________________
ધમકીઓ અને આંદોલનોનું શિક્ષણ પણ વિદ્યાર્થીને પોતાના અભ્યાસકાળ દરમ્યાન જ મળી જાય છે.
શિક્ષક વિદ્યાર્થી વચ્ચેના સંબંધોની પવિત્રતા તૂટ્યા હોવાના પ્રસંગો બને ત્યારે “વાડ ચીભડા ગળે' વાળી કહેવત પણ બુરખા હેઠળ સંતાઈ જાય છે. સ્કૂલ કે કોલેજના વિકાસના નામે વિદ્યાર્થીઓને ફંડફાળા ઉઘરાવવા મોકલીને ફિફ્ટી ફિફ્ટીના ધોરણે વિભાગીકરણ કરી લેતા શિક્ષક વિદ્યાર્થીઓના જોઇન્ટ વેન્ચર્સની વાતો ક્યાં નથી સંભળાતી ?
માત્ર પોતાને મૂલ્ય મળે તેની ચિંતા કરે પણ વિદ્યાર્થીમાં મૂલ્ય વધે તેની ચિંતા ન કરે તેવા શિક્ષકોની આજે પ્રચંડ બહુમતી હશે ત્યારે વિદ્યાર્થીનાં મૂલ્યોની ચિંતા કરનારા એક સંનિષ્ઠ શિક્ષકની યાદ તાજી થાય છે. .
વીસમી સદીના પ્રથમ દાયકામાં ખેડા જિલ્લાના ગંભીર ગામે પ્રાથમિક શાળાના એક શિક્ષક ઊંઘ વેચી ઉજાગરો કરે છે. આખી રાત પડખાં ઘસ્યા કરે છે પણ ઊંઘ આવતી જ નથી. કારણ? ગામમાં ક્યાંકથી ભવાયા રમવા આવ્યા છે. તેમની અશ્લિલ ભાષા અને એથી ય વધુ અશ્લિલ ચેનચાળા બાળકોમાં સિંચાયેલા સંસ્કારોને ધોઇ નાંખશે- એ ચિંતામાં આ શિક્ષક દુઃખી દુઃખી છે. આખરે મનોમન કંઇક નિર્ણય કર્યો. પ્રાતઃક્રિયાથી પરવારી એ શિક્ષક તરગાળાના નાયક પાસે ગયા. હાથ જોડીને બોલ્યા, “એક રાતની રમતના તમને કેટલા રૂપિયા મળે ?' નાયકે કહ્યું, “બાર રૂપિયા.' શિક્ષકે ગણીને બાર રૂપિયા આપી દીધા અને તેમને બીજે ગામ ઉપડી જવાની વિનંતિ કરી. નાયકે તે માન્ય રાખી. યાદ રહે કે, એ શિક્ષકનો માસિક પગાર એ વખતે રૂપિયા બાર હતો !
વિદ્યાર્થીના સંસ્કાર સાચવવા પોતાના મહિનાના પગારની આહૂતિ આપનાર એ શિક્ષક હતા કરુણાશંકર માસ્તર.
શાળાની ચાર દિવાલો વચ્ચે હોય ત્યારે અને પોતાના ફરજના કલાકો ચાલુ હોય ત્યારે પણ વિદ્યાર્થીઓને મૂલ્યપ્રદાન કરવા પ્રત્યે ઉદાસીન રહેનારા આજના શિક્ષક ક્યાં અને શાળાની બહાર, પોતાની ફરજના શૂન્યકલાકો દરમ્યાન પોતાના ગાંઠનું ગોપીચંદન ઘસીને પણ વિદ્યાર્થીઓની મૂલ્યરક્ષા અંગે ચિંતિત રહેનારા આવા આદર્શ શિક્ષક ક્યાં ?
આજે આ રાષ્ટ્રને આવા હજારો કરુણાશંકરોની તાતી જરૂર છે.
- શિક્ષણની સોનોગ્રાફી
