaM / parIsahAiMluM ciMsu aduvA paMsuNA uvakarisu // 11 // uccAlaya nihaNiMsu aduvA pAsaNAu khalaiMsu / vosaTTakAyapaNayA'sI duvakhasahe bhaMga apaDinne // 12 // sUro saMgAmasIse vA saMvuDe tattha se mahAvIre / paDisevamANe pharusAiM acale bhagavaM rIyitthA // 13 // esa vihI aNukkanto mAhaNeNa mimyaa| bahuso apaDigaNeNa bhagavayA evaM rIyaMti // 14 // tti bemi|| // iti tRtIyodezakaH // 9-3 // // adhyayanaM 9 : uddezakaH 4 // zromoyariyaM cAei apuDhevi bhagavaM rogehiM / puTUThe vA apuDhe vA . * no se sAijai teiccha // 1 // saMsohaNaM ca vamaNaM ca gAyabhaMgaNaM ca siNANaM ca / saMbAhaNaM ca na se kappe dantapakkhAlaNaM ca parinnAe(ya) // 2 // virae gAmadhammehiM rIyai mAhaNe abahuvAi / sisiraMmi egayA bhagavaM chAyAe bhAi yAsIya // 3 // pAyAvai ya gimhANaM acchai ukkuDue abhittAve / adu jAva ittha lUheNaM yoyaNamaMthukummAseNaM // 4 // eyANi tinni paDiseve aTTamAse zra jAvayaM bhagavaM / api ittha egayA bhagavaM zraddhamAsaM aduvA mAsapi // 5 // avi sAhie duve mAse chappi mAse aduvA viharitthA (apibittaa)| rAyovarAya apaDinne anagilANamegayA bhuje // 6 // cha?Na egayA bhuje aduvA aTThamaNa dasameNaM / duvAlasameNa egayA bhuje pehamANe samAhiM apaDinne Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH // 7 // NaccA NaM se mahAvIre no'viya pAvagaM sayamakAsI / annehiM vA Na kAritthA kIratapi naannujaannitthaa|| .. ___ gAma pavise nagaraM vA ghAsamese karDa paraTTAe / suvisuddhamesiyA bhagavaM vAyatajogayAe sevitthA // 1 // adu vAyasA digichattA je anne rasasiNo sattA / ghAsesaNAe ciThati sayayaM nivaie ya pehAe // 10 // aduvA mAhaNaM ca samaNaM vA gAmapiNDolagaM ca atihiM vA / sovAgamUsiyAri vA kukuraM vAvi viTThiyaM purayo // 11 // vitticcheyaM vajjanto tesimappattiyaM pariharanto / mandaM parakame bhagavaM ahiMsamANo ghAsamesitthA // 12 // avi sUiyaM vA sukkaM vA sIyaM piMDa puraannkummaasN| adu bukkasaM pulAgaM vA laddhe piMDe aladdhe davie // 13 // avi jhAi se mahAvIre pAsaNatthe akukkue mANaM / uDDe ahe tiriyaM ca pehamANe samAhimapaDinne // 14 // akasAi vigayagehI ya saddarUvesu amucchie bhAi / chaumattho'vi parakamamANo na pamAyaM saiMpi kuvitthA // 15 // sapameva abhisamAgamma aaaytjogmaaysohiie| abhinivvuDe amAille zrAvakahaM bhagavaM samiyAsI // 16 // esa vihI aNukato, mAhaNeNa maimayA / bahuso apaDinneNa, bhagavayA evaM rIyanti // 17 // tibemi // iti caturtha uddezakaH // 1-4 // iti navamamadhyayanam // 6 // // prathamo brahmacarya-zrutaskaMdhaH samAptaH // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||ath dvitIyo'gra-zrutaskaMdhaH // ||cuulikaa 1 // piNDesaNAdhyayanaM 1 : uddezakaH 1 // ___ se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNupaviThe samANe se jaM puNa jANijjA-asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAima vA pANehiM vA paNagehiM vA bIehiM vA hariehiM vA saMsataM ummissaM sIyodaeNa vA yosittaM rayasA vA parighAsiyaM (parivAsiyaM) vA tahappagAraM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA parahatthaMsi vA parapAyaMsi vA aphAsuyaM aNesaNijjati mannamANe lAbhe'vi saMte no pddiggaahijaa|| se ya grAhacca paDiggahe siyA se taM pAyAya egaMtamavakkamijjA, egaMtamavakkamittA ahe bArAmaMsi vA ahe uvassayaMsivA appaMDe appapANe appabIe appaharie appose appudae apputtiMga-paNagadaga-maTTiya-makkaDAsaMtANae vigiMciya (2) ummIsaM visohiya (2) tayo saMjayAmeva bhujijja vA pIijja vA, jaM ca no saMcAijjA bhuttae vA pAyae vA se tamAyAya egaMtamavakkamijA, ahe jhAmathaMDilaMsi vA aTThirAsisi vA kiTTarAsisi vA tusarAsiMsi vA gomayarAsisi vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi paDilehiya paDilehiya pamajjiya pamajiya to saMjayAmeva paridRvijjA ||suu. 1 // se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAhAvaikulaM jAva paviThe samANe se jAyo puNa yosahIyo jANijjA-kasiNAyo sAsiyAno avidalakaDAyo atiricchacchinnAyo avucchiNNAyo taruNiyaM vA chivADiM zraNabhikkaMtabhajjiyaM pehAe aphAsuyaM aNesaNijjati mannamANe lAbhe saMte no paDiggAhijjA // se bhikkhU vA (2) jAva paviDhe samANe se jAyo puNa grosahIyo jANijjA-akasiNAyo asAsiyAyo vidalakaDAyo tiricchacchi Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH nAyo vucchinnAyo taruNiyaM vA chivADi abhikkataM bhajiyaM pehAe phA nuyaM esaNijjati mannamANe lAbhe saMte paDiggAhijjA 2 ||suu. 2 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jaM puNa jANijjA pihuyaM vA bahurayaM vA bhujiyaM vA maMthuvA cAulaM vA cAulapalaM vA saI saMbhajjiyaM aphAsuyaM jAva no paDigAhijjA 1 // se bhivambU vA(2) jAva samANe se jaM puNa jANijjA-pihuyaM vA jAva cAulapalaM vA asaI bhajjiyaM dukkhutto vA tikkhutto vA bhajjiyaM phAsuyaM esaNijjaM jAva paDigAhijjA 2 ||suu0 3 // se mikkhU vA bhikkhuNI vA gAhAvaikulaM jAva pavisiukAme no. annautthieNa vA gArathieNa vA parihAriyo vA apparihArieNaM saddhiM gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe pavisijja vA nikkhamijja vA 1 // bhikkhU vA (2) bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA nikkhamamANe vA pavisamANe vA no annautthieNa vA gArathieNa vA parihAriyo vA aparihArieNa saddhiM bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA nikkhamijja cA pavisijja vA 2 // se bhikkhU vA(2) gAmANugAma dUijjamANe no annauthieNa vA jAva gAmANugAma dUijjijjA 3 ||suu0 4 // se bhikkhU vA bhikkhuNI vA jAva paviThe samANe no annautthiyassa yA gAratthiyassa vA parihAriyo vA aparihAriyassa asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA dijjA vA aNupavaijjA vA // sU0 5 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe jAva asaNaM vA (4) assiMpaDiyAe egaM sAhammiyaM samuhissa pANAI bhUyAI jIvAI sattAI samArabbha samuddissa kIyaM pAmiccaM acchijja aNisaThaM abhihaDaM grAha? ceei, taM tahappagAraM asaNaM vA (4) purisaMtarakaDaM vA apurisaMtarakaDe vA bahiyA nIhaDaM vA anIhaDaM vA attaTThiyaM vA aNattaTThiyaM vA paribhuttaM vA aparibhuttaM vA zrAseviyaM vA aNAseviyaM vA aphAsurya jAva no paDiggAhijjA, evaM bahave sAhammiyA egA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA 2 46 samArambha jAva mAge se jaM puNa jAva ceNi ta tapArabhuttaM zrI AcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 1 ] [ 46 sAhammiNI bahave sAhammiNIyo samuddissa cattAri ghAlAvagA bhANiyavvA ||suu0 6 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jaM puNa jANijjA asaNaM vA 4 bahave samaNa-mAhaNa-yatihi-kivaNavaNImae pagaNiya 2 samuddissa pAgAiM vA 4 samArabbha jAva no paDiggAhijjA ||suu0 7 // se bhikkhU vA bhikSuNI vA jAva paviThe samANe se jaM puNa jANijjA asaNaM vA 4 have samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNavaNImae samuddissa jAva ceei taM tahappagAraM asaNaM vA (4) apurisaMtarakaDaM vA abahiyAnIhaDaM aNattaTThiyaM aparibhuttaM gAseviyaM aphAsuyaM aNesaNijjaM jAva no paDiggAhijjA1 graha puNa evaM jANijjA purisaMtarakaDaM bahiyAnIhaDaM attaTTiyaM paribhuttaM grAseviyaM phA suyaM emaNijjaM jAva paDigAhijjA ||suu0 8 // se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAhAvaikulaM piMDavAya-paDiyAe pavisiukAme se jAiM puNa kulAI jANijjA-imesu khalu kulesu niie piMDe dijjai aggapiMDe dijjai niyae bhAe dijjai niyae abaDabhAe dijjai, tahappagArAiM kulAI niiyAI niiumANAI no bhattAe vA pANAe vA pavisijja vA nivakhamijjaM vA 1 // eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savvaTThehiM samie sahie sayA jae ti bemi 2||suu. 6 // // iti prathamoddezakaH / / zru0 2-cU0 1-a0 1 u0.1 / / // adhyayana-1 : uddezakaH-2 // se bhikkhU vA bhivakhuNI vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNupaviThThe samANe se jaM puNa jANijjA asaNaM vA (1) paTTamiposahiesu vA addhamAsiesu vA mAsiesu vA domAsiesu vA temAsiesu vA cAummAsiesu vA paMcamAsiesu vA chammAsiesu vA uUsu vA uusaMdhIsu vA uupariyaTTesa vA bahave samaNamAhaNayatihikivaNavaNImage egAyo ukkhAyo pariesijjamANe pehAe dohiM ukkhAhiM pariesijjamANe pehAe tihiM ukkhAhiM parie Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 ] [ shriimdaagmsudhaasindhuH| prathamo vibhAgaH sijjamANe pehAe kubhImuhAyo vA kalovAiyo vA saMnihisaMnicayAyo vA pariesijjamANe pehAe tahappagAraM asaNaM vA (4) apurisaMtarakaDaM jAva praNAseviyaM aphAsuyaM jAva no paDiggAhijjA 1 // yaha puNa evaM jANijjA purisaMtarakaDaM jAva yAseviyaM phAsuyaM paDiggAhijjA 2 ||suu0 10 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jAI puNa kulAI jANijjA, taMjahAuggakulANi vA bhogakulANi vA rAinnakulANi vA khattiyakulANi yA ikkhAgakunANi vA harivaMsakulANi vA esiyakulANi vA vesiyakulANi vA gaMDAgakulANi vA koTTAgakulANi vA gAmarakkhakulANi vA bukkAsakulANi vA pokAsAIyakulANi annayaresu vA tahappagAresu kulesu aduguchiesu agarahiesu asaNaM vA (4) phAsuyaM jAva paDiggAhijjA ||suu. 11 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jaM puNa jANijjA asaNaM vA (4) samavAesu vA piMDaniyaresu vA iMdamahesu vA khaMdamahesu vA evaM ruddamahesu vA mugudamahesu vA bhUyamahesu vA jakhamahesu vA nAgamahesu vA thUbhamahesu vA ceiyamahesu vA rukkhamahesu vA girimahesu vA darimahesu vA agaDamahesu vA talAgamahesu vA dahamahesu vA naimahesu vA saramahesu vA sAgaramahesu vA Agaramahesu vA annayaresu vA tahappagAresu virUvarUvesu mahAmahesu vaTTamANesu bahave mamaNamAhaNa-atihikivaNavaNImage egAyo ukkhAyo pariesijjamANe pehAe dohiM jAva saMnihisaMnicayAyo vA pariesijjamANe pehAe tahappagAraM asaNaM vA (4) apurisaMtarakaDaM jAva no pddiggaahijjaa1|| aha puNa evaM jANijjA dinnaM jaM tesiM dAyavvaM, yaha tattha bhujamANe pehAe gAhAvaibhAriyaM vA gAhAvaibhagiNiM vA gAhAvaiputtaM vA dhUyaM vA surAhaM vA dhAI vA dAsaM vA dAsiM vA kammakaraM vA kammakariM vA se puvvAmeva bAloijjA aAusitti vA bhagiNitti vA dAhisi me itto annayaraM bhopaNajAyaM, se sevaM vayaMtassa paro asaNaM vA (4) bAhaTu dalaijjA tahappagAraM asaNaM vA (1) sayaM vA puNa Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 1 ] [ 51 jAijjA paro vA se dijA phAsuyaM jAva paDigAhijjA 2 ||suu. 12 // se bhikkhU vA (2) paraM paddhajoyaNamerAe saMkhaDiM naccA saMkhaDipaDiyAe no abhisaMdhArijA gamaNAe 1 // se bhikkhU vA (2) pAiNaM saMkhaDiM nacA paDINaM gacche aNADhAyamANe, paDINaM saMkhaDiM. naccA pAiNaM gacche aNA dAyamAge, dAhiNaM saMkhaDiM nacA udINaM gacche aNAdAyamANe uiNaM saMkhaDiM nacA dAhiNaM gacche aNAdAyamANe, jattheva sA saMkhaDi siyA taMjahA-gAmaMsi vA nagaraMsi vA kheDaMsi vA kambasi vA maDaMbaMsi vA paTTaNaMsi vA grAgaraMsi vA doNamuhaMsi vA negamaMsi vA bAsamaMsi vA saMnivesaMsi vA jAva rAyahANisi vA saMkhaDi saMkhaDipaDiyAe no abhisaMdhArijA gamaNAe 2 / kevalI brUyA-zrAyANameyaM (pAyayaNameyaM) saMkhaDiM saMkhaDipaDiyAe abhidhAremANe yAhAkammiyaM vA uddasiyaM vA mIsajAyaM vA kIyagaDaM vA pAmiccaM vA acchijja vA aNisiTThaM vA abhihaDaM vA grAha dijamANaM bhujijaa3|| assaMjae bhikkhupaDiyAe khuDDiyaduvAriyAyo mahalliduvAriyAyo kujA, mahalliyaduvAriyAyo khuDDiyaduvAriyAyo kujA, sama yo sijAyo visamAyo kunjA, visamAyo sijAyo samAyo kujA, pavAyAyo sijAyo nivAyAyo kunjA, nivAyAyo sijmAyo pavAyAyo kujA, aMto vA bahiM vA uvastayassa hariyANi biMdiya biMdiya dAliya dAliya saMthAraMgaM saMyArijA, esa vilugayAmo sijAe, tamhA se saMjae niyaMThe tahappagAraM puresaMkhaDiM vA pacchAsaMkhaDiM vA saMkhaDi saMkhaDipaDiyAe no abhisaMdhArijA gamaNAe, 4 / eyaM khalu tassa bhikkhussa jAva sayA jae tti bemi ||suu. 13 // // iti dvitIya uddezakaH // 2-1-1-2 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / prathamo vibhAgaH // adhyayana-1 : uddezakaH-3 // se egaiyo annayaraM saMkhaDiM grAsittA pibittA chaDDija vA vaminja vA bhutte vA se no sammaM pariNamijjA annayare vA se dukkhe rogAyake samuppajjijjA kevalI brUyA yAyANameyaM ||suu0 14 // iha khalu bhivarakhU gAhAvaIhiM vA gAhAvaINIhiM vA parivAyaehiM vA parivAiyAhiM vA eggajja saddhiM suDaM pAuM bho vaimissaM huratthA vA uvassayaM paDilehemANo no labhijjA tameva upassayaM saMmissIbhAvamAvajjijjA, annamaNe vA se matte vippariyAsiyabhUe itthiviggahe vA kilIbe vA taM bhikkhu uvasaMkamitu brUyA--pAusaMto samaNA ahe yArAmaMsi vA ahe uvassayaMsi vA rAyo vA viyAle vA gAmadhammaniyaMtiyaM kaTTa rahassiyaM mehuNadhammapariyAraNAe bAuTTAmo, taM cevegaiyo sAtijjijjA-akaraNijja ceyaM saMkhAe ee AyANA (yAyatamANi) saMti saMvijjamANA paJcavAyA bhavaMti, tamhA se saMjaye niyaMThe tahappagAraM puresaMkhaDi vA pacchAsaMkhaDiM vA saMkhaDiM saMkhaDipaDiyAe no abhisaMdhArijjA gamaNAe ||suu. 15 // se bhikkhu vA (2) annayariM saMkhaDiM succA nisamma saMpahAvai ussuyabhUeNa, appANeNaM, dhuvA saMkhaDI, no saMcAei tattha iyareyarehiM kulehiM sAmudANiyaM esiyaM vesiyaM piMDavAyaM paDiggAhittA yAhAraM pAhArittAe mAihANaM saMphAse, no evaM krijaa1|| se tattha kAleNa aNupavisittA tatthiya. reyarehiM kulehiM samudANiyaM esiyaM vesiyaM piMDavAyaM paDigAhittA yAhAraM thaahaarijaa2|| (sU0 16) se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANijA gAma vA jAva rAyahANiM vA imaMsi khalu gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA saMkhaDI siyA taMpi ya gAma vA jAva rAyahANiM vA saMkhaDi saMkhaDipaDiyAe no abhisaMdhArijjA gamaNAe 1 // kevalI bUyA-pAyANameya zrAinnA'vamA NaM saMkhaDiM aNupavissamANassa pAeNa vA pAe akkaMtapuvve bhavai, hattheNa vA hatthe saMcAliyapuvve bhavei, pAeNa vA pAe prAvaDiyapuvve Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 53 zrI AcAraGgamUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 1 ] bhAi, sIseNa vA sIse saMghaTTiyapubve bhavai, kAraNa vA kAra saMkhobhiyapuJce bhavai, daMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA leluNA vA kavAleNa vA abhihaya. puvveNa vA bhavai, soyodaeNa vA ussitapubve bhavai, rayasA kA parivAsiyapuve bhAi, aNe paNijje vA paribhuttapuJce bhavai, annesi vA dijjamANe paDiggAhiyapubve bhAi, tamhA se saMjara niyaMThe tahappagAraM yAinnAvamA NaM maMkhaDiM saMkhaDiyaDiyAra no abhisaMdhArijjA gamaNAe |suu. 17 // se bhikkhU va (2) jAva samANe se jaM puNa jANijjA asaNaM vA (2) esaNijje siyA aNesaNijje siyA vitigichasamAvanneNa appANNa asamAhaDAe lesAe tahappagAraM asaNaM vA (4) lAbhe saMte no paDigAhijjA ||suu. 18 // se bhikkhU vA (2) gAhAvaikulaM pavisiukAme savvaM bhaMDagamAyAe gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe pavisijja vA nikkhamijja vA 1 // se bhikkhU vA (2) bahiyA vihArabhUmi vA viyArabhUmi vA nikkhamamANe vA pavisamANe vA ma.vaM bhaMDagamAyAe bahiyA vihArabhUmi vA viyArabhUmi vA nikkhamijja vA pavisijja vA 2 // se bhikkhU vA (2) gAmaNugAmaM dUijjamANe savvaM bhaMDagamAgara gAmANugAma dUijijjA 3 // ||suu. 19 // se bhikkhU vA (2) graha puNa evaM jANijjA tivvadesiyaM vAsaM vAsemANaM pehAe tivvadesiyaM mahiyaM saMni cayamANaM pehAra mahavAegA vA rayaM samudbhuyaM pehAe tiricchasaMpAimA vA tasA pANA saMthaDA saMnicayamANA pehAe se evaM naccA no savvaM bhaMDagamAyAe gAhAvaikulaM piMDabAyapaDiyAe pavisijja vA nikkhamijja vA bahiyA vihArabhUmi vA viyArabhUmi vA nikkhamijja vA pavisijja vA gAmANugAmaM duuijjijjaa||suu. 20 // se bhikkhU vA (2) se jAI eNa kulAI jANijjA ta jahA khattiyANa vA rAiNa vA kurAiNa vA rAyapesiyANa vA rAyavaMsaTThiyANa vA aMto vA bAhiM vA gacchaMtANa vA saMniviTThANa vA nimaMtemANANa vA animaMtemANANa vA asaNaM vA (4) lAbhe saMte no paDigAhijjA ||suu. 21 // // iti sRtIyodezakaH // 2-1-1-3 / / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH // adhyayana-1 : uddezakaH-4 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jaM puNa jANejjA maMsAiyaM vA macchAiyaM vA maMsakhalaM vA macchakhalaM vA AheNaM vA paheNaM vA hiMgolaM vA saMmelaM vA hIramANaM pehAe aMtarA se maggA bahupANA bahubIyA bahuhariyA bahumosA bahuudayA bahuuttiMga-paNagadagamaTTIya-makaDAsaMtANayA bahave tattha samaNamAhaNayatihikivaNavaNImagA uvAgayA uvAgamissaMti (uvAgacchaMti) tatthAinnA vittI no pannassa nikkhamaNapavesAe no pannassa vAyaNa-pucchaNapariyaTTaNANuppehadhammANuyogaciMtAe, se evaM naccA tahappagAraM pUresaMkhaDiM vA .. pacchAsaMkhaDiM vA saMkhaDi saMkhaDipaDiyAe no abhisaMdhArijjA gmnnaae|| se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANijjA maMsAiyaM vA macchAiyaM vA jAva hIramANaM vA pehAe aMtarA se maggA appA pANA jAva saMtANagA no jattha bahave samaNa. jAva uvAgamissaMti appAinnA vittI pannassa nikkhamaNapavelAe pannassa vAyaNapucchaNapariyaTTaNANuppehadhammANuyogaciMtAe, sevaM naccA tahappagAraM puresaMkhaDiM vA0 abhisaMdhArijjA gamaNAe 2 |sU. 22 // se bhikkhU vA (2) jAva pavisiukAme se jaM puNa jANijjA khIriNiyAyo gAvIyo khIrijjamANIyo pehAe asaNaM vA (4) uvasaMkhaDijjamANaM pehAe purA appajUhie sevaM nacA no gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe nikkhamijja vA pavisijja vA 1 // se tamAdAya egaMtamavakkamijjA aNAvAyamasaMloe ciTThijjA graha puNa evaM jANijjA-khIriNiyAyo gAvIyo khIriyAyo pehAra asaNaM vA (4) uvakkhaDiyaM pehAe purAe jUhie sevaM nacA to saMjayAmeva gAhAraikulaM piDavAyapaDiya.e nikkhamijja vA 2.2||suu. 23 // bhikkhAgA nAmege evamAhaMsu-samANA vA vasamA vA gAmANugAmaM dUijjamANe khuDAe khalu ayaM gAme saMniruddhAe no mahAlae se hetA bhayaMtAro bAhiragANi gAmANi bhikkhAyariyAra Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGga-sUtram // zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 1 ] . [ 55 vayaha, saMti tatthegaiyassa bhikkhussa puresaMthuyA vA pacchAsaMthuyA vA parivasaMti, taMjahA-gAhAvai vA gAhAvaiNIyo vA gAhAvaiputtA vA gAhAvaidhUyAyo vA gAhAvaisurAhAyo dhAiyo vA dAsA vA dAsIyo vA kammakarA vA kammakarIyo vA tahappagarAI kulAI puresaMthuyANi vA pacchAsaMthuyANi vA puvAmeva bhikkhAriyAe aNupavisissAmi 1 / yaviya ittha labhirasAmi piMDaM vA loyaM vA khIraM vA dahiM vA navaNIyaM vA ghayaM vA gullaM vA tillaM vA mahuvA majjaM vA maMsaM vA sakkuliM vA phANiyaM vA pUyaM vA sihiriNiM vA, taM puvAmeva bhuccA piccA paDiggahaM ca saMlihiya saMmajiya tayo pacchA bhikkhUhiM saddhiM gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe pavississAmi vA nikkhamissAmi vA, mAiTThANaM saMphAse, taM no evaM karijA 2 // se tattha bhikkhUhiM saddhiM kAleNa aNupavisittA tatthiyareyarehiM kulehiM sAmudANiyaM esiyaM vesiyaM piMDavAyaM paDigAhittA yAhAraM pAhArijA, 3 / eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savvaTThehiM samie sahie sayA jae tibemi 4 ||suu0 24 // // iti caturtha uddezakaH 2-1-1-4 // // adhyayanaM-1: uddezakaH-5 // se bhikkhU vA (2) jAva paviThe samANe se jaM puNa jANijjA-aggapiMDaM ukkhippamANaM pehAe aggapiMDaM nikkhippamANaM pehAe aggapiMDaM hIramANaM pehAe aggapiMDaM paribhAijamANaM pehAe aggapiMDaM paribhujamANaM pehAe aggapiMDaM parivijamANaM pehAe purA asiNAi vA avahArAi vA purA jattha'rANe samaNa-mAhaNaatihikivaNa-vaNImagA khaddhaM (2) uvasaMkamaMti se haMtA ahamavi khaddhaM (2) uvasaMkamAmi, mAiTTANaM saMphAse, no evaM karejA ||suu0 25 // bhikkhU vA (2) jAva samANe aMtarA se vappANi vA phalihANi vA pAgArANi vA toraNANi vA aggalANi vA aggalapAsagANi vA sati parakkame saMjayAmeva parikamijjA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ] * [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH no ujjuyaM gacchinjA 1 / kevalI brUyA ghAyANameyaM, se tattha parakamamANe payalijja vA pakkhaleja vA pavaDija vA, se tattha para lamAle vA pavakhalenjamANe vA pavaDamANe vA, tattha se kAe uccAreNa vA pAsavaNeNa vA kheleNa vA siMghANeNa vA teNa vA pitteNa vA pUraNa vA sukkeNa vA sINieNa vA uvalite siyA, tahappagAraM kAyaM no aNaMtarahiyAe puDhavIe no sasiNiddhAe puDhavIe no sasarakkhAe puDhavIe no cittamaMtAe silAe no cittamaMtAe lelue kolAvAsaMsi vA dArue jIvapaiTThie sagraMDe sapANe jAva sasaMtANae no zrAmajija vA pamajija vA saMhilija vA nilihija vA uvvaleja vA. . uvvaTTija vA aAyAvija vA payAvija vA 2) se puvvAmeva appasasarakvaM taNaM vA pattaM vA kaTuM vA sakaraM vA jAijA, jAittA se tamAyaya egatamavakamijA 2 ahe jhAmathaMDilaMsi vA jagava annayaraMsi vA tahappagAraMsi paDilehiya paDilehiya pamanjiya pamanjiya to saMjayAmeva grAmajija vA jAva payAvijja vA 3 ||suu0 26 // se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijjA goNaM viyAlaM paDipahe pehAe mahisaM viyAlaM paDipahe pehAe evaM magussaM yAsaM hatthiM sIha vagdhaM vigaM dIviyaM acchaM taraccha parisaraM siyAlaM virAlaM suNayaM kolasuNayaM kokaMtiyaM cittAcillaDaya viyAlaM paDipahe pehAe sai parakame saMjayAmeva parakamejjA, no ujjuyaM gacchijjA 11 se bhivasva vA (2) jAva samANe aMtarA se uvAyo vA khANue vA kaMTae vA ghasI vA milugA vA visame vA vijjale vA pariyAvajijA, sai parakame saMjayAmeva, no ujjuyaM gacchijjA 2||suu. 27 // se bhikkhU vA (2) gAhAvaikulassa duvArabAhaM kaMTagabuMdiyAe paripihiyaM pehAe tesiM puvAmeva uggaha yaNagunnaviya yapaDilehiya appamajiya no avaMguNijja vA pavisijja vA nikkhamija vA temi puyAmeva uggahaM aNunaviya paDilehiya paDilehiya pamajjiA pamajjiya to saMjayAmeva avaMguNijja vA pavisejja vA nikkhamejja vA sU0 28 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 1 ] [ 57 se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijA samaNaM vA mAhaNaM vA gAmapiMDolagaM atihiM vA puyapaviTTha pehAe no tesiM saMloe sapaDiduvAre ciTThijjA, (kevalI brUyA-pAyANameyaM purA pehAe tassaTTAe paro asaNaM vA 4 grAhaTaTu dalaijjA, graha bhikSuNaM puvvovaiTuM esa painnA esa uvaeso jaM no tesiM saMloe sapaDiduvAre ciTThijjA) se tamAyAya egaMtamavakkamijjA (2) aNAvAyamasaMloe ciTThijjA 1 / se se paro aNAvAyamasaMloe ciTThamANassa asaNaM vA (4) grAhaTTa dalaijjA, se ya evaM vaijjA aAusaMto samaNA ime bhe asaNe vA (4) sabbajaNAe nisaTThe taM bhujaha vA NaM paribhAeha vA NaM, taM gaiyo paDigAhittA tusiNIyo uhijjA, aviyAI eyaM mamameva siyA, mAiTThANaM saphAse no evaM karijjA 2 / se tamAyAe tattha gacchijjA (2) se pubbAmeva AloijjA-yAusaMto samaNA ! ime bhe asaNe vA (4) sabbajaNAe nisiDhe taM bhujaha vA NaM jAva paribhAeha vA NaM, seNamevaM vayaMta paro vaijjAaAusaMto samaNA ! tumaM ceva NAM paribhAehi se tattha paribhAemANe no appaNo khaddhaM (2) DAyaM (2) UsadaM (2) rasiyaM (2) maNunnaM (2) niddhaM (2) lukkhaM (2) se tattha amucchie agiddhe aga(nA)Dhie aNajhovavanne bahusamamameva paribhAijjA 3 / se gAM paribhAemANAM paro vaijjA-aAusaMto samaNA, mA gAM tumaM paribhAehi sabve vegaiyA ThiyA u bhukkhAmo vA 4 pAhAmo vA / se tattha bhujamANe no appaNA khaddhaM khaddhaM jAva lukkhaM, se tattha amucchie (4) bahusamameva bhujijA vA pAijA vA 5 ||suu. 26 // se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijjA samaNaM vA mAhaNaM vA gAmapiMDolagaM vA atihiM vA puvapaviTThaM pehAe no te uvAikammaM pavisija vA zrobhAsijja vA, se tamAyAya egaMtamavakamijA (2) aNAvAyamasaMloe ciTThijA, graha puNevaM jANijjA-paDisehie vA dinne vA tayo tami niyattie saMjayAmeva pavi Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH sija vA yobhAsijja vA evaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiya jAva jaejAsitti bemi ||suu. 30 // // iti paMcamoddezakaH // 2-1-1-5|| // adhyayanaM-1 : uddezakaH 6 // se bhikkhU vA (2) jAva se je puNa jANijA-rasesiNo vahave pANA ghAsesaNAe saMthaDe saMnivaie pehAe, taM jahA kukkuDajAiyaM vA sUyarajAiyaM aggapiMDasi vA vAyasA saMthaDA saMnivaiyA pehAe sai parakkame saMjayA no ujjuyaM gacchijA ||suu. 31 // se bhikkhU vA (2) jAva no gAhAvai. kulassa vA duvArasAhaM avalaMbiya 2 ciTThijjA, no gAhAvaikulassa vA dagacchaDDaNamattae ciTThijjA no gAhAvaikulassa vA caMdaNiuyae ciTThijjA, no gAhAvaikulassa vA siNANassa vA vaccassa vA saMloe sapaDiduvAre ciTThijjA, no aloyaM vA thiggalaM vA saMdhi vA dagabhavaNaM vA bAhAyo pagibhiya (2) aMguliyAe vA udisiya (2) urANamiya (2) avanamiya (2) nijjhAijjA, no gAhAvaiyaMguliyAe uddisiya (2) jAijjA, no gAhAvaiaMgulie cAliya (2) jAijjA, no gAhAvaiaMgulie tajjiya (2) jAijjA, no gAhAvaigulie ukakhulaMpiya (ukkhaludiya) (2) jAijjA, gAhAvaI vaMdiya (2) jAijjA no vayaNaM pharasaM vaijjA |suu0 32 // zraha tattha kaMci bhujamANaM pehAe gAhAvaI vA jAva kammakariM vA se puvAmeva thAloijjA-pAusoti vA bhaiNitti vA dAhisi me itto annayara bhoyaNajAyaM ? 1 / se sevaM vayaMtassa paro hatthaM vA mattaM vA daviM vA bhAyaNaM vA sIyodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa yA uccholijja vA pahoijja vA 2 se puvAmeva vAloijjA-aAusotti vA bhaiNitti vA ! mA eyaM tuma hatthaM vA (4) sIyodagaviyaDeNa vA (2) uccholehi vA (2), abhikakhasi me dAuM evameva dalayAhi 3 // se sevaM vayaMtassa paro hatthaM vA (1) sIyodaga Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhI AcArAGga-sUtram : zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 1 ] [ 56 viyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholittA pahoittA grAhaTu dalaijjA, tahappagAreNaM purekammakaeNaM hatyeNa vA (4) asaNaM vA (4) aphAsuyaM jAva no paDigAhijjA 4 / yaha puNa evaM jANijjA no purekammakaeNaM udaulleNaM tahappagAreNaM vA udaulleNa vA hattheNa vA (4) asaNaM vA (4) aphAsuyaM jAva no paDigAhijjA 5 // ahaM puNevaM jANijjA-udaulleNa sasiNirtaNa sesaM taM ceva 6 / evaM-sasarakkhe udaulle, sasiNiddha maTTiyA use // hariyAle hiMgulura, maNosilA aMjaNe loNe // 1 // geruya vanniya seDiya soraTThiya piTTa kukusa ukkuTusaMsaTheNa 7 / yaha puNevaM jANijjA no asaMsaThe saMsaThe tahappagAreNa saMsATheNa hattheNa vA (4) asaNaM vA (1) phAsuyaM jAva paDigAhijjA 8 ||suu0 33||se bhikakhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijjA pihuyaM vA bahurayaM vA jAva cAulapalaMbaM vA asaMjae bhikavRpaDiyAe cittamaMtAe silAe jAva saMtANAe kuTTisu vA kuTTiti vA kuTTissaMti vA upphaNiMsu vA (3) tahappagAraM pihuyaM vA bahurayaM vA jAva apphAsuyaM no paDigAhijjA ||suu. 34|| se bhikaravU vA (2)jAva samAgaNe se je puNa jANijjA bilaM vA loNaM ubhiyaM vA loNaM assaMjae jAva saMtANAe bhiMdisu (3) ruciMsu (3) bilaM vA loNaM ubhiyaM vA loNaM aphAsuyaM no paDigAhijjA ||suu0 35 // se bhikAvU vA (2) jAva se jaM puNa jANijjA asaNaM vA (4) agaNi nikikhattaM tahappagAraM asaNaM vA (4) aphAsuyaM no paDigAhijjA kevalI bUyA yAyANameyaM, assaMjae bhikakhupaDiyAe ussiMcamANe vA nirisaMcamANe vA grAmajjamANe vA pamajja.mANe vA yoyAremANe vA ubvattamAge vA agaNijIve hiMsijjA 1 / yaha bhikakhaNaM pubbovaiTTA esa painnA esa heU esa kAraNe esuvaese jaM tahappagAraM asaNaM vA (4) agaNi nikkhittaM aphAsuyaM no paDigAhijjA 2 / eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuIe vA sAmaggiyaM jAva sayA jagajjAsi ti bemi 3 / ||suu. 36 // // iti SaSTha uddezakaH // 2-1-1-6 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH // adhyayana 1 . uddezakaH 7 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe jaM puNa jANijjA asaNaM vA (4) khaMdhaMsi vA thaMbhaMsi vA maMcaMsi vA mAlaMsi vA pAsAyaMsi vA hammiyatalaMsi vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi talikvajAyaMsi uvanikkhitta siyA tahappagAraM mAlohaDaM asaNaM vA (4) akAsuyaM nopaDigAhijjA 1 / kevalI brUyA yAyANameyaM, assaMjae bhikkhupaDiyAe pIDhaM vA phalagaM vA nisseNiM vA udUhalaM bAhaTTa ussaviya durUhijjA, se tattha durUhamANe payalijja vA pavaDijja vA 2 / se tastha payalamANe vA (2) hatthaM vA pAyaM vA bAhuM vA UruM vA udaraM vA sIsaM vA annayaraM vA kAyaMsi iMdiyajAlaM lUsijja vA pANANi vA (4) abhihaNijja vA vittAsijja vA lesijja vA saMghasijja vA saMghaTTijja vA pariyAvijja vA kilAmijja vA ThANAyo ThANaM saMkAmijja vA, taM tahappagAraM mAlohaDaM asaNaM vA (4) lAbhe saMte no paDigAhijjA se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANijjA asaNaM vA (4) kuTThiyAyo vA kolejjAu vA assaMjae bhikkhupaDiyAe ukkujjiya avaujjiya zrohariya bAhaTu dalaijjA, tahappagAraM asaNaM vA (4) lAbhe saMte no paDigAhijjA 3 ||suu0 37 // se bhivakhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijjA asaNaM vA maTTiyAulittaM tahappagAraM asaNaM vA (4) lAbhe saMte no paDigAhijjA 1 / kevalI vyA pAyANameyaM arasaMjae bhikkhupaDiyAe maTTiyolitaM asaNaM vA 4 umbhiMdamANaM puDhavIkArya samAraMbhijjA taha teuvAuvaNassai-tasakAyaM samAraMbhijjA puNaravi ulliMpamANe pacchAkammaM karijjA 2 / aha bhikkhUNaM puvovaiTTA esa painnA esa heu esa kAraNe esuvaese jaM tahappagAraM maTTiyolittaM asaNaM vA (4) lAbhe saMte no paDigAhijjA 3 // se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANijjA asaNaM vA (4) puDhavikAyapaiTivyaM tahappagAraM asaNaM vA (4) aphAsuyaM vA no paDigAhijjA 4 / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 1 ] [ 61 se bhivakhU vA (2) se jaM puNa jANijjA asaNaM vA (4) bAukAyapaiThyiM ceva, evaM agaNikAyapaiTiThyaM lAbhe saMte no paDigAhijjA 5 / kevalI vyA pAyANameyaM assaMjae bhikkhupaDiyAe agaNiM ussakiya nissakiya yohariya bAhaTu dalaijA yaha bhikkhUNaM jAva no pddigaahijaa||suu038|| se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijjA asaNaM vA (4) accusiNaM assaMjae bhikNvupaDiyAe suSeNa vA vihuyaNeNaM vA tAliyaMTeNa vA patteNa vA sAhAe vA sAhAbhaMgeNa vA pihuNeNa vA pihuNahattheNa vA celeNa vA celakANeNa vA hattheNa vA muheNa vA phumija vA vIija vA 1 / se puvAmeva pAloijA-yAusotti vA bhaiNitti vA mA etaM tumaM asaNaM vA (4) yaccusiNaM suppeNa vA jAva phumAhi vA vIyAhi vA abhikaMkhasi me dAuM, emeva dalayAhi, se sevaM vayaMtassa paro suppeNa vA jAva vIittA grAhaTu dalaijjA tappagAraM asaNaM vA 4 aphAsuyaM vA no paDigAhijjA 2 ||suu0 36 // se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijjA asaNaM vA (4) vaNassaikAyapaiTThiyaM tahappagAraM asaNaM vA (4) vaNassaikAyapaiTThiyaM lAbhe saMte no paDigAhijjA evaM tasakAevi ||suu0 40 // se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa pANagajAyaM jANijjA, taMjahA-usseimaM vA 1 saMseimaM vA 2 cAulodagaM vA 3 annayaraM vA tahappagAraM pANagajAyaM pahuNAdhoyaM aNaMvilaM avvukataM apariNayaM aviddhatthaM aphAsuyaM jAva no paDigAhijA 1 / graha puNa evaM jANijA cirAdhoyaM aMbilaM vukkaMtaM pariNayaM viddhatthaM phAsuyaM paDigAhijjA 2 / se bhikkhU vA (2) se jaM puNa pANagajAyaM jANijjA, taMjahA-tilodagaM vA 4 tusodagaM vA 5 javodagaM vA 6 aAyAma vA 7 sovIraM vA 8 suddhaviyaDaM vA 1 annayaraM vA tahappagAraM vA pANagajAyaM puvvAmeva AloijjA, pAusotti vA bhaiNitti vA ! dAhisi me itto annayaraM pANagajAyaM ! se sevaM vayaMtassa paro vaijA-aAusaMto samaNA ! tumaM ceveyaM pANagajAyaM paDi Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : prathamo vibhAgaH gaheNa vA ussiMciyA NaM uyattiyA NaM girAhAhi, tahappagAraM pANagajAyaM sayaM vA girihajA paro vA se dijA, phAsurya lAbhe saMte paDigAhijA 3 ||suu0 41 // se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa pANagaM jANijjA aNaMtarahiyAe puDhavIe jAva saMtANae uddhaTu (2) nikkhite siyA, asaMjae bhikkhupaDiyAe udaulleNa vAsasiNireNa vA sakasAraNa vA matteNa vA sIyodageNa vA saMbhoitA grAhaTu dalaijA, tahappagAraM pANagajAyaM aphAsuyaM no paDigAhijA, eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jAva sayA jaejAsi tti bemi ||suu. 42 // // iti saptama uddezakaH // 2-1-1-7 // // adhyayanaM-1 uddezakaH 8 // se bhikkhU vA (2) jAva paviThe samANe se jaM puNa pANagajAyaM jANijjA, taMjahA-aMbapANagaM vA 10 aMbADagapANagaM vA 11 kaviThThapANagaM vA 12 mAuliMgapANagaM vA 13 muhiyApANagaM vA 14 dAlimapANagaM vA 15 khajjurapANagaM vA 16 nAliyerapANagaM vA 17 karIrapANagaM vA 18 kolapANagaM vA 11 zrAmalapANagaM vA 20 ciMcApANagaM vA 21 annayaraM vA tahappagAraM pANagajAtaM sayaTThiyaM sakaNuyaM savIyagaM assaMjae bhikkhupaDiyAe chabbeNa vA dUseNa vA vAlageNa vA aviliyANa parivIliyANa parisAviyANa grAhaTTa dalaijA tahappagAraM pANagajAyaM aphAsugraM lAbhe saMte no paDigAhijjA ||suu043|| se bhikkhU vA (2) jAva paviThe samANe zrAgaMtAresu vA bArAmAgAresu vA gAhAvaigihesu vA pariyAvasahesu vA annagaMdhANi vA pANagaMdhANi vA surabhigaMdhANi vA pApAya (2) se tattha pAsAyapaDiyAe mucchie giddhe gaDhie abhovavanne aho gaMdho (2) no gaMdhamAghAijA ||suu. 41 // se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijA sAluyaM vA virAliyaM vA sAsavanAliyaM vA annayaraM vA tahappagAraM zrAmagaM asatthapariNayaM aphAsuno Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 1 ] [ 63 paDigAhijjA 1 / se bhikkhU vA (2) jAra se jaM puNa jANijA pippaliM vA pippalacurANaM vA miriyaM vA miriyacurANaM vA siMgaberaM vA siMgaberacurANaM vA annayaraM vA tahappagAraM vA zrAmagaM vA asatthapariNayaM aphAsuyaM no paDigAhijA 2, se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa palaMbajAyaM jANijA, jahA-aMbapalaMbaM vA aMbADagapalavaM vA tAlapalaM vA jhijhiripalaM vA surahipalaMvaM vA sallarapalaM vA annayaraM vA tahappagAraM palaMbajAyaM grAmagaM asatthapariNayaM aphAsugraM no paDigAhijA 3 / se bhikkhu vA 2 jAva se jaM puNa pavAlajAyaM jANijjA, taM jahA-yAsoTThapavAlaM vA niggohapavAlaM yA pilukhupavAlaM vA nipa(yU)rapavAlaM vA sallaipavAlaM vA annayaraM vA tahappagAraM pavAlajAyaM zrAmagaM asasthapariNayaM aphAsugraM no paDigAhijA 4 / se bhikkhu vA (2) jAva se jaM puNa saraDuyajAyaM jANijA, naMjahA-saraDuyaM vA (yaMbasaraDuyaM vA aMbADasaraDuyaM vA) kaviTThasaraDuyaM dADimasaraDuyaM billasaraDyaM annayaraM vA tahappagAraM saraDuyajAyaM grAmaM asatthapari. gaNayaM aphAsugraM jAva no paDigAhijA 5 / se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijjA taMjahA-uMbaramaMthu vA naggohamaMthu vA pilukhumaMthu vA pAsotthamayUvA annayaraM vA tahapagAraM vA mathujAyaM yAmayaM duruSakaM sANubIyaM aphAsuyaM no paDiggAhijjA 6 ||suu. 45 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jaM puNa jANijjA grAmaDAgaM vA pUipinnAgaM vA mahuM vA majma vA sappiM vA kholaM vA purANagaM vA ittha pANA aNuppasUyAiM jAyAI saMvuDDAI avvuvakatAI apariNayA ittha pANA avidvatthA no pddigaahijaa||suu0 46||se bhivakhU vA (2) jAva samANe se jaM puNa jANijjA ucchumeragaM vA graMkarelugaM vA kase magaM vA siMghADagaM vA pUiyAlugaM vA yannayaraM vA tahappagAraM grAmagaM asasthapariNayaM jAva no paDigAhijA 1 / se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jAgi,jjA uppalaM vA uppalanAlaM vA bhisaM vA bhisamuNAlaM vA pukkhalaM puvakhala. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH vibhaMga vA annayaraM vA tahappagAraM jAva no paDigAhejA 2 ||suu0 47 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jaM puNa jANijjA aggabIyANi vA mUla bIyANi vA khaMdhabIyANi vA porabIyANi vA aggajAyANi vA mUlajA. yANi vA khaMdhajAyANi vA porajAyANi vA nannattha takalimatthaeNa vA takalisIseNa vA nAliyeramatthaeNa vA khajjurImatthaeNa vA tAlamatthaeNa vA anayaraM vA tahappagAraM grAmaM asatthapariNayaM jAva no paDigAhijA 1 / se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijA ucchuvA kANagaM vA aMgAriyaM vA saMmissaM vigadUmiyaM vita(na)ggagaM vA kaMdalIUsugaM annayaraM vA tahappagAraM grAmaM asatthapariNayaM jAva no paDigAhijjA 2 / se bhikabU vA (2) jAva se jaM puNa jANijjA lasuNaM vA lasuNapattaM vA lasuNanAlaM vA lasuNakaMdaM vA lasuNacoyagaM vA annayaraM vA tahappagAraM zrAmaM asatthapariNayaM jAva no paDigAhijA 3 / se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijA acchiyaM vA kubhipakkaM tidugaM vA velugaM vA kAsavanAliyaM vA annayaraM vA tahappagAraM grAmaM asatthapariNayaMjAva no paDiggAhijA 4 / se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijA kaNaM vA kaNakuMDagaM vA kamAyaliyaM vA cAulaM vA cAulapiTuM vA tilaM vA tilapiTavA tilapappaDagaM vA annayaraM vA tahappagAraM grAmaM asatthapariNayaM jAva lAbhe saMte no paDigAhijjA 5 / evaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jAva sayA jaejjAsi ti bemi0 6 ||suu0 48 // // iti aSTama uddezakaH // 2-1.1-8 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 1 ] [ 65 // adhyayana 1 : uddezakaH 9 // iha khalu pAiNaM vA (4) saMtegaiyA saDDhA bhavaMti, gAhAvaI vA jAva kammakarI vA, tesiM ca NaM evaM vRttapuvvaM bhavai-je ime bhavaMti samaNA bhagavaMtA sIlavaMto vayavaMto guNavaMto saMjayA saMvuDA baMbhayArI uvarayA mehuNAyo dhammAyo, no khanu eesiM kappai yAhAkammie asaNe vA (4) bhuttae vA pAyae vA 1 // se jaM puNa imaM amhaM appaNo aTThAe niTThiyaM taM asaNaM savvameyaM samaNANaM nisirAmo, aviyAI vayaM pacchA appaNo aTThAe asaNaM vA (4) ceissAmo 2 / eyappagAraM nigyosaM succA nisamma tahappagara asaNaM vA akAsuyaM aNesaNijja lAbhe saMte no paDigAhijjA 3 ||suu. 46 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe vasamANe vA gAmANugAmaM vA dUijamANe se jaM puNa jANijA gAma vA jAva rAyahANiM vA imaMsi khalu gAmaMsi vA rAyahANisi vA saMtegaiyamsa bhikkhussa puresaMthuyA vA pacchAsaMdhuyA vA parivasaMti, taMjahAgAhAvaI vA jAya kAmakarI vA tahappagArAI kulAI no pubyAmeva bhattAe vA nikkhamija vA paviseja vA (2) 1 / kevalI brUyA-yAyANameyaM, purA . pehAe tassa paro aTThAra asaNaM vA (4) uvakarija vA uvakkhaDija vA, graha mikvRNaM pubyovaiTThA (4) jaM no tahappagArAiM kulAI puvAmeva bhattAe vA pANAe / pavisija vA nikkhamijja vA (2) 2 / se tamAyAya egaMtamavakamijjA (2.) aNAvAyamasaMloe ciTThijjA, se tattha kAleNaM aNupapisijA (2) tatthiyareyarehiM kulehiM sAmudANiyaM esiyaM vesiyaM piMDavAyaM esittA thAhAraM grAArijA siyA se paro kAleNa aNupaviTTarasa yAhAkammiyaM asaNaM vA uvakarija vA ubaksaDijja yA taM cegaiyo tusiNIyo uvehejA, yAhaDameva pacAikkhissAmi, mAiTThANaM saMphAse, no evaM karijA 3 / se puvAmeva yAloijA-grAusotti vA bhaiNitti vA no khalu me kappai yAhAkammiyaM asaNaM vA (4) bhuttae vA pAyae vA, mA uvakarehi mA uvavakhaDehi, se sevaM Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH vayaMtassa paro yAhAkammiyaM asaNAM vA (4) uvakkhaDAvittA grAhaTu dalainjA tahappagAraM asaNaM vA (4) aphAsuyaM jAva lAbhe saMte no paDigAhijA 4 ||suu0 50 // se bhikkhU vA (2) jAva se jaM puNa jANijjA maMsaM vA macchaM vA bhajijamANaM pehAe tillapUyaM vA yAesAe uvakkhaDijjamANaM pehAe no khaddhaM (2) uvasaMkamittu yobhAsijjA, nanastha gilANaNIsAe |suu0 51 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe annayaraM bhoyaNajAyaM paDigAhittA subhi subhi bhuccA dubhi 2 parihavei, mAiTTANaM saMphAse no evaM karijA / subhi vA dubhi vA savvaM bhujijA no kiMcivi paridRvijjA (savvaM bhuje na chaDDae) ||suu0 52 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe annayaraM pANagajAyaM paDigAhittA puSpha 2, prAviittA kasAyaM 2, pariDhuvei, mAiTTANaM saMphAse no evaM karijA, 1 // puSpha pupphei vA kasAyaM kasAi vA savdameyaM bhujijA, no kiMcivi pariTThavejA 2 ||suu0 53 // se bhikkhU vA (2) bahupariyAvannaM bhoyaNajAyaM paDigAhittA bahave sAhammiyA tattha vasaMti saMbhoiyA samaNunnA aparihAriyA adUragayA tesiM praNAloiyA aNAmate parihavei mAiTThANaM saMphAse, no evaM karejA 1 / se tamAyAe tattha gacchijjA (2) se putvAmeva vAloijjA aAusaMto samaNA ! ime me asaNe vA pANe vA (4) bahupariyAvanne taM bhujaha NaM 2 / se sevaM vayaMta paro vajA-yAusaMto samaNA ! thAhArameyaM asaNaM vA (4) jAvaiyaM (2) sarai tAvaiyaM (2) bhukkhAmo vA pAhAmo vA savvameyaM parisaDai savvameyaM bhuvakhAmo vA pAhAmo vA 3||suu0 54 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANijjA asaNaM vA (4) paraM samuddissa bahiyA nIhaDaM jaM parehi asamaNunnAyaM aNisiTTha aphAsuyaM jAva no paDigAhijjA jaM parehiM samaNunnAyaM sammaM NisiTaThaM phAsuyaM jAva paDigAhijA, 1 / evaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jAva sayA jaejjAsi tti bemi 2 ||suu0 55 // // iti navama uddezakaH // 2.1-1-6 / / Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 67 zrI AcArAGgasUtram : zrutaskaMdha 2 adhyayanaM 1 ] ||adhyynN-1 :: uddeshkH-10|| se egaiyo sAhAraNaM vA piMDavAyaM paDigAhittA te sAhammie aNApucchittA jassa jassa icchai tassa tassa khaddhaM khaddhaM dalai, mAiTThANaM saMphAse, no evaM karijA 1 / se tamAyAya tattha gacchijjA 2, evaM vaijjA-aAusaMto samaNA ! saMta mama puresaMthuyA vA pacchAsaMthuyA taMjahA-aAyarie vA 1, uvajjhAe vA 2, pavittI vA 3, there vA 4, gaNI vA 5, gaNahare vA 6, gaNAvaccheie vA 7, aviyAI eesi khaddhaM khaddhaM dAhAmi, seNevaM vayaMta paro vaijjAkAmaM khalu aAuso ! ahApajjattaM nisirAhi, jAvaiyaM (2) paro vayai tAvaiyaM (2) nisirijjA, sabamevaM paro vayai savvameyaM nisirijjA 2 / ||psuu0 56 // se egaiyo maNunnaM bhoyaNajAyaM paDigAhittA paMteNa bhoyaNeNa palicchAei mA meyaM dAiyaM saMtaM daTTaNa sayamAie pAyarie vA jAva gaNA. vacchee vA; 1 / no khalu me kassai kiMci dAyavvaM siyA, mAiTThANaM saMphAse, no evaM karijjA 2 / se tamAyAe tattha gacchijjA, (2) puvAmeva uttANae hatthe paDiggahaM kaTu imaM khalutti bAloijjA, no kiMci vi NimUhijjA 3 / se egaiyo annayaraM bhoyaNajAya paDigAhittA bhayaM (2) bhuccA vivannaM virasamAharai, mAiTThANaM saMphAse, no evaM karejjA 4 ||suu0 57 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANijjA aMtarucchiyaM vA ucchugaMDiyaM vA ucchucoyagaM vA ucchumeragaM vA ucchusAlagaMvA ucchuDAlagaM vA siMbaliM vA siMbalathAlagaM vA assi khalu paDiggahiyaMsi appe bhoyaNajAe bahuujhiyadhammie tahappagAraM aMtarucchuyaM vA jAva siMbalavAlagaMvA aphAsugraM jAva no paDigAhijjA 1||se bhikkhU vA 2, se jaM puNa jANijjA bahuaTThiyaM vA maMsaM vA macchaM vA bahukaMTayaM assi khalu paDigAhitaMsi appe siyA bhoyaNajAe bahuujmiyadhammie tahappagAraM bahuaTThiya vA maMsaM vA macchaM vA bahukaTayaM vA lAbhe saMte jAva no paDigAhijjA 2 / se bhikkhU vA (2) jAva samANe siyA NaM paro bahuaTThieNaM maMseNa vA maccheNa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH vA uvanimaMtijjA-yAusaMto samaNA ! abhikakhasi bahuTTiyaM maMsaM paDi. gAhittae ? eva pagAraM nigyosaM succA nisamma se puvAmeva grAloijjAyAusoti vA (2) no khalu me kamai bahuaTThiyaM maMsaMpaDigAhigatlae abhikaMkhasi me dAuMjAvaiyaM tAvaiyaM puggalaM dalayAhi, mA ya yaTTiyAI 3 / se sevaM vayaMtassa paro abhihaTu yato paDiggahagaMsi bahuyar3hiyaM maMsaM paribhAittA nihaTu dalaijjA / tahappagAraM paDiggahaM parahatthaMsi vA parapAyasi vA aphAsuyaM yasaNijjaM lAme saMte jAva no paDigAhijjA 5 // se grAhaba paDimAhie siyA taM nohitti vaijjA no aNihitti vaijjA 6 / se tamAyAya egaMtamavada mijjA (2) grahe bArAmaMsi vA grahe uvassayaMsi vA appaMDe jAva saMvAya.e maMsagaM macchagaM bhunA aSTriyAI kaMTae gahAya se tamAzaya egaMtamavakamijjA (2) grahe jhAmathaMDilaMsi vA jAva pamajjiya pamajjiya paravijjA 7||suu058|| se bhikkhU vA (2) jAva samANe siyA se paro abhihaTu yato paDiggahe bilaM vA loNaM ubhiyaM vA loNaM paribhAittA nIhaTu dalaijjA, tahapagAraMpaDiggahaM parahatthaMsi vA parapAyaMsi vA aphAsuyaM jAva no paDigAhijjA 1 / se grAhaMJca paDigAhie siyA taM ca nAidUragae jANijjA; se tamAyAe tattha gacchijjA (2) puvAmeva bAloijjA-pAusottivA (2) imaM kiM te jANayA dinnaM uyAhu ajANayA 2 / se ya bhaNijjA-no khalu me jANayA dinnaM, ajANyA dinnaM, kAmaM salu thAuso ! iyANi nisirAmi, taM bhujaha vA NaM paribhAeha vA NaM taM parehi samaNunnAyaM samaNusaTuM tayo saMjayAmeva bhujinja vA pIija vA 3 / jaM ca no saMcAei bhottae vA pAyae vA sAhammiyA tastha vasaMti saMbhoiyA samagunnA aparihAriyA adUragayA, tesiM aNuppayAyavvaM siyA, no jattha sAhammiyA jaheva bahupariyAvana kIrai taheva kAyavvaM siyA 4 / evaM khalu tassa bhivakhussa bhikkhuNie vA sAmaggiyaM jAva sayA jaejjAsi tti bemi 5 ||suu. 51 // // iti dazama uddezakaH / / 2-1-1-10 / / Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 1 ] [69 // adhyayanaM-1 : uddezakaH-11 // bhikkhAgA nAmege evamAhaMsu samANe vA vasamANe vA gAmANugAmaM vA dUijjamANe maNuna bhoyaNajAyaM labhittA se bhikkhU gilAi, se haMdaha NaM tassAharaha se ya bhivakhU no bhujijA tumaM ceva NaM bhujijjAsi, se egaiyo bhokkhAmi tti kaTu paliuMciya (2) bAloijA, taM jahA-ime piMDe ime loe ime titte imai kaDuyae ime kasAye ime aMbile ime mahure, no khalu itto kiMci gilANassa sayaitti mAiTThANaM saMphAse, no evaM karijA 1 / tahAThiyaM bAloijA jahAThiyaM gilANassa sayaitti, taM tittayaM tittaetti vA kaDuyaM kaDuyaM kasAyaM kasAyaM aMbilaM aMbilaM mahuraM mahuraM tti vA 2 ||suu. 60 // bhikkhAgA nAmege evamAhaMsu-samANe vA vasamANe vA gAmANugAmaM dUijamANe vA maNunna bhoyaNajAyaM labhittA se ya bhivAkhU gilAi se haMdaha NaM tassa grAharaha, se ya bhikkhU no bhujijA pAhArijA, se NaM no khalu me aMtarAe grAharissAmi, icceyAiM aAyataNAI uvAikmma ||suu0 61 // graha bhivagyU jANijA sattapiMDesagAyo satta pANesaraNAyo-tattha khalu imA padamA piMDesaNAyasaMsaTThe hatthe asaMsaTThe matte, tahapagAreNa asaMsaTheNa hattheNa vA matteNa vA aMsaNaM vA (2) sayaM vA NaM jAijA paro vA se dijA phAsuyaM paDigAhijA, paDhamA piMDesaNA 1 // grahAvarA ducA piMDesaNA-saMsaThe hatthe saMsaThe matte, taheva duccA piMDesaNA 2 // grahAvarA tacA piMDesaNA-iha khalu pAiNaM vA (1) saMtegaiyA saDDA bhavaMti-gAhAvaI vA jAva kammakarI vA, tesiM ca NaM annayaresu virUvarUvesu bhAyaNajAesu uvanivikhattapuvve siyA, taM jahA-thAlaMsi vA piDharaMsi vA saragasi vA paragaMsi vA varagaMsi vA, graha puNevaM jANijAasaMsaThe hatthe saMsaThe matte, saMsaThe vA hatthe asaMsaTThe matte, se ya paDiggahadhArI siyA pANipaDiggahie vA, se putvAmeva bAloejA-aAusotti vA bhagiNi tti vA, eeNa tumaM asaMsaTheNa hattheNa saMsaTheNa matteNaM saMsaTheNa Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH vA hattheNa asaMsaTeNa matteNa assi paDiggahagaMsi vA pANisi vA nihaTTu ucittu dalayAhi tahappagAraM bhoyaNajAyaM sayaM vA NaM jAijA paro vA dejA, phAsuyaM jAva paDigAhijA, taiyA piMDesaNA 3 // grahAvarA cautthA piNDesaNA-se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANijjA pihuyaM vA jAva cAulapalaM vA assiM khalu paDiggahiyaMsi appe pacchAkamme appe pajavajAe, tahappagAraM pihuyaM vA jAva cAulapalaM vA sayaM vA NaM jAijA jAva paDigAhijA, cautthA piMDesaNA 4 // grahAvarA paMcamA piDesaNA-se bhikkhU vA (2) uggahiyameva bhoyaNajAyaM jANijA, taM jahA-sarAvaMsi vA DiDimaMsi vA kosagaMsi vA, graha puNevaM jANijjA bahupariyAvanne pANIsu dagaleve, tahappagAraM asaNaM vA (4) sayaM vA NaM jAejA jAva paDigAhijA, paMcamA piMDesaNA 5 ||grhaavraa chaTThA piMDesaNA-se bhikkhU vA (2) paggahiya va bhoyaNajAyaM jANijjA, jaM ca sayaTThAe paggahiyaM, jaM ca paraTThAe paggahiyaM, taM pAyapariyAvanna taM pANipariyAvannaM phAsuyaM paDigAhijA, chaTTA piMDesaNA 6 // ahAvarA sattamA piMDesaNA-se bhikkhU vA (2) jAva samANe bahu. ujhiyadhammiyaM bhoyaNajAyaM jANijjA, jaM ca'nne bahave dupayacauppayasamaNamAhaNayatihikiviNavaNImagA nAvakhaMti, tahappagAraM ujmiyadhammiyaM bhoyaNajAyaM sayaM vA NaM jAijA paro vA se dijA jAvae phAsugraM paDigAhijjA, sattamA piMDesaNA 7 / icceyAyo satta piMDesaNAyo grahAvarAyo satta pANesaNAyo 8 / tattha khalu imA paDhamA pANesaNA-asaMsaTThe hatthe asaMsaThe matte, taM cevaM bhANiyabvaM, navaraM cautthAe nANattaM 1 / se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jaM puNa pANagajAyaM jANijA, taM jahA-tilodagaM vA tusodagaM vA javodagaM vA AyAma vA sovIraM vA suddhaviyaDaM vA assi khalu paDiggahiyaMsi appe pacchAkamme taheva paDigAhijA 10||suu0 62 // icceyAsiM sattarAhaM piMDesaNANaM sattarahaM pANesaNANaM annayaraM paDima paDivajamANe no evaM vaijA-micchA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 71 zrI AcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 2 ] paDhivannA khalu ee bhayaMtAro, grahamege samma paDivanne, je ee bhayaMtAro eyAyo paDimAyo paDivajittA NaM viharaMti jo ya ahamaMsi evaM paDimaM paDivajittA NaM viharAmi samve'vi te u jiNANAe uvaTThiyA annunnasamAhie, evaM ca NaM viharati, eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jAva sayA jaejAmi tti bemi ||suu0 63 // // iti ekAdazama uddezakaH // 2-1-1-11 // // iti prathamamadhyayanam ||shru0 2-cU0 1-201 // 2: zayyaiSaNA-adhyayanaM 2 :: uddezakaH-1 se bhikkhU vA bhikkhuNI vA abhikaMkhijA uvassayaM esittaye aNupavisittA gAmaM vA jAva rAyahANi vA. se jaM puNa uvassayaM jANijjA sagraMDaM jAva sasaMtANaya tahappagAre uvassae no ThANaM vA sija vA nisIhiyaM vA ceijA 1 / se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvassayaM jANijA appaMDa jAva appasaMtANayaM tahappagAre uvassae paDilehittA pamajittA to saMjayAmeva ThANaM vA (3) ceijA 2 / se jaM puNa uvasmayaM jANijjA assi paDiyAe egaM sAhammiyaM samudissa pANAI (1) samArabbha samudirasa kIyaM pAmiccaM acchijja aNisaTTha abhihaDaM grAhaTTa ceei, tahappagAre uvassae purisaMtarakaDe vA jAva aNAsevie vA no ThagaNaM vA (3) ceijA 3 // evaM bahave sAhammiyA egaM sAhammiNiM bahave sAhammiNIyo 4 / se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvasmayaM jANejA assaMjae bhikkhupaDiyAe bahave samaNamAhaNapatihikivaNavaNImae pagaNiya (2) samuddissa taM ceva bhANiyavvaM 5 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvasmayaM jANijjA, bahave samaNamAhaNapatihikiviNavaNImae pagaNiya (2) samudissa pANAI (4) jAva ceetti, tahappagAre uvassae apurisaMtarakaDe jAva aNAsevie no ThagaNaM vA (3) ceijjA (3) 6 / aha puNevaM Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH jANijjA purisaMtarakaDe jAva sevie paDilehittA pamajittA tayo saMjayAmeva ceijjA 7 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa upassayaM jANijjA assaMjae bhikkhuDiyAe kaDie vA ukkaMbira vA channe vA line vA ghaThe vA moThe vA saMmaThe vA saMpavUmie vA tahappagAre uvassae apurisaMtarakaDe jAva yaNAsevie no ThANaM vA sejja vA nisIhiM vA ceijjA, yaha puNa evaM jANijjA purisaMtarakaMDe jAva grAsevie paDilehittA 2, tayo ceijjA 8 ||suu0 64 // se bhikkhU vA (2) se jaM pugaNa uvasmayaM jANijjA assaMjae bhikkhupaDiyAe khuDiyAyo duvAriyAyo mahalliyAyo kujA jahA piMDesaNAe jAva saMthAragaM saMthArijA bahiyA vA ninnakkhu tahappagAre ubassae apurisaMtarakaDe jAva aNAsevie ThANaM vA (3) ceijjA, aha puNevaM jANijjA purisaMtarakaDe zrAsevie paDilehittA pamajittA, tayo saMjayAmeva jAva ceijjA 1 / se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvassayaM jANijjA, assaMjae bhikkhupaDiyAe udaggappasUyANi kaMdANi vA mUlANi vA pattANi vA puSpANi vA phalANi vA bIyANi vA hariyANi vA ThANAyo ThANaM sAharai bahiyA vA nirANavU tahappagAre uvassae apurisaMtarakaDe jAva no ThANaM vA (3) ceijjA, aha puNa evaM jANijjA purisaMtarakaDe jAva ceijjA 2 / se bhikgya vA (2) se jaM puNa jANijjA assaMjae bhikkhupaDiyAe pITaM vA phalagaM yA nisseNiM vA udUkhalaM vA ThANAyo ThANaM sAharai bahiyA vA nirANavAyU tehappagAre uvassae apurisaMtarakaDe jAva no ThANaM vA sejja vA nisIhiyaM vA ceijjA 3 / graha puNA evaM jANijjA purisaMtarakare jAva gheijjA 4 ||suu0 65 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvasmayaM jANijjA, taMjahA - khaMdhasi vA maMcaMsi vA mAlaMsi vA pAsAyaMsi vA hammiyatalaMsi vA yannayaraMsi vA tahapyagAraMsi aMtalikkhajAyaMsi, nanastha AgADhANAgADhehiM kAraNehi gaNaM vA (3) no ceijjA 1 // se zrAhaca ceie siyA no tattha sIyo Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram / zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 2 ] [ 73 dagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA, hatthANi vA pAyANi vA acchINi vA daMtANi vA muhaM vA uccholijja vA pahoijja vA, no tattha Usada pakarejjA, taMjahA-uccAraM vA pAsavaNaM vA khelaM vA siMghANaM vA vaMtaM vA pittaM vA pUrva vA soNiyaM vA annayaraM vA sarIrAvayavaM vA 2 / kevalI brUyA yAyANameyaM, se tattha UsaI pagaremANe payalija vA pavaDeja vA 3 se tattha payalamANe vA pavaDamANe vA hatthaM vA jAva sIsaM vA annayaraM vA kAryasi iMdiyajAlaM lUsijja vA pANANi vA (4) abhihaNijja vA jAva vavarovijja vA / atha bhikkhUNaM puvyovaiTTA jAva jaMtahappagAre uvassae aMtalikkhajAe no ThANaM vA (3) ceijjA 5 ||suu. 66 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvassayaM jANijjA saitthiyaM sakhuDDa sapasubhattapANaM tahappagAre sAgArie upassae no ThANaM vA (3) ceijjA 1 / grAyANameyaM bhikhurasa gAhAvaikuraneNa maddhiM saMvasamANassa alasage vA visUjhyA vA chaDDI vA uvvAhijjA annayare vA se dukkhe rogAyaka samupajjijjA, assaMjae kaluNapaDiyAe taM bhivakhussa gAyaM tilleNa vA ghaeNa vA navaNIeNa vA vasAe vA agijja vA makkhijja vA siNANeNa vA kakkeNa vA ludde Na vA varANeNa vA curANeNa vA paumeNa vA grAsijja vA paghaMsijja vA ubvalijja vA uvaTTijja vA sIyodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholijja vA (pahoejja vA) pakkhAlijja vA siNAvijja vA siMcijja vA dAraNA vA dArupariNAma kaTTu agaNikAyaM ujjAlijja vA pajjAlijja vA ujjAlittA kArya prAyAvijjA vA payAvejjA vA 2 / yaha bhikkhuNaM puvyopaiTThA esa patinnA jaM tahappagAre sAgArie uvassae no ThANaM vA (3) ceijjA 3 ||suu0 67 // yAyANameyaM bhikkhussa sAgArie uvassae saMvasamANassa iha khalu gAhAvaI vA jAva kammakarI vA annamanna akosaMti vA pati vA (baMdhanti vA pacaMti vA vahanti vA) bhaMti vA uddaviMti vA, graha bhikkhUNaM uccAvayaM maNaM niyaMchijjA, Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH ee khalu annamannaM akosaMtu vA mA akkosaMtu jAva mA vA uddavitu, yaha bhikkhUNaM puvvovaiTTA esa painnA jAva jaMtahappagAre sAgArie uvassae no ThANaM vA (3) ceijjA ||suu068|| AyANameyaM bhikkhussa gAhAvaihiM saddhi saMvasamANassa. iha khalu gAhAvaI appaNo sayaTAe agaNikAyaM ujjAlijja vA pajjAlijja vA vijjhavijja vA 1 / graha bhivarakhU uccAvayaM maNaM niyaMchijjA, ee khalu agaNikAyaM ujjAleMtu vA mA vA ujjAleMta, pajjAliMtu vA mA vA pajjAliMtu, avijhavitu vA mAvA vijjvitu| yaha bhikkhUNaM pubovadiTThA jAva jaM tahappagAre uvassae no ThANaM vA (3) ceijjA 3 ||suu. 6 // AyANameyaM bhivakhussa gAhAvaihiM saddhiM saMvasamANassa, iha khalu gAhAvaissa kuMDale vA guNe vA maNI vA muttie vA hirarANesu vA suvarANesu vA kaDagANi vA tuDiyANi vA tisarANi vA pAlaMbANi vA hAre vA zraddhahAre vA egAvalI vA kaNagAvalI vA muttAvalI vA rayaNAvalI vA taruNIyaM vA kumAriM alaMkiyavibhUsiyaM pehAe, 1 / graha bhikkhU uccAvayaM maNaM niyacchejjA, erisiyA vA sA no vA erisiyA-iya vA bUyA iya vA NaM maNaM sAijjA 2 / yaha bhikkhUNaM putvovadiTThA jAvajaM tahappagAre uvassaye no ThANaM vA jAva ceijjA 3 ||suu0 70 // bAyANameyaM bhikkhussa gAhAvaihiM saddhiM saMvasamANassa, iha khalu gAhAvaiNIyo vA gAhAvaidhUyAyo vA gAhAvai surAhAyo vA gAhAvaidhAiMyo vA gAhAvaidAsIyo vA gAhAvaikammapharIyo vA tAsiM ca NaM evaM vuttapuvvaM bhavai-je ime bhavaMti samaNA bhagavanto jAva uvarayA mehuNAyo dhammAyo, no khalu eesiM kappai mehuNadhamma pariyAraNAe zrAuTTittae, jA ya khalu eehiM saddhiM mehuNadhamma pariyANAe aAuTTAvijjA puttaM khalu sA labhijA uyassiM teyassiM vacassiM jasassiM saMparAiyaM AloyaNadarasaNijja, eyappagAraM nigrosaM succA nisamma tAsiM ca NaM annayarI saDDI taM tavassi bhikkhu mehuNadhammapaDiyAraNAe bAuTTAvijA 1 / zraha bhikkhUNaM puvvovaiTTA jAva jaM tahappagAre sAgArie uvassae Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [75 zrImadAcArAGgasUtram :zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 2 ] nA ThANaM vA (3) ceijjA 2 / eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jAva sayA jaejAsi tti bemi 3 ||suu0 71 // ||iti prathama uddezakaH // 2-1-2-1 // ||adhyyn- 2 : uddezakaH-2 // gAhAvai nAmege suisamAyArA bhavaMti, se bhikkhU ya asiNANAe moyasamAyAre se taggaMdhe duggaMdhe paDikUne paDilome yAvi bhavai, jaM puvvaM kammaM taM pacchA kamma, jaM pacchA kammataM pure kamma, taM bhikkhupaDiyAe vaTTamANA karijA vA no karijjAvA, aha bhikkhUNaM pubovaiTTA jAva ja tahappagAre uvassae no ThANaM vA (2) jAva ceijjA ||suu0 72 // yAyANameyaM bhikkhurasa gAhAvaihiM saddhiM saMvasamANassa iha khalu gAhAvaissa appaNo sayaTTAe nikhvarUve bhoyaNajAe uvakkhaDie siyA, graha pacchA bhikkhupaDiyAe asaNaM vA (4) uvakkhaDijja vA uvakarijja vA, taM ca bhikkhU abhikaMkhijjA bhuttae vA pAyae vA viyadvittae vA, aha bhivakhuNaM pUvovaiTThA jAva jaM no tahappagAre uvassae ThANaM vA (3) ceijjA ||suu0 73 // pAyANameyaM bhikkhussa gAhAvaiNA saddhiM saMvasamANassa iha khalu gAhAvaissa appaNo sayaTThAe virUvarUvAI dAruyAiM bhinnapuvAI bhavaMti, graha pacchA bhikkhupaDiyAe virUvarUvAI dAsyAI bhiMdijja vA kiNijja vA pAmiccejja vA dAruNA vA dArupariNAmaM kaTu agaNikAyaM ujjAlejja vA pajjAleja vA tattha bhikva abhikaMkhijjA yAyAvittae vA payAvittae vA viyaTTittae vA, yaha bhikkhUNaM puyovaiTTA jAva jaM no tahappagAre uvassae ThANaM vA (3) ceijjA ||suu0 74 // se bhikkhU vA (2) uccArapAsavaNeNa uvAhijjamANe rAyo vA viyAle vA gAhAvaikulassa duvArabAhaM avaMguNijjA, teNe ya tassaMdhicArI aNupavisijjA, tassa bhikkhussa no kappai evaM vaittae--ayaM teNo pavisai vA no vA pavisai, uvalliyai vA no vA Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH uvalliyai, zrAvayai vA no vA zrAvayai, vayai vA no vA vayai, teNa haDaM yanneNa haDaM tassa haDaM yannassa haDaM ayaM teNe ayaM uvacarae ayaM haMtA grayaM itthamakAsI, taM tavarisaM bhivakhu ateNaM teNaMti saMkai, aha bhikkhUNaM pubbovaiTTA jAva no ThANaM vA (2) ceijjA ||suu. 75 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvassayaM jANijjA taNapujesu vA palAlapuMjesu vA sagraMDe jAva sasaMtANae tahappagAre uvassae no ThANaM vA (3) ceijjA 1 |se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvarasayaM jANijjA, taNapuMjesu vA palAlapujesu vA appaMDe jAva ceijjA 2||suu0 76 // se yAgaMtAresu vA bArAmAgAresu vA gAhAvaikulesu. vA pariyAvasahesu vA abhivakhaNaM 2 sAhammiehiM uvayamANehiM no uvaijjA ||suu0 77 // se AgaMtAresu vA (4) je bhayaMtAro uDu(u)baddhiyaM vA vAsAvAsiyaM vA kappaM uvAiNittA tattheva bhujjo bhujjo saMvasaMti, ayamAuso ! kAlAikkaMtakiriyAvi bhavati 1 ||||suu0 78||se yAgaMtAresu vA (4) je bhayaMtAro uDa(u)vaddhiyaM vAsAvAsiyaM vA kappaM uvAiNAvittA taM duguNA du(ti)guNeNa vA apariharittA tattheva bhujjo bhujjo saMvasaMti ayamAuso : uvaTThANakiriyA yAvi bhavati 2 ||suu0 76 // iha khalu pAiNaM vA paDINaM vA dAhiNaM vA udINAM vA saMtegaiyA saDDhA bhavaMti, taM jahA-gAhApaI vA jAva kammakarIyo vA, tesiM ca NaM aAyAragoyare no sunisate bhavai, taM sadahamANehiM pattiyamANehiM royamANehiM bahave samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNavaNImae samuddissa tattha tattha agArIhiM agArAiM ceiyAiM bhavaMti, taMjahA-yAesaNANi vA aAyataNANi vA devakulANi vA sahAyo vA pavANi vA paNiyagihANi vA paNiyasAlAyo vA jANagihANi vA jANasAlAyo vA suhAkammaMtANi vA dabbhakammaMtANi vA vaddhakaMmaMtANi vA vakayakamtANi vA vaNakammaMtANivA iMgAlakammaMtANi vA kaTTakammaMtANi susANakammaMtANi vA surANAgAra-girikaMdara-saMtiselovaTThANa-kammaMtANi vA bhavaNagihANi vA, je bhayaMtAro Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 77 zrImadAcArAga-sUtram : zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 2 ] tahappagArAiM pAesaNANi vA jAva gihANi vA tehiM uvayamANehiM uvayaMti ayamAuso ! abhikkaMtakiriyA yAvi bhavai 3 ||suu. 80 // iha khalu pAiNAM vA (2) jAva royamANehiM bahave samaNamAhaNayatihikivaNavaNimae samuhissa tattha tattha agArihiM agArAI jhyAI bhavaMti, taMjahA-pAesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA je bhayaMtAro tahappagArAiM pAesaNANi jAva bhavaNagihANi vA tehi aNokyamANehiM uvayaMti ayamAuso ! graNabhikkaMtakiriyA yAvi bhavai 4 // ||suu0 81 // iha khalu pAiyAM vA (4) jAva kammakarIyo vA; tesiM ca gAM evaM vRttapuvvaM bhavai-je ime bhavaMti samaNA bhagavaMto jAva uvarayA mehuNAyo dhammAyo, no khalu eesiM bhayaMtArANAM. kappai yAhAkammie uvassae vatthae, se jANi imANi amhaM appaNo sayaTThAe ceiyAI bhavaMti, taM jahA-yAesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA, sajvANi tANi samaNANaM nisirAmo, aviyAiM vayaM pacchA appaNo sayaTThAe ceissAmo, taMjahA-yAesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA eyappagAraM nigyosaM succA nisamma je bhayaMtAro tahappagArAI pAesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA uvAgacchaMti iyarAiyarehiM pAhuDehiM vaTaMti, ayamAuso vajjakiriyAvi bhavai 5 // ||suu082|| iha khalu pAiNaM vA (1) sategaiyA saDDhA bhavaMti, tesiM ca gAM aAyAragoyare jAva taM royamANehiM bahave samagamAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImage pagaNiya (2) samuddissa tattha (2) agArIhiM agArAI cejhyAI bhavaMti, taMjahA-pAesagANi vA jAva bhavaNagihANi vA, je bhayaMtAro tahappagArAI yAesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA, bAgacchaMti iyarAiyarehiM pAhuDehiM vadaMti, yayamAuso ! mahAvajjakiriyAvi bhavai 6 ||suu0 83 // iha khalu pAiNaM vA (4) saMtegaiyA jAva taM sadahamANehiM taM pattiyamANehiM taM royamANehiM bahave samaNamAhaNayatihikivaNavaNImage pagaNiya (2) samuddissa tattha (2) agArAI ceiyAI bhavaMti taMjahA-yAesa Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH NANi vA jAva bhavaNagihANi vA, je bhayaMtAro tahappagArANi aAesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA uvAgacchaMti iyarAiyarehiM pAhuuhi, ayamAuso ! sAvajjakiriyA yAvi bhavai 7||suu0 84 // iha khalu pAiNaM vA (4) jAva taM royamANehiM egaM samaNajAyaM samudirasa tattha (2) agArIhiM zragArAiM ceiyAI bhavanti, taMjahA-pAesaNANi jAva gihANi vA mahayA puDhavIkAya-samAraMbheNa jAva mahayA tasakAyasamAraMbheNa mahayA virUvarUvehiM pAvakammakiccehi, taMjahA chAyaNayo levaNayo saMthAraduvArapihaNayosIyodae vA paraTTaviyapuvve bhavai, agaNikAye vA ujjAliyapubve bhavai, je bhayaMtaro tahappagArAiM pAesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA uvAgacchaMti iyarAiyarehiM, pAhuDehiM vadaMti dupakkhaM te kammaM sevaMti, ayamAuso! mahAsAvajjakiriyA yAvi bhavai 8 ||suu. 85 // iha khalu pAiNaM vA jAva taM royamANehiM appaNo sayaTThAe tattha (2) agArIhiM agArAI ceiyAiM bhavaMti, taMjahA-yAesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA mahayA puDhavikAyasamAraMbheNAM jAva agaNikAe vA ujjAliyapuvve bhavai, je bhayaMtAro tahappagArAiM pAesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA uvAgacchaMti iyarAiyarehiM pAhuDehiM egapakkhaM te kamma sevaMti, ayamAuso ! appasAvajjakiriyA yAvi bhavai 1 // evaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jAva sayA jaejjAsi tti bemi ||suu. 86 // // iti dvitIyoddezakaH / / 2-1- 2-2 // // adhyayanaM-2 : uddeshk-3H|| se ya no sulabhe phAsue uMche ahesaNijje no ya khalu suddhe imehiM pAhuDehiM, taMjahA-chAyaNo levaNayo saMthAraduvArapihaNayo piMDavAesaNAyo, se ya bhikkhU cariyArae ThANarae nisIhiyArae sijjAsaMthArapiMDavAesaNArae, saMti bhikkhUNo evamakkhAiNo ujjuyA niyAgapaDivannA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram / zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 2 ] [76 amAyaM kucamANA viyAhiyA, saMtegaiyA pAhuDiyA ukkhittapuvvA bhavai, evaM nivakhattapubvA bhavai, paribhAiyapuvvA bhavai, paribhuttapuvvA bhavai pariTThavi. yapuvA bhAi, evaM viyAgaremANe samiyAe viyAgarei ? haMtA bhavai ||suu0 87 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvasmayaM jAgi.jjA khuDiDayAyo khuDDaduvAriyAyo niyayAyo saMniruddhAyo bhavanti, tahappagAre uvassae rAyoM vA viyAle vA nikkhamamANe vA pavisamANe vA purA hatyeNa vA pacchA pAeNa vA to saMjayAmeva nikkhamijja vA (2) 1 / kevalI bUyA pAyANameyaM, je tattha samaNANaM vA mAhaNANa vA chattae vA mattae vA daMDae vA laTThiyA vA bhisiyA vA nAliyA vA cele vA cilimilI vA cammae vA cammakosae vA cammacheyaNae vA dubbaddha dunnivikhatte aNikape calAcale bhikkhu ya rAyo vA viyAle vA nikkhamamANe vA (2) payalijja vA pavaDejja vA 2 / se tattha payalamANe vA pavaDemANe vA hatthaM vA pAyaM vA jAva iMdiyajAyaM vA lUsijja vA pANANi vA (4) alihaNejja vA jAva vavarovijja vA 3 / aha bhikhkhUNaM pukhovai8 jAva jaM tahapagAre uvassae purA hattheNa vA pacchA pAeNaM vA tayo saMjayAmeva nikhamijja vA pavisijja vA 4||suu. 88 // se zrAgaMtAresu vA aNuvIya uvassayaM jAijjA, je tattha isare je tattha samahiTTAe te uvassayaM aNunnavijjA kAma khalu grAuso! ahAlaMdaM grahAparinnAyaM vasissAmo jAva aAusaMto ! jAva aAusaMtassa uvassae jAva sAhagmiyAI tato uvasmayaM girihassAmo teNa paraM vihrissaamo||suu0 81 // se bhikkhU vA (2) jassuvassae saMvasijjA tassa puvAmeva nAmaguttaM jANijjA, to pacchA tassa gihe nimaMtemANassa vA animaMtemANassa vA asaNaM vA (2) aphAsuyaM jAva no paDigAhejjA ||suu. 10 // se bhivakhU vA (2) se jaM puNa uvassayaM jANijjA, sasAgAriyaM sAgaNiyaM saudayaM no pannarasa nivakhamaNapavesAe jAva'NuciMtAe tahappagAre uvasmae no ThANaM vA sejjaM vA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH nisIhiyaM vA ceijjA ||pyuu0 1 1 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvasmayaM jANijjA gAhAvaikulassa majjhamajmeNaM gaMtu paMthae paDibaddhaM vA no pannassa jAva ciMtAe tahappagAre uvassae no ThANaM vA sejjaM vA nisIhiyaM vA ceijjA ||suu. 12 // se bhikhU vA (2) se jaM puNa uvassayaM jANijjA, iha khalu gAhAvaI vA kammakarIyo vA yannamannaM akosaMti vA jAva uddavaMti vA no pannassa jAva ciMtAe sevaM nacA tahappagAre uvassae no ThANaM vA jAva ceijjA ||suu. 13 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvasmayaM jANijjA iha khalu gAhAvaI vA kammayarIyo vA yannamannassa gAyaM tilleNa vA navanIeNa vA ghaeNa vA vasAe vA abhaMgeti vA makkheti vA no parANassa jAva ciMtAe tahappagAre uvassae no ThANaM vA jAva ceijA ||suu0 14 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvassayaM jANijjA-iha khalu gAhAvaI vA jAva kammakarIyo vA annamannassa gAyaM siNANeNa vA kakkeNa vA luNa vA (varANoNa vA curANeNa vA paumeNa vA prAsaMti vA pasaMti vA uvvalaMti vA utpaTTiti vA) no pannassa nikkhamaNa jAva ciMtAe, tahappagAre uvamsae no ThANaM vA jAva ceijjaa||suu0 15 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uvasmayaM jANijjA, iha khalu gAhAvatI vA jAva kammakarI vA agaNamagaNassa gAyaM sIyodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholiti vA pahoyaMti vA siMcaMti vA siNAvaMti vA no pannassa jAva no ThANaM vA jAva ceijjA ||suu. 16 // se bhikkhU vA vA se jaM puNa uvasmayaM jANijjA iha khanu gAhAvaI vA jAva kammakarIyo vA nigiNA ThiyA nigiNA ullINA mehuNadhammaM vinaviMti rahassiyaM vA maMtaM maMtaMti no panassa jAva no ThANaM vA (3) ceijjA ||suu0 17 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa upastayaM jANinjA pAinnasaMlikkhaM no pannassa jAva ciMtAe jAva no ThANaM vA (3) ceijjA ||suu. 18 // se bhikkhu vA (2) abhikaMkhijjA saMthAragaM esittae, se jaM puNa saMthAragaMjANijya saghaMDaM jAva Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAgasUtram " zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 2 ] [81 sasaMtANaya, tahappagAraM saMthAraM lAbhe saMte no paDigAhijA 1 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa saMthArayaM jANijA appaMDaM jAva saMtANagagaruyaM tahappagAraM lAbhe saMte no paDigAhijjA 2 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa saMthArayaM jANijjA appaMDaM jAva saMtANayaM lahuyaM apADihAriyaM tahappagAraM no paDigAhijA 3 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa saMthAragaM jANijjA, appaMDa jAva appasaMtANagaM lahuyaM pADihAriyaM no ahAbaddhaM tahappagAraM lAbhe saMte no paDigAhijA 4 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa saMthAragaM jANijjA appaMDaM jAva saMtANagaM lahugraM pADihArigaM grahAbaddhaM, tahappagAraM saMthAragaM lAbhe saMte paDigAhijjA 5 ||suu0 11 // icceyAI yAyataNAI uvAikama-graha bhikkhU jANijjA imAI cauhi paDimAhiM saMthAragaM esittae, tattha khalu imA paDhamA paDimA se bhikkhU vA (2) udisiya (2) saMthAragaM jAijA, taMjahAikkaDaM vA kaDhiNaM vA jaMtuyaM vA paragaM vA moragaM vA taNagaM vA soragaM vA kusaM vA kuccagaM vA pippalagaM vA palAlagaM vA, se puvAmeva pAloijA-pAu. sotti vA bhaiNItti vA dAhisi me itto annayaraM saMthAragaM ? tahappagAraM saMthAragaM sayaM vA NaM jAijA, paro vA dejA phAsuyaM esaNijjaM jAva paDigAhijjA, paDhamA paDimA // 1 ||suu0 100|| grahAvarA ducA paDimA-se bhikkhU vA (2) pehAe saMthAragaM jAijA, taMjahA-gAhAvaI vA kammakariM vA se puvAmeva thAloijA-pAuso tti vA bhaiNI tti vA dAhisi me etto annayaraM saMthAragaM ? tahappagAraM saMthAragaM sayaM vA NaM jAejA paro vA se dejA, phAsuyaM esaNijjaM jAva paDigAhijjA, ducA paDimA 2 // grahAvarA taccA paDimA-se bhikkhU vA (2) jassuvassae saMvasijjA je tattha grahAsamannAgae, taMjahA-ikkaDe i vA jAva palAlei vA tassa lAbhe saMvasijjA tassAlAme ukkuDue vA nesajjie vA viharijjA, tacA paDimA 3 ||suu. 101 // ahAvarA cautthA paDimA-se bhikkhU vA (2) ahAsaMthaDameva saMthAragaM jAijA, Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH taMjahA-puDhavisilaM vA kaTThasilaM vA ahAsaMthaDameva, tassa lAbhe saMte saMvasijjA, tassa alAbhe ukaLuDue vA (2) viharijA, cautthA paDimA 4 ||suu. 102 // icceyANaM caurAhaM paDimANaM annayaraM paDimaM paDiva jamANe taM ceva jAva anno'nnasamAhIe evaM ca NaM viharaMti ||suu. 103 // se bhikkhU vA (2) abhikaMkhijjA saMthAragaM paJcappiNittae, se jaM puNa sathAragaM jANijjA sagraMDaM jAva sasaMtANayaM tahappagAraM saMthAragaM no paJcappiNijjA ||suu0 10 // se bhikkhU vA (2) abhikaMkhijjA saMthAragaM paJcapiNittae se jaM puNa saMthAragaM jANijA, appaMDaM tahappagAraM jAva saMtANagaM saMthAragaM paDilehiya (2) pamanjiya (2) aAyAviya (2) vihuNiya (2) tayo saMjayAmeva pacappiNijjA ||suu. 105 // se bhikkhU vA (2) samANe vA vasamANe vA gAmANugAma dUijamANe vA puvAmeva pannassa uccArapAsavaNabhUmi paDilehijA, kevalI bUyA yAyANameyaM-apaDilehiyAe uccArapAsavaNabhUmIe, se bhivakhU vA (2) rAyo vA viyAle vA uccArapAsavaNaM parihavemANe payalija vA pavaDeja vA se tattha payalamANe vA (2) hatthaM vA pAyaM vA jAva lUseja vA pANANi vA (4) jAva vavarovijA; graha bhikkhUNaM pubovaiTTA jAva jaM pubbAmeva pannasma uccArapAsavaNabhUmi paDilehijjA / sU0 106 // se bhikkhU vA (2) abhikaMkhijA sijjAsaMthAraMgabhUmi paDilehittae nannattha pAyariyeNa yA uvajjhAeNa vA jAva gaNAvaccheeNa vA bAleNa vA vuDDheNa vA seheNa vA gisANeNa vA pAeseNa vA yaMteNa vA majjheNa vA sameNa vA visameNa vA pavAeNa vA nivAraNa vA, tayo saMjayAmeva paDilehiya (2) pamanjiya (2) tayo saMjayAmeva bahuphAsuyaM sijjAsaMthAragaM saMtharijA ||suu. 107 // se bhikkhU vA (2) bahuphAsuyaM sejjA saMthAragaM saMtharittA abhikaMkhijjA bahuphAsue sijjAsaMthArae durUhittae // se bhikkhU (2) bahuphAsue sejjAsaMthArae durUhamANe se puvAmeva sasIsovariyaM kAyaM pAe ya pamajjiya (2) tayo saMja Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 3 ] [83 yApeva bahuphAsue sejjAsaMthArage durUhittA tayo saMjayAmeva, bahuphAsue sejjAsaMthArae saijjA ||suu0 108 // se bhikkhU vA (2) bahuphAsue sejjAsaMthArae sayamANe no annamannassa hattheNa hatthaM pAeNa pAyaM kAraNa kArya prAsAijjA se aNAsAyamANe to saMjayAmeva bahuphAsue sijjAsaMthArae saijjA // se bhikkhU vA (2) ussAsamANe vA nIsAsamANe vA kAsamANe vA chIyamANe vA jaMbhASamANe vA uDDora vA vAyanisaggaM vA karemANe puvAmeva grAsayaM vA posayaM vA pANiNA paripehittA tayo saMjayAmeva UsasijjA vA jAva vAyanisaggaM vA karejjA |sU. 106 // se bhikkhU vA (2) samA vegayA sijjA bhavijjA, visamA vegayA sijjA bhavijjA, pavAyA vegayA sijjA bhavijjA, nivAyA vegayA sijjA bhavijjA, sasarakkhA vegayA sijjA bhavijjA, appasasarakkhA vegayA sijjA bhavijjA, sadaMsamasagA vegayA sijjA bhavijjA, appadaMsamasagA vegayA sijjA bhavijjA, saparisADA vegayA sijjA bhavijjA, aparisADA vegayA sijjA bhavijjA, sauvasaggA vegayA sijjA bhavijjA, niruvasaggA vegayA sijjA bhavijjA, tahappagArAhiM sijjAhiM saMvijjamANAhiM paggahiyatarAgaM vihAraM viharijjA no kiMcivi gilAijjA, evaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savaThehiM sahie sayA jae ti bemi ||suu0 110 // // iti tRtoyoddezakaH / / 2-1-2-3 // // iti dvitIyamadhyayanam / / zru02-01-a02 / / // 3: IryA-adhyayanaM 3 : uddezakaH 1 // ___abbhuvagae khalu vAsAvAse abhipavuThe. bahave pANA abhisaMbhUyA bahave bIyA ahuNAbhinnA aMtarA se maggA bahupANA bahubIyA jAva sasaMtAgAgA aNabhikkatA paMthA, no vinAyA maggA, sevaM naccA no gAmANugAmaM dUijjijjA, to saMjayAmeva vAsAvAsaM uvalliijjA ||suu0 111 // se Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH bhikkhU vA (2) se jjaM puNa jANijjA gAmaM vA jAva rAyahANiM vA imaMsi khalu gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA no mahaI vihArabhUmI no mahaI viyArabhUmI no sulabhe pIDhaphalagasijjAsaMthArage no sulabhe phAsue uMche ahesaNijje jattha bahave samaNamAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagA uvAgayA uvAgamissaMti ya acAinnA vittI no pannassa nivakhamaNe jAva ciMtAe, sevaM nacA tahappagAraM gAma vA nagaraM vA jAva rAyahANiM vA no vAsAvAsaM uvalliijjA 1 // se bhivakhU vA (2) se jaM puNa jANijjA gAma vA jAva rAyahANiM vA imaMsi khalu gAmaMsi vA jAva vA mahaI vihArabhUmI mahaI viyArabhUmI sulabhe jattha pIDhaphalaga-sijjAsaMthArage slabhe phAsue uMche ahesaNijje no jattha bahave samaNamAhaNayatihikivaNavaNimAgA uvAgayA uvAgamissaM te vA appAinA vittI jAva rAyahANiM vA tayo saMjayAmeva vAsAvAsaM uvaliinjA ||suu. 112 // graha puNevaM jANijA-cattAri mAsA vAsAvAsANaM vIikaMtA hemaMtANa ya paMcadasarAyakappe parivusIe, aMtarA se magge bahupANA jAva sasaMtANagA no jattha bahabe jAva uvAgamissaMti, sevaM nacA no gAmANugAma duuijijaa||ah puNevaM jANijjA-cattAri mAsA vAsAvAsANa vIIkkatA, hemaMtANaM ya paMcadasarAya kappe parisie, aMtarA se magge appaMDA jAva sasaMtAgAgA bahave jattha samaNamAhaNa-atihikavaNavaNigA uvAgayA uvAgamissaMti, sevaM nacA tayo saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijijja |suu0 113 // se bhikva vA (2) gAmANugAmaM dUijjamANe purayo jugamAyAe(yaM) pehamANe davaNa tase pANe uddhaTu pAdaM rIijjA, vitiriccha vA kaTu pAyaM rIijjA, sai parakame saMjayAmeva parikamijjA no ujjuyaM gacchijjA, to saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjijjA 1 // se bhikkhU vA (2) gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se pANANi vA bIyANi vA hariyANi vA udae vA maTTiyA vA aviddhatthe sai parakame jAva no ujjuyaM gacchijjA, to saMjayAmeva gAmANugAmaM Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AvArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 3 ] [85 dUijjijjA ||suu0 114||se bhikkhU vA (2) gAmANugAmaM duijjamANe aMtarA se virUvarUvANi paJcaMtigANi dasugAyayANi milakkhUNi aNAyariyANi dusannappANi duppannavaNijjANi akAlapaDibohINi akAlaparibhoiNi sai lADhe vihArAe saMtharamANehiM jANavaehi no vihAravaDiyAe(vattiyAe) pavajjijjA gamaNAe 1 / kevalI brUyA-yAyANameyaM, teNaM bAlA ayaM teNe ayaM uvacarae ayaM tato pAgaetti kaTTu taM bhikkhukosijja vA jAva uddavijja vA vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapucchaNaM acchidijja vA bhiMdijja vA vA avaharijja vA parivijja vA 2 / graha bhikkhUNaM pu0 ja tahappagArAI virUvarUvANi paccaMtiyANi dassugAyataNANi jAva vihAravattiyAe no pavajjijja vA gamaNAe tayo saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjijjA ||suu0 115 // se bhikhU vA (2) dUijjamANe aMtarA se arAyANi vA gaNarAyANi vA juvarAyANi vA dorajjANi vA verajjANivA viruddha rajjANi vA sai lADhe vihArAe saMtharamANehi jaNavaehiM no vihAravaDiyAe pavajjejja gamaNAe; kevalI brUyA AyANAmeyaM, te NaM vAlA ayaM teNe taM ceva jAva gamaNAe tayo saMjayAmeva gAmANugAma, duuijjijjaa||suu0 116||se bhikkhU vA (2) gAmANugAma dUijjamANe aMtarA se vihaM siyA, se jaM puNa vihaM jANijjA egAheNa vA dubAheNa vA tiyAheNa vA ugrAheNa vA paMcAheNa vA pAuNijja vA no pAuNijja vA nahappagAraM vihaM aNegAyagamaNijja sai lADhe jAva gamaNAe, kevalI brUyA AyANameyaM, aMtarA se vAse siyA pANesuvA paNaesu vA bIesu vA hariesuvA udaesu vA maTTiyAe vA aviddhatthAe, graha bhikkhUNaM puvvovaiTTA jAva jaM tahappagAraM aNegAhagamaNijjaMjAva no pavajjejja gamaNAe to saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjijjA ||suu0 117 // se bhikkhU vA (2) gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se nAvAsaMtArime udae siyA, se jaM puNa nAvaM jANijjA, asaMjae a bhikkhupaDiyAe kiNijja vA pAmicejja vA nAvAe nAvaM pari Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH NAmaM kaTu thalAyo vA nAvaM jalaMsi yogAhijA jalAyo vA nAvaM thalaMsi ukasijjA purANaM vA nAvaM ussicijA sannaM vA nAvaM uppIlAvijA tahappa. gAraM nAvaM uDaDhagAmiNiM vA ahegAmiNiM tiriyagAmiNi paraM joyaNabherAe zraddhajoyaNamerAe appatare vA bhujatare vA no dUmahijA gamaNAe 11 se vikkhU vA (2) puvAmeva tiricchasaMpAimaM nAvaM jANijA, jANittA se tamAyAe egaMtamavakamijjA 2, bhaNDagaM paDilehijA 2, egayo bhoyaNabhaMDagaM karijA 2, sasIsovariyaM kAyaM pAe pamajijA sAgAraM bhattaM paJcakkhAijA, egaM pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kiccA tayo saMjayAmeva nAvaM dUruhijjA 2 // sU0 118 // se bhikkhU vA (2) nAvaM durUhamANe no nAvAe puro durUhijA no nAvAe aggayo durUhijjA no nAvAe majhayo duhijjA no bAhAyo pagijjhiya (2) aMguliyAe udisiya (2), zroNamiya (2), unnamiya (2), nijmAijA 1 / seNaM paro nAvAgayo nAvAgayaM vaijAghAusaMto smnnaa| eyaM tA tumaM nAva ukasAhiM vA vukasAhivA khivAhi vA rajjUyAe vA gahAya zrAkasAhi no se taM parinnaM parijANijA, tusiNIyo uvehijA 2 ! se NaM paro nAvAgayo nAvAgaya vaijA-pAusaMto samaNA ! no saMcArasiM tumaM nAva ukkasittae vA (3) rajjU gae vA gahAya yAkasittae vA bAhara evaM nAvAe rajjUyaM sayaM ceva NaM vayaM nAva ukasissAmo vA jAva rajjUe vA gahAya grAkassisAmoM no se taM parinna pariyANejjA tusiNIyo uvehejA 3 / se NaM paro nAvAgayo nAvAgayaM vaijA aAusaMto samaNA, eyaM tA tumaM nAvaM grAlitteNa vA pIDhaeNa vA vaMseNa vA valaeNa vA avalueNa vA vAhehi, no se taM parigaNaM parijANijjA tusiNIyo uvehejjA 4) se NaM paro nAvAgayo nAvAgaNaM vajjA, eyaM tA tuma nAvAe udayaM hattheNa vA pAeNa vA matteNa vA paDiggaheNa vA nArAussiMcaNeNa ussiMcAhi, no se taM parieNaM parijANijjA, se NaM paro nAvAgoM nAvA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAcArAGgasUtram / zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 3 ] [87 gayaM vaejjA aAusaMto samaNA ! eyaM tumaM nAvAe uttigaM hattheNa vA pAeNa vA bAhuNA vA aruNA vA udareNa vA sIseNa vA kAraNa vA ussiMcaNeNa vA celeNa vA maTTiyAe vA kusapattaeNa vA kuviMdaeNa vA pihehi, no se taM parigaNaM parijANijA 5 / se bhikkhU vA (2) nAvAe uttigeNa udayaM thAsavamANaM pehAe uvasvariM nAva kajjalAvemANiM pehAe no paraM uvasaMkamittu eva bayA-thAusaMto! gAhAvai eyaM te nAvAe udayaM uttiMgeNa yAsavai uvasvari nAvA vA kajalAvei, eyappagAraM maNaM vA vAyaM vA no puro kaTu viharijA, appussue abahillese egaMtagaeNa appANaM viusejjA, samAhIe, to saMjayAmeva nAvAsaMtArime udae ahAriyaM rIijjA,6 / eyaM khalu jAva sayA jaijjA si tibemi, 7 ||suu0 111 // // iti prathama uddezakaH / / 2-1-3-1 // // adhyayanaM-3 : uddezakaH 2 // - se | paro NAvAgayo nAvAgayaM vaijjA-aAusaMto samaNA ! eyaM tA tumaM chattagaM vA jAva cammacheyaNagaM vA girAhAhi, eyANi tumaM virUvarUvANi satthajAyANi dhArehi, eyaM tA tumaM dAragaM vA pajjahi, no se taM parigaNaM parijANijjA tusiNIyo uvehejjA ||suu0 120 // se NaM paro nAvAgayo nAvAgayaM vaejjA-yAusaMto ! esa NaM samaNe nAvAe bhaMDabhArie bhavai, se NaM bAhAe gahAya nAvAyo udagaMsi pakkhivijjA, eyappagAraM nigyosaM succA nisamma se ya cIvaradhArI siyA khippAmeva cIvarANi uvveDhijja vA niveTinja vA upphesaM vA karijjA 1 / yaha puNa evaM jANijjA, abhikaMtakUrakammA khalu bAlA bAhAhiM gahAya nAvAyo udagaMsi pavikhavijjA, se puvAmeva vaijjA-yAusaMto gAhAvai ! mA metto bAhAe. gahAya nAvAyo udagaMsi pakkhivaha, sayaM ceva NaM ahaM nAvAyo udagaMsi yogAhissAmi 2 / se gova Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH vayaMta paro sahasA balasA bAhAhiM gahAya udayagaMsi pakkhivijjA, taM no sumaNe siyA no dummaNe siyA no uccAvayaM maNaM niyaMchijjA, no tesiM bAlANaM ghAyAe vahAe samuTThijjA appussue jAva samAhIe to saMjayAmeva udagaMsi pavajjijA 3 ||suu. 121 // se bhikkhU vA (2) udagaMsi pavamANe no hattheNa hatthaM pAeNa pAyaM kAraNa kArya yAsAijjA, se aNAsAyaNAe aNAsAyamANe tayo saMjayAmeva udagaMsi pavijjA 1 / se bhikkhU vA (2) udagaMsi pavamANe no ummugganimuggiyaM karijjA, mA meyaM udagaM kannesu vA acchIsu vA navakasi vA muhaMsi vA pariyAvajjijjA, to saMjayAmeva udagaMsi pavijjA 2 // se bhikkhU vA (2) udagaMsi pavamANe dubaliyaM pAuNijjA khippAmeva uvahiM vigirijja vA visohijja vA, no ceva NaM sAijjijjA 3 / graha puNa evaM jANijjA, pArae siyA udagAyo tIraM pAuNittae, to saMjayAmeva udaulleNa vA sasiNiddheNa vA kAraNa udagatIre ciTThijjA 4 // se bhikkhU vA (2) udaullaM vA sasiNiddhaM vA kAyaM no grAmajjijA vA pamajjijjA vA vA saMlihijjA vA nillihijjA vA uvvalijjA vA uvaTTijjA vA bAyAvija vA payAvija vA 5 / yaha puNa evaM jANijjA, vigayodayo me kAe chinnasiNehe kAe tahappagAraM kAyaM grAmajjijja vA jAva payAvijja vA, to saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijijjA 6 ||suu. 122 // se bhikkhU vA (2) gAmANugAmaM dUijjamANe no parehiM saddhiM parijaviya (2) gAmANugAmaM dUijjijjA, to saMjayAmeva gAmAnugAmaM dUijjijA ||suu0 123 // se bhikkhU vA (2) gAmANugA dUijamANe aMtarA se jaMghAsaMtArime udage siyA, se puvAmeva sasIsovariyaM kAyaM pAe ya pamajijjA 2, egaM pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kiccA tayo saMjayAmeva jaMghAsaMtArime udagaMsi ahAriyaM rIejA 1 / // se bhikkhU vA (2) jaMghAsaMtArime ahA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram : zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 2 ] [81 riyaM rIyamANe no hattheNa hatthaM pAdeNa vA pAdaM kAraNa vA kAyaM zrAsAejA, se aNAlAie aNAsAyamANe tayo saMjayAmeva jaMghAsaMtArime udae ahAriyaM rIejA 2 // se bhikkhU vA (2) jaMghAsaMtArime udae grahAriyaM rIyamANe no sAyAvaDiyAe no paridAhapaDiyAe mahaimahAlayaMsi udayaMsi kAyaM viusijA, tayo saMjayAmeva jaMghAsaMtArime udae grahAriyaM rIejA 3 / graha puNa evaM jANijA pArae siyA udagAyo tIraM pAuNittae, to saMjayAmeva udaulleNa vA sasiNiNa vA kAeNa dagatIrae ciTThijA 4 // se bhikkhU vA (2) udaullaM vA kArya sasiNiddhaM vA kArya no grAmajjijja vA no pamajje. jja vA 5 / graha puNa evaM jANijjA vigayodae me kAe chinnasiNehe tahappagAraM kAyaM grAmajjijja vA jAva payAvijja vA, tayo saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjijjA6 ||suu. 124 // se bhikkhU vA (2) gAmANugAmaM dUijjamANe no maTTiyAgaehiM pAehiM hariyANi biMdiya (2), vikunjiya (2), viphAliya (2), ummaggeNa hariyavahAe gacchijjA, jameyaM pAehiM maTTiyaM khippAmeva hariyANi avaharaMtu, mAiTThANaM saMkAse, no evaM karijjA se puvAmeva appahariyaM maggaM paDilehijjA, to saMjayAmeva gAmA gugAmaMdUijjijjA 1 / se bhikkhU vA (2), gAmANugAmaM. dUijjamANe aMtarA se vappANi vA phalihANi vA pAgAhANi vA toraNANi vA aggalANi vA aggalapAsagANi vA gaDDAyo vA darIyo vA sai parakame saMjayAmeva parikamijjA no ujjuyaM gacchejjA 2 / kevalI bUyA-pAyANaM eyaM, se tattha parakamamANe payalija vA pavaDija vA, se tattha payalamANe vA pavaDemANe vA ruvakhANi vA gucchANi vA gummANi vA layAyo vA vallIyo vA taNANi vA gahaNANi vA hariyANi vA avalaMbiya (2) uttarijA, je tattha pADipahiyA uvAgacchati te pANI jAijA, to saMjayAmeva avalaMbiya (2) uttarijA to saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjijA 3 // se bhikkhU vA (2) gAmANugAma Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH dUijjamANe aMtarA se javasANi vA sagaDANi vA rahANi vA sacakANi vA paracakkANi vA se NaM vA viruvarUvaM saMniruddhaM pehAe sai parakkame saMjayAmeva no ujjuyaM gacchijA, 4 / se NaM paro seNAgayo vaijA-aAusaMto ! esa NaM samaNe seNAe abhinivAriyaM karei, se NaM bAhAe gahAya bAgasaha, se NaM paro bAhAhiM gahAya zrAgasijjA, taM no sumaNe siyA jAva samAhIe to saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijijA 5 ||suu0 125 // se bhikkhU vA (2) gAmANugAmaM dUijamANe aMtarA se pADivahiyA uvAgacchijjA, te NaM pADivahiyA evaM vaijA-yAusaMto samaNA ! kevaie esa gAme vA jAva rAyahANI vA kevaiyA ittha yAsA hatthI gAmapiMDolagA maNussA parivasaMti, se bahubhatte bahuudae bahujaNe bahujavase se appabhatte appudae appajaNe appajavase eyappagArANi pasiNANi no pucchijjA, eyappagarANi pasiNANi puThe vA apuThe vA no vAgarijA 1 / evaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savaThehiM samie sahie sayA jaetti bemi 2 ||suu. 126 // // iti dvitIyoddezakaH // 2-1-3-2 // // adhyayana 3 : uddezakaH 3 // se bhikkhU vA gAmANugAmaM dUijamANe aMtarA se vappANi vA jAva darIyo vA jAva kUDAgArANi vA pAsAyANi vA nUmagihANi vA rukkhagihANi vA pavvayagihANi vA rukkhaM vA ceiyakaDaM zubhaM vA ceiyakaDaM pAesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA no bAhAyo paginbhiAya (2), aMguliyAe udisiya (2), zroNamiya (2), unnamiya (2), nijhAijA, to saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijijjA 1 |se bhikkhU vA (2) gAmANugAmaM dUijamANe aMtarA se kacchANi vA daviyANi vA nUmANi vA valayANi vA gahaNANi vA gahaNaviduggANi vaNANi vA vaNapavvayANi vA pavvayaviduggANi vA pavvayagihANi vA, agaDANi vA talAgANi vA dahANi vA naiyo vA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 3 ] [61 vAvIyo vA pukkhariNIyo vA dIhiyAyo vA gujAliyAyo vA sarANi vA sarapaMtiyANi vA sarasarapaMtiyANi vA no bAhAyo pagijhiya (2); jAva nijjhAijA 2 / kevalI bUyA pAyANameyaM, je tattha migA vA pasU vA parakhI vA sarIsivA vA sIhA vA jalacarA vA thalacarA vA khahacarA vA sattA te uttasija vA vittasija vA vADaM vA saraNaM vA kaMkhijA, cAritti me ayaM samaNe 3 / aha bhikkhUNaM pubvovaiTTA patirANAjaM no bAhAyo pagijhiya (2) nijhAijA, tayo saMjayAmeva thAyariuvajmAehiM saddhiM gAmANugAmaM dUijijA 4 ||suu. 127 // se bhikkhU vA (2) pAyariuvajjhAehiM saddhiM gAmANugAmaM dUijjamANe no thAyariyauvajhAyassa hatyeNa vA hatthaM jAva aNAsAyamANe tayo saMjayAmeva pAyariuvajjhAehiM saddhi jAva ijjijjA 1 // se bhikkha vA thAyariyauvajjhAehiM saddhiM dUijjamANe aMtarA se pADivahiyA uvAgacchijjA, te NaM pADipAhiyA se evaM vaijA-thAusaMto ! samaNA ! ke tubbhe ? kayo vA eha ? kahiM vA gacchihiha ?, je tattha pAyarie vA uvajjhAe vA se bhAsija vA viyAgarija vA, yAyariuvajjhAyassa bhAsamANassa vA viyAgaremANarasa vA no aMtarabhAsaM karijA, tayo saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijijA 2 / se bhikkhU vA (2) ahArAiNiyaM gAmANugAma dUijamAno no rAiNiyassa hattheNa hatthaM jAva yaNAsAyamANe tayo saMjayAmeva ahArAigiyaM gAmANugAma dUijijjA 3 / se bhikkhU vA (2) bahArAiNiyaM gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se pADivahiyA uvAgacchijjA, te NaM pADipahiyA evaM vaijjA-yAusaMto ! samaNA ! ke tumbhe ?, je tattha savvarAiNie se bhAsijja vA vAgarijja vA, rAyaNiyassa bhAsamANassa vA viyAgaremANasa vA no aMtarA bhAsaM bhAsijjA,tayo saMjayAmeva grahArAiNiyAe gAmANugAma dUijjijjA 4||||suu0 128 // se bhikkhU vA (2) gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se pADivahiyA uvAgacchijjA, te NaM pADipahiyA evaM Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH baijjA--grAusaMto samaNA ! aviyAI itto paDivahe pAsaha, taMjahA-maNussaM vA goNaM vA mahisaM vA pasu vA pakkhi vA sarIsivaM vA jalayaraM vA se bAikkhaha daMseha, taM no zrAikkhijjA no daMsijjA, no tassa taM parinnaM parijANijjA, / tusiNIe uvehijjA, jANaM vA no jANaMti vaijA tatho saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjijjA 1 / se bhikkhU vA (2) gAmANugAmaM dUijjamANe aMrA se pADipahiyA uvAgacchejjA, te NaM pADipahiyA evaM vaijA--grAusaMto samaNA / aviyAI itto paDivahe pAsaha udaga-pasUyANi kaMdANi vA mUlANi vA tayA pattA pupphA phalA bIyA hariyA udagaM vA saMnihiyaM agaNiM vA saMnikhittaM se zrAivakhaha jAva dUijijjA 2 // se bhivarakhU vA (2) gAmANugAmaM dUijamANe aMtarA se pADipahiyA uvAgacchejA, te NaM pADipahiyA evaM vaijA-pAusaMto samaNA ! aviyAI itto paDivahe pAsaha javasANi vA jAva se NaM vA virUvasvaM saMniviTTha se bAikkhaha jAva dUijijA 3 // se bhivava vA (2) gAmANugAmaM dUijamANe aMtarApADipahiyA evaM vaijjA-yAusaMto samaNA ! kevaie itto gAme vA jAva rAyahANiM vA se bAikkhaha jAva dUijijjA 4 // se bhikkhU vA (2), gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se pADipahiyA evaM vaijAyAusaMto samaNA ! kevai e ittA gAmassa nagarassa vA jAva rAyahANIe vA maMgge se bAikkhaha, taheva jAva dUijijjA 5 // ||suu0 121 // se bhikkhu (2) gAmANugAma dUijamANe aMtarA se goNaM viyAlaM paDivahe pehAe jAva cittacillaDaM viyAlaM paDipahe pehAe no tesiM bhIyo ummaggeNaM gacchijA, nau maggAyo ummaggaM saMkamijA, no gahaNaM vA vaNaM vA duggaM vA aNupavisijA, no rUkkhaMsi dUruhijjA, no mahaimahAlayaMsi udayasi kAyaM viusijA, no vADaM vA saraNaM vA seNaM vA satthaM vA kaMkhijA, appusue jAva samAhIe to saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijijA 1 // se bhikkhU vA (2) Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [63 zrImadAcArAGga-sUtram / zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 4 ] gAmANugAmaM dUijamANe aMtarA se vihaM siyA, se jaM puNa vihaM jANijjA imaMsi khalu vihaMsi bahave aAmosagA uvagaraNapaDiyAe saMpiMDirA gacchijjA, no tesiM bhIyo ummarageNa gacchijA jAva samAhIe to saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjejjA 2 // ||suu0 130 // se bhikkhU vA (2) gAmANugA dUijamANe aMtarA se grAmosagA saMpiMDiyA gacchijjA, te NaM grAmosamA evaM vaijjA-aAusaMto samaNA : aAhara evaM vatthaM vA pAyaM vA kaMbalaM vA pAyapucchaNaM vA, dehi nikkhivAhi,taM no dijA nivikhavijA, no vaMdiya (2) jAijA, no aMjali kaTu jAijA, no kaluNapaDiyAe jAijA, dhammiyAe jAyaNapae jAijA, tusiNIyabhAveNa vA uhijjA, te NaM grAmosagA sayaM karaNijjaM tikaTu akkosaMti vA jAva uddaviti vA vatthaM vA (4) acchidina kA jAva paridRvijja vA, taM no gAmasaMsAriyaM kujjA, no rAyasaMsAriyaM rAjA no paraM uvasaMkamittu bUyA-pAusaMto gAhAvai ! ee khalu grAmosamA ukhagaraNapaDiyAe sayaM karaNijjaM tikaTu akosaMti vA jAva parivati vA eyappagAraM maNaM vA vAyaM vA no purayo kaTu viharijjA, appussueM jAva samAhIe tayo saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjijjA / eyaM khalu tassa bhivakhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savvaThehiM samie sahie sayA jaijjAmi ti bemi ||suu. 131 // - // iti tRtIyoddezakaH // 2-1-3-3 // // iti tRtIyamadhyayanam // 2-1-3 // // 4: bhASAjAta-adhyayanaM 4 :: uddezaka se bhikkhU vA (2) imAI vayAyArAI succA nisamma imAI,zraNApAgAI praNAriyapuvvAiM jANijjA--je kohA vA vAyaM viujaMti, je mAgA vAje mAyAe vA, je lobhA vA vAyaM viuMjaMti, jANazro vA phArasaM basaMnti prajA Nayo vA pharusaM vayaMti, savvaM ceyaM sAvajjaM vanjijjA vivegamAgamae, sukaM le Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH jANijjA, adhuvaM ceyaM jANijjA, asaNaM vA (1) labhiya no labhiya bhujiya no bhujiya, aduvA Agayo aduvA no bhAgayo, aduvA ei aduvA no ei, aduvA ehii aduvA no ehii, itthavi bAgae itthavi no pAgae, itthavi ei itthavi no eti, itthavi ehiti itthavi no ehiti 1 // aNuvIi niTThAbhAsI samiyAe saMjae bhAsaM bhAsijjA, taMjahA--egavayaNaM 1, duvayaNaM 2, bahuvayaNaM 3, ithivayaNaM 4, purisavayaNaM 5, napuMsagavayaNaM 6, ajjhatthavayaNaM 7, uvaNIyavayaNaM 8, zravaNIyavayaNaM 1, uvaNIya-avaNIyavayaNaM 10, zravaNIyauvaNIyavaya 11, tIyavayaNaM 12, paDuppannavayaNaM 13, aNAgayavayaNaM 14, paJcakkhavayaNaM 15, parukkhavayaNaM 16, se egavayaNaM vaissAmIti egavayagAM vaijA jAva parukkhavayaNAM vaissAmiti parukkhavayaNAM vaijjA, itthI vesa puriso vesa napusagaM vesa eyaM vA ceyaM annaM vA ceyaM aNuvIi niTThAbhAsI samiyAe saMjae bhAsaM bhAsijjA, icceyAI prAyayaNAI uvAtikamma 2 // graha bhikkhUNaM jANijjA cattAri bhAsajjAyAI taMjahA-sacamegaM paDhamaM bhAsajjAyaM 1, bIyaM mosaM 2, taiyaM saccAmosaM 3, jaM neva saccaM neva mosaM neva saccAmosaM asacAmosaM nAma taM cautthaM bhAsajAyaM 4 // se bemi 3 je aiyA je ya paDupannA je aNAgayA arahaMtA bhagavaMto savve te eyANi ce cattAri bhAsajjAyAI bhAsiMsu vA bhAsaMti vA bhAsissaMti vA panaviMsu vA parANabvaMti vA parANavisaMti vA 1, savvAiM ca NaM eyAI acittANi varaNamaMtANi gaMdhamaMtANi rasamaMtANi phAsamaMtANi covacaiyAI vipariNAmadhammAI bhavaMtIti akkhAyAI 5 // ||suu. 132 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANijjA pudi bhAsA abhAsA bhAsijjamANI bhAsA bhAsA, bhAsAsamayavIikkaMtA ca NaM bhAsiyA bhAsA abhAsA 1 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANijjA jA ya bhAsA saccA 1, jA ya bhAsA mosA 2, jA ya bhAsA saccAmosA 3, jA ya bhAsA asacca'mosA 4, taha Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 4 ] [ 95 ppagAraM bhAsaM sAvajjaM sakiriyaM kakasaM kaDuyaM niThuraM pharasaM arAhayakariM iyaNakariM bheyaNakari pariyAvaNakariM uddavaNakariM bhUyovaghAiyaM abhikakha no bhAsijjA 2 // se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jaM puNa jANijjA, jA ya bhAsA saccA suhumA jA ya bhAsA asaccAmosA tahappagAraM bhAsaM asAvajja jAva abhUyovaghAiyaM abhikaMkha bhAsaM bhAsijjA 3 // ||suu0 133 // se bhikva vA (2) pumaM grAmaMtemANe AmaMtie vA apaDisuNemANe no evaM vaijjA-holitti vA golitti vA vasuletti kupavakhetti vA ghaDadAsitti vA sANetti vA teNitti vA cArietti vA mAitti vA musAvAitti vA, eyAI tumaM te jaNagA vA, eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM sakiriyaM jAva bhUyovaghAiyaM abhikaMkha no bhAsijjA 1 // se bhikkhU vA (2) pumaM yAmatemANe grAmaMtie vA appaDisugomANe evaM vaijjA-amuge i vA pAusotti vA pAusaMtArotti vA sAvagetti vA uvAsagetti vA dhammietti dhammapietti vA, eyapagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva abhikaMkha bhAsijjA 2 // se bhikkhU vA (2) itthiM thAmatemANe AmaMtie ya appaDisuNImANI no evaM vaijjA-holI i vA golIti vA itthIgameNaM neya vaM 3 // se bhikkhU vA (2) itthiM grAmaMtemANe AmaMtie ya appaDisuomANI evaM vaijjA-pAusotti vA bhaiNitti vA bhoitti vA bhagavaiti vA sAvigeti vA uvAsietti vA dhagmietti vA dhammappietti vA, eyappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva abhikaMkha bhAsijjA 4 // ||suu. 134 // se bhikkhU vA (2) no evaM vaijjA-nabhodevitti vA gajjadevitti vA vijjudevitti vA pavuTThadevetti vA nivuTThadevetti vA paDau vA vAsaM mA vA paDau, niSphajjau vA sassaM mA vA nipphajjau, vibhAu vA rayaNI mA vA vibhAu, udeu vA sUrie mA vA udera, so vA rAyA jayau vA mA jayau, no eyappagAraM bhAsaM bhAsijjA pannavaM 1 / se bhikva vA (2) aMtalikkhetti vA gujmANucarietti vA samucchie vA nivaie vA pazro vaijjA Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] ___[ zrImadAgamasudhAsindhuH : prathamo vibhAgaH ghuTavalAhagetti vA 2 / eyaM khalu tassa bhivakhussa bhivakhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savaThehiM samie sahie sayA jaijjAsi tibemi 3 ||suu0 135 // : // iti prathama uddezakaH // 2-1-4-1 // // adhyayanaM-4 uddezakaH- 2 // se bhikkhU vA (2) jahA vegajhyAI rUvAI pAsijjA tahAvi tAI no evaM vaijA, taMjahA gaMDI gaMDIti vA kuTTI kuTThIti vA jAva mahumehuNIti vA hatthacchinnaM hatthacchinnetti vA evaM pAyacinnetti vA nakachirANei vA karANAchinnei vA uTThachinneti vA jeyAvanne tahappagArA eyappagArAhiM bhAsAhiM bUjhyA (2) kuppaMti mANavA te yAvi tahappagArAhiM bhAsAhiM abhikaMkha no bhAsijjA 1 // se bhikkhU vA (2) jahA vegaiyAI rUvAI pAsijA tahAvi tAI evaM vaijA taMjahAzroyaMsI oyaMsitti vA, teyaMsI teyaMsIti vA,jasaMsI jasaMsIi vA, vaccaMsI vaccasoi vA, abhiruyaMsI (2), paDirUvaMsI (2) pAsAiyaM (2), darisaNijja darisaNIyattivA, je yAvanne tahappagArA tahappagArAhiM bhAsAI bujhyA 2 no kuppaMti mANaMvA teyAvi tahappagArA eyappagArAhiM bhAsAhiM abhikakha bhAsijjA 2 // se bhikkhU vA (2) jahA vegaiyAI ruvAI pAsijA, taMjahA-vappANi vA jAva gihANi vA, tahAvi tAI no evaM vaijA, taMjahA-sukkaDe i vA suTukaDe i vA sAhukaDe i vA kallANe i vA karaNijje ivA, eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAva no bhAsijA 3 // se bhikkhU vA (2) jahA vegaiyAiM svAiM pAsijjA, saMjA-vappANi vA jAva gihANi vA tahAvi tAI evaM vaijA, taMjahA-pAraMmakar3e ivA, sAvajabar3e ivA, payattakar3e i vA, pAsAiyaM pAsAie vA, darisaNIya darimaNIyaMti vA, abhirUvaM tyabhiruvaMti-vA, paDirUvaM paDirUvaMti vA pamAraM bhAsaM asAvaja jAra bhAsijA 4 // RAam se bhikkhU (2) saNa mA 64) ucakkhar3iyaM pehAra, tahAvihaM no evaM vahA taMjahA, Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGgasUtram :: zrutaskaMdha 2 adhyayanaM 4] [ 67 sukaDetti vA suLukaDe i vA sAhukaDe i vA kallANe i vA karaNijje i vA, eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAdha no bhAsijjA 1 // se bhikkhU vA (2), asaNAM vA (4) uvavakhaDiyaM pehAya evaM vaijA, taMjahA-prAraMbhakaDetti vA sAvajakaDetti vA payattakaDe i vA, bhaddayaM bhaddati vA UsaDhaM usaDhe i vA, rasiyaM (2), maNunnaM (2), eyappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva bhAsijjA 2 // ||suu. 137 // se bhikkhU vA bhikkhuNI vA maNussaM vA goNaM vA mahisaM vA migaM vA pasuvA pakkhiM vA sarIsi vA jalacaraM vA se taM parivUDhakAyaM pehAe no evaM vaijjA--thUle i vA pameile i vA vaTTe i vA vajhe i vA pAime i vA, eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAva no bhAsijjA 1 // se bhivakhU vA bhikkhuNI vA mANussaM vA jAva jalayaraM vA settaM parivUTakAyaM pehAe evaM vaijjA--parivUDhakAetti vA uvaciyakAetti vA thirasaMghayaNetti vA ciyamaMsasoNietti vA bahupaDipunnaiMdiie-tti vA, zyappagAraM bhAsaM asAvajaM jAva bhAsijjA 2 // se bhivaskhU vA (2) virUvarUvAyo gAyo pehAe no evaM vaijjA, taMjahA---gAyo dujmAyotti vA dammetti vA gorahatti vA vAhamatti vA rahajoggatti vA, eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAva no bhAsijjA 3 // se bhikhU vA (2) virUvarUvAyo gAyo pehAe evaM vaijjA, taMjahA---juvaMgavitti vA gheNutti vA rasavaitti vA hasse i vA mahalle i vA mahavvae i vA saMvahaNitti vA, eyappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva abhikakha bhAsijjA 4 // se bhikkhU vA (2) taheva gaMtumujjANAI pavvayAI vaNANi vA rukkhA mahalle pehAe no evaM vaijjA, taMjahA---pAsAyajoggAtti vA toraNajoggAi vA gihajogAi vA phalihajoggAi vA aggalaggiAi vA nAvAjoggAi vA udagajoggAi vA doNajoggAi vA pIDha-caMgabera-naMgalakuliya-jaMtalaTThI-nAbhi(li)gaMDIpAsaNajoggAi vA sayaNajANauvassayajogAI vA, eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAva no bhAsijjA 5 // se bhikkhU vA (2) taheva gaMtumujjANAI Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH pavyayANi vaNANi ya rukha mahallA pehAe evaM vaijjA, taMjahA-jAimaMtA i vA dIhavaTTA i vA mahAlayA i vA payAyasAlA i vA viDimasAlA i vA pAsAiyA i vA jAva paDirUvAti vA eyappagAraM bhAsaM asAvajja jAva abhikakha bhAsijjA 6 // se bhikkhU vA (2) bahusaMbhUyA vaNaphalA pehAe tahAvi te no evaM vaijjA, taMjahA--pakkA i vA pAyakhajjA i vA, veloiyA i vA, TAlA ivA, vehiyA ivA, eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAva no bhAsijjA khA se bhikkhU vA (2) bahusaMbhUyA vaNaphalA graMbA pehAe evaM vaijjA, taMjahA-- maMthaDA i vA bahunivaTTimaphalA i vA bahusaMbhUyA i vA bhUyarucitti vA, eyappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva bhAsijjA 8 // se bahusaMbhUyA yosahI pahAe tahAvi tAyo na evaM vaijjA, taMjahA-pakA i vA, nIlIyA 3 vA, chavIiyA ivA, lAimA i vA, bhajjimA i vA bahukhajA i vA. eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAva no bhAsijjA // se bhikkhU vA (2) bahusaMbhUyAyo yosahIyo pehAe tahAvi evaM vaijjA, taMjahA-rUDhA ivA, bahusaMbhUyA i vA, thirA i vA, UsadA ivA, ganbhiyA ivA, pasUyA i vA, sasArA ivA, eyappagAraM bhAsaM asAvajja jAva bhAsijjA 10 // ||suu. 138 // se bhikkhU vA (2) tahappagArAI sadAiM suNijjA tahAvi eyAiM no evaM vaijjA. taMjahA--susahotti vA, dusaretti vA, eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM no bhAsijjA 1 // se bhivakhU vA (2) tahAvi tAI evaM vaijjA, taMjahA--susaha susadditti vA dusadda dusaditti vA eyappagAraM asAvajjaM jAva bhAsijjA, evaM svAiM kirAhetti vA 5, gaMdhAI surabhi-gaMdhitti vA (2) rasAiM tittANi vA (5) phAsAiM kakkhaDANi vA (8) 2 // ||suu. 131 / se bhivarakhU vA (2) vaMtA kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca aNuvIi niTThAbhAsI nisagmabhAsI aturiyabhAsI vivegabhAsI samiyAe saMjae bhAsaM bhAsijjA 5 // evaM khalu tassa bhivakhussa bhikkhuNIe vA jAva sayA jaijjAsi tibemi ||suu0 140 // // iti dvitIyoddezakaH // 2-1-4-2 // // iti caturthamadhyayanaM // 2-1-4 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 5 ] [66 // 5 // vastraiSaNA-adhyayanaM-5 :: uddeshkH-1|| se bhikkhU vA (2) abhikakhijA vatthaM esittae, se jaM puNa vatthaM jANijA, taM jahA jaMgiyaM vA bhaMgiyaM vA sANiyaM vA pottagaM vA, khomiyaM vA tUlakaDaM vA, tahappagAraMvatthaM vA je niggaMthe taruNe jugavaM balavaM appAyaka thirasaMghayaNe se egaMvatthaM dhArijA no bIyaM, jA niggaMthi sA cattArisaMghADIyo dhArijA, egaM duhatthavitthAraM do tihatyavitthArAzro egaM cauhatthavitthAraM, tahappagArehiM vatthehiM asaMdhijamANehi, graha pacchA egamegaM saMsivijA ||suu0 141 // se bhikkhu vA (2) paraM paddhajoyaNamerAe vatthapaDiyAe no abhisaMdhArija gamaNAe ||suu0 142||se bhikkhU vA (2) se jaM puNa vatthaM jANijA, assiM. paDiyAe egaM sAhammiyaM samuddissa pANAI jahA piMDesaNAe bhANiyavaM // evaM bahave sAhammiyA egaM sAhammiNiM bahave sAhammiNIyo bahave samaNamAhaNA taheva purisaMtarakaDA jahA piMDesaNAe / sU0 143 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa vatthaM jANijA, asaMjae bhikkhupaDiyAe kIyaM vA dhoyaM vA rattaM vA ghaTTa vA maTTha vA saMpadhUmiyaM vA tahappagAraM vatthaM purisaMtarakaDaM jAva no paDiggAhijjA, aha puNa evaM jANijA, purisaMtarakaDaM jAva pddigaahijaa.||suu0 144 // se bhikkhU vA (2) se jAIpuNa vatthAI jANijA viruvarUvAI mahadbhaNamullAI, taMjahA-grAiNagANi vA sahiNANi vA sahiNakallANANi vA grAyANi vA kAyANi vA khomiyANi vA dugullANi vA paTTANi vA malayANi vA pannunnANi vA aMsuyANi vA cINaMsuyANi vA desarAgANi vA amilANi vAgajaphalANi vA phAliyANi vA koyavANi vA kaMbalagANi vA pAvarANi vA anjayarANi vA tahappagArAI vasthAI mahaddhaNa-mullAI lAbhe saMte no paDigAhijA 1 // se bhivakhU vA (2) thAirANapAuraNANi vatthANi jANijA, taMjahA-uddANi vA pesANi vA pesalANi vA kirAhamigAiNagANi vA nIlamigAINagANi vA gorami Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH gAINagANi kaNagANi vA kaNagakatANi vA kaNagapaTTANi vA kaNagakhaiyANi vA kaNagaphusiyANi vA vagyANi vA vivagghANI vA (vigANi vA) yAbharaNANi vA yAbharaNavicittANi vA, annayarANi tahappagArANi bAINapAura. NANi vatthANi lAbhe saMte no paDiggahijjA-2 ||suu0 145 // iccyAI aAyataNAI uvAikamma graha bhikkhU jANijjA cauhi paDimAhiM vatthaM esittae, tattha khalu imA paDhamA paDimA, se bhikhU vA (2) uddesiya, vatthaM jAijA, taM jahA-jaMgiyaM vA jAva tUlakaDaM vA, tahappagAraM vatthaM sayaM vA Na jAijA, paro vA NaM dejjA, phAsuyaM esaNIyaM lAbhe saMte paDigAhijjA, paDhamA paDimA 1 / grahAvarA duccA paDimA se bhivakhU vA (2) pehAe vatthaM jAijjA gAhAvai vA jAva kammakarI vA se puvvAmeva aAloijA-yAusotti vA 2 dAhisi me itto annayaraM vatthaM ? tahapparagAraM vatthaM sayaM vA NaM jAijA, paro vA dejA jAva phAsuyaM esaNIyaM lAbhe saMte paDiggAhijjA, ducA paDimA 2 / grahAvarA taccA paDimA se bhikkhU vA (2) se jaM puNa vatthaM jANijjA, taMjahA -aMtarijjaM vA uttarijjaM vA tahappagAraMvatthaM sayaM vA NaM jAijA jAva paDigAhijA, taccA paDimA 3 / grahAvarA cautthA paDimA--se bhikkhU vA (2) ujhiyadhammiyaM vatthaM jAijA jaM canne bahave samaNa-mAhaNa atihi kivaNa vaNImagA nAvakhaMti tahappagAraM ubhiyadhammiyaM vatthaM sayaM vANaM jAijA, paro vA se dijA, phAsuyaM jAva paDiggAhijjA, cautthA paDimA 4 // icceyANaM caurAhaM paDimANaM jahA piMDesaNAe 1 // siyA gAM etAe esaNAe esamANaM paro vaijA-yAusaMto samaNA ! ijAhi tumaM mAseNa vA dasarAeNa vA paMcarAgaNa vA sute sutatare vA to te vayaM annayaraM vatthaM dAhAmo, eyappagAraM nigyosaM succA nisamma se puvAmeva vAloijA--grAusotti vA bhaiNi tti vA, no khalu me kappai eyappagAraM saMgAraM paDisuNittae, abhikaMkhasi me dAuM iyANimeva dalayAhi, se sevaM vayaMtaM paro vaijA--pAusaMto samaNA ! aNuga Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram / zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 5 ] [ 101 cchAhi to te vayaM annayaraM vatthaM dAhAmo, se pubbAmeva pAloijA--grAusotti vA bhaiNi tti vA no khalu me kappai saMgAravayaNe paDisuNittae abhikakhasi me dAuM iyANimeva dalayAhi, se sevaM vayaMtaM paro neyA vaijjA thAusotti vA bhaiNitti vA ! bAhareyaM vatthaM samaNassa dAhAmo, aviyAI vayaM pacchAvi appaNo sayaTThAe pANAI (4) samAraMbha samuddissa jAva ceissAmo, eyappagAraM nigyo / succA nisamma tahappagAraM vatthaM aphAsugraM jAva no paDigAhijA 2 // siyA NaM paro netA vainjA-pAusotti vA (2) thAhara evaM vatthaM siNANeNa vA (4) jAva grApaMsittA vA paghaMsittA vA samaNassa NaM dAhAmo, eyapagAraM nigyosaM succA nisana se puvAmeva aAloijjA grAusotti vA bhayaNitti vA mA eyaM tumaM vatthaM siNANeNa vA jAva pasAhi vA, abhikaMkhasi me dAtu, emeva dalayAhi, se sevaM vayaMtassa paro siNANeNa vA paghaMsittA dalaijjA tahappaggAraM vatthaM aphAsuyaM no paDigAhijjA 3 / se gAM paro nettA vaijjA aAusotti vA bhaiNitti vA! bAhara eyaM vatthaM sIyodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA, uccholettA vA paholettA vA samaNassa NaM dAhAmo, eyappagAraM nigdhosaM taheva navaraM mA eyaM tumaM vatthaM sIyodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholehi vA paholehi vA, abhikaMkhasi, sesaM taheva jAva no paDigAhijjA 4 // se gAM paro nettA vatthaM nisirijjA, se puvAmeva AloijjA aAusotti vA bhaiNi tti vA ! bAhareyaM vatthaM kaMdANi vA jAva hariyANi vA visohittA samaNassa NaM dAhAmo, eyappagAraM vatthaM nigdhosaM taheva, navaraM mA eyANi tumaM kaMdANi vA jAva visohehi, no khalu me kappai eyappagAre vatthe paDigAhittae, se se vayaMtassa paro jAva visohittA dalaijjA, tahapparagAraM vatthaM aphAsuyaM jApa no paDigAhijjA 5 // siyA se paro netA vatthaM nisirijjA, se puvAmeva vAloijjA--grAusotti vA bhaiNi tti vA ! tumaM ceva gAM Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / prathamo vibhAgaH saMtiyaM vatthaM aMtoteNaM paDilehijjissAmi, kevalI brUyA aAyANameyaMvatthateNa baddhe siyA kuDale vA guNe vA hirarANe vA suvarANe vA maNI vA jAva rayaNAvalI vA pANe vA bIe vA harie vA, graha bhikkhU NaM purovaiSTA jAva jaM pubvAmeva vatthaM aMtoteNa paDilahijjA 6 // ||suu. 146 / / se bhikkhU vA (2) se jaM puNa vatthaM jANijjA, sagraMDaM jAva sasaMtANaM tahappagAraM vatthaM aphAnuyaM jAva no paDigAhijjA 11 se bhivaskhU vA (2) se jaM puNa vatthaM jANijjA, appaDaM jAva saMtANagaM analaM athiraM adhuvaM adhAraNijja roijjaM taM na rucai taha aphAsuyaM jAva no paDigAhijjA 2 // se bhikkhU vA (1) se jaM puNavatthaM jANijjA, appaMDaM jAva saMtANagaM alaM thiraM dhuvaM dhAraNijja roijjataM ruccai, tahappagAraMvatthaM phAsuyaM jAva paDigAhijjA 3 / se bhikkhU vA (2) no navae me vatthetti kaTu no bahudesieNa siNANeNa vA jAva paghaMsijA // se bhikkhU vA (2) no navae me vatthetti kaTu no bahudesieNa siNANeNa vA taheva sIyodagavieDeNa vA (2) jAva pahoijA 5 // se bhikkhU vA (2) dunbhigaMdhe me vatthitti kaTu no bahudesaeNa siNANeNa vA taheva, bahusIyodagaviyaDeNa vA ussiNodagaviyaDeNa vA jAva pahoijA 6 // baalaavyo|suu. 147 // se bhikkhU vA (2) abhikakhijja vatthaM yAyAvittae vA payAvittae vA, tahappagAraM vatthaM no graMNaMtarahiyAe puDhavIe jAva saMtANAe yAyAvijja vA payAvijja vA (2) se bhikkhU vA (2) abhikakhejjA vatthaM yAyAvittae vA payAvittae vA, tahappagAraM vatthaM thUNaMsi vA gihelugaMsi vA usuyAlaMsi vA kAmajalaMsi vA annayare tahappagAre aMtalikkhajAe dubaddhe dunnivikhatte aNikape calAcale no yAyAvijja vA no payAvijja vA 2 se bhikkhU vA (2) abhikakhejjA aAyAvittae vA (2) tahappagAraM vatthaM kukiyaMsi vA bhittaMsi vA silasi vA lelu si vA annayare vA tahapagAre aMtalikkhajAe jAva no grAyAvijja vA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAgasUtram / zrunaskaMdha 2 adhyayanaM 5 ] [ 103 payAvijja vA 3 // se bhivagva vA (2) vatthaM abhikakhejjA yAyAvittae vA payAvittae vA tahappagAraM vatthaM khaMdhaMsi vA maMcaMsi vA mAlaMsi vA pAsAyasi vA hammiyatalaMsi vA annayare vA tahappagAre aMtalikhajjAe jAva no bAyAvijja vA payAvijja vA se tamAyAe egaMtamavakamijjA (2), ahe jhAmarthaDillaMsi vA jAva annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDillaMsi paDilehiya (2) pamajjiya (2) to saMjayAmeva vatthaM pAyAvijja vApayAvijja vA (5) eyaM khalu tassa z2Ava sayA jaijjAsi tti bemi 6 // sU0 148 // . ||iti prathamodde kaH // 2-1-5-1 // .. // adhyayana- 5 :: uddezakaH-2 // se bhikkhU vA (2) ahesaNijjAI vatthAI jAijjA grahApariggahiyAI vatthAI dhArijjA no dhoijjA no raejjA no dhoyarattAI vatthAI dhArijjA apaliuMcamANo gAmaMtaresu zromacelie, eyaM khalu vatthadhArissa sAmagginaM 1 // se bhikkhu vA gAhAvaikulaM pavisiukAme savvaM cIvaramAyAe gAhAvaikulaM nikkhamijja vA, pavisijja vA, evaM bahiya vihArabhUbhiM vA viyArabhUbhiM vA gAmANugAmaM vA dUijjijjA, 2 / graha puNa evaM jANijjA, tibbadesiyaM vA vAsaM vAsamANaM pehAe jahApiDesaNAe navaraM savvaM cIvaramAyAe 3 / ||suu0 141 // se egaiyo muhuttagaM (2) pADihAriyaM vatthaM jAijjA jAva egAheNa vA duyAheNa vA tiyAheNa vA cauyAheNa vA paMcAheNa vA vippavasiya (2) uvAgacchijjA no taha vatthaM appaNo girihajjA no annamannassa dijjA, no pAmiccaM kujjA, no vattheNa vatthapariNAmaM karijjA, no paraM uvasaMkamittA evaM vaijjA-yAusaMto samaNA ! abhikaMkhasi vatthaM dhArittae vA pariharittae vA ? thiraM vA saMtaM no palicchidiya (2) paraTThavijjA, tahappagAraM vatthaM sasaMdhiyaM vatthaM tassa ceva nisirijjA no NaM sAijijjA 1 // se egaiyo eyappagAraM nigghosaM succA nisamma je bhayaMtAro tahappagArANi Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH vatthANi sasaMdhiyANi muhunagaM (2) jAva egAheNa vA (5) viSpavasiya (2) uvAgacchaMti, tahappagArANi vatthANi no appaNA girAhaMti no annamannassa dalayaMti taM ceva jAva no sAijjati, bahuvayaNeNa bhANiyavvaM, se haMtA grahamavi muhuttagaM pADihAriyaM vatthaM jAittA jAva egAheNa vA (5) vippavasiya (2) uvAgacchissAmi, aviyAI eyaM mameva siyA, mAiTThANaM saMphAse no evaM karijjA 2 ||suu. 150 // se bhikkhU vA (2) no varANamaMtAI vatthAI vivaraNAI karijjA, vivarANAI na varANamaMtAI karijjA, yannaM vA vatthaM labhissAmi ttika Tu no annamannassa dijjA, no pAmiccaM kujjA, no vattheNa kthapariNAmaM chajjA, no paraM uvasaMkamittu evaM vadejjA-yAusaMto samaNa ! samabhikakhasi me vatthaM dhArittae vA pariharittae vA ! thiraM vA saMtaM no palichidiya (2) parivijjA, jahA meyaM vatthaM pAvagaM paro mannai, paraM ca NaM adattahArI paDipahe pehAe tassa vatthassa niyANAya no tesiM bhIyo ummaggeNaM gacchijjA, jAva appussue, to saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijinjA 1 // se bhikkhU vA (2) gAmANugAmaM dUijamANe aMtarA se vihaM sithA, se jaM puNa vihaM jANijjA imaMsi khalu vihaMsi bahave grAmosagA vatthapaDiyAe saMpiMDiyA gacchejA, No tesiM bhIyo ummaggeNaM gacchejA jAva gAmAgugAmaM dUijjejjA 2 // se bhikkhU vA (2) dUijjamANe aMtarA se grAmosagA paDiyAgacchejjA, te NaM grAmosagA evaM vadejjA--grAusaMto samaNA ! bAhareyaM vatthaM dehi NivikhavAhi jahA riyAe NANattaM vatthapaDiyAe 3 / eyaM khalu jAva sapA jaijjAssi tti bemi 4 ||suu0 151 // // iti dvitIyoddezakaH / / 2-1-5-2 // // iti paMcamamadhyayanam // 2-1.5 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 6 ] [ 105 // 6: pAtraiSaNA-adhyayanaM 6 : uddezakaH 1 // se bhikva vA (2) abhikaMkhijjA pAyaM esittae, se jaM puNA pAdaM jANijjA, taMjahA-alAuyapAyaM vA dArupAyaM vA maTTiyApAyaM vA tahappagAraM pAya je niggaMthe taruNe jAva thirasaMghayaNe se egaM pAyaM dhArijjA no biiiyN1|| se bhikkhU vA (2) paraM addhajoyaNamerAe pApapaDiyAe no abhisaMdhArijA gamaNAe 2 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa pAyaM dharijjA assiMpaDiyAe egaM sAhammiyaM samudista pANAI (4) jahA piMDesaNAe cattAri bAlAvagA, paMcame bahave samaNamAhaNA pagaNiya (2) taheva 3 // se bhikkhU vA (2) assaMjae bhikkhupaDiyAe bahave samaNamAhaNA vatthesaNA''lAvo 4 // se bhikkhU vA (2) se jAI puNa pAyAiM jANijA virUvarUvAiM mahadghaNamullAI, taMjahA-ayapAyANi vA taupAyANi vA taMbapAyANi vA sIsagapAyANi vA hiramaNapAyANi vA suvagaNa pAyANi vA rIriyapAyANi vA hArapuDapAyANi vA maNikAyakaMsapAyANi vA saMkhasiMgapAyANi vA daMtapAyANi vA celapAyANi vA selapAyANi vA cammapAyANi vA annayarAi vA tahappagArAI virUvarUvAI mahaghaNamullAI pAyAiM aphAsuyAiM jAva no paDigAhijA 5 // 151 // se bhikkhU vA (2) se jAiM puNa pAyAiM virUvarUpAiM mahavaNavaMdhaNAI taMjahA-ayabaMdhaNANi bAjAra cammabaMdhaNANi vA, annaparAI tahappagArAiM mahadghaNabaMdhaNAI aphAsuyAI jAva no paDigAhijjA 1 / icceyAI vAyattaNAiM uvAikamma graha bhikkhU jANijjA carahiM paDimAhiM pAyaM esittae, tattha khalu imA paDhamA paDimA se bhikkhU vA (2) uddisiya (2) pAyaM jAejA, taMjahA-alAupAya vA 3 tahappagAraM pAyaM sayaM vA NaM jAijA jAva pddigaahijjaa| paDhamA paDimA 1 / grahAvarA docA paDimA, se bhikkhU vA pehAe pAyaM jAijjA, taMjahA-gAhAvaI vA kammakarI vA se putvAmeva pAloijjA aAusotti vA bhaiNItti vA ? dAhisi me itto annayaraM pAdaM taMjahA-lAuyapAya vA 3, tahappagAraM pAyaM sayaM vA jAva paDi. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH gAhijjA, ducA paDimA 2 // grahAvarA taccA paDimA, se bhikkhU vA (2) se jaM puNa pAyaM jANijjA saMgaiyaM vA vejaiyaMtiyaM vA tahappagAraM pAyaM sayaM vA jAva paDigAhijjA, taccA paDimA 3 / grahAvarA utthA paDimA-se bhikkhU vA (2) ujhiyadhammiyaM jAejjA jAva'nne bahave samagA jAva nAvakakhaMti tahappagAraM jAejjA jAva paDigAhijjA, cautthA paDimA 4 / icceiyANaM caurAhaM paDimANaM annayaraM paDimaM jahA piMDesaNAe 2 / / se NaM eyAe esaNAe esamANaM pAsittA paro vaijjA, grAusaMto samaNA ! ejjAsi tuma mAseNa vA jahA vatthesaNAe, se NaM paro netA vadejjA,--grAusotti vA bhaiNItti vA ? thAhAreyaM pAyaM tilleNa vA ghaeNa vA navanIeNa vA vasAe vA abhaMgittA vA taheva siNANAdi taheva sIyodagAI kaMdAI taheva 3 // se NaM paro nettA vadejjA-aAusaMto samaNA ! muhuttagaM (2) jAva acchAhi tAva amhe asaNaM vA upakareMsu vA uvakkhaDeMsu vA, to te vayaM grAuso ? sapANaM sabhoyaNaM paDiggahaM dAhAmo, tucchae paDiggahe dinne samaNassa no suTTha sAhu bhavai, se puvAmeva pAloijjA--bAusotti vA bhaiNItti vA ? no khalu me kappai aAhAkammie asaNe vA (4) bhuttae vA; mA uvakarehi mA ubakkhaDehi, abhikaMkhasi me dAuM emeva dalayAhi, se sevaM vayaMtassa paro asaNaM vA (4) uvakaritA uvakkhaDittA sapANaM sabhoyaNaM paDiggahagaM dalaijjA, tahappagAraM paDiggahagaM aphAsuyaM jAva no pddigaahijjaa4|| siyA se paro uvaNittA paDiggahagaM nisirijjA, se puvAmeva AloijjA grAusotti vA bhaiNItti vA ? tumaM ceva NaM saMtiyaM paDiggahagaM aMtoteNaM paDilehissAmi 2 / kevalI brUyA aAyANameyaM, aMto paDiggahagaMsi pANANi vA bIyANi vA hariyANi vA zraha bhikkhUNaM pubbovaiTTA esa patirANA jaM puvAmeva paDiggahagaM aMtoyaMteNaM paDilehijjA, sabhaMDAI savve AlAvagA bhANiyavvA jahA vatthesaNAe, nANattaM tilleNa vA ghaeNa vA navanIeNa vA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAgasUtram / / zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 6 ] [107 vasAe vA siNANAdi jAva anayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi paDilehiya (2) pamajjiya (2) to saMjayAmeva grAmajjijjA 6 / evaM khalu jAva sayA jaejjA tibemi 7 ||suu0 152 // // iti prathamoddezakaH // 2-1-6-1 // // adhyayanaM-6 : uddeshkH-2|| se bhivakhU vA (2) gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe paviThe samANe puvAmeva pehAe paDiggahagaM avahaTTa pANe pamajjiya rayaM to saMjayAmeva, gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe nikkhamijja vA pavisijja vA kevalI brUyA, aAyANameyaM ? aMto paDiggahagaMsi pANe vA bIe vA harie vA pariyAvajjijjA, graha bhikkhUNaM puvvovaiTThA esa patirANA, jaM puvAmeva pehAe paDiggahaM yavahaTTa pANe pamajjiya rayaM, to saMjayAmeva,gAhAvaikulaM piDavAyapaDiyAe nikkhamijja vA 2 ||suu. 153 // se bhikkhU vA (2) jAva samANe siyA se paro grAhaTTa aMto paDiggahagaMsi sIyodagaM paribhAittA nIhaTTa dalajjA , tahapagAraM paDiggahagaM parahatyaMsi vA parapAyasi vA aphAsuyaM jAva no paDigAhijjA, se ya grAhacca paDiggahie siyA khippAmeva udagaMsi sAharijA, se paDiggahamAyAe pANaM parivijjA, sasiNiddhAe vA bhUmie niyamijA 1 // se bhikkhU vA (2) udaullaM vA sasiNiddhaM vA paDiggahaM no zrAmajija vA jAva payAvija vA, aha puNa evaM jANijA, vigayodae me paDiggahae chinnasiNehe tahappagAraM paDiggahaM tayo saMjayAmeva zrAmajjija vA jAva payAvija vA 2 // se bhikkhU vA (2) gAhAvAhakulaM, pavisiukAme paDiggahamAyAe gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe pavisija vA nikkhamija vA, evaM bahiyA viyArabhUmi vihArabhUmi vA gAmANugAmaM dUijijA, tibvadesIyAe jahA bijhyAe vatthesaNAe navaraM ittha paDiggahe 3 / eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhu Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] - [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH NIe vA sAmaggiya jaM savaThehiM sahie sayA jae jAsi tibemi 4 // ||suu. 154 // // iti dvitIyoddezakaH / / 2- 1.6-2 / / iti SaSThamadhyayanam // 2--1.-6 / / : // 7: avagrahapratimA-adhyayanaM 7 :: uddezakaH 1 // samaNe bhavissAmi aNagAre yakiMcaNe apure apasU paradattabhoi pAvaM kammaM no karissAmiotte samuTThAe savvaM bhaMte ? adinnAdANaM paJcakkhAmi, se aNupavisittA gAmaM vA jAva rAyahANiM vA neva sayaM adinnaM girihajjA neva'nnehiM adinnaM girAhAvijA adinnaM girAhatevi anne na samaNujANijA, jehiMvi saddhiM saMpavvaie tesipi jAiM chattagaM vA jAva cammacheyaNagaM vA tesiM puvAmeva uggahaM aNaNunnaviya apaDilehiya (2) apamajiya (2) no uggirihajA vA parigirihaja vA, tesiM putvAmeva uggahaM jAijA aNunnaviya paDilehiya pamajiya to saMjayAmeva uggirihaja vA parigirihaja vA ||suu0 155 // se yAgaMtAresu vA (4) aNuvIiuggahaM jAijA, je tattha isare je tatthasamahie te uggahaM aNunnavijA-kAmaM khalu pAuso0 ? grahAlaMdaM yahAparinnAyaM vasAmo jAva aAuso ? jAva grAusaMtassa uggahe jAva sAhammiyAe tAva uggahaM uggirihassAmo, teNa paraM viharissAmo 1 // se kiM puNa tatthoggahaMsi evoggahiyaMsi je tattha sAhammiyA saMbhoiyA samagunnA uvAgacchijjA je teNa sayamesittae asaNe vA (4) teNa te sAhammiyA (3) uvanimaMtijjA, no ceva gAM paravaDiyAe yogijhiya (2) uvanimaMtijA 2 ||suu0 156 // se pAgaMtAresu vA (4) jAva se kiM puNa tatyoggahaMsi evoggahiyaMsi je tattha sAhammiyA annasaMbhoiyA samagunnA uvAgacchijA je teNa sayamesittae pIDhe vA phalae vA sinjA vA saMthArae vA teNa te sAhammie annasaMbhoie samaNunne uvanimaMtijA no ceva NaM paravaDiyAe bhogijhiya uvanimaMtijjA 1 // se AgaMtAresu vA (4) jAva se kiM puNa Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGgasUtram / zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 7 ] [109 tatyuggahaMsi evoggahiyaMsi je tattha gAhAvaiNa vA gAhAvaiputtANa vA sUI vA pippalae vA karANasohaNae vA nahaccheyaNae vA taM appaNo egassa yahAe pADihAriyaM jAijjA no annamannalsa dijja vA aNupaijja vA, sayaMkarANajjatikaTu 2 / se tamAyAe tattha gacchijjA (2) puvAmeva uttANae hatthe kaTu bhUmIe vA ThavittA imaM khalu imaM khalu tti bAloijjA, no ceva NaM sayaM pANiNA parapANisi paccappiNijjA 3sU. 157 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uggahaM jANijjA aNaMtarahiyAe puDhavIe jAva saMtANae tahappagAraM uggaha no ugirihajja vA pagirihaja vA 1 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uggahaM jANijjA, thUNaMsi vA (4) tahappagAre aMtalikkhajAe dubaddhe jAva no ugirihajja vA (2) 2||se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uggahaM jANijjA, kuliyaMsi vA (4) jAva no ugirihajja vA (2) 3 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uggahaM jANijjA khaMdhasi vA annayare vA tahappagAre jAva no uggahaM ugirihajja vA (2) 4 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uggahaM jANijjA sasAgAriyaM sAgaNiyaM saudayaM saitthiM sakkhuDDapasubhattapANaM no pannassa nikkhamaNapavese jAva dhammANuyogaciMtAe, sevaM naccA tahappagAre uvassae sasAgArie jAva sakkhuDDapasubhattapANe no uvaggahaM ugirihajja vA (2) 5 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uggahaM jANijjA gAhAvaikulassa majjhamajjheNaM gaMtu paMthe paDibaddhaM vA no pannassa jAva sevaM naccA tahappagAre uvassae no uggahaM ugirihajja vA (2) 6 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uggahaM jANijjA, iha khalu gAhAvai vA jAva kammakarIyo vA annamannaM akkosaMti vA taheva tillAdi siNANAdi sIyodagaviyaDAdi nigiNAi vA jahA sijjAe aAlAvagA, navaraM uggahavattavvayA 7 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa uggahaM jANijjA, pAinnasaMlikkhe no pannassa jAva ciMtAe tahappaga.re ubassae no uggahaM ugirihajja vA (2) Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH 8 // eyaM khalu jAva sayA jaejjAsi tti bemi 1||||suu0 158 // || iti prathamoddezakaH // 2-1-7-1 // // adhyayanaM-7 : uddeshkH-2|| se zrAgaMtAresu vA (4) aNuvIi uggahaM jAijjA, je tattha isare samAhiTThAe te uggahaM aNunnavijjA kAma khalu pAuso ! zrahAlaMdaM ahAparinnAyaM vasAmo jAva thAuso ! jAva aAusaMtassa uggahe jAva sAha mmizrAe tAva uggahaM uggirihassAmo teNa paraM viharissAmo // se kiM puNa tattha uggahaMsi evoggahiyaMsi ? je tattha samaNANa vA mAhaNANa vA daMDae vA chattae vA jAva cammachedaNae vA taM no aMtohito bAhiM nINijjA bahiyAyo vA no aMto pavisijjA, suttaM vA no paDibohijjA, no tesiM kiMcivi appattiyaM paDiNIyaM karijjA // sU0 151 // se bhikkhU vA (2) abhikaMkhijA aMbavaNaM uvAgacchittae je tattha isare je tattha samAhiTThAe, te uggahaM aNujANAvijA-kAmaM khalu jAva viharissAmo, se kiM puNa tatthoggahaMsi evoggahiyaMsi graha bhivakhU icchijjA yaM bhuttae vA se jaM puNa aMcaM jANijA sagraMDaM sasaMtANaM tahappagAraM graMvaM aphAsuyaM jAva no paDigAhijjA 1 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa graMvaM jANijA appaMDaM appasaMtANagaM atiricchachinnaM vocchinnaM aphAsuyaM jAva no paDigAhijA 2 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa aMbaM jANijjA, appaMDa vA jAva saMtANagaM tiricchachinnaM chinnaM phAsuyaM paDigAhijA 3 // se bhikkhU vA (2) abhikaMkhijA, aMbabhittagaM vA aMbapesiyaM vA aMbacoyagaM vA aMbasAlagaM vA aMbaDAlagaM vA bhuttae vA pAyae vA, se jaM puNa jANijjA aMbabhittagaM vA (5) sayaMDaM sasaMtANaM aphAsuyaM jAva no paDigAhijA // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANijjA aMbaM vA aMbabhittagaM vA appaMDaM jAva Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram : zrutaskaMdhaH 2 adhyayanaM 7 ] [ 111 saMtANagaM atiricchachina vA avocchinna vA aphAsuyaM jAva no paDigAhijja 5 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANijA aMbaDAlagaM vA appaMDaM vA (5) tiricchacchinnaM vucchinnaM phAsuyaM jAva paDigAhijA // se bhikkhU vA (2) abhikaMkhijjA ucchavaNaM ubAgacchittara, je tattha isare jAva uggahaMsi 7 // graha bhikkhU icchijjA ucchu bhuttae vA pAyae vA, se jaM ucchujANijA saDaM jAva no paDigAhijA atiricchacchinnaM taheva, tiricchachinne'vi thevH|| se bhivarakha vA (2) se jaM puNa abhikaMkhijA yaMtarucchuyaM vA ucchugaMDiyaM vA ucchucoyagaM vA ucchusAlagaM vA ucchuDAlagaM vA bhuttae vA pAyae vA hai| se jaM puNa jANijA aMtarucchuyaM vA jAva DAlagaMvA sagraMDaM jAva no paDigAhijA 10||se bhikhU vA se jaM puNa jANijA aMtarucchuyaM vA jAva DAlagaMvA appaMDaM vA jAva no paDigAhijjA, atiricchachinnaM // taheva tiricchachinnaM paDigAhijjA 11 // se bhikkhU vA (2) abhikaMkhijA, lhasaNavaNaM uvAgacchittae taheva tinivi pAlAvagA, navaraM lhasuNaM 12 // se bhikkhU vA (2) abhikakhijA lahasuNaM vA lhasuNakaMdaM vA lhasuNaMcoyagaM vA lhasuNanAlagaM vA bhuttae vA (2) se jaM puNa jANijA lasuNaM vA jAva lasuNavIyaM vA samaMDaM jAva no paDigAhijA 13 // evaM atiricchacchinne vi tiricchachinne jAva paDigAhijA ||suu0160|| se bhikkhU vA (2) pAgaMtAresu vA (4) jAvoggahiyaMsi je tattha gAhAvaiNa vA gAhAvaiputtANa vA icceyAI prAyattaNAI uvAikkamma, graha bhikkhU jANijjA, imAhiM sattahiM paDimAhiM uggahaM uggirihattae, tattha khalu imA paDhamA paDimA-se AgaMtAresu vA (4) aNuvIi uggahaM jAijA jAva viharissAmo paDhamA paDimA 1 / grahAvarA ducA paDimA jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-ahaM ca khalu annesiM bhikkhUNaM yahAe uggahaM uggirihassAmi, arANesi bhikkhUNaM uggahe uggahie uvallisAmi, duccA paDimA 2 / grahAvarA taccA paDimA-jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-ahaM ca khalu annesiM Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH bhikkhUNa aTThAe uggahaM uggirihassAmi, annesiM ca uggahe uggahie no uvallissAmi, taccA paDimA 3 / ahAvarA cautthA paDimA-jassa NaM bhivakhussa evaM bhavai-grahaM ca khalu annesi bhikkhUNaM aTThAe no uggahaM uggirihassAmi, annesi ca uggahe uggahie uvallissAmi, cautthA paDimA 4 / grahAvarA paMcamA paDimA-jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-ahaM ca khalu appaNo aTThAe uggahaM ca ugirihassAmi no durAhaM no tirAhaM no caurAhaM, no paMcarAhaM, paMcamA paDimA 5 / hAvarA chaTThA paDimA se bhikkhU vA (2) jassa eva uggahe uvalliijA, je tattha ahAsamannAgae taM jahA-ikaDe vA jAva palAle vA tassa lAbhe saMvasijjA, tassa alAbhe ukkuDubo vA nesajiyo vA viharijjA, chaTThA paDimA 6 / grahAvarA sattamA paDimA-je bhikkhU vA (2) ahAsaMthaDameva uggahaM jAijjA, taMjahA--puDhavisilaM vA kaTThasilaM vA grahAsaMthaDameva tassa lAbhe saMte saMvasijjA, tassa alAbhe ukkuDubo vA nesajiyo vA viharijA, sattamA paDimA 7 / icceyAsiM sattarahaM paDimANaM annayaraM jahA piMDesaNAe ||suu. 161 // suyaM me pAusaMteNaM bhagavayA evamakkhAyaM-iha khalu therehiM bhagavaMtehiM paMcavihe uggahe pannatte, taMjahAdeviMdauggahe 1, rAyauggahe 2, gAhAvaiuggahe. 3, sAgAriyauggahe 4, sAhammiyauggahe 5, evaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNI e vA sAmaggiyaM jaM savvaThehiM sahie sayA jaejAsi tibemi, uggahapaDimA smmttaa|suu0 162 / / // iti dvitIya uddezakaH // 2-1-7-2 // // iti saptamamadhyayanam // 2-1-7 // mUlataH SADazamadhyayanam // 16 // // iti prathamA cUlA // zru0 2-cU0 1 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGgasUtram : zrutaskaMdhaH 2 cU0 2 adhyayanaM 1 ] [113 // 2H saptasaptikA-dvitIyA cUlA // // 1: sthAna-adhyayanaM 1 // se bhikkhU vA (2) abhikaMkhejA ThANaM ThAittae, se aNupavisijjA gAma vA jAva rAyahANiM vA, se jaM puNa ThANaM jANijjA--saaMDaM jAva samakaDAsaMtANayaM taM tahappagAraM ThANaM aphAsuyaM aNesaNijjaM lAbhe saMte no paDigAhijjA, evaM sijjAgameNa neyavaM jAva udayapasUyAI ti 1 // icceyAiM zrAyataNAI uvAikamma (2) graha bhikkhU icchijjA cAhiM paDimAhiM ThANaM ThAittae, tatthimA paDhamA pddimaa|| acittaM khalu uvasajjejjA avalaMbijjA kAraNa vipparikammAi (mmijjA) saviyAraM ThANaM ThAissAmi, paDhamA paDimA / grahAvarA duccA paDimA acittaM khalu uvasajjejjA avalaMbijjA kAraNa vipparikammAi no saviyAraM ThANaM ThAissAmitti, ducA pddimaa| grahAvarA taccA paDimA- acittaM khalu uvasajjejjA avalaMbijjA no kAraNa viparikammAi no saviyAraM ThANaM ThAissAmitti, tacA pddimaa| ahAvarA cautthA paDimA acittaM khalu uvasajjejjA avalaMbijjA no kAraNa no parakamAi no saviyAraM ThANAM ThAissAmitti vosaTTakAe vosa?kesamaMsulomanahe saMniruddhaM vA ThANaM ThAismAmitti, cautthA paDimA / icceyAsiM caurAha paDimANa jAva paggahiyatarAyaM viharijjA, no kiMcivi vaijjA 2 / eyaM khalu tassa bhikkhussa jAva jaijjAsi tibemi 3 ||suu0 163 // ThANasattikayaM smmttN|| // iti prathamamadhyayanam // 2 zru0-2 cU0-1.a. AditaH8 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH // niSIdhikA-adhyayanaM 2 // se bhikkhU vA (2) abhikaMkhijjA nisIhiyaM phAsuyaM gamaNAe, se puNa nisIhiyaM jANijjA--saaMDaM sapANaM jAva makkaDasaMtANayaM tahappagAraM aphAsuyaM lAbhe saMte no ceissAmi 1 // se bhikkhU vA (2) abhikakhejjA nisIhiyaM gamaNAe, se puNa nisIhiyaM appapANaM appabIyaM jAva satANayaM tahappagAraM nisIhiyaM phAsuyaM ceissAmi, evaM sijjAgameNaM neyavvaM jAva udayappasUyAI 2 // je tattha duvaggA tivaggA cauvaggA paMcavaggA vA abhisaMdhAriti nisIhiyaM gamaNAe te no yannamannassa kAyaM grAliMgija vA viliMgija vA cubija vA daMtehiM vA nahehiM vA aciMdija vA vucchidija vA 3 / eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savaThehiM sahie samie sayA jaejA, seyamiNaM mannijAsi tibemi 4 ||suu. 164 // nisiihiyaamttikyN|| // iti dvitIyamadhyayanam / / 2-2-2.9 // // 3 :: uccAraprazravaNA-adhyayanaM 3 // se bhikkhU vA (2) uccArapAsavaNakiriyAe ubAhijamANe sayassa pAyapuMchaNassa asaie to pacchA sAhammiyaM jAijjA 1 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDillaM jANijA sagraMDaM sapANAM jAva makkaDAsattANayaM tahappagAraMsithaMDilaMsi no uccArapAsavaNAM vosirijA 2 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDillaM jANijA, appapANaM jAva saMtANayaM tahappagAraMsi thaMDilaMsi uccArapAsavaNaM vosirijA 3 / se bhikkhU vA (2) se jaM thaMDille jANijjA, assiMpaDiyAe egaM sAhammiyaM samusmi vA, assipaDiyAe bahave sAhammiyA samuhissa, assiMpaDiyAe egaM sAhammiNiM samuhissa, assipaDiyAe bahave sAhammiNIyo samuddimsa, assipaDiyAe bahave samaNamAhaNavaNImagA pagaNiya (2) samuhissa pANAI (4) jAva uddosiyaM ceei Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 2 cU0 2 adhyayanaM 3 ] [ 115 tahappagAraM thaMDillaM purisaMtarakaDaM jAva bahiyAnIhaDaM vA anIhaDaM vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi uccArapAsavaNaM no vosirijA 4 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANijA, bahave samaNamAhaNakivaNavaNImaga-atihI-samuddissa pANAiM bhUyAiM jIvAiM sattAI jAva uddesiyaM ceei, tahappagAraM thaMDelaM purisaMtaragaDaM jAva bahiyAyanIhaDaM annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDillaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijjA, aha puNa evaM jANijjA--apurisaMtaragaDaM jAva bahiyA nIhaDaM annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaDilaMsi uccArapAsavaNaM vosirijA 5||se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANijjA, assiMpaDiyAe kayaM vA kAriyaM vA pAmicciyaM vA channaM vA ghaTTa vA maThaM vA littaM vA saMmaTuM vA saMpadhUviyaM vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi no uccArapAsavAM vosirijA 6 // se bhikhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANejA, iha khalu gAhAvai vA gAhAvaiputtA vA kaMdANi vA jAva hariyANi vA aMtarAyo vA bAhiM nIharaMti bahiyAyo vA aMto mAharaMti annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijA 7 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANejA khadhaMsi vA pIDhaMsi vA maMcaMsi vA mAlaMsi vA (hammiyatalaMsi vA aTTAlaMsi vA) aTTAMsi vA pAsAyaMsi vA annayaraMsi vA thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijA 8 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANijjA, aNaMtarahiyAe puDhavIe masINiddhAe puDhavIe sasarakkhAe puDhavIe maTTiyAe makaDAe (maTTiyAkammakaDAe) cittamaMtAe silAe cittamaMtAe leluyAe kolAvAsaMsi vA dAsyasi vA jIvapaiTThiyaMsi vA jAva makaDAsaMtANayaMsi vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijA 1||||suu0 165 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANejA-iha khalu gAhAvaI vA gAhAvaiputtA vA kaMdANi vA jAva bIyANi vA parisADiMsu vA parisADiMti vA parisADissaMti vA Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijjA / se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANijjA 1 // iha khalu gAhAvaI vA gAhAvaiputtA vA sAlINi vA vIhINi vA muggANi vA mAsANi vA kulatthANi vA javANi vA javajavANi vA pairiMsu vA pairiti vA pairissati vA annayaraMsi vA tahappagAraMsei thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijjA 2 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANijjA, grAmoyANi vA ghAsANi vA bhiluyANi vA vijjulayANi vA khANuyANi vA kaDayANi vA pagaDANi vA darINi vA paduggANi vA samANi vA 2 annayarasi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijjA 3 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDillaM jANijjA mANusaraMdhaNANi vA mahisakara. NANi vA vasahakaraNANi vA assakaraNANi kA kukkuDakaraNANi vA makaDakaraNANi vA hayakaraNANi vA lAvayakaraNAni vA vaTTayakaraNANi tittirakaraNANi vA kavoyakaraNANi vA kaviMjalakaraNANi vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijjA 4 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANejjA vehANasaTThANesu vA giddhapaTTaThANesu vA tarupaDaNaTThANesu vA merupaDaNaThANesu vA visabhikkhaNayahANesu vA agaNipaDaNaTThANesu vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijjA 5 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNaM thaMDilaM jANijjA, bArAmANi vA ujjANANi vA vaNANi vA vaNasaMDANi vA devakulANi vA sabhANi vA pavANi vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi vA no uccArapAsavaNaM vosirijjA 6 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANijjA, aTTAlayANi vA cariyANi vA dArANi vA gopurANi vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilasi no uccArapAsavaNaM vosirijA 7 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANejA, tigANi Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGgasUtram / zrutaskaMdha 2 cU0 2 adhyayanaM 3 ] [ 117 vA caukANi vA cacarANi vA caummuhANi vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi no uccArapAsavaNaM vosirijA 8 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANejA iMgAladAhesu khAradAhesu vA maDayadAhesu vA maDayathUbhiyAsu vA maDayaceiesu vA anayaraMsi vA tahappagAraMsi vA thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijA 1 / / se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANejA, naiyAyataNesu vA paMkAyayaNesu vA aoghAyayaNesu vA seyaNavahaMsi vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosarijA 10 // se bhikkhU vA se jaM purNa jANejjA naviyAsu vA maTTiyakhANiyAsu naviyAsu goppaheliyAsu vA gavANIsu vA khANI vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMAMDelAMse no uccArapAsavaNaM voserijA, 11 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANijjA, DAgavaccaMsi vA sAgavaccaMsi vA mUlagavaccaMsi vA hatthaMkaravacvaMse vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi no uccArapAsavaNaM vosirijjA 12 // se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANijA, asaNavaNaMsi vA saNavaNaMsi vA dhAyaivaNaMsi vA keyaivaNaMsi vA aMbavaNAMsi vA asogavagAMsi vA nAgavAMsi vA punnAgavaNaMsi vA cullagavaNAMsi vA annayaresu tahappagAresu patoveesu vA puSphoveesu vA phaloveesu vA bIthoveesu vA hariyoveesu vA no uccArapAsavaNaM vosirijA 13 / ||suu0 166 // se bhikkhU vA(2) sayapAyavaM vA parapAyavaM vA gahAya se tamAyAe egaMtamavakkame aNAvAyaMsi asaMloyaMsi aSSapANaMsi jAva makkaDAsaMtANayaMsi yahArAmaMsi vA uvassayaMsi tayo saMjayAmeva uccArapAsavaNaM vosirijjA, se tamAyAe egaMtamavakame aNAvAhaMsi jAra saMtANayaMsi ahArAmaMsi vA jhAmarthaMDillaMsi vA annayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDillaMsi acittaMsi to saMjayAmeva uccArapAsavaNaM vosirijA, eyaM khalu tassa jAva sayA jaijAsi ||suu. 167 // tibemi // uccArapAsavaNasattikayo smmtto| // iti tRtIyamadhyayanam // 2-2-3-10 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1- 1 [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH // 4 : zabda-adhyayanaM 4 // se bhikkhU vA (2) muiMgasadANi vA naMdIsadANi vA jhallarIsadaNi vA annayarANi vA tahappagArANi vikhvarUvAiM sadAI vitatAI kannasoyaNapaDiyAe no abhisaMdhArijA gamagAe 1 // se bhikkhU vA (2) grahAvegajhyAI sahAI sugoi, taM-vINAmahANi vA vipaMcIsadANi vA pippI(saddhI)sagalabANivA tUNayasahANi vA vaNavINi yasadANi vA tubavINiyasahANi vA DhekuNa mahAI yannayarAI tahappagArAI vikhvarUvAI saddAI vitatAI karAgAsoyapaDiyAe no abhisaMdhArijA gamaNAe 2 // se bhikgyU vA (2) yahAdegaiyAiM mahAI sugoi, taMjahA-tAlasaddANi vA kaMsatAlasahANi vA lattiyasadANi vA godhiyasadANi vA kirikiriyAsadANi vA yannavarANi vA tahappagArANi virUvarUvAI sadANi karANasoyapaDiyAe no abhisaMdhArejA gamaNAe 3 // se bhikkhU vA (2) grahAvegaiyAI saddANi sugoi taMjaha.-saMkhasadANi vA veNusaddAgiA vA vaMmasahANi yA kharamuhimahANi vA paripiriyAsadANi vA annayarAI tahappagArAI virUvarUvAI mahAI jhumirAI kannasAyapaDiyAe no abhisaMdhArejA gamaNAe 4 ||suu0 168 // se bhikgyU vA (2) grahAvegaiyAiM sahAI suNei taMjahA- bappANi vA phalihANi vA jAva marANi vA sAgarANi vA sarasarapaMtiyANi vA annayarAI vA tahappagArAI vikhvarUvAiM sahAI kagaNasoyapaDiyAe no abhisaMdhArijA gamaNAe 1||se bhikkhU vA (2) grahAvegaiyAiM sadAiM suNoI taMjahA-kacchANi vA mANi vA gahaNANi yA vaNANi vA raNaduggANi pavvayANi vA pavvayadugANiM vA yannayarAI vA tahappagArAI virUvarUvAI sadAI so ya paDiyAe no abhisaMdhArijA gamaNAe / se bhikkhU vA (2) grahAvegaiyAI saddAiM suNei, taMjahA-gAmANi vA nagarANi vA nigamANi vA rAyahANANi vA yAsama Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 cU0 2 adhyayanaM 3 ] [116 paTTaNasaMnivesANi vA annayarAiM tahappagArAI saddAI no abhidhArejA gamaNAe 3 // se bhikkhU vA (2) ahAvegaiyAI sadAI suNei, taMjahA-bArAmANi vA ujANANi vA vaNANi vA vaNasaMDANi vA devakulANi vA sabhANi vA pavANi vA annayarAiM tahappagArAI sadAiM no abhisaMdhArejA gamaNAe // se bhikkhU vA (2) grahAvegaiyAiM sahAI suoi, taMjahA-aTTANi vA aTTAlayANi vA cariyANi vA dArANi vA gopurANi vA annayarAI tahappa. gArAI sadAiM no abhisaMdhArijA gamagAe 5 // se bhikkhU vA (2) grahAvegajhyAi sadAiM suNei, taMjahA-tiyANi vA caukkANi vA caccarANi vA caummuhAgaNa vA annayarAiM tahappagArAI sadAI no abhisaMdhArijA gamaNAe 6 // se bhikkhU vA (2) brahmavegaiyAiM sadAI suoDa, taMjahA-mahisakaraNaTThANANi vA vasamakaraNaTThANANi vA assakaraNaTThANANi vA jAva kavijalakaraNaTTANANi vA annayarAI taha pagArAI no abhisaMdhArijA gamaNAe 7 // se bhikkhU vA (2) yahA vagaiyAI sadAI suNei taMjahA-mahisajuddhANi vA jAva kaviMjalajuddhANi vA annayarAI tahappagArAI sadAiM no abhisaMdhArijA gamaNAe 8 // se bhivakhU vA (2) grahAvegaDyAI sadAiM sugAi taMjahA-pUvahiyaThANANi vA hayajahiyaThANANi vA gayajUhiyaThANANi vA yannayarAiM tahappagArAI no abhisaMdhArijA gamaNAe 1 ||suu. 169 // se bhikkhU vA (2) jAva suNei, taMjahA--akkhAiyaThANANi vA mANummANiyaTThAgANi vA mahatA''hayanaTTa-gIya-vAiya-taMtI-talatAla-tuDiya-paDuppavAiyaTTANANi vA annayarAI vA tahappagArAI sadAiM no abhisaMdhArejA gamagAe / se bhivarakhU vA (2) jAva suNei, taMjahA--kalahANi vA DiMbANi vA DamarANi vA dorajANi / varajANi vA viruddharajANi yannavarAI vA tahappagArAI sadAI no abhisaMdhArejA gamaNAe 2 // se bhikkhU vA (2) jAva suNei, khuDDiyaM dAriyaM paribhUttamaMDiyaM alaMkiyaM nivujbhamANi pehAe ega vA purisaM vahAe nINija. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] . .. [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH mANaM pehAe annayarAiM vA tahappagArAiM no abhisaMdhArijA gamaNAe 3 // se bhikkhU vA (2) annayarAiM virUvakhvAiM mahAsavAI evaM jANejjA taMjahA--bahusagaDANi vA bahurahANi vA bahumilakvRNi vA bahupaccaMtANi vA annayarAiM vA tahappagArAI virUvarUbAI mahAsavAI kannasoyapaDiyAe no abhisaMdhArijA gamaNAe 4 / se bhikva vA (2) annayarAiM virUvarUvAiM mahussavAiM evaM jANijA, taMjahA--itthINi vA purisANi vA therANi vA DaharANi vA majjhimANi vA zrAbharaNavibhUsiyANi vAgAyaMtANi vA vAyaMtANi vA naccaM. tANi vA hasaMtANi vA ramaMtANi vA mohaMtANi vA vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM paribhujaMtANi vA paribhAyaMtANi vA vichaDDiyamANANi vA vigovayamANANi vA annayarAiM vA tahappagArAI virUvarUvAI mahussavAI kannasoyapaDiyAe no abhisaMdhArejA gamaNAe / se bhikkhU vA (2) no ihaloiehiM sahahiM no paraloiehiM sahahiM no suehiM sahohiM no asuehiM sohiM no diThehiM sadahiM no adiThehiM sahohiM no kaMtehiM sohi sajijA no gijhijA no mujjhijjA no amovajijjA 6 / evaM khalu tassa jAva jaejAsi tti bemi 7 ||suu. 170 / / sddsttikkyo|| // iti catuthamadhyayanam // 2-2-4-11 / / // 5: rUpa-adhyayanaM 5 // se bhinala vA (2) grahAvegaiyAI rUvAiM pAsai, taMjahA-gaMthimANi vA vedimANi vA pUrimANi vA saMghAimANi vA kaTTaphammANi vA potthakammANi vA vittakammANi vA maNikammANi vA daMtakammANi vA (mAlakammANi vA) pattachijakammANi vA vivihANi vA veDhimAI annayarAiM tahappagArAI visvarUvAI cakkhudaMsaNapaDiyAe no abhisaMdhArija gamaNAe, evaM nAyavvaM jahA sahapaDimA savvA vAittavajjA rUvapaDimAvi ||suu0 171 // paMcamaM sattikkayaM // // iti pacamamadhyayamam // 2-2-5-12 / / . Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram : zrutaskaMdhaH 2 cU0 2 adhyayanaM 6 ] [ 121 // 6: parakriyA-adhyayanaM 6 // parakiriyaM ajjhatthiyaM saMsesiyaM no taM sAyae no taM niyame, siyA se paro pAe grAmajjijja vA pamajjijja vA no taM sAyae no taM niyame 1 / se siyA paro pAyAI saMvAhijja vA palimadijja vA no taM sAyae no taM niyame 2 / se siyA paro pAyAI kusijja vA raijja vA no taM sAyae no taM niyame 3 / se siyA paro pAyAiM tilleNa vA ghaeNa vA vasAe vA makkhijja vA abhiMgijja vA no taM sAyae (2) 4 / se siyA paro pAyAiM ludreNa vA kakkeNa vA cunneNa vA varANeNa vA ulloDhijja vA uvvalijja vA no taM sAyae (2) 5 // se siyA paro pAyAiM sIyodagaviyaDeNa vA 2 uccholijja vA paholijja vA no taM sAyae (2) 6 / se siyA paro pAyAiM annayareNa vilevaNajAeNa prAliMpijja vA viliMpijja vA no taM sAyae (2) 7 se siyA paro pAyAiM annayareNa dhUvaNajAeNa dhUvijja vA padhUvijja vA no taM sAyae (2) 8) se siyA paro pAyAyo prANuyaM vA kaMTayaM vA nIharija vA visohija vA no taM sAyae (2) 1 |se siyA paro pAyAyo pUyaM vA soNiyaM vA nAharijja vA visohijja vA no taM sAyae (2) 10 se siyA paro kArya zrAmajjejja vA pamajjijja vA no taM sAyae notaM niyame 11||se siyA paro kAyaM loTeNa vA saMvAhija vA palimadija vA no taM sAyae (2) 12 / se siyA paro kAyaM tilleNa vA ghaeNa vA vasAe vA makkhija vA abhaMgija vA no taM sAyae (2) 13 // se siyA paro kAyaM luDheNa vA kakkeNa vA curANeNa vA varANeNa vA ulloDhija vA uvvalija vA no taM sAyae (2) 14 // se siyA paro kAyaM sIyodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholija vA padhovija vA no taM sAyae (2) 15 / se siyA paro kAyaM annayareNa vilevaNajAeNa prAliMpija vA viliMpija vA no taM sAyae (2) Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH 16 / se siyA paro kArya annayareNa dhUvaNajAeNa dhUvija vA pavija vA no taM sAyae (2) 17 / se siyA paro kAryasi vaNaM grAmajija vA emajija vA no taM sAyae (2) se siyA paro kAryasi vaNaM saMvAhija vA palimahijja vA no taM sAyae (2) 18 / se siyA paro kAyaMsi vaNaM tilleNa vA ghaeNa vA vasAe vA makkhija vA abhaMgija vA no taM sAyae (2) 11 / se siyA paro kAryasi vaNaM luddheNa vA (4) ulloTija vA uvvaleja vA no taM sAyae (2) 20 / se siyA paro kAyaMsi vaNaM sIyodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholija vA padhovija vA no taM sAyae 21 / se siyA paro kAyaMsi vaNaM vA gaMDaM vA araI vA pulayaM vA bhagaMdalaM vA annayareNaM satthajAeNaM achidija vA vicchidija vA no taM sAyae (2) 22 / se siyA paro annayareNaM satthajAeNa yAcchidittA vA vicchiMdittA vA pUyaM vA soNiyaM vA nIharija vA visohija vA no taM mAyae (2) 23 / se siyA paro kAyaMsi gaMDaM vA araiM vA pulaiyaM vA bhagaMdalaM vA yAmajija vA pamajija vA no taM sAyae (2) 24 / se siyA paro kAryasi gaMDaM vA (4) saMvAhija vA palimadija vA no taM sAyae (2) 25 / se siyA paro kAryasi gaMDaM vA (4) tilleNa vA (3) mavikhaja vA abhigijja vA no taM sAyae (2) 26 / se siyA paro gaMDaM vA (4) lui~Na vA (4) ullo. dijja vA udhvalijja vA no taM sAyae (2) 27. se siyA paro gaMDaM vA (4) sIyodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholija yA padhovija vA no taM sAyae (2) 281 se siyA paro kAryasi gaMDaM yA (4) annayareNaM satthajAeNaM acchidija vA vicchidija vA annayareNaM satthajAegaNaM acchiMdittA vA vichidittA vA pUyaM vA soNiyaM vA nIharija vA visohija vA no taM sAyae (2) 21 / se siyA paro kAryasi seyaM vA jallaM vA nIharija vA visohija vA no taM mAyae (2) 30 se Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 cU0 3 adhyayanaM 6 ] [ 123 siyA paro acchimalaM vA karANamalaM vA daMtamalaM vA nahamalaM vA nIharija vA visohija vA no taM sAMyae (2) 31 / se siyA paro dIhAI vAlAI dIhAI vA romAiM dIhAiMbhamuhAI dIhAI kavakharomAI dIhAiM vatthiromAI kappijja vA saMThavijja vA no taM sAyae (2) 32 / se siyA paro sIsAyo likkhaM vA jUyaM vA nIharijja vA visohijja vA no taM sAyae (2) 33 / se siyA paro graMkasi vA paliyaMkasi vA tuyaTTAvittA pAyAiM zrAmajjijja vA pamajjijja vA, evaM hiTimo gamo pAyAiNaM bhANiyavvo (2) 34 / se siyA paro aMkasi vA paliyaMkaMsi vA tuyaTTAvittA hAraM vA addhahAraM vA uratthaM vA geveyaM vA mauDaM vA pAlaM vA suvannasuttaM vA grAvihijja vA piNahijja vA no taM sAyae (2) 35 // se siyA paro pArAmaMsi vA ujjANaMsi vA nIharittA vA pavisittA vA pAyAiM grAmajjijja vA pamajjijja vA no taM sAyae (2) 36 / evaM neyavvA annamannakiriyAvi 37 ||suu. 172 // se siyA paro suddheNaM vaibaleNa vA teicchaM prAuTTe, se siyA paro asuddheNaM vaibaleNAM teicchaM prAuTTe 1 // se siyA paro gilANassa sacittANi vA kaMdANi vA mUlANi vA tayANi vA hariyANi vA khaNittu kaDhinu vA kaDDAvittu vA teicchaM grAuTTAvijja no taM sAie (2) 2 / kaDaveyaNA pANabhUyajIvasattA veyaNaM veiMti 2 / evaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savaThehiM sahie samie sayA jae seyamiNaM manijjAsi 3 // ||suu0 173 // tibemi // chaTThayo sttikkyo|| // iti SaSThamadhyayanam // 2--2.-6--13 / / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH // 7 : anyonyakriyA-adhyayanaM 7 // se bhikkhU vA (2) annamannakiriyaM ajjhatthiyaM saMseiyaM no taM sAyae (2) / se annamannaM pAe grAmajija vA pamajija vA no taM sAie (2) / sesaM taM ceva, eyaM khalu jAva jaijAsi tibemi ||suu017|| // iti saptamamadhyayanam // zru02. cU02-a07 malataH 23 // // iti dvitIyA cUlA / / 2-2 // // tRtIya cUlikA-bhAvanA adhyayanaM 1 // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre paMcahatthuttare yAvi hutthA, taMjahA-hatyuttarAI cue, caittA gabhaM vavakate, hatthuttarAhiM gabhAyo gambhaM sAharie, hatthuttarAhi jAe, hatthuttarAhiM savvayo samvattAe muMDe bhavittA agArAyo aNagAriyaM pavvaie, hatthuttarAhi~ kasiNe paDipunne zrabvAghAe nirAvaraNe aNate aNuttare kevalavaranANadaMsaNe samuppanne, sAiNA bhagavaM parinivvue ||suu. 174 / / samaNe bhagavaM mahAvIre imAe prosippiNIe susamasusamAe samAe vIivakatAe, susamAe samAe vIivatAe, susama-dussamAe samAe vIivatAe, dUsamasulamAe samAe bahu viikkatAe, panahattarIe vAsehiM mAsehiM ya zraddhanavamehiM sesehiM je se gimhANaM cautthe mAse aTThame pakkhe aAsADhasuddhe tassa NaM yAsADhasuddhassa chaTTIpakkheNaM hatyuttarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM mahAvijayasiddhatthaM pupphuttaravarapuMDarIyadisAsovatthiyavaddha-- mANAyo mahAvimANAyo vIsaM sAgarovamAI zrAuye pAlayittA, aAuvakhaeNaM ThiikaeNaM bhavakkhaeNaM cue caittA, iha khalu jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse dAhiNaDDhabharahe dAhiNamAhaNakuMDapurasaMnivesaMmi usabhadattassa mAhaNassa koDAlasagottassa devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharassa guttAe sIDabbhavabhUeNaM appANeNaM kucchisi gambhaM vakkate 1 / samaNe bhagavaM mahAvIre tinnAMNovagae Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGgasUtram / / zrutaskaMdhaH 2 cU0 3 adhyayanaM 1 ] __ [ 125 yAvi hutthA, caislAmitti jANai cuemitti jANai cayamANe na yANei, suhume NaM se kAle pannate 2 / tayo NaM samaNe bhagavaM mahAvIre hiyANukaMpaeNaM (aNukaMpaeNaM) deveNaM jIyameyaMtikaTu je se vAsANaM tacce mAse paMcame pakkhe yAsoyabahule tassa aaN Asoyabahulassa terasIpakkhegAM hatyuttarAhiM nakhategAM jogamuvAgaegAM bAsIhiM rAidiehiM vaikkatehiM tesIimassa rAiMdiyassa pariyAe vaTTamANe dAhiNamAhaNakuDapurasaMnivasAyo uttarakhattiyakuMDapurasaMnivesaMsi nAyAgAM khattiyANAM siddhatthassa khattiyassa kAmavaguttassa titalAe khattiyANIe vAsiTThamagutAe asubhANAM puggalAgAM yAhAraM karittA subhAgAM puggalANa pakkhevaM karittA kucchisi gabhaM sAharai, je. vi ya se tisalAe khattiyANIe kucchisi gambhe taMpi ya dAhiNamAhaNakuDapurasaMnivesaMsi usabhadattassa mAhaNassa koDAlasagottassa devAnaMdae mAhaNIe jAlaMdharAyaNaguttAe kucchiMsi garbha sAharai 3 / samaNe bhagavaM mahAvIre tinnANevagae yAvi hotthA-sAharijissAmitti jANai sAharijamANe na yANai sAhariemitti jANai samaNAuso 4 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM tisalAe khattiyANIe graha'nayA kayAi navarAhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM aTThamANarAiMdiyANaM vIikka tANaM je se gimhANaM paDhame mAse ducce pavakhe cittasuddhe tassa gAM cittasuddhassa terasIpakkhegAM hatthutarAhiM nakvatteNaM jogoragAeNaM-samaNaM bhagavaM mahAvIraM aroggA aroggaM pasUyA 5 / jarANAM rAI tisalA khattiyANI samaNAM bhagavaM mahAvIraM yaroyA aroyaM pasUyA, tarANAM rAI bhavaNavaivANamaMtarajoisiyavimANavAsidevehiM devIhiM ya uvayaMtehiM uppayaMtehiM saMparyatehi ya ege mahaM divve devujoe devasanivAe devakahakkahae uppiMjalagabhUe yAvi hutthA 6 / jarANAM rayaNi tisalA khattiyANI samaNaM bhagavaM mahAvIraM aroyA aroyaM pasUyA tarANaM rayaNiM vahave devA ya devIyo ya egaM mahaM amayavAsaM ca 1 gaMdhavAsaM ca 2 cunnavAsaM Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH : prathamo vibhAgaH ca 3 pupphavAsaM ca 4 hirannavAsaM ca 5 rayaNavAsaM ca 6 vAmisu 7) jarAgA rayaNiM tisalA khattiyANI samaNaM bhagavaM mahAvIraM yaroyA aroyaM pasUyA, tagaNaM rayaNi bhavaNavai-vANamaMtarajoisiyavimANavAsiNo devA ya devIyo ya samaNasta bhagavayo mahAvIrassa sUikammAI titthayarAbhiseyaM ca kariMsu 8/ jayo NaM pabhii bhagavaM mahAvIre tisalAe khattiyAgIe kucchisi ganbhaM grAga(hue tayo NaM pabhii taM kulaM vipulaNa hiragoNaM suvanneNaM dhaNe dhannegAM mANikkeNaM muttieNaM saMkhamilappadAlegA graiva (2) parivaDDai / tyo gAM samasta bhagavayo mahAvIrassa ammApiyaro eyama jAgitA nibattadazAhami vuvataMli muibhUyaMsi vipulaM asaNapANakhAimasAimaM ubakkhaDAviti (2) mittanAiyaNasaMbaMdhivaggaM uvanimaMtaMti uvanimaMtittA bahave samagAmAhaNa-kivaNa-vaNImagAhiM bhicchuDagapaMDaragAiNa vicchaDDati viggoviMti visthANiti dAyAresu dANaM, pajabhAiti vicchaDDittA viggovittA vimmANittA dAyAresu NaM dAyaM pajabhAittA mittanAisayaNasaMbaMdhivaggaM bhujAviti mittanAimpaya. mayaNAsaMbaMdhivaggaM bhujAvittA mittanAisayamasaMbaMdhivageNa imamyArUvaM nAmadhijjaMkAraviti-jayo ma pabhii ime kumAre timalAe khattiyANIe kucchimi gambhe grAhae taNo gAM pabhii imaM kulaM vipulegAM hirarAgogAM maMkhamilappa bAlegAM atIva (2) parivaDDai tA hou gAM kumAre vadramANe 10 / tayo gAM samagaNe bhagavaM mahAvIre paMcadhAi-parivuDe, taMjahA- vIradhAie ? majaNadhAie 2 maMDaNadhAie 3 khelAvaNadhAie ? graMkavAie 5, aMkAyo yaMkaM sAharijamAyo ramme maNikuTTimatale girikaMdarasamullIoviva caMpayapAyave grahANupubIe saMbaDDai 11 / nayo NaM samaNe bhagavaM mahAvIre vinAyapariNayamitte viNiyattabAlabhAve appusuyAiM urAlAI mANusmagAI paMcalavakhaNAI kAmabhogAI sadapharisarasaruvagaMdhAI pariyAremAgo evaM ca NaM viharai 12 // sU. 176 // samaNa bhagavaM mahAvIre kAsavagutte tassa gAM ime tinni Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 127 zrImadAcArAGgasUtram :: zrutaskaMdhaH 2 cU0 3 adhyayanaM 1 ] nAmadhijjA evamahijjaMti, taMjahA--yammApiusaMti baddhamANe 1 sahasaMmuie samaNe 2, bhImaM bhayabheravaM urAlaM avelayaM parIsaha-sahatikaTTu devehi se nAmaM kayaM samaNe bhagavaM mahAvIre 3-1 samaNassa ga bhagavayo mahAvIrassa piyA kAsavaguttegAM tassa gAM tinni nAmadhijA evamAhijjati taMjahA-siddhatthe i vA, sijjaMse i vA, jasaMse i vA, 2 / samaNassa NaM bhagavayo mahAvIrassa ammA vAsiTThassa guttA tIsaM NaM tinni nAmadhijA evamAhijjaMti taMjahAtisalAi vA, vidahadinnA i vA, piyakAriNI i vA 3 / samaNassa NaM bhagavayo mahAvIrassa pittiyae, supAse kAsavagutteNaM / / samaNassa NaM bhagavayo mahAvIrassa jiThe bhAyA naMdivaddhago kAsavaguttegAM 5 / samaNassa gAM bhagavayo mahAvIrasma jeTTA bhaigI sudaMsaNA kAsavagutteNaM 6 / samaNarasa gAM bhagavayo mahAvIrassa bhajA jasothA koDinnAgattegAM 7 / samaNassa gAM bhagavayo mahAvIrassa dhUyA kAsavagonegAM, tIse gAM do nAmadhijA evamAhijaMti-aNujA i vA, piyadaMgaNA i vA 8 / samaNassa gAM bhagavayo mahAvIrassa nattuDU kosiyA guttegAM, tIse gAM do nAmadhijA avamAhijjati taMjahA-sevai i vA, jasavai i vA 1 ||suu. 177|| samaNassa gAM bhagavayo mahAvIrassa ammApiyaro pAsAyaccijA samaNovAsagA yAvi hutthA, te gAM bahuiM vAsAI mamamobAsagapariyAgaM pAlainA charAhaM jIvanikAyAgAM sAravakhaNanimittaM bAloittA niMdittA garihittA paDikkamittA ahArihaM uttaraguNapAyacchitAI paDivajittA kusamaMthAragaM durUhinA bhattaM paJcakkhAyaMti (2) apacchimAe mAraNaMtiyAe saMlahaNArIe amiyasarIrA kAlamAse kAlaM kiccA taM sarIraM viSajahitA yaccue kappe devattAe uvavannA, tayo NaM yAukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ritikkhaegAM cue caittA mahAvideha vAse carameNaM ussANegAM minjhissaMti yujhismaMti mucissaMti parinivvAismaMti samvadukkhANamaMtaM karissaMti ||suu. 178 // tegAM kAlegAM (2) mamaNe bhagavaM mahAvIre nAe Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ] zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH nAyaputte nAyakulanivvatte videhe videhadinne videhajacce videhasUmAle tIsaM vAsAI videhaMsitti hetti)kaTaTu agAramajjhe vasittA ammApiUhiM kAlagahi devalogamaNupattehiM saMmattapainne ciccA hiranna, ciccA suvannaM, ciccA balaM, cicA vAhaNAM, ciccA dhaNakaNagarayaNa-saMtasArasAvaijjaM vicchaDDittA viggovittA vistANittA dAyAresu NAM dAittA paribhAittA saMvaccharaM dalaittA je se hemaMtANaM paDhame mAse paDhame pakkhe maggasiravahule tassa gAM maggasirabahulassa dasamIpakkheNaM hatthuttarAhiM nakkhattaeNaM jogovagaeNaM abhinikkhamaNAbhipyAe yAvi hutthA 1 / saMvacchareNa hohii abhinivakhamaNAM tu jiNavariMdassa / to zratthasaMpayANAM pavattai puvvasUrAyo // 1 // egA hiranakoDI aTheva aNUNagA sayasahassA / sUrodayamAiyaM dijjai jA pAyarAsutti // 2 // tinneva ya koDisayA aTThAsIiM ca huti koDIyo / asiiM ca sayasahassA evaM saMvacchare dinnaM // 3 // vesamaNakuDadhArI devA logaMtiyA mahiDDIyA / bohiMti ya titthayaraM pannarasasu kammabhUmIsu // 4 // baMbhaMmi ya kampamI bodhavA karAharAiNo majjhe ! logaMtiyA vimANA aTTasu vatthA asaMkhijA // 5 // ee devanikAyA bhagavaM bohiti jiNavaraM vIraM / samvajagajjIvahiyaM arihaM / titthaM pavatte.he // 6 // 2 / tayo gAM samaNasta bhagavayo mahAvIrassa. abhinivakhamaNAbhippAyaM jANittA bhavaNavaivANamaMtarajoisiyavimANavAsiNo devA ya devIyo ya saehiM (2) svehi, saehiM (2) nevatthehi, saehiM (2) ciMdhehiM saviDIe savvajuie savdabalasamudaeNaM, sayAI (2) jANavimANAI durUhaMti sayAI (2), jANavimANAI duruhittA grahAbAyarAI puggalAI pari. sADaMti (2), grahAsuhumAI puggalAI pariyAI ti (2), uDDa uppayaMti uDDa uppaittA tAe ukiTThAe sigghAe cavalAe turiyAe divvAe devagaie ahegAM grovayamANA (2), tirieNaM asaMkhijAI dIvasamuddAI vIikkamamANA (2), jeNeva jaMbuddIve dIve teNeva uvAgacchati (2), jeNeva uttarakhattiyakuDapurasaM Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram :: zrutaskaMdhaH 2 cU0 3 adhyayanaM 1 (24) ] [ 126 nivese teNeva uvAgacchaMti (2) jeNeva uttarakhattiyakuDapurasaMnivesassa uttarapuracchime disibhAe teNeva jhatti vegeNa grovaiyA 3 / to NaM sakke deviMde devarAyA saNiyaM (2) jANavimANaM paTThaveti saNiyaM (2) jANavimANaM paTTavettA saNiyaM (2) jANavimANAyo paccoruhai (2) saNiyaM (2) egaMtamavakkamai egaMtamavakamittA mahayAveubieNaM samugghAegAMsamohaNai (2) egaM mahaM nANAmaNikaNagarayaNabhatticittaM subhaM cAru kaMtarUvaM devacchaMdayaM viuvvai 4 / tassa NaM devacchaMdayassa bahumajhadesabhAe egaM mahaM sapAyapITaM nANAmaNikaNayarayaNabhatticittaM subhaM cAru kaMtarUvaM sIhAsaNAM viuvvai (2) jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai (2) samayAM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto thAyAhiNAM payAhiyAM karei (2) samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai (2) samaNaM bhagavaM mahAvIraM gahAya jeNeva devacchaMdae teNeva uvAgacchai 5 / saNiyaM (2) puratthAbhimuhaM sIhAsaNe NisIyAvei saNiyaM (2) nisIyAvittA sayapAgasahassapAgehiM tillehiM abbhagei (2) gaMdhakAsAiehiM ullolei (2) suddhodaeNa majAvei (2) jarasa aaN mullaM sayasahassegAM tipaDolatittiegAM sAhieNaM sIteNa gosIsaratta-caMdaNegAM aNuliMpai (2) isiM nissAsavAyayojjha varanayarapaTTaNuggayaM kusalanarapasaMsipaM assalAlApelavaM cheyAriyakaNagakhaiyaMtakammaM haMsalakkhagAM paTTajuyalaM niyaMsAvei (2) hAraM zraddhahAraM uratthaM nevatthaM egAvaliM pAlaMbasuttaM paTTamauDarayaNamAlAu prAvidhAvei zrAviMdhAvittA gaMthimaveDhimapUrimasaMghAimeNaM mallegAM kapparukkhamiva samalaMkarei (2) tA duccaMpi mahayA veubviyasamugdhAegAM samohaNai (2) egaM mahaM caMdappahaM sibiyaM sahastavAhaNiyaM viuvvati / taMjahA-IhAmiga-usabha-turaga-nara-makaravihaga-vAnara-kuMjara--ruru-sarabha--camara--sadda la-sIha-vaNalaya bhatti-citta-layavijAharamihuNa-juyala-jaMta-joga-juttaM, accIsahassamAliNIyaM sunirUviyaM misimisiMtarUvaga--sahassa-kaliyaM isi bhisamAgAM bhibhisamAgAM cakkhullo Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 ] __ [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH yaNalesaM muttAhalamuttAjAlaMtaroviyaM tavaNIya-pavaralaMbUsa-palabaMta--muttadAma hAraddhahArabhUsaNa-samoNayaM ahiyapicchaNijjaM paumalayabhatticittaM asogalayabhatticittaM kuMdalayabhatticittaM nANAlayabhattiviraiyaM subhaM cAru kaMtarUvaM nAgAmaNipaMcavanna-ghaMTA-paDAyapaDimaMDiyaggasiharaM pAsAiyaM darisaNijjaM surUvaM, 7 / sIyA uvaNIyA jiNavarassa-jaramaraNa--vippamukkassa / aosattamalladAmA jalathalayadivvakusumahiM // 1 // sibiyAi majhayAre divvaM vararayaNarUvaciMcaiyaM / / sIhAsaNAM maharihaM sapAyapIDhaM jiNavarassa // 2 // bAlaiyamAlamauDo bhAsurabudI varAbharaNadhArI / khomiyavatthaniyattho jassa ya mullaM sayasahassaM // 3 // chaTheNa u bhatteNaM ajbhavasANeNa sudareNa jiNo / lesAhi visujjhato pAruhaI uttamaM sIyaM // 4 // sIhAsaNe niviTTho sakIsANA ya dohi pAsehiM / vIyaMti cAmarAhiM maNirayaNavicitta-daMDAhiM // 5 // pudi ukkhittA mANusehiM sAhaTu romakUvehiM / pacchA vahaMti devA suraasurA garulanAgiMdA // 6 // purayo surA vahaMtI asurA puNa dAhiNaMmi pAsaMmi / avare vahati garulA nAgA puNa uttare pAse // 7 // vaNasaMDaM va kusumiyaM paumasaro vA jahA sarayakAle / sohai kusumabharegAM iya gagaNayalaM suragaNehiM // 8 // siddhatthavAM va jahA kaNayAravAM va caMpayavAM vA / sohai kusumabhareNaM iya gagaNayale suragaNehiM // 1 // varapaDahabherijhallari-saMkhasaya-sahassiehiM tUrehiM / gayaNayale dharaNiyale tUraninAyo paramarammo // 10 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram " zrutaskaMdhaH 2 cU0 3 adhyayanaM 1 (24)] [131 tatavitataM ghaNajhusiraM zrAujjaM cauvihaM bahuvihIyaM / vAiti tattha devA bahUhiM pAnagasaehiM // 11 // teSAM kAlegAM teSAM samaeNaM je se hemaMtANaM paDhame mAse paDhame pakkhe maggasirabahule tassa NaM maggasirabahulassa dasamIpakkheNaM suvvaeNaM divasegAM vijaegAM muhutteNaM hatthuttarAnakkhatteNAM jogovagaeNAM pAiNagAmiNIe chAyAe viyattAe bijhyAe porisIe chaTheNaM bhatteNaM apANaegAM egasADagamAyAe caMdappabhAe siviyAe sahastavAhiNiyAe sadevamaNuyAsurAe parisAe samaNijamANe uttarakhattiya-kuMDapurasaMnivesassa majjhamajjheNaM nigacchai (2) jeNeva nAyasaMDe ujANe teNeva uvAgacchai (2) isiM rayaNippamANaM acchoppega bhUmibhAegAM saNiyaM (2) caMdappabhaM sibiyaM sahastavAhiNiM Thavei (2), saNiyaM (2) caMpappabhAyo sIyAyo sahassavAhiNIyo paccoyarai (2), saNiya (2) puratthAbhimuhe sIhAsaNe nisIyai zrAbharaNAlaMkAraM promugrai / tayo gAM vesamaNe deve bhatuvAyapaDiyo bhagavatro mahAvIrassa haMsalakkhaNeNaM paDeNaM grAbharaNAlaMkAraM paDicchai, 10 / tayo NaM samaNe bhagavaM mahAvIre dAhiNeNaM dAhiNaM vAmeNAM vAmaM paMcamuTThiyaM loyaM karei 11 / tayo | sakke deviMde devarAyA samaNassa bhagavayo mahAvIrasta janavAyapaDie vairAmaeNaM thAleNa kesAI pddinch| (2) aNujANesi bhaMte tikaTTu khIroyasAgaraM sAharai, 12 / to gAM samaNe jAva loyaM karittA siddhANaM namukkAraM karei (2), savvaM me akaraNijjaM pAvakammaM tikaTu sAmAiyaM carittaM paDivajai 2 devaparisaM ca maNuyaparisaM ca zrAlikkhacittabhUyamiva Thavei 13 // divo maNussaghoso turiyaninAyo ya sakadayaNeNaM / khippAmeva niluko jAhe paDi. vajai carittaM // 1 // paDivajittu carittaM grahonisaM savvapANabhUyahiyaM / sAhaTu lomapulayA savve devA nisAmiti // 2-14 / tayoNaM samaNassa bhagavayo mahAvIrassa sAmAiyaM khagrovasamiyaM carittaM paDivanassa maNapajavanANe Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH nAma nANe samuppanne aDaDhAijjehiM dIhiM dohi ya samuddohiM sannINaM paMciMdiyANaM pajattANaM viyattamaNasANaM maNogayAI bhAvAI jANei 15 / tayo NaM samaNe bhagavaM mahAvIre padaie samANe mittanAI sayaNasaMbaMdhivaggaM paDivisajjei, (2), imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigirAhai-bArasa vAsAI bosaTTakAe ciyattadehe je kei uvasaggA samuppajjaMti, taMjahA-divvA vA mANussA vA tericchiyA vA, te savve upasagge samuppanne samANe sammaM sahissAmi khamissAmi ahiyAsaissAmi 16 / tayo NaM samaNe bhagavaM mahAvIre imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigirihattA vosiTTacattadehe divase muhuttasese kummAragAma samaNupatte 17 / tayo NaM samaNe bhAvaM mahAvIre vosiTTacattadehe aNuttareNaM bAlaeNaM aNuttareNaM vihAreNaM evaM saMjameNaM paggaheNaM saMvareNaM taveNaM baMbhaceravAseNaM khaMtIe muttIe samiie guttIe tuTThIe ThANeNaM kameNaM sucariyaphalanivvANamuttimaggeNaM appANaM bhAvamANe viharai, evaM vA viharamANassa je kei uvasaggA samuppajjati-divvA vA mANussA vA tiricchiyA vA, te savve uvasagge samuppanne samANe yaNAule avvahie yadINamANase tivihamaNavayaNakAyagutte sammaM sahai khamai titikkhai ahiyAsei 18 / tayo NaM samaNamsa bhagavatro mahAvIrassa eegAM vihAregAM viharamANapasa bArasa vAsA bIikkaMtA terasamassa ya vAsassa pariyAra vaTTamANassa je se gimhANAM ducce mAse cautthe parakhe vaisAhasuddhe tarasa gAM vesAhasuddhassa dasamIpakkhegAM suvvaegAM divasegAM vijaegAM muhuttegAM hatthuttarAhiM nakkhattegAM jogovagaegAM pAiNagAmiNIe chAyAe viyattAe porisIe jaMbhiyagAmassa nagarassa bahiyA naie ujjuvAliyAe uttarakUle sAmAgasta gAhAvaissa kaTTakaraNAMsi uDDhejANUhosirassa bhANakoTThovagayassa veyAvattassa ceiyassa uttarapuracchime disIbhAgesAlarukkhassa adUrasAmaMte ukkuDuyassa godohiyAe aAyAvaNAe yAyAvemANassa chaTheAM bhattegAM apANaegAM sukamAgAMtariyAe kmANassa Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram " zrutaskaMdhaH 2 cU0 3 adhyayanaM 1 (24)] / 133 nivvANe kasiNe paDipunne abbAhae nirAvaraNe aNate aNuttare kevalavaranANadaMsaNe samuppanne 11 / se bhagavaM arahaM jiNe (jANae) kevalI savvannU sababhAvadarisI sadevamaNuyAsurasta logassa pajAe jANai, taMjahA-bAgaI gaI ThiI cayaNaM ubavAyaM bhuttaM pIyaM kaDaM paDiseviyaM prAvikammaM rahokamma laviyaM kahiyaM maNomANasiyaM savvaloe savvajIvANaM sabvabhAvAI jANamANe pAsamANe evaM caNaM viharai 20 / jagaNaM divasaM samaNasta bhagavayo mahAvIrasta nivANe kasiNe (nacappaNo, nicaNee) jAva sumuppanne tarANaM divasaM bhavaNavaivANamaMtara-joisiyavimANavAsidevehi ya devIhiM uvayaMtehiM jAva uppiMjalagabhUe yAvi hutthA 21 / tayo NaM samaNe bhagavaM mahAvIre uppannavaranANadasaNadhare appANaM ca logaM ca abhisamikkha pudhvaM devANaM dhammamAikkhai 22 / tato pacchA maNussANaM, to NaM samaNe bhagavaM mahAvIre uppannanANadanaNadhare goyamAiNaM samaNANaM paMca mahabbayAI sabhAvaNAI chajjIvanikAyA pAtikkhati bhAtai parUvei, taM-puTavIkAe jAva tasakAe, paDhamaM bhaMte ! mahavvayaM paccakkhAmi savvaM pANAivAyaM se suhumaM vA bAyaraM vA tasaM vA thAvaraM vA neva sayaM pANAivAyaM karijA (3) jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNasA vayasA kAyasA tassa bhate paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi 23 / tastimAyo paMcabhAvaNAyo bhavaMti, tatthimA paDhamA bhAvaNA-iriyAsamie se niggaMthe no aNairiyAsamietti, kevalI brUyA-aNairiyAsamie se niggaMthe pANAiM bhUyAiM jIvAiM sattAI abhihaNija vA vattija vA pariyAvija vA lesija vA udavija vA, iriyAsamira se niggaMthe no iriyA-asamiitti paDhamA bhAvaNA 1 / grahAvarA duccA bhAvaNA-maNaM pariyANai se niggaMthe, je ya maNe pAvara sAvajje sakirie arAhayakare cheyakare bheyakare ahiMgaraNie pAusie pAriyAvie pANAivAie bhUgovaghAie, tahappagAraM maNaM no padhArijA gamaNAe, mAM parijANai se niggaMthe, je ya maNe apAvaetti duccA Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : prathamo vibhAga bhAvaNA 2 / ahAvarA taccA bhAvaNA-vaI parijANai se niggaMthe, jA ya vai pAviyA sAvajA sakiriyA jAva bhUyovaghAjhyA tahappagAraM vaI no uccArijA, je vaiM parijANai se niggaMthe, jAva vai apAviyatti taccA bhAvaNA 3 / ahAvarA cautthA bhAvaNA-yAyANabhaMDamattanivakhevaNAsamie, se niggaMthe, no aNAyabhaMDamatta-nikvevaNasamie, kevalI brUyA-yAyANa--maMDamattanikvevaNAasamie se niggaMthe pANAI bhUyAI jIvAiM sattAiM abhihaNijA vA jAva udavija vA, tamhA bAyANabhaMDamattanivakhevaNAsamie se niggaMthe, no prAyANabhaMDamattanivakhevaNA--asamietti cautthA bhAvaNA 4 / grahAvarA paMcamA bhAvaNA-yAloiya--pANabhoyaNabhoi se niggaMthe no aNAloiya-pANabhoyaNabhoi kevalI bUyA-praNAloiyapANabhoyaNabhoi se niggaMthe pANANi vA (4) abhihaNija vA jAva uddavija vA, tamhA yAloiya pANabhoyaNabhoi se niggaMthe no aNAloiyapANabhoyaNabhoiti paMcamA bhAvaNA 5 / 24 / eyAvatA mahabbae sammaM kAraNa phAsie pAlie tIrie kiTTie avaTThie prANAe zrArAhie yAvi bhavai, paDhame bhaMte ! mahabbae pANAivAyAyo veramaNaM 25 // grahAvaraM duccaM mahavvayaM paJcakkhAmi, savvaM musAvAyaM vaidosaM, se kohA vA lohA vA bhayA vA hAsA vA neva sayaM musaM bhAsijjA nevanneNaM musaM bhAsAvijA annapi musaM bhAsaMtaM na samaNumanijA tivihaM tivihaNa maNamA vayasA kAyasA, tassa bhaMte ! paDikkamAmi jAva vosirAmi 26 / / taslimAyo paMca bhAvaNAyo bhavaMti--tatthimA padamA bhAvaNA -aNuvIibhAlI se niggaMthe no aNaNuvIibhAsI kevalI brUyA-yaNaNuvIibhAsI se niggaMthe samAvajija mosaM vayaNAe, aNuvIibhAsI se niggaMthe no aNaNuvIibhAsitti padamA bhAvaNA 1 / ahAvarA ducA bhAvaNA kohaM pariyANai se niggaMthe no kohaNe siyA, kevalI brUyA-kohappatte kohattaM samAvaijA mosaM vayaNAe, kohaM pariyANai se niggaMthe na ya kohaNe siyatti duccA bhAvaNA 2 / grahAvarA taccA Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGgasUtram // zrutaskaMdhaH 2 cU0 3 adhyayanaM 1 (24) ] [135 bhAvaNA-lobhaM pariyANai se niggaMthe no alobhaNae siyA, kevalI brUyAlobhapate lobhI samAvaijA mosaM vayaNAe, lobha pariyANai se niggaMthe no ya lobhaNae siyatti taccA bhAvaNA 3 // grahAvarA cautthA bhAvaNA-bhayaM parijANai se niggaMthe no bhayabhIrue siyA, kevalI bUyA-bhayapatte bhIrUsamAvaijA mosaM vayaNAe, bhayaM parijANai se niggaMthe no bhayabhIrue siyA vautthA bhAvaNA / grahAvarA paMcamI bhAvaNA-hAsaM pariyANai se niggaMthe no ya hAsaNae siyA, kevalI brUyA-hAsapatte hAsI samAvaijA mosaM vayaNAe, hAse pariyANai se niggaMthe no hAsaNae siyatti paMcamI bhAvaNA 5-27 / etAvatA docce mahavvae samma kAraNa phAsie jAva ANAe zrArAhie yAvi bhavai duJce bhaMte mahabbae 28 grahAvaraM taccaM bhaMte ! mahavvayaM paccakkhAmi savvaM adinnAdANaM, se gAme vA nagare vA ranne vA appaM vA bahu vA aNu vA thUlaM vA cittamaMtaM vA acittamaMtaM vA neva sayaM adinnaM girihajjA nevannehiM dinnaM girAhAvijA dinnaM annapi girAhataM na samaNujANijA jAvajjIvAe jAva vosirAmi 24 / tassimAyo paMca bhAvaNAyo bhavaMti, tatthimA paDhamA bhAvaNA-aNuvIi miuggahaM jAi se niggaMthe no aNaNuvIi miuggahaM jAi se niggaMthe, kevalI brUyA-aNaNuvIi miuggahaM jAi niggaMthe, adinnaM gigahejA, aNuvIi miuggahaM jAi se niggaMthe no aNaNuvIi miuggahaM jAitti paDhamA bhAvaNA 1 / zrahAvarA duccA bhAvaNA-aNunnaviya pANabhoyaNabhoi se niggaMthe no aNaNunaviya pANabhoyaNabhoi, kevalI brUyA aNaNunaviya pANabhoyaNabhoi se niggaMthe adinnaM bhujijA, tamhA aNunaviya pANabhoyaNabhoi se niggaMthe no aNaNunaviya pANabhoyaNabhoitti ducA bhAvaNA 2 / grahAvarA taccA bhAvaNA-niggaMtheNaM uggahasi uggahiyaMsi etAvatAva uggahaNasIlae siyA, kevalI bUyA-niggaMtheNaM uggarhasi aNuggahiyaMsi etAvatA aNuggahaNasIle adinnaM yogiriha Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: prathamo vibhAgaH jA, niggaMtheNaM uggahaM uggahiyaMsi etAvatAva uggahaNasIlaeti taccA bhAvaNA 3 / grahAvarA cautthA bhAvaNA-niggaMtheNaM uggahasi uggahiyaMsi abhivakhaNaM (2) uggahaNasIlae siyA, kevalI brUyA niggaMtheNaM uggahasi u abhikkhaNaM (2) aNuggahaNasIle adinnaM girihajjA, niggathe uggahasi uggahiyaMsi abhivakhaNaM (2) uggahaNasIlapatti cautthA bhAvaNa 1 / grahAvarA paMcamA bhAvaNA-aNuvIi miuggahajAi se niggaMthe sAhammiesa, no aNaNuvIi miuggahajAi, kevalI brUyA-aNaNuvIi miuggahajAi se niggaMthe sAhammiesu adinnaM ugirihajjA aNuvIi-miuggahajAi se niggaMthe sAhammiesu no aNaNuvIi miuggahajAtI ii paMcamA bhAvaNA 5-30 / etA. vayA tacce mahavvae sammaM kAraNa phAsie jAva prANAe dhArAhae yAvi bhavai, taccaM bhaMte ! mahavvayaM 31 / grahAvaraM cautthaM mahavvayaM paccakkhAmi savvaM mehuNaM se divvaM vA mANussaM vA tirikkhajoNiyaM vA neva sayaM mehuNaM gacchejjA taM cevaM adinAdANavattavvayA bhANiyavvA jAva vosirAmi 32 / tassimAyo paMca bhAvaNAyo bhavaMti, tatthimA paDhamA bhAvaNA-no niggaMthe abhikkhaNaM (2) itthINaM kahaM kahittae siyA, kevalI brUyA-niggaMthe NaM abhikkhaNaM (2) itthINaM kahaM kahemANe saMtibheyA saMtivibhaMgA saMtikevalIpannattAyo dhammAyo bhaMsijjA, no niggaMtheNaM abhivakhaNaM (2) ithINaM kaha kahittae siyatti paDhagA bhAvaNA 1 / grahAvarA ducA bhAvaNA-no niggaMthe itthINaM maNoharAI (2) iMdiyAiM bAloittae nijmAittae siyA, kevalI brUyAniggaMtheNaM itthINaM maNoharAI (2) iMdiyAiM bAloemANe nijhAemANe saMti. bheyA saMtivibhaMgA jAva dhammAyo maMsijjA, no niggaMthe itthINaM maNoharAI (2) iMdiyAiM pAloittae nijjhAittae siyatti ducA bhAvaNA 2 / grahAvarA taccA bhAvaNA-no niggaMthe itthINaM pubarayAI puvvakIliyAI sumarittae siyA, kevalI brUyA-niggaMtheNaM itthINaM puvarayAI puvvakIliyAI saramANe saMtibheyA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInadAcArAGgasUtram / zrutaskaMdhaH 2 cU0 3 adhyayanaM 1 (24) ] [ 137 jAva bhaMsijA, no niggaMthe itthINaM puvarayAI pubvakIliyAI sarittae siyatti tacA bhAvaNA 3 / grahAvarA cautthA bhAvaNA-nAimattapANabhoyaNabhoi se niggaMthe na paNIyarabhoyaNabhoi se niggaMthe, kevalI bUyA-aimattapANabhoyaNabhoyaNabhoi se niggaMthe paNiyarasabhoyaNabhoi saMtibheyA jAva bhaMsijA, nAimacapANabhoyaNabhoi se niggaMthe no paNIyarasabhoyaNabhoi tti cautthA bhAvaNA / grahAvarA paMcamA bhAvaNA-no niggaMthe itthIpasupaMDagasaMsattAI sayaNAsaNAiM sevittae siyA, kevalI brUyA-niggaMthe NaM itthIpasupaMDagasaMsattAI sayaNAsaNAI sevemANe saMtibheyA jAva bhaMsijjA, no niggaMthe itthIpasupaMDagasaMsattAI sayaNAsaNAI sevittae siyatti paMcamA bhAvaNA 5-33 // etAvayA cautthe mahabvae sammaM kAraNa phAsie jAva dhArAhie yAvi bhavai, cautthaM bhaMte ! mahavvayaM 34 // zrahAvaraM paMcamaM bhaMte ! mahavvayaM savvaM pariggahaM paccakkhAmi se appaM vA bahuM vA zraNu vA thUlaM vA cittamaMtamacittaM vA neva sayaM pariggaha girihajjA nevannehiM pariggahaM girAhAvijA annapi pariggahaM girAhataM na samaNujANijjA jAva vosirAmi 35 / tassimAyo paMca bhAvaNAyo bhavaMti, tatthimA paDhamA bhAvaNAsoyatro NaM jIve (maNunnA) maNunnAI sadAiM suNei maNunnAmaNunnehiM sadde hiM no sajijA no rajijA no gijjhejA no mujjhi(cche)jA no amovavajijA no viNighAyamAvajjejjA, kevalI brUyA-niggaMthe NaM maNunAmaNunnehi sadda hiM sajjamANo rajjamANo jAva viNighAyamAvajamAyo saMtibheyA saMtivibhaMgA saMtikevalipannattAyo dhammAyo bhaMsijjA; na sakA na souM saddA, sotvisymaagyaa| rAgadosA u je tattha, se bhikkhU parivajae // 1 // soyayo jIve maNunnAmaNunnAI saddAI suNei paDhamA bhAvaNA 1 / zrahAvarA duccA bhAvaNA-cakkhUyo jIvo maNunAmaNunnAI ruvAiM pAsai maNunnAmaNunnehiM rUvehiM sajjamANe jAva viNighAyamAvajamANe saMtibheyA jAva bhaMsijjA, na sakA svamadda, cakkhUvisayamAgayaM / rAgadosA u je Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImahAgamasudhAsindhuH : prathamo vibhAgaH tastha, te bhikkhU parivajae // 1 // cakyo jIvo maNunnAmaNunnAI rUvAI pAsai, duccA bhaavnnaa| grahAvarA taccA bhAvaNA-ghANayo jIve maNunnAmaNunAI gaMdhAI agghAyai maNunnAmaNunnehiM gaMdhehi no sajijA no rajijA jAba no viNighAmAjijjA, kevalI bayA-maNunAmaNunnehiM gaMdhehiM sajjamANe jAba viNighAyamAvajamANe saMtimeyA jAva bhAkhijA, na sakA gaMdhamagghAuM, nAsA. visayamAgayaM / rAgadosA u je tattha, te mikgvR privje||1||ghaannyo jIvo maNunnAmaNunAI gaMdhAiM agyAitti tacA bhAvaNA 3 / grahAvarA cautthA bhAvaNAjinmAyo jIvo maNunAmaNunAI rasAiM assAei, maNunnAmaNunnehiM rasehi no sajijA jAva no viNighAya.bajijA, kevalI brUyA-niggaMtheNaM maNunAmaNunnehiM rasehiM sanjamANe jAva viNighAyamAvajamANe saMtibheyA jAva bhaMsijA, na sakA rasamasmAuM, jIhAvisayamAgayaM / rAgadomA u je tattha, te bhikhU parivajae // 1 // jIhAyo jIvo maNunnAmaNunAI rasAI assAeitti cautthA bhAvaNA 4 / grahAvA paMcamA bhAvaNA--phAsayo jIvo maNunAmaNunAI phAsAiM paDiseveei maNunnAmaNunnehiM phAsehiM no sajijA jAva no viNighAyamAvajijA, kevalI brUyAniggaMthe NaM maNunnA- maNunnehi phAsahiM sanjamANe jAva viNighAyamAvajamANe saMtibheyA saMtivibhaMgA saMtikevalIpannattAyo dhammAyo bhaMsijjA, na sakA phAsamaveeuM, phAsavisaya. mAgayaM / rAgaddosA u je tattha te bhikkhU parivajjae // 1 // phAsayo jIvo maNunnAmaNunAI phAsAiM paDiseverati paMcamA bhAvaNA 5 / 36 / etAvatA paMcame mahavvate samma avaTThie yANAe bArAhie yAvi bhavai, paMcamaM bhate ! mahabvayaM 37 inceehiM paMcamahabbaehiM paNavIsAhi ya bhAvaNAhiM saMppanne zraNagAre ahAsuyaM ahAkappaM ahAmaggaM sarma kAraNa phAsittA pAlittA tIritA kiTTittA thANAe pArAhittA yAvi bhavai 38 ||suu0 179 / / // iti tRtIyacUlA-bhASanA'dhyayanam // zru0 2 cU0-3 mUlataH-24 / / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAcArAGga-sUtram / zrutaskaMdhaH 2 cU0 4 adhyayanaM 1 (25) ] // caturtha cUlA-vimuktyadhyayanaM // zraNicamAvAsamurviti jaMtuNo, paloyae sucamiNaM aNuttaraM / uvisire vinnu agArabaMdhaNaM, abhIru prAraMbhapariggahaM kara // 1 // tahAgayaM bhikkhumagAMtasaMjayaM, aNelisaM vinnu caraMtamesaNaM / tudaMti vAyAhi abhihavaM narA, sarehiM saMgAmagayaM ka kuMjaraM // 2 // tahappagArehiM jaNehiM hIlie, sasaddaphAsA pharusA uiriyA / titikkhae nANI aduTTaceyasA girivya vAraNa na saMpaveyae // 3 // uvehamAme kusalehiM saMvaMse, akaMtadukkhI taptathAvarA duhI / alUsae sabasahe mahAmuNI, tahA hi se sussamaNe samAhie // 4 // viUnae dhammapayaM aNuttaraM, viNIyatarAhassa muNissa jhaayo| samAhiyassa'ggisihA va teyasA, tavo ya pannA yajaso ya vddddi||5|| disodisaM'NaMtajiNeNa tAiNA, mahavvayA khemapayA paveiyA / mahAgurU nissayarA uiriyA, tameva teuttidisaM pagAsagA // 6 // siehiM bhikkhU asie parivvae, asajamitthIsu caija pUyaNaM / aNissiyo logamiNaM tahA paraM, na mijai kAmaguNehiM pNddie||7|| tahA vimukassa parinacAriNo, dhiimo dukkhakhamassa bhikkhunno| visujjhai jaMsi malaM purekaDaM, samIriyaM ruppamalaM va joiNA // 8 // se hu parinAsamayaMmi vaTTai, nirAsase uvaraya mehuNA care / bhuyaMgame junnatayaM jahA cae. vimuccA se duhasijja mAhaNe // 6 // jamAhu zrohaM salilaM apArayaM, mahAsamudaM va bhuyAhi duttrN| ahe ya NaM parijANAhi paMDie, se hu muNI aMtakaDetti vucci||10|| Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] [ shriimdaagmsudhaasindhuH| prathamo vibhAgaH jahA hi baddhaM iha mANavehiM, jahA ya tesiM tu vimukkhyaahie| ahA tahA baMdha vimukkha je viU, se hu muNI aMtakaDetti vuccai // 11 // imami loe parae ya dosuvi, na vijai baMdhaNa jasta kiMci vi / se hu nirAlaMbaNamappaiTThie, kalaMkalI bhAvapahaM vimuccai // 12 // tibemi // iti caturtha-cUlA-vimuktyadhyayanam ||shru02--04- mUlataH--25 // iti ditIya-zrutaskandhaH // 2 // // iti zrImadAcArAMga-sUtram // // graMthAgraM-2554 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- _