________________
જો કે આકાશમાં ઉપગ્રહો છોડવા સહેલા છે, પણ બંધાઈ ગયેલા પૂર્વગ્રહો છોડવા ખૂબ મુશ્કેલ છે. તેથી કોઈ દિવસ કોઇના માટે અશુભ (નેગેટીવ) પૂર્વગ્રહ બાંધવા જ નહિ.
જૈનધર્મ ખોટો છે, તેવો સિદ્ધિર્ષિના મનમાં પેદા થયેલો પૂર્વગ્રહ લલિતવિસ્તરા ગ્રન્થ વાંચતા ટળી ગયો. પૂર્વગ્રહ રૂપ પીળીયો દૂર થતાં સ્વચ્છ દર્શન તેમને થયું. જૈનધર્મ અને જૈન ધર્મના સાધુઓ-શાસ્ત્રો વગેરે પ્રત્યે વિશેષ બહુમાનભાવ પેદા થયો. પોતાની નપાવટતા પ્રત્યે તથા ગુરુ તરફ થોડી વાર પહેલા કરેલા બેહૂદા વર્તન બદલ ભારોભાર ધિક્કાર પેદા થયો. ગુરુભગવંત પાસે તેની ક્ષમા માંગવાની તલપ પેદા થઇ. રાહ જુએ છે ગુરુ ભગવંતના પાછા ફરવાની.
દૂરથી ગુરુ ભગવંતને નિહાળી ઊભો થઈ સામે ગયો. હૃદયમાં ઊછળી રહ્યો છે બહુમાનભાવ. બે હાથ જોડીને જોરથી “મન્થણ વંદામિ' કરીને આવકારે છે.
એકાએક બદલાઈ ગયેલા વર્તને તેમના હૃદયમાં પેદા થયેલા ભારોભાર બહુમાનની જાણ ગુરુદેવને કરી દીધી. આ બધો પ્રભાવ પેલા લલિતવિસ્તરાં ગ્રંથનો છે તે સમજતા ગુરુદેવને વાર ન લાગી.
સિદ્ધર્ષિએ ગુરુદેવના ચરણોમાં ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડીને પોતાના અપરાધની ક્ષમા માંગી. ગુરુદેવના ભરપુર વાત્સલ્ય કાયમ માટે તેમને જૈન શાસનમાં સ્થિર કરી દીધા.
વિશિષ્ટબુદ્ધિપ્રતિભાના સ્વામી તેમણે જૈનધર્મના શાસ્ત્રોનો વિશેષ ઊંડાણથી અભ્યાસ કરીને, બાળજીવોની ઉપર ઉપકાર કરનારા ઉપમિતિ ભવ પ્રપંચા કથા નામના ગ્રંથની રચના કરી. તેમાં સંસારના બિહામણા સ્વરૂપનું કથાના માધ્યમથી સુંદર વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. પાંચ ઈન્દ્રિયો, કષાયો અને અવતોને પણ માનવના પાત્રોમાં રજૂ કરીને તેમણે કમાલ કરી છે.
આ ગ્રંથ પ્રત્યેક વ્યક્તિએ મનન-પૂર્વક વાંચવા જેવો છે. હવે તો તેનું ગુજરાતી ભાષામાં તૈયાર થયેલું ભાષાન્તર પણ મળે છે. મનન-ચિંતનપૂર્વક આ ગ્રંથ વાંચનારના જીવનમાંથી ક્રોધાદિ દોષો પાતળા પડ્યા વિના પ્રાયઃ ન રહે. વૈરાગ્ય પેદા થયા વિના પ્રાયઃ ન રહે. આવો અદ્ભુત ગ્રંથ આપણને સિદ્ધર્ષિ ત્યારે જ આપી શક્યા કે જ્યારે આ નમુથુણં સૂત્ર ઉપરની લલિતવિસ્તરા ટીકાએ તેમને સાધુજીવનમાં સ્થિર કર્યા.
આ લલિતવિસ્તરા ગ્રન્થ ઉપર ગુજરાતી ભાષામાં વિવરણ પૂજયપાદ -
૧૬ - સૂત્રોના રહસ્યોગ-૨ -
