________________
પાંચમું ચરણ : ‘રાગ વિષ દોષ ઉતારતાં...' રાગનું ઝેર ઊતરી રહ્યું છે હવે. આત્માનુભૂતિ માટેની તલપ વધતી જાય છે. એક જ લક્ષ્ય રહ્યું છે : કઈ રીતે હું મારા શુદ્ધ સ્વરૂપને અનુભવું ? સ્વની દિશામાં જ દોડ મુકાઈ છે ત્યારે પર તરફ જવાનો અવકાશ ક્યાં ? દેહ પ્રત્યે પણ મમત્વ હવે રહ્યું નથી.
છઠ્ઠું ચરણ : ‘ઝારતાં દ્વેષ રસ શેષ રે...' રાગ શિથિલ બનતાં જ દ્વેષ પણ શિથિલ બની જ જાય. લગભગ તો જે પદાર્થ કે વ્યક્તિ પ્રત્યે રાગ- દશા છે. તેમાં અવરોધક બનનાર તત્ત્વ પર જ દ્વેષ ઊભરાતો હોય છે.
સાતમું ચરણ : ‘પૂર્વ મુનિ વચન સંભારતાં.’ આ યાત્રામાં બહુ મોટું પૂરક બળ બની રહે છે શાસ્ત્રનાં વચનો. અનુભૂતિવાન મહાપુરુષોનાં વચનો વારંવાર રટાતાં રહે છે અને એ કારણે યાત્રા વેગવતી બનીને આગળ વધે છે.
આઠમું ચરણ : ‘વારતાં કર્મ નિઃશેષ રે.' કર્મો ખપવા લાગે છે. આત્માનુભૂતિ સઘન થવા લાગે છે.
સાધનાની આ અષ્ટપદી ‘અમૃત વેલ'ની સજ્ઝાયનો એક દિવ્ય પ્રસાદ છે.
સમાધિશતક ગ્રન્થ ‘સમાધિ તન્ત્ર’ નામના ગ્રન્થને સામે રાખીને રચાયેલ છે. પરંતુ અહીં મહોપાધ્યાયજીની અનુભૂતિ શબ્દોમાં ઊતરી આવી છે. અનુભૂતિનો એ વેગ શબ્દોમાં આટલો વરતાય છે, તો ખરેખર એ કેવો તો અદ્ભુત હશે !
સમાધિ શતક
/૧૬૧
