________________
યોગ એટલે જોડાણ : પોતાનું પોતાની સાથેનું. મુનિત્વ કે શ્રાવકત્વની સાધના સ્વરૂપસ્થિતિમાં સાધકને આગળ લઇ જાય છે.
યોગશાસ્ત્રમાં સાધકના એક મનોભાવની વાત આવે છે : ‘ક્યારે સ્મશાનમાં જઇને કાયોત્સર્ગમાં અડોલ, પથ્થર જેવો હું ઊભેલો હોઇશ અને બળદ કે અન્ય પ્રાણી પથ્થર માનીને મારા શરીર જોડે પોતાના શરીરને ઘસશે.’૩
યોગસાધનાની વાતોની આ પૃષ્ઠભૂ પર કડીને જોઇએ :
ક્રિયા યોગ અભ્યાસ હૈ,
ફલ હૈ જ્ઞાન અબંધ;
દોનુંકું જ્ઞાની ભજે,
એકમતિ તે અંધ....
યોગનો | સાધનાનો અભ્યાસ છે ક્રિયા અને કર્મબંધનો અભાવરૂપ ફળવાળું જ્ઞાન છે. જાગૃત સાધક ક્રિયા સાથે પરિણામને સાંકળે છે. અજાગૃત સાધક માત્ર સાધના કરી લે; પરંતુ પરિણામ સાથે એને સાંકળે નહિ.
સામાયિક એક હજાર થયા; સરસ; જાગૃત સાધક આન્તર નિરીક્ષણ કરશે
કે પોતાની ભીતર સમભાવ કેટલો વધ્યો ?
રૂ. મહાનિશાયાં પ્રતે, ાયોત્સર્વે પુરાણ્ વહિઃ ।
સ્તમ્ભવત્ ધાણાં, વૃષા: જ્યું: જ્વા મયિ ॥ ૪રૂ ॥
સમાધિ શતક ૧૦૮
