Yogavinshika Ek Parishilan

Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

Page 83

अरिहंतचेइयाणं, करेमि उसग्ग एवमाइयं । सद्धाजुत्तस्स तहा होइ जहत्थं पयन्नाणं ॥१०॥ एयं चऽत्थालंबण-जोगवओ पायमविवरीयं तु । इयरेसिं ठाणाइसु जत्तपराणं परं सेयं ॥११॥
શ્રી જિનેશ્વરદેવોએ વિહિત કરેલી તે તે ક્રિયાઓને વિશે શ્રદ્ધાયુક્ત આત્માને અરિહંત ચેઇયા કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ...' ઈત્યાદિ ચૈત્યવંદન સંબંધી સૂત્રના વિષયમાં તે તે પ્રકારે - સ્વર, સંપદા અને હસ્વદીઘદિ માત્રા વગેરેના ઉપયોગપૂર્વક શુદ્ધ અને સ્પષ્ટ વર્ણક્રમે બોલવાથી વાસ્તવિક-ભ્રમાદિથી રહિત એવું પદજ્ઞાન થાય છે. કારણ કે શ્રવણેન્દ્રિયથી સાંભળવા દ્વારા થતા પદજ્ઞાનની પ્રત્યે શ્રોતાને કાન વગેરેની તકલીફ સ્વરૂપ દોષ ન હોય અથવા તો બાહ્ય કોલાહલ, પ્રતિકૂળ પવન વગેરે સ્વરૂપ દોષ ન હોય તો પદોનું ઉપર જણાવ્યા મુજબનું શુદ્ધ-સ્પષ્ટ ઉચ્ચારણ જ કારણ છે. આ પ્રમાણે દશમી ગાથાનો અક્ષરાર્થ છે. કહેવાનો આશય એ છે કે કોઈ પણ ક્રિયામાં દેવાધિદેવ શ્રી વીતરાગપરમાત્માએ ફરમાવેલ સૂત્રોનું ઉચ્ચારણ ખૂબ જ સ્પષ્ટપણે અને શુદ્ધ રીતે જ થવું જોઈએ, જેથી સાંભળનારમાં તેવો કોઈ દોષ ન હોય તો અને બાહ્ય કોઈ વિક્ષેપ ન હોય તો સાંભળનારને પરિશુદ્ધ પદજ્ઞાન થાય છે. આ રીતે ઉચ્ચારણકર્તાને
સ્થાન અને ઊર્ણયોગની પૂર્વે જણાવ્યા મુજબ પ્રાપ્તિ થાય છે. ઊર્ણયોગની પ્રાપ્તિથી તેની પૂર્વેનો સ્થાનયોગ, ઊર્ણયોગના યોગીને હોય-એ સમજી શકાય છે. કારણ કે છતે સામર્થ્ય આ રીતે ઊર્ણયોગનો યોગી સ્થાનસ્વરૂપ યોગની પ્રત્યે ઉપેક્ષાવાળો ન હોય