________________
અનેક પ્રતિકૂળતાઓ પણ અવારનવાર પેદા થતી હોય છે. આવી સ્થિતિમાં જાતે આરાધના કરવા ઈચ્છીએ તો પણ કેટલી આરાધના કરી શકીએ ?
એક વ્યક્તિ જીવનકાળ દરમ્યાન કદાચ ૨૦૦ થી ૫૦૦ માસક્ષમણ કરી દે. પણ કાંઈ કરોડો-અબજો માસક્ષમણ થોડી કરી શકે ? કદાચ ૧૦૦ વર્ષ સુધી ચારિત્રપાલન કરી શકે; પણ અબજો વર્ષના ચારિત્રપાલનની આરાધનાનો લાભ તેને શી રીતે મળી શકે ?
તે માટે છે અનુમોદનાનો ધર્મ. ભલે અબજો માસક્ષમણ જાતે ન થઈ શકે; પણ થતાં અબજો માસક્ષમણની અનુમોદના તો કરી શકીએ. ભલે અબજો વર્ષનું ચારિત્રપાલન જાતે ન કરી શકીએ, પણ જુદા જુદા અનેક આત્માઓના ભેગા મળીને થતાં અબજો વર્ષના ચારિત્રપાલનની અનુમોદના તો જરૂર કરી શકીએ.
વર્તમાનકાળમાં ભરતક્ષેત્ર, ઐરવતક્ષેત્ર અને મહાવિદેહક્ષેત્રમાં જે જે આત્માઓ જે જે આરાધનાઓ ફરતાં હોય, અનંતા ભૂતકાળમાં અનંતા આત્માઓએ જે જે અનંતી આરાધનાઓ કરી હોય; અને ભવિષ્યમાં આવનારા અનંતાકાળમાં અનંતા આત્માઓ જે જે આરાધનાઓ કરશે, તે તમામે તમામ આરાધનાઓનો લાભ આપણે જો તેની ભાવભરી અનુમોદના કરીએ તો મળી જાય. માટે જ કહ્યું કે જાતે આરાધના બિંદુ જેટલી અલ્પ કરી શકાય, જ્યારે અનુમોદના તો સિંધુ = દરિયા જેટલી થઈ શકે છે. આ કાયોત્સર્ગ જુદા જુદા જીવો દ્વારા સેવાતાં જે છ પ્રકારના ધર્મોની અનુમોદનાનો લાભ લેવા માટે કરવાનો છે; તે છ પ્રકારના ધર્મોની અનુમોદનાની વાત આ સંપદામાં નીચે પ્રમાણે જણાવેલ છે.
(૧) વંદના (વંદણવત્તિયાએ) :
ત્રણ લોકના નાથ, દેવાધિદેવ, વિશ્વવંદ્ય, પરમાત્મા જ્યારે પોતાની માતાની કુક્ષીમાં આવે છે, ત્યારે સમગ્ર ચૌદ રાજલોકમાં અજવાળા પ્રસરે છે. સર્વ જીવો ક્ષણ માટે વિશિષ્ટ આનંદની અનુભૂતિ કરે છે. તે સમયે ઈન્દ્રમહારાજાનું સિંહાસન પણ કંપાયમાન થતાં, તેમને અવધિજ્ઞાનથી પરમાત્માના ચ્યવન કલ્યાણકની જાણ થાય છે.
જાણ થતાં જ ઈન્દ્ર મહારાજાના રોમાંચ ખડાં થઈ જાય છે. હૃદયમાં હર્ષ ઉભરાય છે. અત્યંત ઉલ્લસિત બનેલાં ઈન્દ્ર મહારાજા ભાવવિભોર બનીને, સિંહાસન ૫૨થી ઊભા થઈને, પગમાંથી રત્નજડિત મોજડી દૂર કરીને સાત આઠ પગલાં પરમાત્માની દિશા તરફ આગળ વધીને, ડાબો ઢીંચણ ઊંચો કરીને જોડેલાં બે હાથ મસ્તકે અડાડીને, મસ્તક પણ સહેજ નીચે નમાવીને, નમ્રપણે નમુથુણં ૮૯ ૧૦૦% સૂત્રોનારહસ્યોભાગ-૨
