________________
સંપૂર્ણ અર્થશાસ્ત્રના સ્વરૂપને પામેલા નીતિશાસ્ત્રો અને ધર્મગ્રન્થોમાં અર્થોપાર્જન માટેની વિધિ અને મર્યાદા બતાવી છે તો સાથે તેના વ્યય અને વિનિયોગની પદ્ધતિ પણ બતાવી છે.
આવકના પચ્ચીસ ટકા ઘરખર્ચ ખાતે, . આવકના પચ્ચીસ ટકા વ્યવસાય ખાતે, આવકના પચ્ચીસ ટકા બચત ખાતે, આવકના પચ્ચીસ ટકા ધર્મકાર્ય ખાતે.
આવકની ચાર સરખા વિભાગમાં વહેંચણી કરી દેખાડીને ગૃહસ્થજીવનમાં ખર્ચની મર્યાદા બાંધવા પાછળ ભોગની મર્યાદા બાંધવાનો આશય છે અને ભોગની મર્યાદા બાંધવા પાછળ પાપની, સ્વાર્થની અને પરપીડનની મર્યાદા બાંધવાનો આશય છે. જૈન ધર્મગ્રન્યો એ ગૃહસ્થજીવનમાં પરિગ્રહ પરિમાણ વ્રતને સ્થાન આપીને સ્વ-પરના હિતકાર્યમાં ગજબનું પ્રદાન કર્યું છે. સાથે ભોગમર્યાદા બાંધી આપનારા વતો પણ બતાવ્યાં. પરિગ્રહનું પરિમાણ એ ભોગને પરિમિત માત્રામાં રાખે છે તો ભોગમર્યાદા, પરિગ્રહનું પરિમાણ કરવાના કાર્યને સરળ બનાવે છે.
આરોગ્યશાસ્ત્ર અને પાશાસ્ત્ર, બન્ને સ્થળે ભોજન અંગેની વિગતો રહી છે. પાકશાસ્ત્રમાં સ્વાદ એ મુખ્ય છે, આરોગ્ય ગૌણ છે. જ્યારે આરોગ્યશાસ્ત્રમાં પાકશાસ્ત્ર જેવું વાનગીઓનું વૈવિધ્ય ન હોવા છતાં ભોજન અંગેના યોગ્ય કાળ, સ્થળ, દિશા, આસન અને મનોભાવથી લઇને પ્રકૃતિ અને
તુ પ્રમાણે ભોજન લેવા સુધીની સલાહ મળે છે. અજીર્ણ થતા ભોજન ત્યાગ કરવા સુધીનાં સખત પગલાં લેવાથી માંડીને, પાચનક્ષમતા કેળવવાના ઉપાયો સુધીનું દિગ્દર્શન તેમાંથી મળે છે. અવસરે ઉપડતા નાના મોટા ફૂલ કે રોગોના અસરકારક ઉપચારો બતાડવા સુધીની બધી જ કામગીરી સુંદર રીતે નિભાવનાર આરોગ્યશાસ્ત્રને જ પૂર્ણપાકશાસ્ત્ર' ન કહેવાય ?
તેવી રીતે અર્થોપાર્જનને યોગ્ય ઉપાયો, તેમાં રાખવાની સાવધાની, અનીતિ- અપ્રામાણિકતા વર્જવાની શીખ આપવાની સાથે અર્થના વ્યયમાં દાખવવાનું ઓચિત્ય, પોષ્યવર્ગનું પોષણ કરવા સુધીની વાત અને આગળ વધીને સંપત્તિને પચાવવાની માનસિક ક્ષમતાનું નિર્માણ કરવા સુધીની બધી શિક્ષણની સોનોગ્રાફી
