________________
પર જોડે અ-લગાવ.
એક રબ્બાઈ (સંત)ને ત્યાં મહેમાન આવ્યા. રબ્બાઈના ઘરમાં ફર્નિચર હતું જ નહિ. મહેમાને પૂછ્યું : કેમ આવું ઘર ? કંઈ જ રાચરચીલું નહિ. સોફા નહિ, ખુરસી નહિ....
રબ્બાઈ કહે ઃ તમારા સોફા ક્યાં છે ? લાવો, મૂકી દઈએ. મહેમાન કહે : આ ઘર થોડું મારું છે કે હું સોફા લઇને અહીં આવ્યો હોઉં ? રબ્બાઈ કહે : મારું પણ એવું જ છે.... આ ઘર મારું ક્યાં છે ?
આ પૃષ્ઠભૂ પર કડીને મમળાવીએ :
જિહાં બુદ્ધિ થિર પુરુષ કી,
તિહાં રુચિ તિહાં મન લીન;
આતમ-મતિ આતમ-રુચિ,
કાહુ કૌન અધીન ?
જ્યાં બુદ્ધિ છે, જ્યાં રુચિ છે ત્યાં જ મન લીન થશે. જો રુચિ બહાર જ બહાર રહી; તો આન્તરયાત્રા ક્યાં શરૂ થવાની ?
બુદ્ધિથી રુચિ અને રુચિથી તે વિષયમાં મનની લીનતા. આ ક્રમ છે.
હવે જો બુદ્ધિ આત્મતત્ત્વમાં સ્થિર થશે તો ત્યાં રુચિ થશે જ. કારણ કે એ આનન્દઘનતા કોને ન ગમે ? આંશિક આનન્દની અનુભૂતિ પણ એક કેફ આપી જાય, તો સંપૂર્ણ આનન્દમયતાની તો વાત જ શી કરવી ? આ રુચિ મનને તેમાં સ્થિર કરશે.
સમાધિ શતક
|૩૯
