________________
ઓધો પાછો આપવા અંદર આવેલા સિદ્ધર્ષિને થોડી વા૨ બેસવાનું કહી પોતે સ્પંડિલ જવાના બહાને અન્ય શિષ્યને સાથે લઇને બહાર નીકળી ગયા. પણ તે વખતે તેમણે પૂ. હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ રચિત લલિતવિસ્તરા ગ્રન્થ ત્યાં પાટ ઉપર મૂકી દીધો.
જ્ઞાનીને જ્ઞાન પ્રત્યેનો પ્રેમ હોય જ. ગુરુની ગેરહાજરીમાં સમય શી રીતે પસાર કરવો ? તે સવાલ હતો, ત્યાં આ લલિતવિસ્તરા ગ્રન્થ તરફ નજર ગઇ. હાથમાં ગ્રન્થને લઇને, તેના પાના એક પછી એક ઊથલાવવા માંડ્યા. વાંચવામાં ખૂબ રસ પડ્યો કારણ કે પોતાનો મનગમતો તે વિષય હતો.
આ ગ્રન્થમાં ચૈત્યવંદનાના નમુક્ષુર્ણ વગેરે સૂત્રો ઉપર વિવેચન હતું. જેમાં નમુણં સૂત્રમાં આપેલા ૫રમાત્માના વિશેષણો દ્વારા અન્ય મતોનું તાર્કિક ખંડન પણ ક૨વામાં આવ્યું હતું.
જે પાના તેમના વાંચવામાં આવ્યા તેમાં તેમની મૂંઝવણોના ઉકેલ હતા. જૈનધર્મની સર્વોપરિતાની સિદ્ધિ હતી. બૌદ્ધમતની અધૂરાશની ઝલક હતી. જેમ જેમ આગળને આગળ વાંચતા ગયા, તેમ તેમ તેમના હૃદયમાં જૈનધર્મ પ્રત્ય શ્રદ્ધા પેદા થતી ગઇ. વિશેષ વૃદ્ધિ પામવા લાગી.
વિશિષ્ટ બુદ્ધિ પ્રતિભાના તેઓ સ્વામી હતા. વળી ૨૧-૨૧ વાર બંને તરફથી દલીલો સાંભળીને હવે બંનેના મતો તેમના મનમાં સ્પષ્ટ હતા. છતાં સાચું સમજવામાં જે મુશ્કેલી નડતી હતી, તે આ ગ્રન્થના વાંચને આજે દૂર થઇ. કલ્પના કરીએ કે હરિભદ્રસૂરિજીએ આ ગ્રન્થમાં કેવી કેવી અદ્ભુત વાતો જણાવી હશે કે જેણે અત્યંત વિરોધી બનેલા આ સિદ્ધર્ષિને આજે બકરી બેં બનાવી દીધો હતો !
મનની શંકાઓ સર્વથા ટળી જતા તે હવે કટ્ટર જૈનધર્મી બની ગયો. બૌદ્ધોની ચાલાકી તેના ધ્યાનમાં આવી ગઇ. કોઇપણ સંયોગમાં બૌદ્ધમત હવે પછી ન સ્વીકારવાના નિશ્ચય સાથે તેણ મનોમન જૈનમત સ્વીકારી લીધો.
પીળીયાને સર્વત્ર પીળું દેખાય. પણ જો પીળીયો દૂર થઇ જાય તો તેને કહેવું ન પડે કે આ સફેદ છે ! સ્વાભાવિક રીતે જ તે સફેદ ચીજ તેને સફેદ દેખાવા લાગે. પૂર્વગ્રહો હોય ત્યાં સુધી જ બીજી સાચી વ્યક્તિ પણ ખોટી લાગવા માંડે. જ્યાં પૂર્વગ્રહો ટળી જાય કે તરત જ સાચી વસ્તુ સાચી લાગવા માંડે. કાંઇ તેને સાચી સિદ્ધ કરવાની જરૂર ન પડે. માટે જો આત્મકલ્યાણ માટે કાંઇ કરવાની જરૂર હોય તો સૌ પ્રથમ પૂર્વગ્રહ દૂર કરવાની જરૂર છે.
૧૫ સૂત્રોનારહસ્યોભાગ-૨ કડવ
