________________
સિદ્ધહેમ શબ્દાનુશાસન
મવત્ અને મળવત્ શબ્દા સિવાય પણ કાઈ કાઈ પ્રયાગમાં બીજા શબ્દ પણ આ નિયમ લાગે છે.
--
૩૭૨]
મઘવાનો વાસાતળો-મંત્ર વાસાસળે-મધવાન્ ઇંદ્ર -મવવાનું ધારાસન; । સંપાતો સૌનો-માંાફલવ સીન્નો-શિષ્યે સપન્ન કર્યુ.-iqહિતવાન શિષ્યઃ . જ્ય, રેમિ, માદું ચકર્યું, કરુ છું અને કરીશ.-તવાન, રોમિ,
करिष्यामि चः
ન વા ચેક ચ્યુઃ ||૮|ારદા
શોરસેની ભાષામાં મેં ને બદલે ચ્ય વિકલ્પે વપરાય છે.
અન્નત્ત ! વનાજીય દ્દિ—{ચ્ચત્ત ! વચ્ચેાન્તિ-આર્યપુત્ર ! મતે વિશેષ વ્યાકુળ કરવામાં આવેલ છે—હું મુંઝાઈ ગઈ હ્યુ “માર્યપુત્ર ! पर्याकुलीकृता अस्मि ।
મુન્ગો-મુચ્ચા-સૂર્ય-સૂર્ય 1
૦૬૬- ૦ચ્ચ– કાય કાર્ય- દ
।
જ્યારે અ ન થાય ત્યારે ન વપરાય છે.-૮ાારા-અનો । ૧૬નાહો કનવરવો—કાર્યોને લીધે પરવશ-કામાં લાગેલે-હાર્યવશ:
શબ્દની પાસેનું ॰ આ પ્રકારનું નિશાન, શબ્દની સામાસિકતાનું સૂચન કરે છે. નિશાન, શબ્દની આદિમાં હોય તે તે શબ્દ, પૂર્વ પદને સમજવે અને નિશાન, શબ્દની પછી હોય તે તે શબ્દને ઉત્તરપદને સમજવે.
થઃ ૬ઃ ॥ાકાર૬ની
પદની આદિમાં ન હેાય એવા થ ને શૌરસેની ભાષામાં ધ વિકલ્પે મેલાય છે.
દે-ધતિ, હેવિ-કહે છે. થતિ 1
નાફો-ળાયો, બાહો-નાથ-નાથ: ।
તું -ધ, હું-કેમ-થમ્ ।
રાજ્ઞવો-રાજ્ઞવલા, રાઞપઢો-રાજ પથ-રાજમાર્ગ-રનથઃ ।
ગામ-મળ-સ્થામ ચેો-શ્રદ્ધેય-વિશ્વાસપાત્ર-સ્થેય:
આ અને પ્રયાગામાં થ પદની આદિમાં છે તેથી આ નિયમ ન લાગે,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org