________________
અને, જે ભીતરથી પરિપૂર્ણ છે, એને બીજાની જરૂર જ ક્યાં છે ? તમે બીજાને મળો છો, હળો છો, એટલા માટે કે તમારી કહેવાતી એકલતાને તમે દૂર કરી શકો. પણ જો તમે સ્વયંમાં પરિપૂર્ણ છો એવું તમે અનુભવો; તો તમે બીજાને કેમ ઈચ્છો ? ‘પરકી આશા કહા કરે પ્રીતમ ! એ કિણ બાતેં અધૂરા ?’
શરૂઆત ક્યાંથી કરવી આ પૂર્ણત્વને અનુભવવાની ?
‘પરસંગ ત્યાગ લાગ નિજ રંગે, આનંદ વેલી અંકુરા; નિજ અનુભવ રસ લાગે મીઠા, જિમ ઘેવરમેં છૂરા...'
પરનો સંગ છોડવો એ પહેલું ચરણ છે.
શું છે પર પદાર્થોમાં ?
અનાદિના અભ્યાસને કારણે પરમાં જવાય છે. બાકી તો, પરથી પીડા કેટલી મળી છે ? ચાલો, સ્વના આનંદનો અનુભવ નથી. પણ પરની પીડાનો અનુભવ છે કે કેમ ?
ક્રોધ એકવાર કર્યો, બેવાર કર્યો; પીડા થઈ. હવે શું ?
તમે રસ્તા પર ચાલી રહ્યા છો. ક્યાંક પથ્થર બહાર આવેલો છે. ઠેસ વાગે તેવું છે. પહેલીવાર ઠેસ વાગી શકે. બીજીવાર પણ કદાચ વાગી જાય. પણ ત્રીજીવાર તો નહિ જ વાગે. એ જગ્યા આવતાં જ તમે સતર્ક બની જશો.
આ સતર્કતા, આ હોશ ક્રોધની ઘટનાની પુનરાવૃત્તિ વખતે કેમ ન આવે ? એકવાર ક્રોધ કર્યો, પીડા મળી. બીજીવાર ક્રોધ થયો, પીડા મળી... કેટલીવાર આ પીડાની પુનરાવૃત્તિ થશે ?
સમાધિ શતક ૧૫૩
