________________
દ્વિતીય અધ્યાય
ધર્મધ્યાન तादृक्सामग्र्यभावे तु, ध्यातुं शुक्लमिहाक्षमान् । ऐदंयुगीनानुद्दिश्य, धर्मध्यानं प्रचक्ष्महे ॥४॥३६॥
પરંતુ આ ક્ષેત્રમાં તેની સામગ્રીના અભાવે શુકલધ્યાન કરવા માટે અસમર્થ એવા વર્તમાનકાલીન જીવોને ઉદ્દેશીને ધર્મધ્યાનને કહીએ છીએ. જે ૪ ૩૬ .
ધર્મધ્યાનનાં અંગો ध्याता ध्यानं फलं ध्येयं, यस्य यत्र यदा यथा । इत्येतदत्र बोद्धव्यं, ध्यातुकामेन योगिना ॥५॥३७॥
પ્રસ્તુતમાં ધ્યાતા, ધ્યાન, ધ્યાનનું ફળ, યેય, જેનું , જ્યાં, જ્યારે અને જે પ્રકારે –એ આઠ અંગો ધ્યાનની ઈચ્છાવાળા યોગીએ જાણવાં જોઈએ. પ . ૩૭
गुप्तेन्द्रियमना ध्याता, ध्येयं वस्तु यथास्थितम् । एकाग्रचिन्तनं ध्यानं, निर्जरा-संवरौ फलम् ॥ ६॥३८॥
ઈન્દ્રિયો અને મનને વશ કરનાર તે યાતા, યથાસ્થિત– અકાલ્પનિક વસ્તુ તે ધ્યેય, એકાગ્રચિંતન તે ધ્યાન અને નિર્જરા-સંવર તે ફળ સમજવાં. . ૬ . ૩૮ છે.
देशः कालश्च सोऽन्वेष्य; सा चावस्थानुगम्यताम् । यदा यत्र यथा ध्यानमपविघ्नं प्रसिद्धयति ॥७॥३९॥
જ્યારે, જ્યાં, જે પ્રકારે વિશ્વ વિના ધ્યાન સિદ્ધ થાય, તે કાળ, તે પ્રદેશ અને તે અવસ્થાને શોધો અને અનુસરો. . ૭. ૩૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
