________________
સર્વજ્ઞને, સર્વદર્શીને, કલ્યાણકારી, સ્થિર, રોગરહિત, અના, અક્ષય, પીડા વિનાના, જ્યાંથી ફરી સંસારમાં જન્મ લેવા આવવાનું નથી તેવા સિદ્ધિગતિ (મોક્ષ) નામના સ્થાનને પામેલાને, જિનેશ્વરને, સર્વ ભયોને જીતી લેનારને (નમસ્કાર થાઓ.)
(ઋષભદેવ વગેરે) જેઓ ભૂતકાળમાં સિદ્ધ થયા છે. (શ્રેણિક વગેરે) જેઓ ભવિષ્યકાળમાં સિદ્ધ થવાના છે.
તથા (સીમંધરસ્વામી વગેરે) જેઓ વર્તમાનકાળમાં (તીર્થકરપણે) વિધમાન છે, તે બધાને હું મન-વચન-કાયાથી (ત્રિવિધે) વંદના કરું છું.
(૧૦) વિવેચન : નમુથુણં નમસ્કાર થાઓ. આ પદ અરિહંત ભગવાનના પ્રત્યેક વિશેષણ સાથે જોડવાનું છે. તેથી અરિહંતને નમસ્કાર થાઓ, ભગવાનને નમસ્કાર થાઓ. એ રીતે દરેક પદોનો અર્થ થશે. આ દરેક પદ બોલતાં મસ્તક ઝૂકવું જોઈએ. જુદી જુદી વિશેષતાવાળા પરમાત્માને નમસ્કાર કરતી વખતે, તેવિશેષતાને નજરમાં લાવવાથી હૃદયમાં અહોભાવ ઊછળ્યા વિના નહિ રહે. જૈનકુળમાં જન્મ થવાના કારણે આપણને મળેલા અદ્ભૂત ભગવાનની વિશેષતાઓનો અનુભવથી સાક્ષાત્કાર થવા લાગશે. દરેક વખતે નમવાથી વંદનામાં જીવંતતા આવશે. અનંતા પાપકર્મોની નિકંદના થશે. જીવંતતા વિનાની વંદના શી રીતે કર્મોની નિકંદના કરી શકે?
અરિહંતાણં : અરિ = રાગ-દ્વેષ વગેરે આંતર શત્રુઓ. તેને હણનારા, અથવા અરુહંતાણં = ફરીથી સંસારમાં નહિ ઊગનારાને, અરિહંયોગ્ય જીવોના તાણું = રક્ષણહારને. અથવા અરિહંતાણું = અષ્ટ પ્રતિહાર્ય યુક્ત તીર્થકર લક્ષ્મીને ભોગવવાને યોગ્યને નમસ્કાર થાઓ.
ભગવંતાણ : ભગ = સમૃદ્ધિ. તેનાવાળા પરમાત્મા છે. કેવળજ્ઞાનકેવળદર્શન-અનંતશક્તિ વગેરે આંતરસમૃદ્ધિ સાથે સમવસરણ-અષ્ટપ્રાપ્તિમાર્ય વગેરે બાહ્ય સમૃદ્ધિથી પણ પરમાત્મા યુક્ત છે. તેમની આ સમૃદ્ધિ સામે માનવ-દેવ વગેરેએ ભેગી કરેલી સમૃદ્ધિ તુચ્છ છે. આવી વિશિષ્ટ સમૃદ્ધિવાળાને નમસ્કાર થાઓ.
આઈગરાણ : જૈનધર્મ તો અનાદિ છે. તેની શરૂઆત ક્યારેય કોઈએ ય કરી નથી. પરંતુ તે તે કાળે જિનશાસનને તીર્થકારો પ્રકાશિત કરે છે. તે રીતે તે તે કાળમાં તે તે જીવોને વિષે ધર્મની આદિ થાય છે. તેવી ધર્મની આદિ કરનારા અરિહંત ભગવંત છે. કારણકે સૌ પ્રથમ કેવળજ્ઞાન તે કાળમાં તેઓ પામે છે.
૨૧ કિ . સૂત્રોના રહસ્યોશુગર એક
