________________
ગુજરાતના તે તેજસ્વી વિદ્યાર્થીએ આપેલો જવાબ ખરેખર મનનીય હતો. તેણે કહ્યું “સર, શાળાના અન્ય કોઇ પણ વિદ્યાર્થી કરતાં મારું અંગ્રેજી જો વધુ સારું જણાયું હોય તો મારી દૃષ્ટિએ તેનું એક જ કારણ છે કે તે એ છે કે બીજા બધા વિદ્યાર્થીઓ પાંચમા ધોરણથી અંગ્રેજી ભણ્યા છે, હું આઠમાથી અંગ્રેજી ભણ્યો છું.”
અંગ્રેજીના વ્યાસંગનો વ્યાપ જેટલો વધુ તેટલી લુઅન્સી વધુ, તેવી માન્યતાવાળાને આ વાત આશ્ચર્યજનક જરૂર લાગે પણ તે વિદ્યાર્થીના આ જવાબમાં એક મનોવૈજ્ઞાનિક સચોટતા હતી.
બાળકની શૈક્ષણિક કારકિર્દીનો પ્રારંભ થાય ત્યારે તે અણસમજુ હોવાથી તેના મા-બાપનું તે અંગે ભરાતું પગલું ઘણું જ વજનદાર અને જવાબદાર હોય છે. અંગ્રેજી ભાષાનું વ્યાપક ચલણ અને વધતું જતું વર્ચસવ જોઇને જ મોટા ભાગના વાલીઓ પોતાના વ્હાલસોયાને અંગ્રેજી માધ્યમની ગોદમાં રમતું મૂકી દે છે.
આજે સમાજમાં અંગ્રેજીનું ચલણ ઘણું વધ્યું છે. કોઇ ગુજરાતી ડૉક્ટર, ગુજરાતી દર્દીને દવા લખી આપે અને તે દવા કોઈ ગુજરાતી કેમિસ્ટની દુકાનેથી જ લેવાની હોય તો પણ પ્રિસ્ક્રિપ્શન અંગ્રેજીમાં જ લખાયું હશે ! કોર્ટના કાગળિયા, સર્વિસ માટેની એપ્લિકેશન, બિઝનેસ કૉરસ્પોન્ડન્સ, જ લગભગ અંગ્રેજીમાં !
સમાજ ઉપર અંગ્રેજીના વધેલા પ્રભાવે માનવમન પર પણ સખત કબ્દો જમાવ્યો છે. બાંકડા પર બેઠેલા પાંચ માણસો છાપા વાંચતા હોય અને તેમાં બે માણસો “ટાઇમ્સ'ના પાના ફેરવતા હોય તો તે બે માણસો માટે મનમાં ઊંચો અભિપ્રાય બંધાઈ જાય છે. અંગ્રેજી માધ્યમમાં ભણતા વિદ્યાર્થી સામે આદરથી જોવાય છે.
કોઇ ગુજરાતી માણસને પ્રસંગે હિન્દી કે મરાઠીમાં બોલવું પડે ત્યારે વચ્ચે બે ગુજરાતી શબ્દો બોલાઇ જાય તો ભાષાપ્રભુત્વની ખામી ગણાય અને જો બે અંગ્રેજી શબ્દ બોલાઇ જાય તો “વક્તા'ની ઇમેજ બંધાય. જેના ગાત્રો ધ્રૂજતા હોય તેવા એંશી વર્ષના દાદીમા પોતાના પ્રપૌત્રના મુખે “ટ્રિકલ ટ્િવંકલ લિટલ સ્ટાર !' સાંભળે કે ત્યાં જ દાદીમાની આંખો ટ્રિકલ ર્વિકલ થવા લાગે. રસ્તા પર ઊભા ઊભા પંદર મિનિટ વાતો કર્યા બાદ છુટા પડતી વખતે “ઓકે, બાય, સી યુ' જેવા શબ્દો વ્યક્તિને સોફિસ્ટિકેટેડ લેખવે છે. થેન્ક
શિક્ષણની સોનોગ્રાફી
