________________
અભ્યર્થના ફિનિશ્ડ પ્રોડક્ટની ક્વોલિટી મેઇન્ટેઇન કરવા રૉ મટીરિઅલની ગુણવત્તા અનિવાર્ય છે. આજની નવી પેઢી, આવતી કાલના રાષ્ટ્રનેતાઓ, સમાજસુધારકો અને ધર્મનેતાઓ છે. જેમના ભરોસે “આવતીકાલ' છે તે “આવતી પેઢી'ની “આજ' બહુ મહત્ત્વની છે.
આજે આખી નવી પેઢીનું ઘડતર શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં થાય છે. શ્રદ્ધાભ્રષ્ટ અને સંસ્કારભ્રષ્ટ કરનારું વર્તમાન શિક્ષણ ઉપાદેય નહોવા છતાં સહુ તેને અનિવાર્ય માની રહ્યા છે. પોતાના બાળકનું શૈક્ષણિક અને સાંસ્કારિક ઘડતર ઘરમાં પોતાની જાત દેખરેખ નીચે જ કરે અને બાળકને શિક્ષણ સંસ્થાનાં પગથિયાં પણ ન ચડાવે તેવા મા-બાપ કેટલા ? સારા, ધર્મ અને સંસ્કારી મા-બાપ પણ, અનિચ્છાએ પણ એક અનિવાર્ય અનિષ્ટરૂપે આજનું શિક્ષણ પોતાના સંતાનોને અપાવે છે. શ્રદ્ધાભ્રષ્ટ કરનારું શિક્ષણ સમ્યફ ન જ ગણાય. ભૌતિક વિકાસની જ ચિંતા કરનારું શિક્ષણ ઉપાદેય કઇ રીતે ગણાય? તેમાંય, આધુનિક શિક્ષણનું આખું સ્ટ્રક્ટર જ બોદું છે. જેનો હેતુ ભૌતિક ઉત્કર્ષનો જ છે, જેનું સ્વરૂપ વિનય-બહુમાનના પાયાઓ વગરનું છે અને જેના પરિણામમાં નાસ્તિકતા અને નિષ્ફરતા જેવા દુષ્પરિણામો રહેલા છે, તેવું શિક્ષણ નથી હેતુશુદ્ધ, નથી વરૂપશુદ્ધ, કે નથી પરિણામશુદ્ધ.
છતાંય, આખી (રિપીટ, આખી) નવી પેઢી તેના હવાલે છે તે પણ એક કડવી વાસ્તવિકતા છે. આવતી કાલના શ્રમણો અને શ્રાવકો જેમાંથી પાકવાના છે તે નવી પેઢીનું માનસ જે શિક્ષણ દ્વારા ઘડાય છે તે શિક્ષણના દેખીતા ભયંકર દૂષણો સામે આંખ આડા કાન પણ કેવી રીતે કરાય?
આ પુસ્તકમાં શિક્ષણની ક્ષતિઓ પ્રત્યે અંગુલિનિર્દેશ કર્યો છે. બગાડો બતાવવા છતાં કે સુધારા સૂચવવા છતાં આ શિક્ષણને સમર્થન તો જરાય નથી, ન જ હોય. અક્ષરજ્ઞાન, ભાષાશાન, અંકજ્ઞાન આદિ વ્યાવહારિક જ્ઞાનની આવશ્યકતાનો અપલાપ ન કરી શકાય. કારણ કે અક્ષરશ્નતને પણ શ્રતજ્ઞાનનો એક પ્રકાર માનવામાં આવ્યો છે. પરંતુ આજની શિક્ષણ સંસ્થામાં બાળકની નાસ્તિક અને ભૌતિક વિચારસરણીનું ઘડતર થાય છે તેથી તેની હેયતા સહજસિદ્ધ છે.
ભવ્યજનો સમ્યકજ્ઞાન રૂપી પરમામૃતના પિપાસુ બની આત્મકલ્યાણ સાધે તે જ અંતરની અભ્યર્થના.
શિક્ષણની સોનોગ્રાફી
