________________
જાગૃતિના સન્દર્ભે અહીં ઈચ્છાયોગ આદિ ત્રણ યોગોનું વર્ણન થાય છે. પહેલાં ઇચ્છાયોગની વાત કડીમાં આ રીતે આવે છે :
ઈચ્છા શાસ્ત્ર સમર્થતા,
ત્રિવિધ યોગ હૈ સાર;
ઈચ્છા નિજ શસ્તે કરી,
વિકલ યોગ વ્યવહાર...
‘યોગદૃષ્ટિ સમુચ્ચય’ ગ્રન્થમાં ઈચ્છાયોગનું વર્ણન કરતાં પૂજ્યપાદ
હરિભદ્રસૂરિ મહારાજે કહ્યું છે :
कर्तुमिच्छो: श्रुतार्थस्य, ज्ञानिनोऽपि प्रमादतः ।
विकलो धर्मयोगो यः, स इच्छायोग उच्यते ॥ ३ ॥
સાધના કરવાની ઈચ્છા વાળા સાધકે આમિક પદાર્થોનું શ્રવણ કરેલું હોય અને એ જ્ઞાની પણ હોય; પરંતુ પ્રમાદને કારણે તેની સાધના સહેજ ખંડિત, ત્રુટિવાળી થાય તેને ઈચ્છાયોગ કહેવાય છે.
નોંમ પ્રમાણે, ઈચ્છાયોગમાં, સાધકની ઈચ્છા તીવ્રરૂપે ભળેલી હોય છે. એ ઈચ્છાને બળવત્તર બનાવનાર છે આગમિક પદાર્થોનું શ્રવણ અને એ શ્રવણ દ્વારા વિકસેલ જ્ઞાન.
શ્રવણ...
પ્રભુના પ્યારા શબ્દોનું શ્રવણ.
સમાધિ શતક
૧૧૫