Yogavinshika Ek Parishilan

Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

Page 41

પરમર્ષિ શ્રી ઉપાધ્યાયજી મહારાજા ફરમાવે છે કે ઊષ્ણ એટલે શબ્દ - તે શબ્દ, યિાદિમાં બોલાતા સૂત્રના વર્ણ સ્વરૂપ છે. આશય એ છે કે-આગળ ૧૦મી ગાથામાં સ્થાનાદિ યોગોનું ચૈત્યવંદનના ઉદાહરણ દ્વારા નિરૂપણ કરતી વખતે જણાવ્યું છે કે કોઈ પણ ધર્મક્રિયા કરતી વખતે જે સૂત્રો બોલવાનું વિધાન છે એ સૂત્રો સ્પષ્ટપણે યથાર્થ રીતે બોલવાં. એ વખતે યથાસ્થિતપણે ઉચ્ચારાતા એ શબ્દો ઊયોગ છે. સ્થાનયોગને જાળવ્યા પછી પણ આ ઊર્ણયોગને જાળવવાનું મોટાભાગના આરાધકોથી બનતું નથી. આજે મોટાભાગના ધર્મક્રિયા કરનારાઓને સૂત્રો આવડતાં નથી. ચોપડીમાં જોઈને બોલનારા પણ બરાબર વાંચી શક્તા નથી. પ્રાકૃત કે સંત વગેરે ભાષામાં રચાયેલાં એ સૂત્રો વગેરે અભ્યસ્ત બનાવ્યા વિના આ ઊર્ણયોગની પ્રાપ્તિ થતી નથી. આજે આ ઊર્ણયોગની ખૂબ જ ઉપેક્ષા થઇ રહી છે. અનુષ્ઠાનોપયોગી સૂત્ર આવડવું જ જોઈએ - એવો નિયમ લગભગ નાશ પામ્યો છે. આવશ્યક ગણાતી ચૈત્યવંદનાદિયાનાં સૂત્રો પણ ઘણાને આવડતાં નથી. જેને આવડે છે - તે પણ શુદ્ધ કેટલાને આવડતું હશે, એ પણ એક સવાલ છે. પરમોપકારી શ્રી ગણધરભગવંતાદિ મહામુનિઓ દ્વારા નિર્માણ પામેલાં આ સૂત્રો આપણા વચનયોગને પ્રશસ્ત બનાવે છે. તેના દરેક વર્ગોનું ઉચ્ચારણ; ખૂબ જ ઉપયોગપૂર્વક સ્વ દીર્ઘ અને વિરામ આદિનો ખ્યાલ રાખી કરવું જોઈએ. સ્થાનયોગથી અપ્રશસ્ત કાયયોગને દૂર કરાય છે. તેમ આ ઊર્ણ યોગથી અપ્રશસ્ત વચનયોગને દૂર કરાય છે. તે તે