________________
રીતે વિસરાય ?
ભણી ગણીને વિદ્વાન બન્યા. આચાર્યપદે તેમને ગુરુએ સ્થાપ્યા. સંસારીપણે ભાણીયા એવા હંસ, પરમહંસ નામના બે શિષ્યો થયા. ગુરુની ઉપરવટ થઈને બૌદ્ધમઠમાં ભણવા ગયા તો ગુરુદ્રોહના કારણે બે ય બૌદ્ધો દ્વારા મરાયા, શિષ્યવિરહ હરિભદ્રસૂરિજીથી સહન ન થયો. બૌદ્ધભિખ્ખુઓ ઉપર ભયંકર ગુસ્સો ચઢયો. તાવડીમાં તળી નાંખવાનો વિચાર આવ્યો. આકર્ષણીવિદ્યાથી ૧૪૪૪ બૌદ્ધભિકષુઓને ખેંચ્યા.
ત્યાં તો ગુરુમહારાજે સમરાદિત્યકેવલીના નવ ભવોના નામો તથા ગામોના નામોની બે ગાથા મોકલી. તેજીને ટકોરો બસ. ક્રોધ અને વૈરની પંરપરાના કેવા કાતિલ પરિણામો આવી શકે ? તે સમરાદિત્યના ભવો દ્વારા તેમને સમજાયા વિના ન રહ્યું. ક્ષમાને ધારણ કરી. બૌદ્ધભિક્ષુઓને છોડી મૂક્યા. ગુરુભગવંતનો અનહદ ઉપકાર માનવા લાગ્યા.
પોતાને જે ભયંકર ક્રોધ આવી ગયો, ૧૪૪૪ ને તળવાનો જે પ્રયત્ન કર્યો તે બદલ ઘોર પશ્ચાત્તાપ થયો. તેના પ્રાયશ્ચિત્ત રુપે ૧૪૪૪ ગ્રંથોનું સર્જન શરુ થયું. શિષ્યવિરહના બદલે હવે ભવ (સંસારના) વિરહની તાલાવેલી જાગી. દરેક ગ્રંથના અંતે ‘ભવિરહ’ લખવાનું શરુ થયું.
જોતજોતામાં ૧૪૪૦ ગ્રંથો રચાઈ ગયા, ચાર ગ્રંથો રચવાના બાકી હતા; ત્યાં તેમના કાળધર્મનો સમય નજીક આવી ગયો. બાકી રહેલા ચાર ગ્રંથો રચવા તેમણે આ સંસાર દાવાનલ સૂત્રની ચાર સ્તુતિ રચવાની શરુઆત કરી. ત્રણ સ્તુતિ પૂર્ણ થતાં ચોથી સ્તુતિનું “આમૂલાલોલ ધૂલિ, બહુલ પરિમલા, લીઢ લોલાલિમાલા''રુપ પહેલું પદ પૂર્ણ થતાં તેમની વાણી થંભી ગઈ. આથી તે વખતે હાજર રહેલા જૈન સંધે - શાસનદેવીની સહાયથી – પહેલી લીટીનો અર્થ બરોબર જળવાઈ રહે તે રીતે બાકીની ત્રણ લીટીઓ રચીને ચાર સ્તુતિઓ પૂરી કરી. આ રીતે ૧૪૪૪ ગ્રંથો પૂરા થયા.
-
બાકીની ત્રણ લીટીઓ પોતે પૂરી કરી હોવાથી પધ્નિ, ચોમાસી, સંવત્સરી પ્રતિક્રમણમાં સકલસંઘ તે ત્રણ લીટીઓ ઊંચા અવાજે બોલે છે.
હરિભદ્રસૂરિજી મહારાજ સાહેબે જુદા જુદા અનેક વિષયો ઉપર ગ્રંથોની રચના કરી છે, પ્રાયઃ કોઈ વિષય તેમણે છોડ્યો નથી. તેમના ગ્રંથો ઉંડા ચિંતનો અને શાસ્ત્રોના અદ્ભુત રહસ્યોથી ભરેલા છે. આજે પણ તેમના અનેક ગ્રંથો ઉપલબ્ધ
૧૧૦
સૂત્રોના રહસ્યોભાગ-૨
