________________
આપે છે : ‘જે જે અંશે રે નિરુપાધિકપણું, તે તે જાણો રે ધર્મ; સમ્યગ્દષ્ટિ રે ગુણઠાણા થકી, જાવ લહે શિવશર્મ...’
ધર્મ એટલે નિરુપાધિક દશા. કર્મ હોવા છતાં તેનાથી સાધકનું નિર્લિપ્ત રીતે રહેવું તે છે નિરુપાધિક દશા. સત્તામાં કર્મ છે, તો ઉદયમાં તો આવશે જ. પણ એ વખતે - ઉદયાવસ્થામાં - સાધક રાગ, દ્વેષ નહિ કરે. એટલે જ ધર્મની નિષેધમુખ વ્યાખ્યા આપતાં કહ્યું : વિભાવમાં જવાની ક્ષણને ધર્મ ન જ કહી શકાય.
નિરુપાધિક દશા તે ધર્મ... સ્વભાવ ભણી જવાની ક્ષણ તે ધર્મ.
ધર્મની વ્યાખ્યાનું કેટલું મઝાનું સરલીકરણ !
ધર્મ. સ્વરૂપની દિશામાં ભરાયેલ એક કદમ. ધર્મ. પ્રભુની આજ્ઞાનો સ્વીકાર.
પ્રભુની પ્યારી આજ્ઞાને એક કડીમાં સરસ રીતે મુકાઈ : ‘આતમરામ અનુભવ ભજો, તજો પર તણી માયા; એહ છે સાર જિનવચનનો, વળી
૨
એ શિવ છાયા. આત્માનુભૂતિ કરવી અને પરમાં જવું નહિ; આ છે પ્રભુનાં વચનોનો સાર.
૧. ધર્મ ન કહીએ રે નિશ્ચે તેહને, જેહ વિભાવ વડવ્યાધિ; પહેલે અંગે રે એણિ પેરે ભાખિયું, કર્મે હોય ઉપાધિ.
– સવાસો ગાથાનું સ્તવન. ૨/૯
૨. એજન, ૪/૧૫
સમાધિ શતક
/11E
